నేషనల్ సెంటర్ ఫర్ పెర్ఫార్మింగ్ ఆర్ట్స్ (భారతదేశం)
| ది నేషనల్ సెంటర్ ఫర్ ది పెర్ఫార్మింగ్ ఆర్ట్స్ | |
|---|---|
 | |
| సాధారణ సమాచారం | |
| రకం | ఆర్ట్స్, కాంప్లెక్స్ |
| నిర్మాణ శైలి | అంతర్జాతీయ శైలి |
| ప్రదేశం | ముంబై, భారతదేశం |
| చిరునామా | ఎన్సీపిఎ మార్గ్, నారిమన్ పాయింట్ |
| భౌగోళికాంశాలు | 18°55′30″N 72°49′14″E / 18.9251°N 72.8206°E |
| నిర్మాణ ప్రారంభం | 1981 |
| పూర్తి చేయబడినది | 1985 |
| ప్రారంభం | 1986 |
| ఎత్తు | 46.28m |
| సాంకేతిక విషయములు | |
| నిర్మాణ వ్యవస్థ | కాంక్రీట్ ఫ్రేమ్ |
| రూపకల్పన, నిర్మాణం | |
| వాస్తు శిల్పి | ప్రిన్సిపల్ ఆర్కిటెక్ట్ రుస్తోమ్ పటేల్ |
| ప్రధాన కాంట్రాక్టర్ | లార్సెన్ & టూబ్రో లిమిటెడ్ |
నేషనల్ సెంటర్ ఫర్ పెర్ఫార్మింగ్ ఆర్ట్స్ (ఆంగ్లం: National Centre for the Performing Arts (NCPA)) భారతదేశంలోని ముంబైలోని బహుళ వేదిక, బహుళ ప్రయోజన సాంస్కృతిక కేంద్రం, ఇది సంగీతం, నృత్యం, థియేటర్, సినిమా, సాహిత్యం, ఫోటోగ్రఫీ మొదలైన కళల దేశ వారసత్వాన్ని ప్రోత్సహించడం, సంరక్షించడం లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది. ఇది ప్రదర్శన కళల రంగంలో కొత్త, వినూత్నమైన పనిని కూడా అందిస్తుంది.
ఈ కేంద్రాన్ని 1969లో జె.ఆర్.డి.టాటా, అణు భౌతిక శాస్త్రవేత్త హోమీ జహంగీర్ భాభా సోదరుడు డా. జంషెడ్ భాభా కలిసి స్థాపించారు.[1] నేషనల్ సెంటర్ ఫర్ పెర్ఫార్మింగ్ ఆర్ట్స్ భారతదేశంలోని సింఫనీ ఆర్కెస్ట్రాకు కూడా నిలయం, ఇది 2006లో స్థాపించబడింది.[2] 2010లో ఆర్కెస్ట్రా 5వ వరల్డ్ సింఫనీ ఆర్కెస్ట్రా ఫెస్టివల్‌లో మాస్కోలో బీథోవెన్ 9వ సింఫనీని ప్రదర్శించింది. అక్కడ భారతదేశం నుండి ఆర్కెస్ట్రా ప్రదర్శన ఇవ్వడం ఇదే మొదటిసారి.
2018 డిసెంబరు 29న నేషనల్ సెంటర్ ఫర్ పెర్ఫార్మింగ్ ఆర్ట్స్ (NCPA) స్వర్ణోత్సవాలు జరుపుకుంది.[3] ఇది 2019లో ధ్వనిని మెరుగుపరచడానికి అది పునరంకితం అయింది.[4]
చరిత్ర[మార్చు]
జూన్ 1966లో 'నేషనల్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ పెర్ఫార్మింగ్ ఆర్ట్స్'గా పబ్లిక్ ట్రస్ట్‌గా నమోదు చేయబడింది. ప్రస్తుత పేరు నవంబరు 1967లో పెట్టబడింది. దీనిని అప్పటి భారత ప్రధాని ఇందిరా గాంధీ 1969 డిసెంబరు 29న ప్రారంభించింది. భూలాభాయ్, ధీరజ్ల్ దేశాయ్ మెమోరియల్ ట్రస్ట్ సౌజన్యంతో అద్దె ప్రాంగణంలో ప్రదర్శనలు ఇవ్వబడ్డాయి.[5]
దక్షిణ ముంబైలోని నారిమన్ పాయింట్ వద్ద ఉన్న ఈ కేంద్రం 1973లో తిరిగి స్వాధీనం చేసుకున్న స్థలంలో ప్రారంభమైంది.[6]
ప్రధాన లక్ష్యాలు[మార్చు]
- శాస్త్రీయ, సాంప్రదాయ, సమకాలీన ప్రదర్శన, దృశ్య కళల సంరక్షణ, ప్రచారం కోసం జాతీయ కేంద్రాన్ని ఏర్పాటు చేయడం.
- పై లక్ష్యాలను నెరవేర్చడానికి అవసరమైన పాఠశాలలు, ఆడిటోరియా, లైబ్రరీలు, ఆర్కైవ్‌లు, మ్యూజియంలు, స్టూడియోలు, వర్క్‌షాప్‌లు.. ఇతర సౌకర్యాలను ఏర్పాటు చేయడం, నిర్వహించడం.
- భారతదేశంలో ఆవిష్కరణలను ప్రోత్సహించడం ద్వారా, ఇతర దేశాల కళల జ్ఞానాన్ని వ్యాప్తి చేయడం, తద్వారా ప్రోత్సహించడం, శిక్షణ అందించడం, స్పాన్సర్ చేయడం, శాస్త్రీయ పరిశోధనలను చేపట్టడం.
సౌకర్యాలు[మార్చు]
- పిరమల్ ఆర్ట్ గ్యాలరీ
- చదవడం, వినడం కోసం లైబ్రరీలు
- నృత్యం, నాటకం, సంగీతం ఆర్కైవల్ డాక్యుమెంటేషన్ కోసం స్టూడియో
- బోధన, పరిశోధన బ్లాక్
- కంప్యూటరైజ్డ్ మ్యూజిక్ రీసెర్చ్ లాబొరేటరీ
- 4,000 గంటల కంటే ఎక్కువ రికార్డింగ్, థియేటర్ రీసెర్చ్ మెటీరియల్‌తో కూడిన ఆడియో-విజువల్ ఆర్కైవల్ వాల్ట్, సులభంగా తిరిగి పొందేందుకు కంప్యూటరైజ్డ్ డేటాబ్యాంక్
థియేటర్లు[మార్చు]
నేషనల్ సెంటర్ ఫర్ పెర్ఫార్మింగ్ ఆర్ట్స్ కాంప్లెక్స్ నారిమన్ పాయింట్ వద్ద దాదాపు 32,000 చదరపు మీటర్ల (340,000 చదరపు అడుగుల) విస్తీర్ణంలో ఉంది, ఇది సముద్రం నుండి తిరిగి పొందిన స్థలంలో ఉంది.
ఇది దాని ఆవరణలో 5 థియేటర్‌లను కలిగి ఉంది, ప్రతి ఒక్కటి ఒక ప్రత్యేకమైన ప్రదర్శన కళలను అందిస్తుంది.
జంషెడ్ భాభా థియేటర్, పెద్ద ఫార్మాట్ ఆర్కెస్ట్రాల నుండి పూర్తి స్థాయి ఒపెరాల వరకు, 1,109 మంది కూర్చునే సామర్థ్యంతో ఈ ప్రోసీనియం థియేటర్‌లో అత్యంత సాంకేతికంగా సంక్లిష్టమైన ప్రదర్శనలను ప్రదర్శించవచ్చు. దీనికి స్థాపకుడి పేరు పెట్టబడింది. ఇది 1999 నుండి పనిచేస్తోంది, దాని సాంకేతిక సౌకర్యాలు ఒపెరా, బ్యాలెట్, ప్రధాన సంగీతాల అంతర్జాతీయ నిర్మాణాలకు అనుమతిస్తాయి. ఈ సుసంపన్నమైన, సొగసైన థియేటర్‌లో చారిత్రాత్మకమైన పాలరాతి మెట్లు, అద్భుతమైన డబుల్-లెవల్ ఫోయర్ కూడా ఉన్నాయి. ఇది దక్షిణాసియాలో ప్రదర్శించబడే రంగస్థల మహోత్సవాలకు మూలస్తంభం.
టాటా థియేటర్, 1,010 మంది కూర్చునే ఈ విలక్షణమైన స్థలం కలిగి ప్రపంచంలోనే అత్యుత్తమమైనది. ఇది చిన్న స్థాయి వేదిక సన్నిహిత వాతావరణాన్ని పూర్తి స్థాయి అరేనా వైభవంతో అప్రయత్నంగా మిళితం చేస్తుంది. రివాల్వింగ్ స్టేజ్, అద్భుతమైన ధ్వనిశాస్త్రం, సముద్రం యొక్క సుందరమైన వీక్షణతో కూడిన ఫోయర్ వంటివి టాటా థియేటర్‌ను ప్రదర్శనకారులకు, ప్రేక్షకులకు ఎంపిక చేసే వేదికగా మార్చే కొన్ని అంశాలు. ప్రఖ్యాత అమెరికన్ మోడర్నిస్ట్ ఆర్కిటెక్ట్ ఫిలిప్ జాన్సన్ (కాన్సెప్ట్ పార్ట్) రుస్తోమ్ పటేల్-పటేల్ బట్లీవాలా & అసోసియేట్స్ ప్రిన్సిపల్ డిజైనర్, లెజెండరీ అకౌస్టిషియన్ సిరిల్ హారిస్ చేత సృష్టించబడిన ఈ థియేటర్ 1982లో ప్రారంభించబడింది. ఇది భారతీయ శాస్త్రీయ సంగీత కచేరీలు, పాశ్చాత్య ఛాంబ్‌లకు ముంబై ప్రాధాన్య వేదిక.
ప్రయోగాత్మక థియేటర్, దాని పేరు వలె అనువైనది, ఈ థియేటర్ 1986లో ప్రారంభించబడింది. 300 కదిలే సీట్లను కలిగి ఉంది, ఇది ఈవెంట్‌ల శ్రేణికి అనుగుణంగా కాన్ఫిగర్ చేయడానికి వీలు కల్పిస్తుంది. దాని ప్రత్యేకమైన 'బ్లాక్ బాక్స్' ఆడిటోరియం వినూత్నమైన థియేటర్ ప్రొడక్షన్స్‌తో పాటు చిన్న-స్థాయి నృత్యం, సంగీత ప్రదర్శనలకు సరైన వేదిక. ఇది బోధన, వర్క్‌షాప్ స్థలంగా కూడా ఉపయోగపడుతోంది.
గోద్రెజ్ డ్యాన్స్ థియేటర్ (పిరోజ్షా గోద్రెజ్ ఫౌండేషన్ ద్వారా నిధులు సమకూర్చబడింది.[7]) 1987లో 200 మంది సామర్థ్యంతో ప్రారంభించబడిన ఒక చిన్న థియేటర్. దీని చిన్న పరిమాణం ప్రేక్షకులందరికీ సన్నిహిత అనుభూతిని కలిగిస్తుంది.
లిటిల్ థియేటర్ 1975లో ప్రారంభించబడింది. ఇది ఒక చిన్న వేదిక, కేవలం 114 మంది మాత్రమే కూర్చుంటారు. ఇది ప్రధానంగా కవులు, నృత్యకారులు, సంగీతకారుల వంటి కొత్త ప్రతిభను పెంపొందించడానికి, ప్రోత్సహించడానికి ఉపయోగించబడుతుంది. ఇది సినిమా ప్రదర్శనలకు కూడా ఉపయోగించబడుతుంది.
మూలాలు[మార్చు]
- ↑ "NCPA". NCPA Mumbai. Archived from the original on 2018-05-19. Retrieved 2018-05-19.
- ↑ "Symphony Orchestra of India". NCPA Mumbai. Archived from the original on 19 July 2013. Retrieved 2013-09-25.
- ↑ "The journey so far: Fifty years of the National Centre for Performing Arts". Business Standard.
- ↑ "NCPA gets a sound and light upgrade/20771184". The Mumbai Mirror.
- ↑ "NCPA at 50: still creating, nurturing and serving arts". The Hindu.
- ↑ "AN INVALUABLE LEGACY". Serenade.
- ↑ Karanjia, B. K. (14 October 2000). Final Victory: The Life-and Death-Of Naval Pirojsha Godrej (in ఇంగ్లీష్). Penguin UK. ISBN 978-93-5118-784-4.