పజిల్(puzzle) అనేది ఒక ఆట, సమస్య, బొమ్మ, ఒక వ్యక్తి లోని తెలివికి, జ్ఞానాన్ని పరీక్షిస్తుంది. ఒక పజిల్ లో సరైన లేదా సరదా పరిష్కారాన్ని తెలుసుకోవడం కొరకు సాల్వర్ పీస్ లను ఒక తార్కిక రీతిలో కలిపి ఉంచాలని ఆశించబడుతుంది. క్రాస్ వర్డ్ పజిల్స్, వర్డ్ సెర్చ్ పజిల్స్, నంబర్ పజిల్స్, రిలేషనల్ పజిల్స్, లాజిక్ పజిల్స్ వంటి పజిల్స్ విభిన్న శైలులు ఉన్నాయి. పజిల్ ను అకడమిక్ వాటిలో ఎనిగ్మటాలజీ అంటారు.
వ్యక్తులు పజిల్ చేయడం అంటే దానిని అర్థం చేసుకోవడానికి లేదా పరిష్కరించడానికి ప్రయత్నించడం. ఉదాహరణకి జిగ్సా పజిల్ పూర్తి చేయడానికి ఎవరైనా, ఆ చిన్న ముక్కలన్నీ కలిసి ఒక చిత్రాన్ని రూపొందించడానికి ఎలా సరిపోతాయో తెలుసుకోవడానికి ప్రయత్నిస్తుట్టు. ఏవైనా పజిల్స్ చేసినప్పుడు, అది క్లిష్టంగా ఉండి, మనిషిలోని తెలివిని, జ్ఞానమును పరీక్షించే ఆట గా చెప్పవచ్చును.[1][2]
మెథడిస్ట్ సెంట్రల్ హాల్ లోని శిఖరం నుండి వెస్ట్ మినిస్టర్ ప్యాలెస్ - 1000 పీస్ జిగ్సా పజిల్
జిగ్సా పజిల్స్ ను 1760లలో యూరోపియన్ కళాకారులు చెక్కపై పటాలను చెక్కి వాటిని చిన్న ముక్కలుగా కత్తిరించినట్లు తెలుస్తుంది. 1767 లో మొదటి జిగ్సా పజిల్ ను కనుగొన్న వారు జాన్ స్పిల్స్ బరీ, వృత్తి పటాలను (మ్యాప్ మేకర్). జాన్ స్పిల్స్ బరీ ఒక సారి కలపతో ప్రపంచ దేశాలపటము చేస్తూ , ఒక్కో దేశానికి ఒక్కో రంగు ముక్కగా కత్తిరించి అతికించాడు. అతనిచే చేయబడిన మ్యాప్ అధ్యాపకులకు పాఠాలు నేర్పే ఉపకారణాలుగా మారినవి[3] . అమెరికన్ విద్యార్థులు ఇప్పటికీ యునైటెడ్ స్టేట్స్ లేదా ప్రపంచం లోని పజిల్ మ్యాప్ లతో ఆడటం ద్వారా భౌగోళిక శాస్త్రం నేర్చుకుంటారు. పద్దెనిమిదవ శతాబ్దపు జిగ్సా పజిల్స్ ఆవిష్కర్తలు గత 250 సంవత్సరాలలో ఎన్నోవివిధరకాలనైన పజిల్స్ సృష్టించారు, అవి పిల్లల పజిల్స్ పాఠాల నుండి వినోదానికి మారాయి, జంతువులు, నర్సరీ ప్రాసలు, సూపర్ హీరోల ఆధునిక కథలు వంటి వైవిధ్యమైన విషయాలపై ఉండి అందరిచే ఆదరింపబడ్డాయి.
పజిల్స్ 18 వ శతాబ్దపు ఇంగ్లాండ్ లో భౌగోళిక శాస్త్రం విడదీయబడిన పటాలు బోధించడానికి విద్యా పరికరాలుగా మారి, అవి చరిత్ర, అక్షరాలు, వృక్షశాస్త్రం, జంతుశాస్త్రం వంటి విషయాలతో చిత్రాలు అనుసరించబడ్డాయి. క్రమేణా పజిల్స్ తో ఉన్న చిత్రాల ఉపయోగం 1860 ,'70 లలో గ్రేట్ బ్రిటన్, యునైటెడ్ స్టేట్స్ ఈ దేశాలలో ప్రారంభమైంది. ఈ పజిల్స్ 1900 సంవత్సరముల ప్రారంభంలో బాగా ప్రాచుర్యం పొందాయి, 1930 ల గ్రేట్ డిప్రెషన్ లో చవకైన, పునర్వినియోగపరచదగిన వినోదంగా పునరుజ్జీవనం పొందాయి. రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం తరువాత మరొక పునరుద్ధరణ ప్రారంభమైంది, అప్పటి నుండి జిగ్సా పజిల్స్ ప్రజాదరణ పొందిన వినోదంగా ఉన్నాయి[4].
ప్రస్తుతం వార్తాపత్రికలలో వస్తున్న పజిల్స్ మూలం క్రీ.పూ 190 సంవత్సరాల ప్రారంభంలో చైనాలో ఆడిన ఆట, దానిలో వివిధ వరుసల సంఖ్యలను, చిహ్నాలను ఉపయోగించాయి, వాటిని నిర్దిష్ట క్రమంలో అమర్చవలెను, దానిని "మ్యాజిక్ స్క్వేర్స్" అని పిలిచేవారు. పురాతన పాంపీలో ఆడిన సంస్కరణలో, ఆటగాడికి పదాల సమూహం ఇవ్వబడి, లాటిన్లో, వాటిని దీర్ఘ చతురస్ర ఆకారంలో పదాలు అమర్చవలెను , తద్వారా పదాలు అంతటా క్రిందికి ఒకే విధంగా చదవబడతాయి.
మ్యాజిక్ స్క్వేర్స్ పట్ల ఆకర్షితులైన అమెరికా దేశస్థుడు బెంజమిన్ ఫ్రాంక్లిన్, అతను 1767 సంవత్సరంలో మొదటిసారిగా ప్రచురించబడిన ఒకదాన్ని సృష్టించాడు. పజిల్స్ అనేవి రోజువారీ వార్తాపత్రికలకు సాపేక్షంగా అదనంగా ఉన్నాయి. మొదటి క్రాస్ వర్డ్ పజిల్ కేవలం 106 సంవత్సరాల క్రితం జోసెఫ్ పులిట్జర్ న్యూయార్క్ వరల్డ్ లో ప్రచురించబడింది. పజిల్స్ అభివృద్ధి ఈ విధంగా జరిగింది.[5]
1783 సంవత్సరంలో స్విస్ గణిత శాస్త్రజ్ఞుడు లియోన్హార్డ్ ఆయిలర్ "లాటిన్ స్క్వేర్స్" అని పిలిచే ఒక ఆటను రూపొందించాడు. దానిని "కొత్త రకమైన మ్యాజిక్ స్క్వేర్స్"గా వర్ణించాడు. ఇది ఒక గ్రిడ్, దీనిలో ప్రతి అంకె లేదా సింబల్ ప్రతి దిశలో ఒక్కసారి మాత్రమే కనిపిస్తుంది. నేడు సుడోకుగా మారింది. .
1913 సంవత్సరంలో మొదటి క్రాస్ వర్డ్ పజిల్ (21 డిసెంబర్ 1913) - ఆర్థర్ వైన్ చే సృష్టించబడింది, దీనిని "వర్డ్-క్రాస్" అని పిలువబడుతుంది - న్యూయార్క్ వరల్డ్ లో వచ్చింది. ఆట అంటే అందరూ అర్థం చేసుకునే విధంగా డైమండ్ ఆకృతిలో ఒక పెద్ద గడి, దానిలో పదాలు రాయడానికి వీలుగా చిన్న, చిన్న గళ్ళు గీయడం జరిగింది.
1924 ఏప్రిల్ డిక్ సైమన్, లింకన్ షుస్టర్ "ది క్రాస్ వర్డ్ పజిల్ బుక్" (మొట్టమొదటి పుస్తక-నిడివి సేకరణ) ను ప్రచురించారు. ఈ పుస్తకములో న్యూయార్క్ లో ప్రాచుర్యం అయిన పజిల్స్ సేకరణ, క్రాస్ వర్డ్ పజిల్స్ వాటితో ఉన్న పుస్తకం. ప్రచురణ అయిన తర్వాత లక్ష కాపీల అమ్మకం జరిగింది. 17 నవంబర్ 1924 నాటి ది న్యూయార్క్ టైమ్స్ క్రాస్ వరల్డ్ పజిల్స్ ను పాఠకులకు మానసిక "మానసిక వ్యాయామం" గా పేర్కొన్నది.
1925 3 ఫిబ్రవరి 1925 న్యూయార్క్ ఈవెనింగ్ వరల్డ్ వ్యాసంలో, పాఠకులకు "క్రాస్-వర్డ్ పజిల్స్ న్యూయార్క్ నగర పాఠకులను పూర్తిగా ఆకర్షించాయని," క్రాస్ వర్డ్స్ ఒక గొప్ప "మెదడు వ్యాయామం" అని తెలుపుతూ వాటిని పూరించే ప్రయత్నం చేయమని పాఠకులను కోరుతుంది.
1954 సంవత్సరంలో కామిక్ పుస్తక కళాకారుడు మార్టిన్ నాడెల్ 1940 సంవత్సరంలో గ్రీన్ లాంతర్ గోల్డెన్ ఏజ్ - మొదటి సచిత్ర స్క్రాబుల్ పజిల్ సరిగ్గా అమర్చినప్పుడు, కార్టూన్-సచిత్ర క్లూతో సరిపోయే స్క్రాంబ్లింగ్ పదాల శ్రేణి. నాడెల్ చివరికి ఈ పేరును "జంబ్బుల్" గా మార్చాడు. తర్వాత 1962 సంవత్సరంలో, హెన్రీ ఆర్నాల్డ్, బాబ్ లీల ద్వారా అభివృద్ధి అయినది. ]
1968 సంవత్సరంలో నార్మన్ ఇ. గిబాట్ తన వీక్లీ అడ్వర్టైజింగ్ డైజెస్ట్, సెలెన్బీ నార్మన్, ఓక్లహోమాలో మొదటి వర్డ్ సెర్చ్ పజిల్ ను సృష్టించి, ప్రచురిస్తాడు. ఆ మొదటి పజిల్ లో కేవలం 34 పదాలు మాత్రమే ఉన్నాయి -
1979 సంవత్సరంలో డెల్ "నంబర్ ప్లేస్" అని పిలిచే కొత్త పజిల్స్ రావడం జరిగింది.
1984 సంవత్సరంలో జపనీస్ ప్రచురణకర్త నికోలి నంబర్ ప్లేస్ పజిల్స్ ను తీసుకొని, కొన్ని చిన్న మార్పులు చేసి, వాటికి "సుడోకు" అని పేరు పెడుతుంది - "సూజీ వా డోకుషిన్ ని కగిరు" అనే వ్యక్తీకరణకు క్లుప్తంగా "అంకెలు ఒక సంఘటనకు పరిమితం చేయబడతాయి". జపాన్ లో సుడోకు ప్రసిద్ధి చెందింది. అక్కడ అక్షరాలు క్రాస్ వర్డ్ పజిల్స్ కు సరిపోవు.
1997 సంవత్సరంలో న్యూజిలాండ్ లో జన్మించిన రిటైర్డ్ జడ్జి వేన్ గౌల్డ్ టోక్యో నగరం సందర్శిస్తాడు, సుడోకు పజిల్స్ పుస్తకాన్ని రాసి, తరువాతి ఆరు సంవత్సరాలలో, అతను పాప్పోకామ్ సుడోకు అని పిలిచే ఒక కంప్యూటర్ ప్రోగ్రామ్ ను అభివృద్ధి చేయడం అది ఆటోమేటిక్ గా సుడోకు పజిల్స్ ను ఉత్పత్తి చేస్తుంది.
2004 సంవత్సరంలో గౌల్డ్ సుడోకు పజిల్ మొదట సండే టైమ్స్ ఆఫ్ లండన్ ముద్రణ జరిగింది.
సుడోకు పజిల్ ప్రామాణిక లేఅవుట్2006 సంవత్సరంలో గౌల్డ్ అమెరికా పత్రికలలో తన మొదటి సుడోకు పజిల్ డైలీ సన్ ఆఫ్ కాన్వే, న్యూ హాంప్ షైర్ లో ప్రచురించబడినవి. యు.ఎస్ లో సుడోకును మార్కెటింగ్ చేయడానికి గౌల్డ్ తన కంప్యూటర్ అప్లికేషన్లు వార్తాపత్రికలకు పజిల్ ను ఉచితంగా ఇవ్వండం జరిగింది. ఈ సంవత్సరం చివరినాటికి, 4 మిలియన్లకు పైగా సుడోకు పుస్తకాల అమ్మకం జరిగింది.
పజిల్స్ చేయడం వ్యక్తులకు హాబీ గా ఉన్న, అవి వ్యక్తుల మానసిక ఆరోగ్యంకు ఎంతో ఉపయోగపడుతున్నాయి. పజిల్స్ ప్రయోజనాలు పరిశీలిస్తే మనుషులలో ఉత్తేజం, యాయమ్హ్స్ , ఐ క్యూ , జ్ఞాపకశక్తి , నైపులల పెరుగుదల, ఆరోగ్య పరం గా రక్తపోటు, మతిపరుపుకు దూరంగా ఉంటాయని పజిల్స్ గురించి చేసిన అధ్యనాలలో తెలిసింది.
జిగ్సా పజిల్స్ మెదడు లోని ఎడమ, కుడి వైపులా ఒకేసారి వ్యాయామం చేస్తాయి. మీ ఎడమ మెదడు తార్కికంగా ఉండి, రేఖీయ రీతిలో పనిచేస్తుంది, అయితే కుడి మెదడు సృజనాత్మకంగా,సహజంగా ఉంటుంది. జిగ్సా పజిల్ చేస్తున్నప్పుడు, న్యూరోట్రాన్స్మిటర్ టెస్టింగ్లో పేరుగాంచిన సానెస్కో హెల్త్ ప్రకారం, రెండు వైపులా నిమగ్నం అవుతాయని, సమస్యా పరిష్కార నైపుణ్యాలు,అవధాన వ్యవధిని మెరుగుపరిచే మానసిక వ్యాయామంగా తెలిపింది. జిగ్సా పజిల్స్ స్వల్పకాలిక జ్ఞాపకశక్తిని మెరుగుపరుస్తాయి. పజిల్ చేయడం వల్ల మెదడు కణాల మధ్య సంబంధాలు బలోపేతం కావడం, మానసిక వేగాన్ని మెరుగుపరుస్తుంది, స్వల్పకాలిక జ్ఞాపకశక్తిని మెరుగుపరచడానికి ప్రత్యేకించి సమర్థవంతమైన మార్గం. జిగ్సా పజిల్స్ దృశ్య-ప్రాదేశిక తార్కికతను మెరుగుపరుస్తాయి. జిగ్సా పజిల్ చేసినప్పుడు, వ్యక్తిగత ముక్కలను చూడాలి, అవి పెద్ద చిత్రంలో ఎక్కడ సరిపోతాయో గుర్తించాలి. దీన్ని క్రమం తప్పకుండా చేస్తే,విజువల్-స్పేషియల్ రీజనింగ్ను మెరుగుకావడం, ఇది కారు నడపడం, ప్యాకింగ్ చేయడం, మ్యాప్ ఉపయోగించడం, డ్యాన్స్ కదలికలను నేర్చుకోవడం, అనుసరించడం వంటి వాటిలో సహాయపడుతుంది.
జిగ్సా, క్రాస్వర్డ్ పజిల్స్ చేసే వ్యక్తులు అల్జీమర్స్ వ్యాధి, జ్ఞాపకశక్తి కోల్పోవడం వంటివి రావడానికి తక్కువ, ఎక్కువ జీవితకాలాన్ని కలిగి ఉంటారని అధ్యయనాలు చూపిస్తున్నాయి. అయోమయం మెదడును ఉత్తేజపరుస్తుంది. ఆర్కైవ్స్ ఆఫ్ న్యూరాలజీలో ప్రచురించబడిన ఇటీవలి అధ్యయనం ప్రకారం,. 75 ఏళ్ల వృద్ధుల మెదడు స్కాన్లను 25 ఏళ్లతో పోల్చారు. క్రమం తప్పకుండా పజిల్స్ చేసే వృద్ధులకు 25 సంవత్సరాల వయస్సు ఉన్నవారితో పోల్చదగిన మెదడు స్కాన్లు ఉన్నాయని తెలిసింది.[6]
