నీలిమందు మొక్క

నీలిమందు మొక్క
Scientific classification
Kingdom:	ప్లాంటే
Division:	మాగ్నోలియోఫైటా
Class:	మాగ్నోలియోప్సిడా
Order:	Fabales
Family:	ఫాబేసి
Subfamily:	Faboideae
Tribe:	Indigofereae
Genus:	ఇండిగోఫెరా
Species:	ఇ. టింక్టోరియా
Binomial name
ఇండిగోఫెరా టింక్టోరియా L.

నీలిమొక్క నుంచి నీలిమందు తయారుచేస్తారు. అందుకని దీనిని నీలిమందు మొక్క అని కూడ అంటారు. దీనినే నీలిగోరింట, మధుపర్ణిక అని కూడ అంటారుట. నిజానికి ఈ నీలిమొక్క ఫాబేసి కుటుంబానికి చెందిన దరిదాపు 700 మొక్కలలో ఒక్కటి మాత్రమే. ఈ వర్గం మొక్కలు ఉష్ణ మండలాలలోనూ (tropical regions) సమశీతోష్ణ మండలాలలోనూ (sub-tropical regions) విరివిగా పెరుగుతాయి. ఇవి తుప్పలులా కాని, చెట్లలా కాని పెరుగుతాయి.

ఉపయోగాలు

ఈ వర్గానికి చెందిన దరిదాపు 700 జాతులలోనూ రెండు జాతులని మాత్రం (ముఖ్యంగా, Indigofera tinctoria and Indigofera suffruticosa) నీలిమందు తయారు చెయ్యటానికి వాడతారు. Indigofera suffruticosa ని I. anil అని కూడ పిలుస్తారు. ఇక్కడ 'అనిల్‌' అన్న మాట 'నీల్‌' అనే సంస్కృత పదం నుండి పుట్టింది. నీల్‌ అంటే నీలం కనుక I. anil అంటే 'నీలిమందు నీలం' అని అర్ధం. ఈ Indigofera anil నుండే మొట్టమొదట aniline అనే అద్దకపు రంగుని కృత్రిమంగా తయారు చేసేరు.

ఈ వర్గపు మొక్కలకి ఔషధ లక్షణాలు కూడ ఉన్నాయి. వీటిలో కొన్ని వాపుని తగ్గించగలవు (anti-inflammatory), కొన్ని నొప్పిని తగ్గించగలవు (analgesic or pain killer).

Indigofera articulata (అరబ్బీలో Khedaish) ని పంటినొప్పికీ, Indigofera oblongifolia (అరబ్బీలో "Hasr") ని వాపు తగ్గించటానికీ, కీటకపు కాట్లకీ వాడతారు.Indigofera suffruticosa నీ Indigofera aspalthoides నీ కూడ వాపులు తగ్గించే మందుగా వాడతారు.. Indigofera arrecta నుండి తీసిన మందుతో పొట్టలో పుండ్లు () తగ్గటానికి ఒకరు మందు తయారు చేసి దాని తయారీకి ఏకస్వం (patent) కూడ పుచ్చుకున్నారు.

ఈ వర్గంలో కొన్ని మొక్కల అంతర్జాతీయ నామాలు

Indigofera adenocarpa Indigofera adenoides Indigofera alopecuroides Indigofera alpina Indigofera alternans Indigofera amblyantha Indigofera amoena Indigofera angustata Indigofera angustifolia Indigofera antunesiana Indigofera aquae-nitensis Indigofera arenophila Indigofera argentea Indigofera arrecta Indigofera articulata Indigofera aspalathoides Indigofera aspera Indigofera asperifolia Indigofera astragalina Indigofera atriceps Indigofera atropurpurea Indigofera auricoma Indigofera australis Indigofera bainesii Indigofera boviperda Indigofera brachynema Indigofera brachyodon Indigofera brachystachya Indigofera brevicalyx Indigofera brevidens Indigofera brevipes Indigofera bungeana Indigofera burchellii Indigofera candicans Indigofera candolleana Indigofera capillaris Indigofera carlesii Indigofera caroliniana Indigofera cassioides Indigofera cecili Indigofera charlierana Indigofera chuniana Indigofera circinella Indigofera circinnata Indigofera colutea Indigofera comosa Indigofera cooperi Indigofera cordifolia Indigofera cryptantha Indigofera cuneata Indigofera cuneifolia Indigofera cylindracea Indigofera cylindrica Indigofera cytisoides Indigofera daleoides Indigofera decora Indigofera delagoaensis Indigofera demissa Indigofera dendroides Indigofera denudata Indigofera dielsiana Indigofera digitata Indigofera dimidiata Indigofera diphylla Indigofera disjuncta Indigofera dosua Indigofera dregeana Indigofera dyeri Indigofera egens Indigofera emarginella Indigofera erecta Indigofera eriocarpa Indigofera erythrogramma Indigofera evansiana Indigofera eylesiana

Indigofera fanshawei Indigofera filicaulis Indigofera filifolia Indigofera filiformis Indigofera filipes Indigofera flabellata Indigofera flavicans Indigofera foliosa Indigofera fortunei Indigofera frutescens Indigofera fulvopilosa Indigofera gairdnerae Indigofera galegoides Indigofera garckeana Indigofera glandulosa Indigofera glaucescens Indigofera glomerata Indigofera griseoides Indigofera hamiltonii Indigofera hebepetala Indigofera hedyantha Indigofera hendecaphylla Indigofera heterantha Indigofera heterophylla Indigofera heterotricha Indigofera heudelotii Indigofera hewittii Indigofera hilaris Indigofera himalayensis Indigofera hirsuta Indigofera hispida Indigofera hochstetteri Indigofera holubii Indigofera humifusa Indigofera ichangensis Indigofera incana Indigofera ingrata Indigofera inhambanensis Indigofera kirilowii Indigofera langebergensis Indigofera laxeracemosa Indigofera lespedezioides Indigofera leucotricha Indigofera lindheimeriana Indigofera linifolia Indigofera linnaei Indigofera litoralis Indigofera livingstoniana Indigofera longebarbata Indigofera longepedicellata Indigofera longeracemosa Indigofera lupatana Indigofera lyallii Indigofera macrophylla Indigofera maritima Indigofera marmorata Indigofera mauritanica Indigofera melanadenia Indigofera meyeriana Indigofera microcarpa Indigofera mimosoides Indigofera miniata Indigofera mischocarpa Indigofera mollicoma Indigofera monantha Indigofera montana Indigofera nebrowniana Indigofera nephrocarpoides Indigofera nigrescens Indigofera nigromontana Indigofera nummulariifolia Indigofera oblongifolia Indigofera omissa Indigofera ormocarpoides Indigofera ovata Indigofera oxalidea

Indigofera oxytropis Indigofera oxytropoides Indigofera paniculata Indigofera parkesii Indigofera parodiana Indigofera pascuorum Indigofera pendula Indigofera pilosa Indigofera podophylla Indigofera poliotes Indigofera pongolana Indigofera porrecta Indigofera potaninii Indigofera pratensis Indigofera praticola Indigofera pretoriana Indigofera procumbens Indigofera prostrata Indigofera pseudotinctoria Indigofera psoraloides Indigofera pulchra Indigofera purpurea Indigofera rautanenii Indigofera reducta Indigofera rehmannii Indigofera reticulata Indigofera rhynchocarpa Indigofera rhytidocarpa Indigofera ripae Indigofera rostrata Indigofera rothii Indigofera sabulicola Indigofera sanguinea Indigofera saxicola Indigofera schimperi Indigofera schinzii Indigofera secundiflora Indigofera semitrijuga Indigofera senegalensis Indigofera sessiliflora Indigofera sessilifolia Indigofera setiflora Indigofera simplicifolia Indigofera sokotrana Indigofera sordida Indigofera sphaerocarpa Indigofera spicata Indigofera splendens Indigofera stachyoides Indigofera stenophylla Indigofera strobilifera Indigofera suaveolens Indigofera subcorymbosa Indigofera subulifera Indigofera suffruticosa Indigofera sulcata Indigofera swaziensis Indigofera tenuis Indigofera tenuissima Indigofera tinctoria Indigofera tomentosa Indigofera torulosa Indigofera trifoliata Indigofera tristis Indigofera tristoides Indigofera trita Indigofera velutina Indigofera vicioides Indigofera viscidissima Indigofera vohemarensis Indigofera volkensii Indigofera wildiana Indigofera williamsonii Indigofera woodii Indigofera zeyheri Indigofera zollingeriana