కొన్యాక్ భాష
| కొన్యాక్ | |
|---|---|
| స్థానిక భాష | నాగాలాండ్, భారతదేశం |
| స్వజాతీయత | కొన్యాక్ |
స్థానికంగా మాట్లాడేవారు | 244,477 (2011 జనాభా లెక్కల ప్రకారం) |
సినో-టిబెటన్
| |
| భాషా సంకేతాలు | |
| ISO 639-3 | nbe |
| Glottolog | kony1248 |
| ELP | Konyak Naga |
కొన్యాక్ అనేది ఈశాన్య భారతదేశంలోని నాగాలాండ్‌లోని కొన్యాక్ ప్రజలు మాట్లాడే సినో-టిబెటన్ భాష [1]. భారతదేశంలో 2001 జనాభా లెక్కల ప్రకారం, దాదాపు 2,50,000 మంది స్థానిక భాష మాట్లాడేవారు ఉన్నారు.[2]
మాండలికాలు
[మార్చు]కొన్యాక్ భాష ప్రామాణిక మాండలికాన్ని టేబుల్ంగ్ అని పిలుస్తారు, ఈ భాష విస్తృతంగా ఉపయోగించే మాండలికాలను కలిగి ఉంది. అవి[2]:
- ఆంగ్ఫాంగ్
- హోపావో
- చాంగ్న్యు
- చెన్
- చింగ్కావో
- చింగ్లాంగ్
- చోహా
- గెలెకిడోరియా
- జాక్ఫాంగ్
- లాంగ్చింగ్
- లాంగ్‌ఖాయ్
- లాంగ్మీన్
- లాంగ్వా
- మెన్
- ములుంగ్
- న్గాంగ్చింగ్
- సాంగ్
- షాన్లాంగ్
- శూన్యుయో
- షెంగ
- సిమా
- సోవా
- శంన్యుయంగ
- టేబుల్ంగ్ (అంగ్వాంగ్కు, కాంగోన్, మొహంగ్, వాక్చింగ్)
- టబు
- తామ్ఖుంగ్న్యుయో
- టాంగ్
- టోబున్యుయో
- తోలమ్లెయిన్యువా
- టోటోక్
- హాంగ్‌ఫోయ్
ఫోనాలజీ
[మార్చు]కొన్యాక్‌లో మూడు లెక్సికల్లీ కాంట్రాస్టివ్ కాంటౌర్ టోన్‌లు ఉన్నాయి - పెరుగుతున్న (తీవ్రమైన యాసతో వ్రాతపూర్వకంగా గుర్తించబడింది - á), పడిపోవడం (గ్రేవ్ యాసతో గుర్తించబడింది - à) లెవెల్ (గుర్తించబడనిది).
అచ్చులు
[మార్చు]| ఫ్రంట్ | సెంట్రల్ | బ్యాక్ | |
|---|---|---|---|
| క్లోజ్ | i | ɨ | u |
| మిడ్ | e | ə | o |
| ఓపెన్ | a |
అచ్చులు /a/ , /o/ , /u/ ఉజ్జాయింపుల ముందు పొడవుగా ఉంటాయి . /ə/ చివరికి ఉండవు.
హల్లులు
[మార్చు]| బిలాబియల్ | డెంటల్/ అల్వియోలార్ |
పాలటాల్ | వేలర్ | గ్లోటల్ | |
|---|---|---|---|---|---|
| ప్లోసివ్ | p pʰ |
t̪ | c | k kʰ |
ʔ |
| నాసికా | m | n̪ | ɲ | ŋ | |
| ఫ్రికేటివ్ | s | h | |||
| లాటరల్ | l | ||||
| అప్ప్రోక్సిమెంట్ | w | j |
ఆపివేయబడిన /p/, /k/ కాంట్రాస్ట్ / pʰ /, /kʰ / . /p/ /c/ మార్ఫిమ్ హద్దుల్లో అంతర్వాచకంగా వాయిస్ అవుతాయి . పెరుగుతున్న టోన్‌తో అచ్చు ముందు ఉంటే డెంటల్ /t/ అల్వియోలార్‌గా గుర్తించబడుతుంది . ఉజ్జాయింపులు /w/, /j/ అచ్చుల తర్వాత లాక్సర్, చిన్నవిగా ఉచ్ఛరిస్తారు ; /w/ అధిక అచ్చుల ముందు మొదట్లో టెన్సర్ అవుతుంది. మార్ఫిమ్-ఇనీషియల్ లేదా ఇంటర్‌వోకలిక్ అయితే, /j/ వినిపించే రాపిడితో ఉచ్ఛరిస్తారు. /pʰ/ , /kʰ/ , /c/ , /ɲ/ , /s/ , /h/, /l/ స్వరూపం -చివరికి జరగదు, అయితే /ʔ/ మార్ఫిమ్-ప్రారంభంలో కనిపించదు. మార్ఫిమ్-ప్రారంభ /kp/, /kʰl/ మినహా , హల్లు సమూహాలు మధ్యస్థంగా మాత్రమే ఉంటాయి.
మరింత చదవడానికి
[మార్చు]- ఇనే జోంగ్నే జేమ్ (1957), కొన్యాక్ భాషలో పెద్దలకు ప్రైమర్, గౌహతి
{{citation}}: CS1 maint: location missing publisher (link) - కుమార్, బ్రిజ్ బిహారీ (1972), హిందీ-కొన్యాక్ నిఘంటువు, కోహిమా: నాగాలాండ్ భాషా పరిషత్
- కుమార్, బ్రిజ్ బిహారీ (1972), కొన్యాక్ వ్యాకరణ్ కి రూపేఖా, కోహిమా: నాగాలాండ్ భాషా పరిషత్
- నాగరాజా, కె.ఎస్., కొన్యాక్-హిందీ-ఇంగ్లీష్ నిఘంటువు, మైసూర్: సెంట్రల్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఇండియన్ లాంగ్వేజెస్
- నాగరాజా, కె.ఎస్., "రిలేటివిజేషన్ ఇన్ కొన్యాక్", ఇండియన్ లింగ్విస్టిక్స్, 45: 41–8
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "Konyak language", Wikipedia (in ఇంగ్లీష్), 2021-08-21, retrieved 2022-02-21
- ↑ 2.0 2.1 "About Konyak Language". Latest News & Information. 2021-11-17. Retrieved 2022-02-21.