జయమలా శిలేదార్
| జయమలా శిలేదార్ | |
|---|---|
| జన్మ నామం | ప్రమీలా జాదవ్ |
| జననం | 1926 ఆగస్టు 21 ఇండోర్, సెంట్రల్ ఇండియా ఏజెన్సీ, భారతదేశం |
| మరణం | 2013 ఆగస్టు 8 (వయసు 86)[1] పుణె, మహారాష్ట్ర, భారతదేశం |
| సంగీత శైలి | సంగీతాలు (సంగీత నాటకం) |
| వృత్తి | గాయకురాలు, రంగస్థల నటి |
| క్రియాశీల కాలం | 1942-2013 |
జయమాల షిలేదార్ (21 ఆగష్టు 1926 - 8 ఆగష్టు 2013) ఒక భారతీయ హిందుస్థానీ శాస్త్రీయ గాయని, నాటక నటి. ఆమె అనేక సంగీత నాటకాలలో (మ్యూజికల్ ప్లే) కనిపించింది, అక్కడ ఆమె వివిధ పాత్రలను పోషించింది. ఆమె పోషించిన పాత్రలకు గానంతో పాటు కొన్నింటికి సంగీతం కూడా అందించింది. 50 సంవత్సరాలకు పైగా కెరీర్‌లో, ఆమె 4500 కంటే ఎక్కువ షోలలో కనిపించింది. ఆమె సహ-నటుడు గాయకుడు జయరామ్ శిలేదార్‌ను వివాహం చేసుకుంది, అతనితో కలిసి ఆమె "మరాఠీ రంగభూమి" యొక్క ప్రొడక్షన్ బ్యానర్‌ను స్థాపించింది. మరాఠీ సంగీత పరిశ్రమను పునరుద్ధరించినందుకు ఈ జంట కలిసి ఘనత పొందింది. [2] ఆమెకు [3] లో పద్మశ్రీ పురస్కారం లభించింది.
కెరీర్
[మార్చు]జయమాల శిలేదార్ 1942 లో మరాఠీ నాటకం వేశాంతర్‌లో తన మొదటి రంగస్థల ప్రదర్శనతో తన నటన, సంగీత జీవితాన్ని ప్రారంభించారు. 1945లో, ఆమె బాల గంధర్వతో కలిసి సంగీత నాటకం సంగీత శారదలో శారద ప్రధాన పాత్ర పోషించింది. స్త్రీ పాత్రలు కూడా పురుషులే పోషించేటటువంటి అంతకుముందు గంధర్వ పాత్రను స్వయంగా పోషించాడు. బాల గంధర్వ శిష్యురాలు, శిలేదార్ ప్రఖ్యాత కళాకారిణి, ఆమె ప్రదర్శనల కోసం నిండిపోయింది. జయమల 16 సంవత్సరాల వయస్సులో మరాఠీ థియేటర్‌లో అడుగుపెట్టింది, తరువాత 50కి పైగా నాటకాలలో నటించింది. [4] ఆమె కెరీర్‌లో 46 నాటకాలలో 52 విభిన్న పాత్రలను పోషించింది [5] ఆమె 83వ మరాఠీ నాట్య సమ్మేళన్‌కు అధ్యక్షత వహించింది.
ఎంపిక పనులు
[మార్చు]- 1945లో శారదగా సంగీత శారద
- మాన్ అప్మాన్
- సంశయకల్లోల్
- సుభద్రగా సంగీత సౌభద్ర
- ఎకాచ్ ప్యాలా
- " మృచ్ఛకటిక " [6]
అవార్డులు
[మార్చు]2006లో, ఆమెకు మహారాష్ట్ర ప్రభుత్వం స్థాపించిన లతా మంగేష్కర్ అవార్డును అందించారు. [7] ఆమెకు 2013లో పద్మశ్రీ పురస్కారం లభించింది. ఆ సమయంలో, ఆమె ఈ గౌరవం గురించి ఇలా చెప్పింది: "ఇది వ్యక్తిగత గుర్తింపు కాదు, మరాఠీ సంగీత థియేటర్‌కి దక్కింది. ఈ గౌరవానికి నేను పొంగిపోయాను. ఇది రంగస్థలానికి నేను చేసిన కృషికి గుర్తింపు, గుర్తింపు పొందినందుకు నేను సంతోషంగా ఉన్నాను. కేంద్ర ప్రభుత్వం నుండి వచ్చింది. ఇది మరాఠీ థియేటర్‌కి జాతీయ గుర్తింపుగా భావిస్తున్నాను."
సంగీత నాటకాలలో, మాన్ అప్మాన్, సంశయకల్లోల్, సుభద్రగా సంగీత సౌభద్ర, సంగీత శారద మరియు ఎకచ్ ప్యాలాలో ఆమె నటన ఆమె కీర్తి, ప్రజాదరణను సంపాదించింది. [8]
వ్యక్తిగత జీవితం
[మార్చు]జయమాల శిలేదార్ ప్రమీలా జాదవ్ 21 ఆగస్టు 1926న ఇండోర్‌లో జన్మించారు, అప్పటి సెంట్రల్ ఇండియా ఏజెన్సీలో భాగమైనది, కానీ ఇప్పుడు మధ్య భారతదేశంలోని మధ్యప్రదేశ్‌లో ఉంది. ఆమె తన సహ-నటుడు, గాయకుడు జయరామ్ శిలేదార్‌ను వివాహం చేసుకుంది, వారు మొదటిసారి కలుసుకున్నప్పుడు ముగ్గురు కుమార్తెలతో వితంతువు. వారు 23 జనవరి 1950న మహారాష్ట్ర రాష్ట్రంలోని ఔరంగాబాద్ జిల్లా, సోయగావ్ గ్రామంలోని శ్రీరామ దేవాలయంలో వివాహం చేసుకున్నారు. వివాహానంతరం ఆమె పేరు జయమాల శిలేదార్. వీరికి ఇద్దరు కుమార్తెలు ఉన్నారు. కుమార్తెలిద్దరూ మరాఠీ థియేటర్‌లో చురుగ్గా ఉండేవారు. పెద్ద కూతురు పేరు దీప్తి భోగలే (నీ లతా శిలేదార్ ). చిన్న కూతురు కీర్తి (1952-2022) 98వ అఖిల భారతీయ మరాఠీ నాట్య సమ్మేళన్ (అఖిల భారత మరాఠీ నాటక సమావేశం) అధ్యక్షురాలు. [9]
జయమాల శిలేదార్ అక్క నిర్మలా దేశ్‌ముఖ్ (నీ నిర్మలా జాదవ్) ప్రముఖ గాయని. నిర్మలా దేశ్‌ముఖ్ కూడా భీమ్‌సేన్ జోషి యొక్క సంత్-వానీ కార్యక్రమాలకు ఆర్గాన్ ప్లేయర్‌గా తోడుగా ఉండేవారు. [10] వారి తమ్ముడు కమలాకర్ జాదవ్ నాగ్‌పూర్‌లోని హదాస్ హైస్కూల్‌లో సంగీత ఉపాధ్యాయుడు.
2000లో, జయమాల-బాయికి బైపాస్ హార్ట్ సర్జరీ జరిగింది, పేస్‌మేకర్‌ని ఉపయోగించారు. ఈ ఆపరేషన్ల తర్వాత, ఆమె ఎక్కువసేపు పాడటం లేదా మాట్లాడటం కూడా సాధ్యం కాదు. [11] ఆమె దీర్ఘకాల అనారోగ్యం తర్వాత పూణేలో మూత్రపిండ వైఫల్యంతో పాటు గుండె వైఫల్య లక్షణాలతో బాధపడింది, 8 ఆగస్టు 2013న మరణించింది. ఆమె పార్థివ దేహాన్ని ఉంచిన భరత నాట్య మందిరం, తిలక్ స్మారక్ మందిర్ వద్ద పెద్ద సంఖ్యలో రంగస్థలం, ఇతర రంగాలకు సంబంధించిన వ్యక్తులు ఆమెకు నివాళులు అర్పించారు. [12]
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ Paranjpe, Shailendra (9 August 2013). "Theatre doyen Jaymala Shiledar no more". Daily News and Analysis. Pune. Retrieved 9 August 2013.
- ↑ "जयमाला शिलेदार काळाच्या पडद्याआड-पुणे-महाराष्ट्र-Maharashtra Times". Maharashtratimes.indiatimes.com. 9 August 2013. Archived from the original on 2013-10-29. Retrieved 2013-08-15.
- ↑ "Padma Awards Announced". Press Information Bureau, Government of India. 25 January 2013. Retrieved 9 August 2013.
- ↑ "Jaymala Shiledar". Sakaaltimes.com. Retrieved 7 April 2022.
- ↑ "Three months after getting her Padma, Shiledar passes away". Indian Express. 9 August 2013. Retrieved 2013-08-15.
- ↑ Vidyut Aklujkar; Heidi R.M. Pauwels (17 December 2007). Indian Literature and Popular Cinema: Recasting Classics. Routledge. p. 80. ISBN 978-1-134-06255-3.
- ↑ "Jayamala wins award". The Times of India. Pune. 21 August 2006. Archived from the original on 9 August 2013. Retrieved 9 August 2013.
- ↑ "Jaymala Shiledar was untouched by musical corruption". Archived from the original on 15 August 2013. Retrieved 7 April 2022.
- ↑ "I will try to restore traditional glory of Marathi musicals: Kirti Shiledar". The Afternoon Despatch & Courier. Archived from the original on 2018-07-06. Retrieved 2018-07-05.
- ↑ "बोल हांसरे बोल प्यारे | Bol Hasare Bol Pyare | आठवणीतली गाणी". Aathavanitli-gani.com. Retrieved 7 April 2022.
- ↑ Paul, Debjani (16 May 2013). "Drama of Life". Indian Express. Retrieved 9 August 2013.
- ↑ "Jaymala Shiledar no more". Sakaaltimes.com. Retrieved 7 April 2022.