ఏకలవ్య ఫౌండేషన్
సమాజంలోని వర్గాలకు స్వావలంబనగా ఉండటానికి సహాయపడే ఉద్దేశంతో 2006 లో ఏకలవ్య ఫౌండేషన్ స్థాపించబడింది. ఆదిలాబాద్ జిల్లాలోని గిరిజన వర్గాలతో ప్రారంభించి, విద్య, ఆరోగ్యం, జీవనోపాధి, వ్యవసాయ కార్యకలాపాల రంగాలలో మార్గదర్శక పని జరిగింది. సుస్థిరత కోసం గ్రామస్తులను భావన, ప్రణాళిక, కార్యకలాపాల అమలులో భాగస్వాములుగా చేస్తారు. నేడు ఏకలవ్య ఫౌండేషన్ కార్యకలాపాలు తెలంగాణ, ఆంధ్రప్రదేశ్ లోని 24 జిల్లాలలో విస్తరించి ఉన్నాయి.
వ్యవస్థాపకులు
[మార్చు]ఈ సంస్థ చైర్మన్ వేణుగోపాల్ రెడ్డి 2006 లో ఏకలవ్య ఫౌండేషన్ వ్యవస్థాపక ధర్మకర్త. గత దశాబ్ద కాలంగా ఆయన ఈ సంస్థకు ఇతను సేవలు అందిస్తున్నాడు. 4 దశాబ్దాలకు పైగా సామాజిక సేవ, గ్రాస్ రూట్స్ సమీకరణ సంస్థ నిర్మాణంలో అనుభవం ఉంది. ఈ పదవీకాలంలో, ఆదిలాబాద్ జిల్లాలోని చాలా వెనుకబడిన గిరిజన వర్గాలకు చేరడానికి, వారిలో ఆరోగ్యం, విద్య, జీవనోపాధి కార్యకలాపాల పెంపునకు ఆయన ముఖ్యపాత్ర పోషించారు. ఇతను జాగృతి, తెలుగు వీక్లీ మ్యాగజైన్, రాచనా ఎడ్యుకేషనల్ సొసైటీపై బోర్డ్ ఆఫ్ డైరెక్టర్, ఆర్టీఐ కార్యకర్త[1]
ఫౌండేషన్ చేపట్టే కృత్యాలు
[మార్చు]సేంద్రియ మిత్ర
[మార్చు]సేంద్రీయ మిత్రా సేంద్రీయ వ్యవసాయాన్ని ప్రోత్సహించడానికి ఏకలవ్య ఫౌండేషన్ ప్రాజెక్ట్, తద్వారా రసాయన వ్యవసాయం చెడు ప్రభావాలను భర్తీ చేస్తుంది. 2021 నాటికి 10000 మంది రైతుల ద్వారా 50000 ఎకరాల్లో రసాయన ఎరువుల వాడకాన్ని తగ్గించడం ద్వారా నేల ఆరోగ్యాన్ని పునరుత్పత్తి చేయడం ఈ చొరవ లక్ష్యం. ప్రధాన కార్యక్రమం కింద రైతులు తమకు తాముగా పిజిఎస్ ధ్రువీకరణను సులభతరం చేయడానికి పిజిఎస్ (పార్టిసిపేటరీ గ్యారెంటీ సిస్టమ్) గ్రూపులను ఏర్పాటు చేయమని ప్రోత్సహిస్తారు.
"సేంద్రీయం" అనే పదం వ్యవసాయ ఉత్పత్తులు పెరిగిన, ప్రాసెస్ చేయబడిన విధానాన్ని సూచిస్తుంది. సేంద్రీయ వ్యవసాయం అనేది ఉత్పాదక వ్యవస్థ, దీనిలో కృత్రిమంగా సమ్మేళనం చేసిన ఎరువులు, పురుగుమందులు, వృద్ధి నియంత్రకం, పశువుల దాణా సంకలనాలను వాడటం లేదా ఎక్కువగా మినహాయించడం. సాధ్యమైనంతవరకు సాధ్యమయ్యే సేంద్రీయ వ్యవసాయ విధానం పంట భ్రమణాలు, పంట అవశేషాలు, జంతువుల ఎరువులు, చిక్కుళ్ళు, పచ్చని ఎరువు, వ్యవసాయ క్షేత్ర సేంద్రీయ వ్యర్థాలు జీవసంబంధమైన తెగులు నియంత్రణ ఇన్సెట్‌లు, తెగులు కలుపు మొక్కలు మొదలైన వాటిపై ఆధారపడతాయి.[2]
సేంద్రియ మిత్ర లక్ష్యాలు
[మార్చు]1. రైతులకు వ్యవసాయ ఆదాయాన్ని గణనీయంగా పెంచడం
2.నేల ఆరోగ్యాన్ని పునరుత్పత్తి చేయడానికి
3. శిలాజ ఇంధన ఆధారిత ఇన్పుట్ల వినియోగాన్ని తగ్గించడానికి
4.ఆరోగ్యకరమైన భారత్‌ను సులభతరం చేసే ఆరోగ్యకరమైన ఆహారాన్ని అందించడం.
రైతు సంఘాలు
[మార్చు]వ్యవసాయ పద్ధతులు, దిగుబడిని మెరుగుపరచడానికి ఏకలవ్య ఫౌండేషన్ రైతు సమూహాలతో కలిసి పనిచేస్తుంది. ఉద్యానవన, పశుసంవర్ధక, వర్మి-కంపోస్టింగ్, కూరగాయల సాగు, పెరుగుతున్న పంట ఉత్పాదకత, దేశీయ విత్తన బ్యాంకులపై దృష్టి సారించే వివిధ శిక్షణా సమావేశాలు ఈ కార్యకలాపాలలో ఉన్నాయి. సేంద్రీయ వ్యవసాయాన్ని ప్రోత్సహించడంపై ప్రత్యేక దృష్టి పెట్టారు - రైతులకు ఇన్పుట్ ఖర్చులను తగ్గించడం, నేల ఆరోగ్యాన్ని కాపాడటం, సమాజానికి ఆరోగ్యం ఇచ్చే ఆహారాన్ని ఉత్పత్తి చేయడం. గ్రామీణ ఆర్థిక వ్యవస్థలో గణనీయమైన పాత్ర పోషిస్తున్న మహిళలతో రైతు క్లబ్‌లు సమానంగా ప్రాతినిధ్యం వహిస్తాయి. పొదుపు ప్రోత్సహించబడుతుంది, రైతు క్లబ్‌లు సభ్య రైతుల పని మూలధన అవసరాలను తీర్చగలవు. రైతు క్లబ్‌లు MACS ను ఏర్పాటు చేయడానికి సమూహం చేయబడతాయి, వారు సమాఖ్యగా ఏర్పడతారు. ఫెడరేషన్ ద్వారా, ఇంద్రవెల్లిలో ఒక ఎరువుల దుకాణం స్థాపించబడింది, దీని ద్వారా అన్ని కొనుగోళ్లు, అమ్మకాలు జరుగుతాయి.
వ్యవసాయం
[మార్చు]సేంద్రీయ వ్యవసాయాన్ని ప్రోత్సహించడం ద్వారా వ్యవసాయాన్ని లాభదాయకంగా, పర్యావరణంగా నిలబెట్టడానికి ఏకలవ్య ఫౌండేషన్ కృషి చేస్తోంది. తెలంగాణ, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రాల్లో సేంద్రీయ వ్యవసాయాన్ని ప్రోత్సహించడానికి ఏకలవ్య ఈ క్రింది కార్యక్రమాలను చేపట్టారు.
ఏకలవ్య సెంటర్ ఫర్ ఆర్గానిక్ అగ్రికల్చర్ రీసెర్చ్ అండ్ ట్రైనింగ్ (ECOART)
[మార్చు]వికారాబాద్ జిల్లా, తాండూర్ మండలం, గింగూర్తి గ్రామంలో సేంద్రీయ వ్యవసాయం పరిశోధన, శిక్షణ, విస్తరణ కోసం సెంటర్ఆఫ్ ఎక్సలెన్స్ ను ఏర్పాటు చేసింది.
రామానాయుడు, ఏకలవ్య కృషి విజ్ఞాన కేంద్రం (కెవికె)
[మార్చు]రైతులకు గ్రామీణ యువతకు శిక్షణ ఇవ్వడం, తాజా సాంకేతిక పరిజ్ఞానాన్ని బదిలీ చేయడం, వ్యవసాయ పరిశోధనలను చేస్తుంది. ఈ కేంద్రం తునికి, నర్సాపూర్ మండలం, మెదక్ జిల్లా. తెలంగాణలో ఉంది.
ఏకలవ్య ఆర్గానిక్ అగ్రికల్చర్ పాలిటెక్నిక్ (EOAP)
[మార్చు]సేంద్రీయ వ్యవసాయం సాధనలో గ్రామీణ యువతకు శిక్షణ ఇవ్వడానికి 2 సంవత్సరాల రెసిడెన్షియల్ డిప్లొమా కోర్సు, ఈ కళాశాల ప్రొఫెసర్ జయశంకర్ తెలంగాణ స్టేట్ అగ్రికల్చర్ యూనిర్సిటీ (PJTSAU) నుండి గుర్తింపు పొందినది. ఈ కళాశాల గింగుర్తి గ్రామం, తాండూర్ మండలం, వికారాబాద్ జిల్లా, తెలంగాణలో ఉంది.
గోషాల
[మార్చు]దేశి ఆవుల ప్రయోజనాన్ని ప్రదర్శించే మోడళ్లను అభివృద్ధి చేయడానికి దేశీయ ఆవు గోశాల.
సేంద్రియ మిత్ర
[మార్చు]రాబోయే 3 సంవత్సరాలలో తెలంగాణ ఆంధ్రప్రదేశ్ రెండింటిలో 25000 ఎకరాల్లో 10000 మంది రైతుల మధ్య సేంద్రీయ వ్యవసాయాన్ని ప్రోత్సహించే కార్యక్రమం.
చదువు
[మార్చు]గ్రామీణ, పట్టణ ప్రాంతాలలోని నిరుపేద పిల్లలకు అనుబంధ అభ్యాస అవకాశాలను అందించడానికి ఏకలవ్య విద్యా కార్యక్రమాలు అక్షయ విద్యా (అర్బన్), విద్యా వాహిని (గ్రామీణ) లను నిర్వహిస్తుంది.
విద్యా వాహిని
[మార్చు]ఈ కార్యక్రమం ప్రభుత్వంలో ఏకలవ్య ఫౌండేషన్ తో సహ-పాఠ్య జోక్య కార్యక్రమం. ఉన్నత పాఠశాలలు, ప్రతిభా పురస్కర్ అవార్డులు, పాఠశాలల వస్తు సామగ్రి పంపిణీ, వ్యక్తిత్వ అభివృద్ధి కార్యక్రమాలు విద్యా వాహిణి కార్యక్రమానికి అనుబంధంగా ఉన్నాయి.
అక్షయ విద్య
[మార్చు]పట్టణ మురికివాడల్లో నివసిస్తున్న విద్యార్థుల సమగ్ర అభివృద్ధిని లక్ష్యంగా చేసుకునే విద్య కార్యక్రమం.
ఆరోగ్యం
[మార్చు]మంచి ఆరోగ్యాన్ని ప్రోత్సహించడం ఏకలవ్య ఫౌండేషన్ ముఖ్య లక్ష్యాలలో ఒకటి. వీరి ఆబ్జెక్టివ్ పనుల్లో భాగంగా కిచెన్ గార్డెన్స్, కంటి శిబిరాలు, జైపూర్ కృత్రిమ పాదం, రక్తదానం, హోమియోపతి మందుల పంపిణీ, పారిశుధ్య కార్యకలాపాలు మహిళలకు ఆరోగ్య అవగాహన కార్యక్రమాలు జరుగుతాయి.[3][4]
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ Eklavya Books in PDF
- ↑ ఏకలవ్య ఫౌండేషన్ 2021 డైరీ.
- ↑ "eklavya-new/riyaaz-academy-for-illustrators". ఏకలవ్య. Archived from the original on 2017-09-17. Retrieved 2021-05-17.
- ↑ "ఏకలవ్య సంస్థలు". జాగృతి మాస పత్రిక నవంబర్ 29, 2010.