దీర్ఘేశ్వరి మందిర్
| దీర్ఘేశ్వరి మందిర్ | |
|---|---|
 దీర్ఘేశ్వరి మందిర దృశ్యం | |
  Location within Assam  దీర్ఘేశ్వరి మందిర్ (India)  దీర్ఘేశ్వరి మందిర్ (Asia) | |
| భౌగోళికం | |
| భౌగోళికాంశాలు | 26°14′33.3″N 91°44′57.8″E / 26.242583°N 91.749389°E |
| దేశం |  India |
| రాష్ట్రం | అస్సాం |
| జిల్లా | కమ్రూప్ జిల్లా |
| ప్రదేశం | ఉత్తర గౌహతి |
| సంస్కృతి | |
| దైవం | సతీదేవి |
దీర్ఘేశ్వరి మందిర్ (అస్సామీ: দীৰ্ঘেশ্বৰী দেৱালয়) అస్సాంలోని గౌహతిలో బ్రహ్మపుత్ర నది ఉత్తర ఒడ్డున ఉన్న హిందూ దేవాలయం. ఈ ఇటుక ఆలయాన్ని అహోం రాజు స్వర్గదేవ్ శివ సింహ నిర్మించాడు, ఈ ఆలయం ప్రసిద్ధ శక్తి పీఠాల్లో ఒకటిగా పరిగణించబడుతుంది. వార్షిక దుర్గా పూజ వేడుకలు ఈ దేవాలయం ప్రధాన ఆకర్షణ, దీనికి సుదూర ప్రాంతాల నుండి భక్తులు హాజరవుతారు.
పురాణాలు[మార్చు]
పురాతన కాలం నుండి, అస్సాంలో దీర్ఘేశ్వరి ఒక ప్రముఖ ఆరాధన ప్రదేశం. శివుని మొదటి భార్య సతీదేవి మరణించినప్పుడు, శివుడు తన దుఃఖంతో ఆమె మృతదేహాన్ని మోస్తూ ప్రపంచాన్ని చుట్టివచ్చాడని చెబుతారు. ఆ సమయంలో సతీ దేవి శరీర భాగాలు పడిన ప్రదేశాలన్నీ శక్తి పీఠాలుగా వెలిశాయి, అందులో ఇదీ ఒకటి.[1]
హిందూ సంప్రదాయం ప్రకారం అమరులలో ఒకరైన మార్కండేయ మహర్షి ఈ ప్రదేశాన్ని సందర్శించి దుర్గాదేవి కోసం భారీ తపస్సు చేశాడని కూడా చెబుతారు. చివరికి దేవి అతని ముందు ప్రత్యక్షమై వరం ఇస్తుంది. ఆ విధంగా దీర్ఘేశ్వరి దుర్గా దేవి ముఖ్యమైన ఆరాధన ప్రదేశంగా మారింది.[2]
చరిత్ర[మార్చు]
ప్రస్తుతం ఉన్న దీర్ఘేశ్వరి ఆలయాన్ని అహోం రాజు స్వర్గదేయో శివ సింహ పాలన 1714 CE-1744 CE, గౌహతి, దిగువ అస్సాం అహోం వైస్రాయ్ తరుణ్ దువారా బర్ఫుకాన్ పర్యవేక్షణలో నిర్మించబడింది. కొండ పైభాగంలో గట్టి రాళ్లతో నిండిన ఇటుకలతో ఆలయం నిర్మించబడింది. గర్భ-గృహ లేదా దుర్గా దేవి విగ్రహం ఉన్న ఆలయం లోపలి గది భూగర్భంలో, ఒక చిన్న గుహలో ఉంది.
దేవాలయం పేరుతో భూములు మంజూరు చేసి ఆలయ నిత్య కార్యక్రమాల నిర్వహణకు అర్చకులను నియమించారు. ఆలయ వెనుక ద్వారం వద్ద ఒక శిలా శాసనం ఉంది, అందులో అహోం రాజు స్వర్గదేయో సిబా సింఘా, అహోం వైస్రాయ్ తరుణ్ దువారా బర్ఫుకాన్ పేర్లు ఉన్నాయి, ఆలయ నిర్మాణానికి, దీర్ఘేశ్వరి పేరు మీద భూములను మంజూరు చేయడానికి రాజు ఆజ్ఞను జారీ చేసాడు. 1756 CEలో అహోం రాజు స్వర్గదేవ్ రాజేశ్వర్ సింఘా రాచరిక పర్యటన సందర్భంగా, రాజు ఆలయాన్ని సందర్శించాడు,5 ఆలయ సరైన నిర్వహణ కోసం మరిన్ని భూములు, మనుషులను మంజూరు చేశాడు. రాజు ఒక వెండి జాపి లేదా టోపీని కూడా సమర్పించాడు, దీనిని ఇప్పటికీ ఆలయంలోని దుర్గా దేవి ప్రధాన విగ్రహాన్ని అలంకరించడానికి ఉపయోగిస్తున్నారు.
ప్రస్తుతం ఉన్న దీర్ఘేశ్వరి మందిరం[మార్చు]
ప్రతి సంవత్సరం జంతుబలి, దుర్గాపూజ వేడుకలను చూసేందుకు సుదూర ప్రాంతాల నుండి ప్రజలు దీర్ఘేశ్వరి ఆలయాన్ని సందర్శిస్తారు. యాత్రికులు, ఇతర వ్యక్తుల సంఖ్య పెరుగుతున్నందున, ఆలయ సమ్మేళనం విస్తరించబడింది, దీని కారణంగా అహోం పాలనలో నిర్మించిన ఇటుక గోడకు మరమ్మతులు చేశారు.
ప్రత్యేకత[మార్చు]
దీర్ఘేశ్వరి మందిర్‌ను ఆర్కియాలజికల్ సర్వే ఆఫ్ ఇండియా (ASI) ఒక ముఖ్యమైన చారిత్రక ప్రదేశంగా గుర్తించింది, తదనుగుణంగా దాని నిర్మాణాన్ని పరిరక్షించడానికి చర్యలు తీసుకుంటారు. స్థానిక ప్రజలు దీనిని కామాఖ్య ఆలయం తర్వాత రెండవ అత్యంత పవిత్రమైన ప్రదేశంగా భావిస్తారు. కామాఖ్యలో ప్రార్థన చేసిన తర్వాత కూడా, దుర్గ దేవి పూర్తి అనుగ్రహం పొందడానికి, దీర్ఘేశ్వరి ఆలయాన్ని సందర్శించడం అవసరం అని నమ్ముతారు. గౌహతి, చుట్టుపక్కల ఉన్న పర్యాటకులు, చారిత్రక స్మారక చిహ్నాల ఆరాధకులకు దీర్ఘేశ్వరి దేవాలయం ఒక ముఖ్యమైన ప్రదేశంగా పరిగణించబడుతుంది.
మూలాలు[మార్చు]
- Bhuyan Dr. S.K. Swargadeo Rajeswar Singha first edition 1975 Publication Board of Assam Guwahati
- Barbaruah Hiteswar Ahomar-Din or A History of Assam under the Ahoms first edition 1981 Publication Board of Assam Guwahati