త్రిలోకీ నాథ్ ఖోషూ
త్రిలోకీ నాథ్ ఖోషూ (Triloki Nath Khoshoo) (1927-2002) ఒక భారతీయ పర్యావరణ శాస్త్రవేత్త మరియు నిర్వాహకుడు. ఆయన తన వృత్తి జీవితాన్ని భారత విభజన తరువాత అమృత్‌సర్ లోని ఖల్సా కళాశాలకు చెందిన వృక్షశాస్త్ర విభాగం సహ వ్యవస్థాపకుడు.[1]
ఈయన జమ్మూ కాశ్మీర్ విశ్వవిద్యాలయంలో వృక్షశాస్త్ర విభాగం ఛైర్మన్ గా కొంతకాలం పనిచేసిన తరువాత, 1964లో లక్నోలోని నేషనల్ బొటానికల్ గార్డెన్స్ అసిస్టెంట్ డైరెక్టర్ గా చేరారు, అక్కడ ఆయన వ్యవస్థాపక డైరెక్టర్ కైలాస్ నాథ్ కౌల్ వద్ద పనిచేశారు. అతిత్వరలోనే డైరెక్టర్ అయ్యారు. ఆయన కృషి కారణంగా, ఈ సంస్థ 1978లో నేషనల్ బొటానికల్ రీసెర్చ్ ఇన్స్టిట్యూట్ స్థాయికి ఎదిగింది.
ప్రభుత్వ పదవులు
[మార్చు]1982లో, ప్రధానమంత్రి ఇందిరా గాంధీ మంత్రివర్గంలో కొత్తగా ఏర్పడిన పర్యావరణ శాఖ కార్యదర్శిగా, దేశానికి అనుకూలమైన పర్యావరణ విధానాన్ని అభివృద్ధి చేసే బాధ్యతను నిర్వర్తించారు. 1985లో, ఆయన టెరీ (The Energy and Resources Institute) లో విశిష్ట ఫెలోగా చేరారు మరియు జాతీయ మరియు అంతర్జాతీయ వేదికలలో ప్రజా విధానానికి సంబంధించిన చర్చల్లో పాల్గొన్నారు.
రచనలు
[మార్చు]ఖోషూ రచయితగా ఐదు దశాబ్దాల కాలంలో, మొక్కల జన్యుశాస్త్రం మరియు పరిణామం, బయోమాస్, శక్తి, అటవీ పరిరక్షణ మరియు సహజ వనరుల వినియోగం మరియు నిర్వహణపై 250 కి పైగా పరిశోధనా పత్రాలను అందించారు. ఆయన విస్తృతమైన విషయాలపై ఏడు పుస్తకాలు రాశారు, మరో పదకొండు పుస్తకాలను ఎడిటింగ్ చేశారు. 1996లో ప్రచురించబడిన ఆయన పుస్తకం 'మహాత్మా గాంధీ యాన్ అపోస్టిల్ ఆఫ్ అప్లైడ్ హ్యూమన్ ఎకాలజీ' (Mahatma Gandhi: An Apostle of Applied Human Ecology) నేటి ప్రపంచంలో గాంధీ తత్వాన్ని దాని యొక్క ఆచరణాత్మక ఔచిత్యాన్ని విస్తృతంగా ప్రశంసించింది.
మెట్ట తామర
[మార్చు]మెట్ట తామరకు సంబంధించిన కన్నసే కుటుంబం మరియు కన్నా జాతి అనే అంశాలపై 10 వేర్వేరు పరిశోధనపత్రాలను రచించి, సహ రచయితగా ప్రచురించారు; వీటిలోని వివరాలు చాలా వరకు "ఒరిజిన్ అండ్ ఎవల్యూషన్ ఆఫ్ కల్టివేటెడ్ కన్నాస్" అనే ఒకే విస్తృతమైన ప్రచురణలో తెలియజేయబడ్డాయి.[2]
పురస్కారాలు
[మార్చు]1992లో, ఖోషూ భారతదేశపు అత్యున్నత పౌర పురస్కారాలలో ఒకటైన పద్మభూషణ్తో సత్కరించబడ్డాడు.
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ Brat, S. Ved (2003). "In Memoriam: T.N. Khoshoo (1927-2002)" (PDF). Conservation and Society. 1 (1). Archived from the original (PDF) on 27 సెప్టెంబరు 2007.
- ↑ Origin and Evolution of Cultivated Cannas