హేరంబ
| హేరంబ గణపతి | |
|---|---|
 18వ శతాబ్దపు తొలి నాటి మేవార్ హేరంబ పెయింటింగ్. | |
| దేవనాగరి | हेरम्बा गणपति |
హేరంబ ( సంస్కృతం : हेरम्ब , హేరంబ ), హేరంబ గణపతి ( హేరంబ-గణపతి ) అని కూడా పిలుస్తారు , ఇది హిందూ దేవుడు గణేశ (గణపతి) ఐదు తలల ఐకానోగ్రాఫికల్ రూపం. ఈ రూపం నేపాల్‌లో ప్రత్యేకంగా ప్రాచుర్యం పొందింది. [1]వినాయకుని తాంత్రిక పూజలో ఈ రూపం ముఖ్యమైనది. గణేశుడి ముప్పై రెండు రూపాలలో అత్యంత ప్రాచుర్యం పొందిన వ్యక్తి .
సార్థక నామము
[మార్చు]ముద్గల పురాణం వినాయకుని ముప్పై రెండు పేర్లలో హేరంబ గణపతిని ఒకటిగా పేర్కొంది. స్కాంద పురాణం వారణాసి పరిసరాల్లో ఉన్న 56 వినాయకులలో హేరంబ వినాయకుడిని ఒకరిగా పేర్కొంది. బ్రహ్మ వైవర్త పురాణం (8 పేర్లు), పద్మ పురాణం (12 సారాంశాలు) సింత్యాగమ్ (16 గణపతులు) లోని గణేశుడి పేర్ల జాబితాలో హేరంబ కూడా ఉంది.[2] గణేశ పురాణంలో గణేశుని నామకరణంగా కూడా ఉపయోగించబడింది.[3]
రేఖా చత్రాలు
[మార్చు]
18వ శతాబ్దపు మేవార్ పెయింటింగ్ హేరంబ ఐదు ఏనుగు తలలను కలిగి ఉన్నట్లు వర్ణించబడింది, నాలుగు కార్డినల్ దిశలకు ఎదురుగా ఉన్నాయి, ఐదవది పైభాగంలో పైకి చూస్తుంది. [4] హేరంబ తలల రంగులు అతని తండ్రి శివుని ఐదు అంశాలకు దగ్గరి సంబంధం కలిగి ఉంటాయి - ఈశాన , తత్పురుష, అఘోర , వామదేవ, సద్యోజాత. ఐదు తలలు అతని శక్తిని సూచిస్తాయి. అతను బంగారు పసుపు రంగులో ఉండాలి. కొన్నిసార్లు, అతను రంగులో తెల్లగా ఉంటాడని వర్ణించబడింది. [5]
హేరంబ తన వాహనాన్ని , ఒక శక్తివంతమైన సింహాం నడుపుతుంది. సింహం, దేవత రాచరికం ,ఉగ్ర స్వభావాన్ని సూచిస్తుంది.సింహం తన తల్లి పార్వతి నుండి వారసత్వంగా సంక్రమించిందని చెబుతారు , ఆమె దానిని తరచుగా స్వారీ చేస్తుంది. [6]సింహం ప్రధానంగా ఈ అంశంలో వాహనంగా కనిపించినప్పటికీ, గణేశుడి సాధారణ వాహనం అయిన డింకా - ఎలుక లేదా ఎలుక - కూడా చిత్రణలో చేర్చబడవచ్చు.ఒడిషాలోని 11వ-13వ శతాబ్దపు వర్ణనలో , దింకా ఎలుక కూర్చున్న హేరంబతో పాటు ఒక పీఠంపై చిత్రీకరించబడింది. నేపాల్‌లోని భక్తపూర్‌లోని చిత్రణలో ; హేరంబ రెండు ఎలుకలపై నిలబడి ఉంది. నేపాల్‌లో, హేరంబ సాధారణంగా సింహంతో పాటు డింకాతో చిత్రీకరించబడింది.[7]
హేరంబకు పది చేతులు ఉన్నాయి. ఐకానోగ్రాఫికల్ గ్రంధాలలోని వర్ణనల ప్రకారం, అతను పాశ (పాశం), దంత (విరిగిన దంతము), అక్షమాల (జపమాల), ఒక పరశు (యుద్ధం-గొడ్డలి), మూడు తలల ముద్గర (మేలెట్) ,తీపి మోదకం కలిగి ఉన్నాడు.వరదముద్ర (వరము ఇచ్చే సంజ్ఞ), అభయముద్ర (భక్తుని రక్షణను సూచించే సంజ్ఞ) లో మరో రెండు చేతులు ఉంటాయి . ఇతర వర్ణనలు అతని చేతిలోని గుణాలకు ఒక దండ, పండు జోడించాయి. [8] అతను తన చేతిలో ఒక అంకుశ (ఏనుగు దూడ) ను పట్టుకున్న శిల్పంలో చిత్రీకరించబడవచ్చు.కొన్నిసార్లు, ఒక భార్య అతని ఒడిలో కూర్చున్నట్లు చిత్రీకరించబడవచ్చు ,హేరంబ ఒక చేయి ఆమెను కౌగిలించుకుంటుంది.
ఆరాధన
[మార్చు]హేరంబ బలహీనులకు రక్షకుడు. హేరంబకు నిర్భయతను అందించి శత్రువులకు ఓటమి లేదా విధ్వంసం కలిగించే శక్తి కూడా ఉంది. [9] వినాయకుని తాంత్రిక పూజలలో హేరంబ ప్రసిద్ధి చెందింది . హైరంబ లేదా హేరంబ శాఖ అనేది గణేశుడిని దేవి లేదా శక్తితో (హిందూ దేవత) అతని తల్లిగా , అతని తండ్రి శివుని భార్యగా పూజించే తాంత్రిక శాఖ. [10]అనేక ఇతర హిందూ దేవతల మాదిరిగానే, హేరంబ కూడా ఆరు "భయకరమైన అభిచార ఆచారాలు" (దుష్ప్రయోజనాల కోసం మంత్రాలను ఉపయోగించడం)తో సంబంధం కలిగి ఉంది, దీని ద్వారా ఒక ప్రవీణుడు బాధితుడిని భ్రమలకు గురిచేసే శక్తిని పొందగలడని చెప్పబడింది. ఎదురులేని ఆకర్షణ లేదా అసూయతో అధిగమించండి లేదా బానిసలుగా, పక్షవాతం లేదా చంపబడండి. తమిళనాడులోని తిరువారూరులోని త్యాగరాజ స్వామి ఆలయంలో ఈ రకమైన గణపతికి అంకితం చేయబడింది. నాగపట్నంలో ఈ గణపతికి ఉత్సవబేరాన్ని కొలుస్తారు.
ఇవి కూడ చూడండి
[మార్చు]మూలాలు
[మార్చు]- ↑ Roina Grewal (2009) The Book of Ganesha. PENGUIN BOOKS LIMITED. Pages 67–8. ISBN 978-93-5118-091-3.
- ↑ Grimes, John A. (1995), Ganapati: Song of Self, SUNY Series in Religious Studies, Albany: State University of New York Press, pp. 52–59, ISBN 0-7914-2440-5.
- ↑ Greg Bailey (2008). Ganesha Purana: Kridakhanda. Otto Horassowitz Verlag. p. 656. ISBN 978-3-447-05472-0.
- ↑ TA Gopinatha Rao (1916) Elements of Hindu Iconography. Vol. 1: Part I. Madras: Law Printing House. Pages 46–7, 57, 65.
- ↑ Sadguru Shivayya Subrahmanyaswamy. Loving Lord Ganesha. Himalayan Academy Publications. p. 69. ISBN 978-1-934145-17-3.
- ↑ Roina Grewal (2009) Book of Ganesha. PENGUIN BOOKS LIMITED. Pages 67–8. ISBN 978-93-5118-091-3.
- ↑ Alexandra Anna Enrique van der Geer (2008). Animals in Stone: Indian Mammals, Carved by Periods . Brill. Pages 78 , 81, 335, 345. ISBN 90-04-16819-2.
- ↑ Sadguru Shivayya Subrahmanyaswamy. Loving Lord Ganesha. Himalayan Academy Publications. p. 69. ISBN 978-1-934145-17-3.
- ↑ TK Jagannathan. Lord Ganesha Book palace. p. 104. ISBN 978-81-223-1054-2.
- ↑ Roshen Dalal (2014). Hinduism: An Alphabetical Guide. PENGUIN BOOKS LIMITED. p. 470. ISBN 978-81-8475-277-9.