ఉదా దేవి
ఉదా దేవి | |
|---|---|
 ఆగస్టు 19, 2016 న లక్నోలోని సికందర్ బాగ్‌లో స్వాతంత్ర్య సమరయోధురాలు ఉదా దేవికి నివాళులర్పిస్తున్న కేంద్ర ఆరోగ్య & కుటుంబ సంక్షేమ శాఖ మంత్రి శ్రీ జెపి నడ్డా. | |
| జననం | లక్నో |
| మరణం | నవంబరు 1857 సికందర్ బాగ్, లక్నో, భారతదేశం |
| సుపరిచితుడు/ సుపరిచితురాలు | 1857 తిరుగుబాటు |
ఉదాదేవి భారత స్వాతంత్ర్య సమరయోధురాలు. ఆమె 1857 భారత తిరుగుబాటులో బ్రిటిష్ ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీకి వ్యతిరేకంగా పోరాడిన యోధురాలు.
భారత స్వాతంత్ర్యోద్యమ చరిత్రలో అగ్రకులాలకు చెందిన ఝాన్సీ లక్ష్మీబాయి వంటి పోరాట యోధుల చరిత్రలు ఉన్నప్పటికీ దళిత వర్గాలకు చెందిన మహిళలు కూడా స్వాతంత్ర్యోద్యమంలో పోరాడిన సంఘటనలు ఉన్నాయి. బ్రిటిష్ వలస పాలన నుండి స్వాతంత్ర్యం కోసం జరిగిన పోరాటాలలో ఉదా దేవి వంటి దళిత ప్రతిఘటన పోరాట యోధులు కూడా ఉన్నారు.[1] 1857 తిరుగుబాటులో ఉదా దేవి తోపాటు పోరాటం చేసిన ఇతర మహిళా దళిత మహిళా భాగస్వాములను 'పోరాట యోధులు" లేదా "దళిత వీరాంగనలు"గా ఈ రోజు చరిత్రలో గుర్తించబడ్డారు.[2] హజ్రత్ మహల్ సైన్యంలో సైనికుడిగా ఉన్న మక్కా పాసిని ఆమె వివాహం చేసుకుంది.[3]
బ్రిటీష్ పరిపాలనతో భారతీయ ప్రజలలో పెరుగుతున్న కోపాన్ని చూసి, ఉదా దేవి యుద్ధంలో చేరడానికి ఆ జిల్లా రాణి అయిన బేగం హజ్రత్ మహల్‌ను కలిసింది. వారి మార్గంలో జరిగిన యుద్ధానికి సిద్ధం కావడానికి, బేగమ్ ఆమె ఆధ్వర్యంలో ఒక మహిళా బెటాలియన్ ఏర్పాటుకు సహాయం చేసింది.[4] బ్రిటీష్ వారు అవధ్‌పై దాడి చేసినప్పుడు ఉదా దేవి ఆమె భర్తతో పాటు పోరాటం చేసి ప్రతిఘటించింది. యుద్ధంలో తన భర్త చనిపోయాడని విన్న తర్వాత, ఆమె తన తుది పోరాటాన్ని పూర్తి స్థాయిలో చేసింది.[5]
సికందర్ బాగ్ యుద్ధం
[మార్చు]ఉదా దేవి 1857 నవంబరులో సికందర్ బాగ్‌లో జరిగిన యుద్ధంలో పాల్గొంది. ఆమె తన బెటాలియన్‌కు సూచనలు జారీ చేసిన తర్వాత రావి చెట్టుపైకి ఎక్కి, బ్రిటిష్ సైనికులపై కాల్పులు ప్రారంభించింది. ఒక బ్రిటిష్ ఆఫీసర్ చాలా మంది సైనికులు బుల్లెట్ గాయాలలో క్షతగాత్రులుగా మారడాన్ని గుర్తించాడు.[6] చెట్ల మాటున దాగి ఉండి కాల్పులు జరుపుతున్న వ్యక్తిని అనుమాచించిన అధికారి చెట్లపై కాల్పులు జరుపవలసినదిగా తన అధికారులను ఆదేశించాడు. ఈ కాల్పులలో మరణించి కిందపడిపోయిన వ్యక్తి గురించి దర్యాప్తు చేసి ఆమె ఉదాదేవిగా గుర్తించాడు. విలియం ఫోర్బ్స్-మిచెల్, రిమినస్సెన్స్ ఆఫ్ ది గ్రేట్ మ్యూటినీలో, ఉదా దేవి గురించి ఇలా వ్రాశాడు: "ఆమె ఒక రెండు పాత అశ్వికదళ పిస్టల్‌లతో ఆయుధాలు కలిగి ఉంది, వాటిలో ఒకటి ఆమె బెల్ట్‌లో ఇంకా లోడ్ చేయబడింది, ఆమె చేతి సంచిలో ఇంకా సగం నిండి ఉన్న మందుగుండు సామగ్రి, చెట్టు ముందు ఆమె కొమ్మ నుండి, దాడికి ముందు జాగ్రత్తగా సిద్ధం చేసినప్పుడు, ఆమె అర డజనుకు పైగా మనుషులను చంపింది. " [7]
ముఖ్యంగా దేవీ అమరవీరుల వార్షికోత్సవాన్ని పురస్కరించుకుని ప్రతి సంవత్సరం నవంబరు 16 న పిలిభిత్ యొక్క పాసిలు కలిసి వస్తారు.[8]
ఇవి కూడా చూడండి
[మార్చు]మూలాలు
[మార్చు]- ↑ Bates, Crispin; Carter, Marina (2 జనవరి 2017). Mutiny at the Margins: New Perspectives on the Indian Uprising of 1857: Documents of the Indian Uprising. SAGE Publications India. ISBN 9789385985751. Archived from the original on 9 అక్టోబరు 2017.
- ↑ Gupta, Charu (18 ఏప్రిల్ 2016). The Gender of Caste: Representing Dalits in Print. University of Washington Press. ISBN 9780295806563. Archived from the original on 9 అక్టోబరు 2017.
- ↑ Narayan, Badri (2006). Women Heroes and Dalit Assertion in North India: Culture, Identity and Politics (in ఇంగ్లీష్). SAGE Publications. ISBN 978-0-7619-3537-7.
- ↑ Gupta, Charu (2007). "Dalit 'Viranganas' and Reinvention of 1857". Economic and Political Weekly. 42 (19): 1739–1745. JSTOR 4419579.
- ↑ Narayan, Badri (7 నవంబరు 2006). Women Heroes and Dalit Assertion in North India: Culture, Identity and Politics. SAGE Publications India. ISBN 9788132102809. Archived from the original on 9 అక్టోబరు 2017.
- ↑ Verma, R.D (1996). Virangana Uda Devi. Mahindra Printing Press.
- ↑ Safvi, Rana (2016-04-07). "The Forgotten Women of 1857". The Wire-GB. Archived from the original on 11 August 2016. Retrieved 2016-06-19.
- ↑ "Dalit group recalls its 1857 martyr Uda Devi". The Times of India-GB. 2015-11-16. Archived from the original on 24 May 2017. Retrieved 2017-04-15.