మాన్‌హట్టన్ ప్రాజెక్టు
మాన్‌హట్టన్ ప్రాజెక్టు రెండవ ప్రపంచ యుద్ధ సమయంలో మొదటి అణుబాంబులు రూపొందించడానికి చేపట్టిన పరిశోధనాత్మక ప్రాజెక్టు. ఈ ప్రాజెక్టు అమెరికా ఆధ్వర్యంలో యునైటెడ్ కింగ్‌డం, కెనడా దేశాల సహకారంతో రూపొందింది. 1942 నుంచి 1946 మధ్యలో అమెరికన్ ఆర్మీ ఇంజనీర్ల మేజర్ జనరల్ లెస్లీ గ్రూవ్స్ దీనిని పర్యవేక్షించాడు. అణుభౌతిక శాస్త్రవేత్త రాబర్ట్ ఓపెన్‌హైమర్ ఈ బాంబులను రూపొందించిన లాస్ ఆలమోస్ పరిశోధనాశాలకు డైరెక్టరుగా వ్యవహరించాడు. మాన్‌హట్టన్ ప్రాజెక్ట్ గరిష్ట స్థాయిలో దాదాపు 130,000 మందికి ఉపాధి కల్పించింది. దాదాపు US$2 బిలియన్ల వ్యయం (2022లో దాదాపు $26 బిలియన్లకు సమానం) అయ్యింది.
ఈ ప్రాజెక్ట్ ఫలితంగా రెండు రకాల అణు బాంబులు, యుద్ధ సమయంలో ఏకకాలంలో అభివృద్ధి చేయబడ్డాయి. ఒకటి తుపాకీ నుంచి పేలే ఆయుధం, ఇంకొకటి అంతర్విస్ఫోటనం చెందే అణు ఆయుధం.
ఈ ప్రాజెక్టులో భాగంగా జర్మన్ అణ్వాయుధ ప్రాజెక్ట్‌పై నిఘాను సేకరించినట్లు అభియోగాలు మోపారు. ఆపరేషన్ అల్సోస్ ద్వారా, మాన్హాటన్ ప్రాజెక్ట్ సిబ్బంది ఐరోపాలో పనిచేశారు. శత్రుసైన్యాలలో చేరి, అణు పదార్థాలు, పత్రాలను సేకరించారు. జర్మన్ శాస్త్రవేత్తలను చుట్టుముట్టారు. మాన్‌హట్టన్ ప్రాజెక్ట్ భద్రతకు ప్రాధాన్యత ఇచ్చినప్పటికీ, సోవియట్ అణు గూఢచారులు ఈ ప్రోగ్రామ్‌లోకి ప్రవేశించారు.
జులై 16, 1945న న్యూ మెక్సికోలోని అలమోగోర్డో బాంబింగ్ మరియు గన్నేరీ రేంజ్‌లో నిర్వహించబడిన ట్రినిటీ పరీక్షలో మొట్టమొదటిసారిగా అణుబాంబును పేల్చారు. యుద్ధానంతర సంవత్సరాల్లో, మాన్హాటన్ ప్రాజెక్ట్ ఆపరేషన్ క్రాస్‌రోడ్స్‌లో భాగంగా బికినీ అటోల్ వద్ద ఆయుధ పరీక్షలను నిర్వహించింది, కొత్త ఆయుధాలను అభివృద్ధి చేసింది. జాతీయ ప్రయోగశాలల నెట్‌వర్క్ అభివృద్ధిని ప్రోత్సహించింది, రేడియాలజీలో వైద్య పరిశోధనలకు మద్దతు ఇచ్చింది. అణు నౌకాదళానికి పునాదులు వేసింది. జనవరి 1947లో యునైటెడ్ స్టేట్స్ అటామిక్ ఎనర్జీ కమిషన్ (UNAEC) ఏర్పడే వరకు ఇది అమెరికన్ అణు ఆయుధాల పరిశోధన మరియు ఉత్పత్తిపై నియంత్రణను కొనసాగించింది.
పునాది[మార్చు]
జర్మన్ రసాయన శాస్త్రవేత్తలు ఒట్టో హాన్, ఫ్రిట్జ్ స్ట్రాస్‌మన్ 1938 లో కేంద్రక విచ్ఛిత్తి ఆవిష్కరణతో దీనికి బీజం పడింది. లైస్ మీట్నర్, ఓట్టో ఫ్రిష్ ఇచ్చిన సైద్ధాంతిక వివరణ అణు బాంబు అభివృద్ధికి వీలు కల్పించింది. నాజీ జర్మనీ, ఇతర ఫాసిస్ట్ దేశాల నుండి శరణార్థులుగా ఉన్న శాస్త్రవేత్తలలో జర్మన్ అణు బాంబు ప్రాజెక్ట్ అందరికంటే ముందే అణుబాంబు తయారు చేస్తుందని భయం ఏర్పడింది.[1] ఆగష్టు 1939లో, హంగేరియన్-జన్మించిన భౌతిక శాస్త్రవేత్తలు లియో స్జిలార్డ్ మరియు యూజీన్ విగ్నెర్ ఐన్‌స్టీన్-స్జిలార్డ్ లేఖను రూపొందించారు. ఈ లేఖలో వీరు "అత్యంత శక్తివంతమైన కొత్తరకం బాంబుల" అభివృద్ధి చేయవచ్చని హెచ్చరించింది. యురేనియం ధాతువు నిల్వలను ఏర్పాటు చేసుకోమని, ఎన్రికో ఫెర్మీ, ఇంకా ఇతరుల అణు గొలుసు ప్రతిచర్యల పరిశోధనను వేగవంతం చేయాలని ఇది యునైటెడ్ స్టేట్స్‌ను కోరింది.[2]
మూలాలు[మార్చు]
- ↑ Jones 1985, p. 12.
- ↑ Hewlett & Anderson 1962, pp. 16–20.
ఆధార గ్రంథాలు[మార్చు]
- Jones, Vincent (1985). Manhattan: The Army and the Atomic Bomb (PDF). Washington, D.C.: United States Army Center of Military History. OCLC 10913875. Retrieved 25 August 2013.
- Hewlett, Richard G.; Anderson, Oscar E. (1962). The New World, 1939–1946 (PDF). University Park: Pennsylvania State University Press. ISBN 0-520-07186-7. OCLC 637004643. Retrieved 26 March 2013.