జ్విటర్అయాన్
 | ఈ వ్యాసం మౌలిక పరిశోధన కలిగివుండవచ్చు. |
రసాయన శాస్త్రంలో, ఒక జ్విటర్ అయాన్ అనగా ఒక బహుళ అనుకూల, ప్రతికూల ఛార్జీలు ఉన్నటువంటి తటస్థ అణువు.జ్విటర్ అయానులు, ఒక అణువు యొక్క విభిన్న ప్రదేశాల వద్ద, ద్విధ్రువాలుతో పొలిస్తే భిన్నమైనవి. జ్విటర్ అయానులను కొన్నిసార్లు అంతర్గత లవణాలు అని అంటారు. ఒక అమైనో ఆమ్లము ఆమ్ల (కార్బాక్సిలిక్ ఆమ్లం భాగం), క్షార (అభినవ భాగం) కేంద్రాలు రెండు కలిగి ఉంటుంది. కుడివైపు ఉన్న దానిని ఒక జ్విటర్ అయాను అని అంటారు. జ్విటర్ అయాన్ (కుడి) తో సల్పమిక్ ఆమ్లం ఐసోమెర్లు. బాహ్య పరిస్థితులను బట్టి ఒక ధనాత్మక లేదా రుణాత్మకంగా ఏర్పడే సాధారణ ద్విశ్వభావయుతం సమ్మేళనాలుగా కాకుండా, జ్విటర్ అయానులు రెండు విధాలుగా ఏర్పడగలవు.
ఉదాహరణలు
[మార్చు]అమైనో ఆమ్లాలు జ్విటర్ అయాన్ల యొక్క ఉత్తమ ఉదాహరణలు.ఈ కాంపౌండ్స్ అమ్మోనియం, ఒక కార్బాక్సిలేట్ సమూహం కలిగి, ఒక రకమైన అంతర్ కణ ఆమ్ల క్షార చర్య వల్ల ఉత్పన్నమవుతున్నటుగా చూడవచ్చును.అమైను కార్బాక్సిలిక్ ఆమ్లంనుండి ప్రోటాన్లను తీసుకుంటుంది. NH2RCHCO2H NH3+RCHCO2− న్యూట్రాన్ వివర్తనం కొలతలుఘన స్థితిలోని గ్లైసిన్ యొక్క జ్విటర్ అయాన్నిర్మాణం గురించి ధ్రువీకరించాయి.కనీసం కొన్ని సందర్భాలలో, అమైనో ఆమ్లాలు వాయు స్థితిలోనూజ్విటర్ అయాన్రూపంలో కొనసాగితాయి.అమైనో ఆమ్లాలతొ పాటు, రెండు ఆమ్ల, ప్రాథమిక కేంద్రాలు కలిగిన అనేక ఇతర సమ్మేళనాలు జ్విటర్ అయాన్రూపంలోఉంటాయి.బైసీన్మరియు ట్రైసీన్ వంటివి ఒక కార్బాక్సిలిక్ ఆమ్లం భాగం, ఒక ప్రాథమిక రెండవ లేదా మూడవ అమైన్ భాగాన్ని కలిగి ఉంటాయి.న్యూట్రాన్ వివర్తనం కొలతలు ఘన సల్పమిక్ఆమ్లం యొక్కజ్విటర్ అయాన్రూపాన్ని నిరూపిస్తుంది.సెర్జిక్ యాసిడ్, సిలోసి వంటిఅనేక ఆల్కలాయిడ్స్కార్బాక్సిలెటుమరియు అమ్మోనియం కేంద్రాలు కలిగి జ్విటర్ అయాన్లుగాఉన్నవి. అనేక జ్విటర్ అయాన్లునాలుగొవ అమ్మోనియం కాటయాన్లు కలిగి ఉంటాయి.ఇది N-H బాండ్లను కలిగి లేదు కాబట్టి, అమ్మోనియం సెంటర్ టాటోమెరిజములోపాల్గొనలేదు.చతుర్థ-అమ్మోనియం కేంద్రాలు కలిగినజ్విటర్ అయాన్లుజీవశాస్త్రంలో సాధారణంగా ఉంటాయి, ఉదా:చేపలో ఎలెక్ట్రోలైట్స్గా పనిచేసే బితైన్లు.పొరలు ఏర్పాటుచేసె ఫాస్ఫోలిపిడ్లు కూడా సాధారణంగాజ్విటర్ అయాన్లుగా ఉంటాయి.ఈ కాంపౌండ్స్ ధ్రువ శీర్ష కూటములతో ఎనయొన్ ఫాస్ఫేట్, కాటియోనిక్ నాలుగొవ అమ్మోనియం కేంద్రాలతో ఫలితంగా, జ్విటర్ అయాన్లుగాఉంటాయి.
సంబంధిత సమ్మేళనాలు
[మార్చు]ద్విధ్రువ కాంపౌండ్స్ సాధారణంగా జ్విటర్ అయాన్లుగావర్గీకరించబడవు.ఉదాహరణకుతరచుగా R3N + O- విధంగా వ్రాయబడిన అమైన్ ఆక్సైడ్లునిర్వచనం పరంగా జ్విటర్ అయాన్లు కావు, ఎందుకంటేఅణువులుపై యూనిట్ విద్యుత్ ఛార్జీలుఉంటాయి. ఈ వ్యత్యాసం ఎందుకంటేఅమైన్ ఆక్సైడ్ మీద ప్లస్, మైనస్ సంకేతాలు అధికారిక ఆరోపణలను తప్ప విద్యుత్ ఛార్జీలను సూచించదు. అధికారిక ఆరోపణలను ఒక రెసోనాన్స్ హైబ్రిడ్ నిర్మించటానికి ఉపయోగించే కొన్ని కానానికల్ రూపాలు కోసం వేలన్సీ బాండ్ సిద్ధాంతంలో ఉపయోగిస్తారు. నిజానికి ఒక అమైన్ ఆక్సైడ్ మరొక సిద్ధాంతపరమైన ప్రాతినిధ్యంతో ఏ అధికారిక ఆరోపణలు లేకుండాఒక డేటివ్ ప్రసరణ బంధం ≡N → Oనుఉపయోగిస్తుంది.కొన్నిసార్లునిర్వచనం ప్రకారం జ్విటర్ అయాన్లు కాకపొయినా తప్పుగా సూచించబడే ఇతర సమ్మేళనాలలో నైట్రాన్లు, "ద్విధ్రువ కాంపౌండ్స్" అయినటువంటిఒక 1,2-ద్విధ్రువ, ఒక 1,3-క్షేత్రం వలె వుండును.