హరే కృష్ణ (మంత్రం)
హరే కృష్ణ మంత్రం 16-పదాల వైష్ణవ మంత్రం. ఇది కలి-సంతరణోపనిషత్తులో పేర్కొనబడింది. ఇది 15వ శతాబ్దం నుండి అత్యంత ప్రాముఖ్యతను సంతరించుకుంది. చైతన్య మహాప్రభు బోధనలను అనుసరించి భక్తి ఉద్యమం మొదలయినప్పటి నుండి ఈ మంత్రం అత్యంత ప్రసిద్ధి చెందింది.[1]
1960ల నుండి, భక్తివేదాంత స్వామి ప్రభుపాద, అతని ఉద్యమం, ఇంటర్నేషనల్ సొసైటీ ఫర్ కృష్ణ కాన్షియస్‌నెస్ (సాధారణంగా "హరే కృష్ణస్" లేదా హరే కృష్ణ ఉద్యమం అని పిలుస్తారు) ద్వారా ఈ మంత్రం భారతదేశం వెలుపలకూడా బాగా వ్యాపించి ప్రసిద్ధి చెందింది.[2]
మంత్రం
[మార్చు]హరే కృష్ణ మంత్రం ఏక వచన సందర్భంతో సంస్కృత పేర్లతో రూపొందించబడింది. ఉపనిషత్తులోని అసలు మంత్రం క్రింది విధంగా ఉంది:[3]
హరే రామ హరే రామ
రామ రామ హరే హరే
హరే కృష్ణ హరే కృష్ణ
కృష్ణ కృష్ణ హరే హరే
— కలి-సంతరణోపనిషత్తు
శ్రీ కృష్ణ చైతన్య మహాప్రభు మహామంత్రాన్ని ప్రకటించినప్పుడు, అది కృష్ణుడి పేరుతో మొదలైంది.
హరే కృష్ణ హరే కృష్ణ
కృష్ణ కృష్ణ హరే హరే
హరే రామ హరే రామ
రామ రామ హరే హరే
మంత్రం అర్థం
[మార్చు]"హరే" అనేది హరి శబ్ద రూపంగా అర్థం చేసుకోవచ్చు, విష్ణువు మరొక పేరు "భ్రాంతిని తొలగించేవాడు" అని అర్ధం. మరొక వివరణ హర, రాధ పేరు, కృష్ణుని భార్య లేదా అతని శక్తి (కృష్ణుని శక్తి). భక్తివేదాంత స్వామి ప్రభుపాద ప్రకారం, హర అనేది "దేవుని శక్తి/శక్తి"ని సూచిస్తుంది, అయితే కృష్ణుడు, రాముడు సర్వోత్కృష్టమైన భగవంతుడిని సూచిస్తారు, అంటే "ఆకర్షణీయుడు", "అన్ని ఆనందాలకు మూలం. అని అర్థం ". కురుక్షేత్ర యుద్ధం తర్వాత కృష్ణుడిని కీర్తిస్తూ భీష్ముడు చెప్పిన విష్ణు సహస్రనామ శ్లోకంలో, కృష్ణుడిని రాముడు అని కూడా పిలుస్తారు.[4]
"హరే రామ"లో "రామ" అంటే "రాధారమణ" లేదా రాధ (కృష్ణునికి మరొక పేరు) ప్రియమైన వ్యక్తి అని కొన్నిసార్లు నమ్ముతారు.
భక్తివేదాంత స్వామి మహా మంత్రాన్ని జపించే విధానాన్ని ఈ క్రింది విధంగా వివరించాడు:
కృష్ణ చైతన్యం మనస్సుపై కృత్రిమంగా విధించడం కాదు; ఈ చైతన్యమే జీవుని అసలైన శక్తి. అతీంద్రియ ప్రకంపనలు విన్నప్పుడు, ఈ స్పృహ పునరుజ్జీవింపబడుతుంది. 'హరే కృష్ణ, హరే కృష్ణ, కృష్ణ కృష్ణ, హరే హరే / హరే రామ, హరే రామ, రామ రామ, హరే హరే' అనే ఈ కీర్తన ప్రత్యక్షంగా అమలవుతుంది. ఆధ్యాత్మిక వేదిక నుండి, అందువలన ఈ ధ్వని కంపనం స్పృహ ఇంద్రియ, మానసిక, మేధో స్థాయిలను అధిగమిస్తుంది. అందుచేత ఎవరైనా మునుపటి అర్హత లేకుండానే జపంలో పాల్గొనవచ్చు.[5]
చరిత్ర
[మార్చు]ఈ మంత్రం మొట్టమొదట రఘునందన్ భట్టాచార్య రచించిన వైష్ణవ ఉపనిషత్ కాళీ-శాంతరణ ఉపనిషద్ (కాళి సంతరణ ఉపనిషత్తులు)లో ధృవీకరించబడింది. ఈ ఉపనిషత్తులో, నారదుడు బ్రహ్మచే ఉపదేశించబడ్డాడు
నారదుడు నారాయణుని పేరు చెప్పమని బ్రహ్మకు అడుగుతాడు. అపుడు బ్రహ్మ ఇలా సమాధానం ఇస్తాడు:
హరే రామ హరే రామ, రామ రామ హరే హరే, హరే కృష్ణ హరే కృష్ణ, కృష్ణ కృష్ణ హరే హరే; ఈ పదహారు పేర్లు కలి దుష్ప్రభావాలకు వినాశకరమైనవి. వేదాలన్నింటిలోనూ ఇంతకంటే మంచి మార్గం కనిపించదు.[6]
చైతన్య మహాప్రభు సుమారు 1500 A.D.లో ఈ మంత్రాన్ని ప్రపంచంలోని "ప్రతి పట్టణం, గ్రామానికి" బహిరంగంగా వ్యాప్తి చేయడానికి తన మిషన్‌ను ప్రారంభించినప్పుడు, భారతదేశం అంతటా, ముఖ్యంగా బెంగాల్, ఒడిషా ప్రాంతాలలో ఈ మంత్రాన్ని ప్రచారం చేశారు. కాళీ సంతారణ ఉపనిషత్‌లోని కొన్ని వెర్షన్‌లు హరే కృష్ణకు ముందు హరే రామ (పైన ఉల్లేఖించినట్లుగా) మంత్రాన్ని అందిస్తాయి, మరికొన్ని మాన్యుస్క్రిప్ట్ నవద్వీప వెర్షన్‌లో వలె హరే రామ కంటే ముందు హరే కృష్ణతో ఉన్నాయి.
శిష్య పరంపరలో కృష్ణుని భక్తుడైన ఎ.సి. భక్తివేదాంత స్వామి ప్రభుపాద, తన గురువు శ్రీల భక్తిసిద్ధాంత సరస్వతి ఆదేశానుసారం, భారతదేశం నుండి శ్రీ చైతన్య బోధనలను తీసుకువచ్చారు, వాటిని పాశ్చాత్య ప్రపంచమంతటా వ్యాప్తి చేసే బాధ్యతను తీసుకున్నారు. 1965 లో న్యూయార్క్ నగరం నుంచి ప్రారంభించి, అతను తన జీవితంలోని చివరి పదకొండు సంవత్సరాలలో పద్నాలుగు సార్లు భూగోళాన్ని చుట్టుముట్టాడు. ఈ విస్తృత పర్యటనల ద్వారా హరే కృష్ణ మంత్రం ప్రపంచంలోని అనేక ప్రాంతాలలో ప్రసిద్ధి చెందిన పదబంధంగా మారింది.[7]
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "Hare Krishna mantra". Krishna. Archived from the original on 2015-08-05. Retrieved 2022-01-30.
- ↑ "Chant and be happy". iskcon. Archived from the original on 20 October 2017. Retrieved 28 July 2015.
- ↑ "Contents of the Kali-Saṇṭāraṇa Upaniṣad". www.wisdomlib.org. 2018-04-16. Retrieved 2019-12-31.
- ↑ Meditations on the Hare Krishna Mahamantra "[Hare] = O Hari!...." & "Because she steals Krishna's mind and because she is the embodiment of Krishna's divine joy, Sri Radha is known as Harā. Hare is the vocative form of that name".
- ↑ "The word Harā is a form of addressing the energy of the Lord, and the words Krishna and Rama (which mean "the highest pleasure eternal") are forms of addressing the Lord Himself." – A. C. Bhaktivedanta Swami Prabhupada. See Krishna.com Archived 2007-10-11 at the Wayback Machine article.
- ↑ Gaudiya.com – Practice "Rama is another name for Him [Krishna], meaning the one who brings delight to Radha".
- ↑ T. V. Gopal (2000). Hrishikesa: Krishna – A Natural Evolution. Parkland, Fla: Universal Publishers. p. 101. ISBN 1-58112-732-4.