అర్దెషీర్ ఇరానీ
అర్దెషీర్ ఇరానీ | |
|---|---|
 1937లో అర్దెషీర్ ఇరానీ, IMPPA అధ్యక్షుడు | |
| జననం | ఖాన్ బహదూర్ అర్దేషిర్ ఇరానీ 5 డిసెంబరు 1886 పూణె, బొంబాయి ప్రెసిడెన్సీ, బ్రిటిష్ ఇండియా |
| మరణం | 1969 అక్టోబరు 14 (వయసు 82) బొంబాయి, మహారాష్ట్ర, భారతదేశం |
| విద్యాసంస్థ | సర్ జె.జె.స్కూల్ ఆఫ్ ఆర్ట్ |
| వృత్తి | సినిమా దర్శకుడు, నిర్మాత సాగర్ మువీ టోన్ వ్యవస్థాపకుడు (1929) |
| సుపరిచితుడు/ సుపరిచితురాలు | ప్రారంభ భారతీయ సినిమా |
అర్దెషీర్ ఇరానీ (డిసెంబరు 5, 1886 - అక్టోబరు 14, 1969) భారతీయ సినిమా మొదటి మూకీ, టాకీ దశకు చెందిన రచయిత, చిత్రదర్శకుడు, నటుడు, డిస్ట్రిబ్యూటర్, షోమాన్, ఛాయాగ్రహకుడు. ఇతడు హిందీ ఇంగ్లీషు, జర్మన్, ఇండోనేషియన్, పర్షియన్, ఉర్దూ, తమిళ చిత్రాలను నిర్మించాడు. భారతీయ అతను భారతీయ సినిమాలలో గొప్ప వ్యక్తిగా పరిగణించబడ్డాడు. అతను భారతదేశపు మొదటి సౌండ్ ఫిల్మ్ ఆలం ఆరాకి దర్శకుడు. అతను భారతదేశపు మొదటి కలర్ ఫిల్మ్ కిసాన్ కన్య నిర్మాత. అతను సినిమా థియేటర్లు, గ్రామోఫోన్ ఏజెన్సీ, కార్ ఏజెన్సీని కలిగి ఉన్న విజయవంతమైన వ్యవస్థాపకుడు. భారతీయ సినిమా రంగంలో మొదటి టాకీ చిత్రమైన ఆలం ఆరాను ఇతనే నిర్మించాడు.
జీవితం , రంగం
[మార్చు]
అర్దెషీర్ ఇరానీ పర్షియన్-జొరాష్ట్రియన్ కుటుంబాని చెందినవాడు. ఇతని పేరు ఖాన్ బహాదుర్ అర్దెషీర్ ఇరానీ, పూణెలో జన్మించాడు.[1][2] 1905లో, ఇరానీ యూనివర్సల్ స్టూడియోస్ యొక్క భారతీయ ప్రతినిధి అయ్యాడు. అతను నలభై సంవత్సరాలకు పైగా అబ్దుల్లా ఈసూఫల్లీతో కలిసి బొంబాయిలో అలెగ్జాండర్ సినిమాని నడిపాడు. అలెగ్జాండర్ సినిమాలో అర్దేషిర్ ఇరానీ చిత్ర నిర్మాణ కళ యొక్క నియమాలను నేర్చుకోవడంతో పాటు మాధ్యమం పట్ల ఆకర్షితుడయ్యాడు. 1917లో, ఇరానీ చలనచిత్ర నిర్మాణ రంగంలోకి ప్రవేశించి, 1920లో విడుదలైన తన మొదటి నిశ్శబ్ద చలనచిత్రం నల దమయంతిని నిర్మించారు.
1922లో, ఇరానీ దాదాసాహెబ్ ఫాల్కే యొక్క హిందుస్థాన్ ఫిల్మ్స్ మాజీ మేనేజర్ భోగిలాల్ దవేతో కలసి స్టార్ ఫిల్మ్స్‌ని స్థాపించారు. వారి మొదటి నిశ్శబ్ద చలన చిత్రం, వీర్ అభిమన్యు 1922లో విడుదలైంది. ఇందులో ఫాతిమా బేగం మహిళా ప్రధాన పాత్రలో నటించింది. న్యూయార్క్ స్కూల్ ఆఫ్ ఫోటోగ్రఫీలో గ్రాడ్యుయేట్ అయిన డేవ్, ఇరానీ దర్శకత్వం వహించి, నిర్మించినప్పుడు చిత్రాలను చిత్రీకరించారు. ఇరానీ, డేవ్ భాగస్వామ్యాన్ని రద్దు చేయడానికి ముందు స్టార్ ఫిల్మ్స్ పదిహేడు చిత్రాలను నిర్మించింది.
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "Ardeshir Irani, the father of Indian talkies who had many other milestones to his name". Parsi Khabar (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). 2019-10-19. Archived from the original on 27 September 2020. Retrieved 2021-01-14.
- ↑ Fish, Laura (2018-05-04). "The Bombay interlude: Parsi transnational aspirations in the first Persian sound film". Transnational Cinemas. 9 (2): 197–211. doi:10.1080/20403526.2018.1480702. ISSN 2040-3526. S2CID 149889755.