వాదిరాజ తీర్ధరు
వాదిరాజ తీర్ధరు | |
|---|---|
| వ్యక్తిగతం | |
| జననం | భూవరాహ 1480 హువినకెరె, కుందాపూర్ తాలూకా, ఉడిపి, కర్ణాటకా |
| మతం | హిందువు |
| Philosophy | ద్వితవాదం |
| Senior posting | |
| Guru | వాగీశ తీర్ధుడు |
| Literary works | యుక్తమలిక,రుక్మిణి విలాసం |
శ్రీ వాదిరాజ తీర్థరు ( సుమారు క్రీ.శ.1480 – క్రీ.శ. 1600 [1] ) ఒక ద్వైత తత్వవేత్త, కవి, యాత్రికుడు మఱియు ఆధ్యాత్మికవేత్త. ఆ కాలపు బహు శాస్త్రజ్ఞుడు. అతను మాధ్వ వేదాంతశాస్త్రం మఱియు మెటాఫిజిక్స్‌పై తరచుగా తార్కిక సంబంధ అనేక రచనలను రచించాడు. అదనంగా, అతను అనేక పద్యాలను రచించాడు. సోధే మఠం యొక్క మఠాధిపతిగా ఉన్నప్పుడు ఉడిపిలోని ఆలయ ప్రాకారాలను పునరుద్ధరించాడు. పర్యాయ విధానం అనే ఆరాధన విధానాన్ని స్థాపించాడు. [2] మధ్వాచార్య రచనలను కన్నడ భాషలోకి అనువదించడం ద్వారా అప్పటి కన్నడ సాహిత్యాన్ని సుసంపన్నం చేసి, [3] కన్నడ సాహిత్యానికి తగిన ప్రోత్సాహాన్ని అందించాడు. హరిదాస ఉద్యమానికి తోడ్పడిన ఘనత కూడా ఆయనకు ఉంది. అతను తన వివిధ సంగీత మేళనా పద్ధతుల ద్వారా కర్ణాటక మఱియు హిందుస్థానీ సంగీతాన్ని ప్రభావితం చేశాడు. అతని మేళన రాగాలు ప్రధానంగా కన్నడ మఱియు సంస్కృతంలో ఉన్నాయి. అతని ముద్ర 'హయవదన'. అతని రచనలు కవితా వికాసం, చురుకైన తెలివి మఱియు హాస్యం ద్వారా వర్గీకరించబడ్డాయి. [4]
జీవిత విశేషాలు
[మార్చు]వాదిరాజరు కుందపురా తాలూకాలోని హువినకెరె అనే గ్రామంలో భూవరాహగా జన్మించాడు. అతను 8 సంవత్సరాల వయస్సులో సన్యాసిగా నియమితుడయ్యాడు విద్యానిధి తీర్థుని సంరక్షణలో ఉంచబడ్డాడు. విద్యానిధి తీర్ధ వద్ద విద్యనభ్యసించాక అతనిని వాగీశ తీర్థుడు అనే గురువు వద్ద విద్యని అభ్యసించాడు. [5] సమకాలీన హరిదాసుల రచనలు మఱియు మౌఖిక సంప్రదాయాలు వాదిరాజారు విజయేంద్ర తీర్థ రుతో పాటు వ్యాసతీర్థ రు యొక్క విద్యార్థిగా ఉన్నట్లు సూచిస్తున్నాయి, అయితే అతను తన రచనలలో వ్యాసతీర్థను తన గురువుగా ఎన్నడూ గుర్తించలేదు. అతను చివరికి వాగీశ తీర్థ తరువాత సోధే వద్ద ఒక వైష్ణవ మఠం యొక్క మఠాధిపతి పదవిని స్వీకరించాడు. అక్కడ వాదిరాజరు కేలాడి నాయకుల ఆస్థానంలో కొంత ప్రభావాన్ని చూపినట్లు తెలుస్తోంది. [1] 1512లో, వాదిరాజరు రెండు దశాబ్దాల పాటు భారతదేశంలోని తీర్థయాత్రల పర్యటనను ప్రారంభించాడు, దాని వివరాలను అతను తీర్థ ప్రబంధ అనే పేరుతో తన యాత్రా గ్రంథంలో నమోదు చేశాడు. ఈ ప్రయాణాలలో చనిపోయినవారి పునరుత్థానం మఱియు రాక్షసుల భూతవైద్యం వంటి అనేక అద్భుతాలు అతనిచేత ప్రస్తావించబడ్డాఅయి.[6] సాంప్రదాయ కథనాలు క్షుద్రశాస్త్రంలో అతని నైపుణ్యం గురించి ప్రత్యేకించి అన్నప్ప లేదా భూతరాజు అని పిలువబడే అటవీ ఆత్మను మచ్చిక చేసుకునే సంఘటన గురించి కూడా చెబుతాయి. [7] వాదిరాజరు మూడబిద్రి మఱియు కర్కాలలో జైన పండితులతో చర్చలు జరిపి స్వర్ణకార సమాజానికి చెందిన బ్రాహ్మణులలోని ఒక వర్గాన్ని ద్వైత మతంలోకి మార్చినట్లు తెలిసింది. [8] అదే సమయంలో అతను ఉడిపిలో ఆలయ ప్రాకారాలను పునర్నిర్మించాడు, ఆలయం చుట్టూ అష్ట మఠాలను స్థాపించాడు మఱియు ఆలయాన్ని పునరుద్ధరించాడు. ఆయన ప్రారంభించిన మతపరమైన ప్రార్ధనా సంస్కరణలు నేటికీ మనుగడలో ఉన్నాయి. సాంప్రదాయకంగా 120 సంవత్సరాల జీవితం అతనికి ఆపాదించబడింది. [3] అతని మృత దేహాన్ని ( బృందావన ) సోధేలో ఉంచారు.
"అంకిత నామ హయవదన" పేరుతో అనేక పద్యాలు వ్రాసి దాస సాహిత్యానికి వాదిరాజరు ప్రోత్సాహాన్ని అందించాడు. "యుక్తిమాలిక" అనే గ్రంధము ఆతని గొప్ప విస్తృతం రచనగా పరిగణించబడుతుంది. అతను అనేక పద్యాలను కూడా రచించాడు, వీటిలో ముఖ్యమైనది "రుక్మిణీశ విజయం" అనే పేరుతో 19 ఖండాల పురాణ కవిత.
గొప్ప వైవిధ్య రచయిత అయిన వాదిరాజరు అరవైకి పైగా రచనలు చేసారు. [9] అతని రచనలు చిన్న శ్లోకాలు మఱియు పురాణ పద్యాల నుండి ద్వైత వాదంలో కల చిక్కు ప్రశ్నలు వివరించబడి ఉన్నాయి.. అతని స్వతంత్ర రచనలు చాలా వరకు అద్వైతంపై మాత్రమే కాకుండా బౌద్ధమతం మఱియు ముఖ్యంగా 16వ శతాబ్దంలో దక్షిణ కెనరా ప్రాంతంలో అభివృద్ధి చెందిన జైనమతం వంటి భిన్నమైన పాఠశాలలపై నిర్దేశించబడిన వివాదాస్పద విమర్సలుగా పేర్కొనబడుచున్నాయి. [10]
తాత్విక రచనల జాబితా
[మార్చు]| పేరు | వివరణ | ప్రస్తావనలు |
|---|---|---|
| ఉపన్యాసరత్నమాల | మధ్వ ( ఉపాధి ఖండన, మాయవాద ఖండన, మిథ్యాత్వ అనుమాన ఖండన ) త్రయం యొక్క ఖండనల వ్యాఖ్యానానికి ఇచ్చిన సమిష్టి శీర్షిక | [9] |
| తత్త్వ ప్రకాశికా గురువార్థ దీపికా | జయతీర్థుని తత్త్వ ప్రకాశిక వ్యాఖ్యానం | [11] |
| న్యాయ సుధా గురువర్త దీపికా | జయతీర్థుని న్యాయ సుధపై వ్యాఖ్యానం | [11] |
| ఏకోన-పంచపదిక | పద్మపాదాచార్యుల పంచపదికను విమర్శిస్తూ లేని పోలెమిక్ గ్రంధం | [12] |
| వివరణవ్రణం | అద్వైత వివరణ పాఠశాలకు చెందిన ప్రకాశాత్మన్ వివరణను విమర్శిస్తూ ఒక వివాదాస్పద గ్రంథం | [12] |
| పాసండఖండనం | బౌద్ధం మఱియు జైనమతం యొక్క సిద్ధాంతాలకు వ్యతిరేకంగా నిర్దేశించిన ఒక వివాద గ్రంథం | [13] |
| యుక్తిమాలిక | ఇతర ఆలోచనా విధానాలపై ద్వైతం యొక్క తార్కిక ఆధిపత్యం కోసం వాదించే స్వతంత్ర గ్రంథం | [14] |
| న్యాయరత్నావళి | అద్వైత సిద్ధాంతాల ఎపిగ్రామాటికల్ విమర్శ | [15] |
| మధ్వవాగ్వజ్రావళి | అద్వైతానికి వ్యతిరేకంగా వాదనలను కలిగి ఉన్న ఒక నాన్-ఇన్‌సెంట్‌వర్క్ | [16] |
| కల్పలత | ద్వైత శాస్త్రానికి సంబంధించిన ఒక రచన | [17] |
| లక్షాలంకార | మధ్వుని మహాభారత తాత్పర్య నిర్ణయానికి వ్యాఖ్యానం | [18] |
సాహిత్య రచనల జాబితా
[మార్చు]| పేరు | వివరణ | ప్రస్తావనలు |
|---|---|---|
| రుక్మిణీశ విజయ | యొక్క కవిత్వ వివరణ | [18] |
| తీర్థ ప్రబంధ | వాదిరాజు చేపట్టిన తీర్థయాత్రల వివరాలతో కూడిన యాత్రా గ్రంథం | [19] |
| భూగోళ వర్ణనం | ద్వైత ప్రకారం హిందూ విశ్వోద్భవ శాస్త్రం యొక్క వివరణ | [20] |
| లక్ష్మీ శోభన | లక్ష్మి మఱియు నారాయణల వివాహం గురించి ఒక పద్యం |
గ్రంథ పట్టిక
[మార్చు]- Sharma, B.N.K (2000). History of Dvaita school of Vedanta and its Literature. Vol. 2 (3rd ed.). Bombay: Motilal Banarasidass. ISBN 81-208-1575-0.
- Betty, L. Stafford (1978). Vadiraja's Refutation of Sankara's Non-dualism: Clearing the Way for Theism. Motilal Banarasidass. ISBN 978-8120831582.
- Dalal, Roshen (2010). Hinduism: An Alphabetical Guide. Penguin Books India. ISBN 978-0143414216.
- Rao, Vasudeva (2002). Living Traditions in Contemporary Contexts: The Madhva Matha of Udupi. Orient Blackswan. ISBN 9788125022978.
- Zydenbos, Robert (1994). According to Tradition: Hagiographical Writing in India. Otto Harrassowitz Verlag. ISBN 9783447035248.
- Pandurangi, K.T (1992). Essentials of Yuktimallika. University of Michigan.
- Murthy, Badarayana (2008). Bhugola Varnanam. University of Virginia.
బాహ్య లింకులు
[మార్చు]- వాదిరాజ తీర్థ Archived 2020-06-27 at the Wayback Machine
- ↑ 1.0 1.1 Sharma 2000, p. 190.
- ↑ Rao 2002, p. 33.
- ↑ 3.0 3.1 Dalal 2010.
- ↑ Sharma 2000, p. 192.
- ↑ Sharma 2000, p. 191-192.
- ↑ Rao 2002, p. 72-76.
- ↑ Rao 2002, p. 77.
- ↑ Sharma 2000, p. 193.
- ↑ 9.0 9.1 Sharma 2000, p. 196.
- ↑ Sharma 2000, p. 194.
- ↑ 11.0 11.1 Sharma 2000, p. 197.
- ↑ 12.0 12.1 Sharma 2000, p. 198.
- ↑ Sharma 2000, p. 199.
- ↑ Pandurangi 1992.
- ↑ Betty 1978.
- ↑ Sharma 2000, p. 210.
- ↑ Sharma 2000, p. 211.
- ↑ 18.0 18.1 Zydenbos 1994, p. 177.
- ↑ Zydenbos 1994, p. 176.
- ↑ Murthy 2008.