ఇండియన్ కౌన్సిల్ యాక్ట్ 1909
| Act of Parliament | |
 | |
| పూర్తి శీర్షిక | ఇండియన్ కౌన్సిల్స్ యాక్ట్స్, 1861, 1892, గవర్నమెంట్ ఆఫ్ ఇండియా యాక్ట్, 1833ని సవరించడానికి ఒక చట్టం. |
|---|---|
| ఉల్లేఖనం | 9 .అనులేఖనం. 7 . సి. 47. c. 4[1] |
ఇండియన్ కౌన్సిల్స్ యాక్ట్ 1909, సాధారణంగా మోర్లీ-మింటో లేదా మింటో-మోర్లే సంస్కరణలు అని పిలుస్తారు, ఇది యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్ పార్లమెంటు చట్టం,, ఇది బ్రిటిష్ ఇండియా పాలనలో భారతీయుల ప్రమేయంపై పరిమిత పెరుగుదలకు దారితీసింది. వైస్రాయ్ లార్డ్ మింటో, సెక్రటరీ ఆఫ్ స్టేట్ జాన్ మోర్లీ పేరు పెట్టబడింది, ఈ చట్టం శాసన మండలిలకు ఎన్నికలను ప్రవేశపెట్టింది, భారత సెక్రటరీ ఆఫ్ స్టేట్, వైస్రాయ్, బొంబాయి, మద్రాస్ ఎగ్జిక్యూటివ్ కౌన్సిల్‌లలో భారతీయులను చేర్చింది.రాష్ట్రాలు. ముస్లిం లీగ్ డిమాండ్ల ప్రకారం ముస్లింలకు ప్రత్యేక నియోజకవర్గాలు మంజూరు చేయబడ్డాయి .[2]
నేపథ్యం[మార్చు]
1885లో, భారతీయ జాతీయ కాంగ్రెస్ బొంబాయిలోని గోకుల్‌దాస్ తేజ్‌పాల్ సంస్కృత కళాశాలలో స్థాపించబడింది, ఇది వలసవాద భారతదేశంలోని విద్యావంతులైన ఉన్నత వర్గాల చిన్న సమూహాన్ని సమీకరించింది.[3] వారి ప్రధాన మనోవేదనలలో ఒకటి సివిల్ సర్వీస్, అడ్మినిస్ట్రేటివ్ పాత్రలలో ప్రవేశించడానికి ప్రయత్నిస్తున్నప్పుడు భారతీయులు ఎదుర్కొనే ఇబ్బందులు. క్వీన్ విక్టోరియా 1858 భారత ప్రభుత్వ చట్టంలో భారత ప్రభుత్వానికి పౌర సేవకుల ఎంపికలో జాతి సమానత్వాన్ని వాగ్దానం చేసింది, అయితే ఆచరణలో భారతీయులు ఎక్కువగా అధికార రంగాలకు వెలుపల ఉన్నారు.సేవలకు సంబంధించిన పరీక్షలు ప్రత్యేకంగా గ్రేట్ బ్రిటన్‌లో నిర్వహించబడ్డాయి, 17, 22 సంవత్సరాల మధ్య వయస్సు గల పురుష దరఖాస్తుదారులకు మాత్రమే అందుబాటులో ఉండేవి (దీనిని తర్వాత 1878లో 17 నుండి 19 పరిధికి మార్చారు) బ్రిటీష్ నిర్వాహకులు భారతీయులను సివిల్ సర్వీస్‌లోకి అంగీకరించడానికి ఇష్టపడకపోవడం భారతీయులకు పరిపాలనా స్థానాలను మరింత మూసివేసింది.
ప్రత్యేక ముస్లిం ఓటర్ల వాదన[మార్చు]
1906 అక్టోబరు 1న, మింటో కొత్తగా స్థాపించబడిన ముస్లిం లీగ్ నుండి డిప్యుటేషన్‌ని పొందాడు, ఇందులో వాయవ్య సరిహద్దు మినహా అన్ని భారతీయ ప్రావిన్సుల నుండి అనేక మంది ముస్లింలు ఉన్నారు. హిందూ ఆధిపత్య రాజకీయ వ్యవస్థ ఆవిర్భావాన్ని నిరోధించడానికి ముస్లిం లీగ్ స్థాపించబడింది, మింటోకు అనేక డిమాండ్లు చేసింది. ముస్లింల ప్రత్యేక ప్రయోజనాలను కొనసాగించాలని, ముస్లింలను ప్రావిన్షియల్ కౌన్సిల్‌లకు వేర్వేరుగా ఎన్నుకోవాలని, ముస్లింలను అసంఖ్యాకమైన మైనారిటీకి తగ్గించడాన్ని నివారించడానికి ఇంపీరియల్ లెజిస్లేటివ్ కౌన్సిల్‌కు తగినంత సంఖ్యలో ముస్లింలను ఎన్నుకోవాలని వారు వాదించారు [10 మింటో భారత జాతీయ కాంగ్రెస్‌కు ప్రత్యర్థి సంస్థగా లీగ్ పునాదిని ప్రోత్సహించాడు, ముస్లిం డిమాండ్లను పరిగణనలోకి తీసుకుంటామని డిప్యూటేషన్‌కు హామీ ఇచ్చారు.
ముస్లిం లీగ్ వలె, బ్రిటీష్ నిర్వాహకులు కూడా శాసనసభలో భారతీయ మెజారిటీ పెరుగుదలను నిరోధించడానికి ప్రయత్నించారు, బ్రిటీష్ పాలనపై ముస్లిం అసంతృప్తి ప్రమాదం గురించి మింటోను ఒప్పించారు, లీగ్ డిమాండ్లు చాలా మంది భారతీయ ముస్లింల కోరికలకు ప్రాతినిధ్యం వహిస్తున్నాయి.
ప్రాదేశిక ప్రాతినిధ్యం, ముస్లిం డిమాండ్ల మధ్య సయోధ్య కోసం మోర్లీ ఒక కోరికను వ్యక్తం చేశాడు, అయితే హోం సెక్రటరీ హెర్బర్ట్ రిస్లీ మద్దతుతో ప్రత్యేక ముస్లిం ఓటర్లు తుది ప్రణాళికలో విజయవంతంగా అమలు చేయబడ్డారు. ముస్లిం లీగ్ పట్ల ఈ సానుభూతి 1906 డిప్యుటేషన్‌ను కేవలం స్వీకరించడం కంటే వైస్రాయ్ ద్వారా ఆహ్వానించబడిందనే తప్పుడు అనుమానానికి దారితీసింది.[4]
మోర్లీ–మింటో సంస్కరణలు[మార్చు]
ఈ చట్టం కొన్ని రాజకీయ సంస్కరణలను అందించింది. సెంట్రల్, ప్రావిన్షియల్ లెజిస్లేటివ్ కౌన్సిల్‌లు రెండూ పరిమాణంలో పెరిగాయి, వాటి సభ్యత్వాలను విస్తరించాయి. స్థానిక సంస్థలు ఎలక్టోరల్ కాలేజీని ఎన్నుకుంటాయి, ఇది ప్రావిన్షియల్ లెజిస్లేచర్ల సభ్యులను ఎన్నుకుంటుంది, వారు కేంద్ర శాసనసభ సభ్యులను ఎన్నుకుంటారు. చట్టం ప్రకారం, ముస్లిం సభ్యులను ముస్లిం ఓటర్లు మాత్రమే ఎన్నుకోవాలి, ఓటర్లను విభజించారు.[5]
గతంలో, ప్రావిన్షియల్ కౌన్సిల్‌లు "అధికారిక మెజారిటీ"గా సూచించబడే పౌర సేవా అధికారుల నుండి నియమించబడిన వారి సభ్యులలో ఎక్కువ మందిని కలిగి ఉండేవి; చట్టం ఆమోదించడంతో, ఈ వ్యవస్థ ఎత్తివేయబడింది.[6] అయినప్పటికీ, సెంట్రల్ లెజిస్లేటివ్ కౌన్సిల్‌లో అధికారిక మెజారిటీ నిలుపుకుంది.
ఎన్నికైన భారతీయులు తీర్మానాలను ప్రవేశపెట్టడానికి, బడ్జెట్ విషయాలను చర్చించడానికి, అనుబంధ ప్రశ్నలు అడగడానికి అనుమతించబడ్డారు, వారు అలా చేయకుండా గతంలో నిరోధించబడ్డారు. అయినప్పటికీ, వారు విదేశాంగ విధానం లేదా రాచరిక రాష్ట్రాలతో సంబంధాల గురించి చర్చించడానికి అనుమతించబడలేదు. బ్రిటీష్ ఎగ్జిక్యూటివ్ కూడా అన్ని చట్టాలపై సంపూర్ణ వీటోని కలిగి ఉన్నాడు.[7]
మూలాలు[మార్చు]
- ↑ Ilbert 1911, p. 243.
- ↑ "Indian Council Act (Morley-Minto Act) 1909". INSIGHTSIAS (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 2022-10-07.
- ↑ "Indian National Congress". Indian National Congress (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2022-10-07.
- ↑ Kulke & Rothermund 2004, pp. 280–281.
- ↑ "Indian Council Act (Morley-Minto Act) 1909". INSIGHTSIAS (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 2022-10-07.
- ↑ "Morley-Minto Reforms - Indian Councils Act 1909 [NCERT Notes: Modern History Of India For UPSC]". BYJUS (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2022-10-07.
- ↑ "Indian Councils Act of 1909". Encyclopædia Britannica. 4 February 2013. Retrieved 2021-04-26.