సామాన్య శకం
"క్రీస్తు శకం"కు నవీన రూపమే సామాన్య శకం. ఇంగ్లీషులో దీన్ని కామన్ ఎరా (Common Era) అని లేదా కరెంట్ ఎరా (Current Era) అనీ అంటారు. లాటిన్ భాషలో యానో డొమిని (Anno Domini -AD) ని కామన్ ఎరా (Common Era -CE) గాను, "క్రీస్తు పూర్వం" (Before Christ -BC) ను బిఫోర్ కామన్ ఎరా (Before Common Era -BCE) గానూ వాడుతున్నారు. వీటిని తెలుగులో సామాన్య శకం (సా.శ..), సామాన్య శక పూర్వం (సా.పూ. లేదా సా.శ..పూ.) గా వ్యవహరిస్తున్నారు. ఈ మార్పుకు, మతతటస్థత ప్రధాన కారణం. ఈ మార్పు, పేరులోనే తప్ప కాలగణనలో కాదు. ఉదాహరణకు క్రీ.పూ. 512, సా.శ..పూ. 512 గాను, సా.శ.. 1757, సా.శ.. 1757 గాను మారుతాయి.
చరిత్ర
[మార్చు]ఇంగ్లీషులో "కామన్ ఎరా" అనే మాటను మొదటిగా 1708 లో వాడారు.[1] 19 వ శతాబ్ది మధ్యలో యూదు పండితులు దీన్ని విస్తృతంగా ఉపయోగించారు. 20 వ శతాబ్ది మలి భాగంలో CE, BCE అనే పదాలు సాంస్కృతికంగా తటస్థంగా ఉండే పదాలుగా విద్యా, పరిశోధనా రంగాల్లో ప్రాచుర్యం పొందాయి. కొందరు రచయితలు, ప్రచురణకర్తలు క్రైస్తవేతరుల మనోభావాలకు విలువ నిస్తూ "క్రీస్తు" అనే మాట లేకుండా ఉండేందుకు గాను ఈ పదాలను వాడారు.[2][3]
1856 లో చరిత్ర కారుడూ, యూదు రబ్బీ అయిన మోరిస్ జాకబ్ రఫాల్, తన పోస్ట్-బైబ్లికల్ హిస్టరీ ఆఫ్ జ్యూస్ పుస్తకంలో CE, BCE అనే సంక్షిప్త పదాలను వాడాడు.[4][a] యూదులు కరెంట్ ఎరా అనే మాటను కూడా వాడారు.[6]
స్పందనలు
[మార్చు]సమర్ధనగా
[మార్చు]మాజీ ఐరాస సెక్రెటరీ జనరల్ కోఫీ అన్నన్ [7] ఇలా అన్నాడు:
క్రైస్తవ క్యాలెండరు క్రైస్తవులకు మాత్రమే ప్రత్యేకించినదేమీ కాదు. అన్ని మతాలకు చెందినవారు తమ సౌకర్యం కోసం దాన్నే వాడుతున్నారు. వివిధ మతాల , వివిధ సంస్కృతుల, వివిధ నాగరికతల మధ్య పరస్పర సంబంధం ఎంతలా ఉందంటే అందరూ పాటించే ఒకే కాలమానం ఉండడమనేది ఆవశ్యకమైంది. అందుచేత క్రిస్టియన్ ఎరా ఇప్పుడు కామన్ ఎరా అయిపోయింది.[8]
అడెనా బెర్కోవిట్జ నే లాయరు అమెరికా సుప్రీం కోర్టులో వాదించేటపుడు, BCE, CE లను వాడాడు. దాన్ని సమర్ధించుకుంటూ, "మనం నివసిస్తున్న ఈ బహుళ సంస్కృతుల సమాజంలో B.C.E., C.E. అనేవి అన్ని వర్గాల వారినీ అక్కున చేర్చుకుంటాయి" అని అన్నాడు.[9]
వ్యతిరేకంగా
[మార్చు]అసలు BC/AD (క్రీ.పూ./సా.శ..) అనేవి క్రీస్తు జన్మకు సంబంధించి అమల్లోకి వచ్చినవైతే, వాటిలో "క్రీస్తు" అనే పేరు ఉన్నందుకు తీసెయ్యడమేంటని కొందరు క్రైస్తవులు బాధపడ్డారు.[10]
ఇవీ చూడండి
[మార్చు]గమనికలు
[మార్చు]- ↑ The term common era does not appear in this book; the term Christian era [lowercase] does appear a number of times. Nowhere in the book is the abbreviation explained or expanded directly.[5]
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ first so-far-found use of common era in English (1708). Printed for H. Rhodes. 1708. Retrieved 2011-05-18. The History of the Works of the Learned. Vol. 10. London. January 1708. p. 513.
- ↑ Andrew Herrmann (27 May 2006). "BCE date designation called more sensitive". Chicago Sun-Times. Archived from the original on 10 August 2017. Retrieved 2016-09-18.
Herrmann observes, "The changes – showing up at museums, in academic circles and in school textbooks – have been touted as more sensitive to people of faiths outside of Christianity." However, Herrmann notes, "The use of BCE and CE have rankled some Christians"
- ↑ McKim, Donald K (1996). Common Era entry. ISBN 978-0-664-25511-4. Retrieved 2011-05-18.
{{cite book}}:|work=ignored (help) - ↑ Raphall, Morris Jacob (1856). Post-Biblical History of The Jews. Retrieved from https://books.google.com/books?id=r7CbDH5hTe8C&printsec=frontcover&dq=CE+BCE.
- ↑ Morris Jacob Raphall (1856). Search for era in this book. Moss & Brother. p. 75. Retrieved 2011-05-18.
- ↑ BBC Team (8 February 2005). "History of Judaism 63 BCE – 1086 CE". BBC Religion & Ethics. British Broadcasting Corporation. Retrieved 2016-04-20.
- ↑ Lefevere, Patricia (11 December 1998). "Annan: 'Peace is never a perfect achievement' – United Nations Secretary General Kofi Annan". National Catholic Reporter. Archived from the original on 2012-07-13. Retrieved 2008-02-26.
- ↑ Kofi A. Annan (then Secretary-General of the United Nations) (28 June 1999). "Common values for a common era: Even as we cherish our diversity, we need to discover our shared values". Civilization: The Magazine of the Library of Congress. Archived from the original on 2011-05-01. Retrieved 2020-07-09.
- ↑ https://web.archive.org/web/20180814202630/http://www.nytimes.com/1997/08/17/magazine/bc-ad-or-bce-ce.html |author=Safire, William |date=17 August 1997
- ↑ Whitney, Susan (2 December 2006). "Altering history? Changes have some asking 'Before what?'". The Deseret News. Archived from the original on 12 October 2007. Retrieved 2011-05-18.
I find this attempt to restructure history offensive," Lori Weintz wrote, in a letter to National Geographic publishers.... The forward to your book says B.C. and A.D. were removed so as to 'not impose the standards of one culture on others.'... It's 2006 this year for anyone on Earth that is participating in day-to-day world commerce and communication. Two thousand six years since what? Most people know, regardless of their belief system, and aren't offended by a historical fact.