దయా ప్రకాష్ సిన్హా
| దయా ప్రకాష్ సిన్హా | |
|---|---|
 | |
| పుట్టిన తేదీ, స్థలం | అలహాబాద్,ఉత్తర ప్రదేశ్,భారతదేశం |
| వృత్తి |
|
| జాతీయత | భారతీయుడు |
| విద్య | మాస్టర్స్ డిగ్రీ |
| పురస్కారాలు | పద్మశ్రీ |
డి.పి. సిన్హా అని కూడా పిలువబడే దయా ప్రకాష్ సిన్హా ఒక భారతీయ రిటైర్డ్ ఐఎఎస్ అధికారి, [1] ప్రస్తుతం బిజెపి కల్చరల్ సెల్ కు జాతీయ కన్వీనర్ గా, ఇండియన్ కౌన్సిల్ ఫర్ కల్చరల్ రిలేషన్స్ (ఐసిసిఆర్) ఉపాధ్యక్షుడిగా పనిచేస్తున్నారు.[2] ఆయన దర్శకుడు, రచయిత, నాటకరచయిత, సామ్రాట్ అశోక్, సీధియాన్, కథ ఏక్ కాన్స్ కి, ఇతిహాస్ చక్ర, రక్తఅభిషేక్ వంటి హిందీ నాటకాలకు ప్రసిద్ధి చెందారు. అతను భారత నాల్గవ అత్యున్నత పౌర పురస్కారం పద్మశ్రీ గ్రహీత.[3] ఆయన నాటక రచనలు 50 సంవత్సరాల పాటు ప్రచురించబడి ప్రదర్శించబడ్డాయి, అనేక భాషల్లోకి అనువదించబడ్డాయి.[4]
కెరీర్
[మార్చు]సివిల్ సర్వీస్
[మార్చు]సిన్హా అలహాబాద్లో జన్మించారు. మాస్టర్స్ డిగ్రీ తరువాత అతను ప్రభుత్వ పరీక్షల కోసం చదవడం కొనసాగించాడు. అతను యుపిఎస్ సి పరీక్షలో క్లియర్ చేయలేకపోయాడు, 1952 లో ప్రొవిన్షియల్ సివిల్ సర్వీస్ లో చేరాడు. అక్కడ ఉత్తర ప్రదేశ్ తరఫున ఐఎఎస్ గా పదోన్నతి పొందారు. 1993లో సాంస్కృతిక వ్యవహారాల డైరెక్టర్ గా పదవీ విరమణ చేశారు. తన 4 దశాబ్ధాల సుదీర్ఘ పదవీకాలంలో అతను అనేక సాంస్కృతిక పదవులను నిర్వహించాడు, భారతదేశంలో ప్రదర్శన కళలను ప్రోత్సహించాడు.[5] 1986 నుండి 1988 వరకు ఉత్తరప్రదేశ్ లోని లలిత్ కళా అకాడమీ చైర్మన్ గా కూడా పనిచేశారు.[5]
నాటక సాహిత్యం
[మార్చు]అతను చిన్న వయస్సు నుండి థియేటర్ పై ఆసక్తిని పెంచుకున్నాడు. అతను లక్ష్మణ్ లాల్ నాటకం, తాజ్ మహల్ కే ఆంసోలో నటుడిగా తన ప్రదర్శన కళల వృత్తిని ప్రారంభించాడు. అతను నాటక రచనలో అరంగేట్రం చేశాడు, మేరే భాయ్ మేరే, ఇతిహాస్ చక్ర, మాన్ కే భన్వర్, పంచతంత్రం, దుష్మాన్ లతో సహా పదమూడు నాటకాలను కూర్చాడు, వీటిలో చాలా నాటక దర్శకులు ప్రదర్శించారు. సాంజ్ సావేరే పేరుతో ఆయన మొదటి నాటకం 1957లో ప్రచురితమైంది. అతను 1962 లో ఒక థియేటర్ ఆర్టిస్ట్‌ని వివాహం చేసుకున్నాడు, నాటకరంగం రాయడం, చేయడం కొనసాగించాడు. ఆయన నాటకం కథ ఏక్ కాన్స్ కి విస్తృతంగా ఆరాధించబడింది, ఢిల్లీ విశ్వవిద్యాలయంతో సహా భారతదేశంలోని 5 విశ్వవిద్యాలయాల సిలబస్ లలో కూడా సూచించబడింది. 1978లో భార్యను కోల్పోయాడు.
2019లో సాహిత్య అకాడమీ ఆడిటోరియంలో సాంస్కృతిక, పర్యాటక శాఖ మంత్రి ప్రహ్లాద్ సింగ్ పటేల్ సమక్షంలో నాట్య-సమగ్ర పేరుతో ఆయన నాటకాల సేకరణ మూడు సంపుటాలుగా ప్రారంభించబడింది.[6]
అవార్డులు
[మార్చు]- కళల రంగంలో ఆయన చేసిన కృషికి పద్మశ్రీ
- సంగీత నాటక అకాడమీ అవార్డు
- లోహియా సాహితయ సమ్మాన్
- సర్దార్ వల్లభ్ భాయ్ పటేల్ అవార్డు
- చమన్ లాల్ మెమోరియల్ అవార్డు
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "Uttar Pradesh's Padma winners: Some known faces, others not so well known". The New Indian Express. Retrieved 2021-12-27.
- ↑ "The Tribune, Chandigarh, India - Chandigarh Stories". www.tribuneindia.com. Retrieved 2021-12-27.
- ↑ Desk, The Hindu Net (2020-01-26). "Full list of 2020 Padma awardees". The Hindu (in Indian English). ISSN 0971-751X. Retrieved 2021-12-27.
- ↑ Pioneer, The. "6-day theatre fest to pay tribute to Daya Prakash Sinha begins on Sunday". The Pioneer (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2021-12-27.
- ↑ 5.0 5.1 "He's a Bureaucrat, an Artist and a Padma Shree Awardee" (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 2021-12-27.
- ↑ Patrika, Samay. "दया प्रकाश सिन्हा के नाटकों का संग्रह 'नाट्य-समग्र' का लोकार्पण". Kitab Blog. Archived from the original on 2020-08-07. Retrieved 2021-12-27.
{{cite web}}: More than one of|archivedate=and|archive-date=specified (help); More than one of|archiveurl=and|archive-url=specified (help)