పూర్ణిమ సిన్హా
| పూర్ణిమ సిన్హా | |
|---|---|
.jpg) | |
| జననం | 1927 అక్టోబరు 12 కోల్‌కతా, బ్రిటిష్ ఇండియా |
| మరణం | 2015 జూలై 11 (వయసు 87) బెంగళూరు, భారతదేశం |
| జాతీయత | భారతీయురాలు |
| రంగములు | క్లే మినరల్స్ యొక్క ఎక్స్-రే క్రిస్టల్లాగ్రఫీ |
| వృత్తిసంస్థలు | ఇండియన్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ సైన్స్, బెంగళూరు |
| చదువుకున్న సంస్థలు |
|
| పరిశోధనా సలహాదారుడు(లు) | సత్యేంద్ర నాథ్ బోస్ |
| ప్రసిద్ధి | భౌతిక శాస్త్రంలో డాక్టరేట్ పొందిన మొదటి బెంగాలీ మహిళ |
డాక్టర్ పూర్ణిమ సిన్హా (12 అక్టోబర్ 1927 - 11 జూలై 2015) ఒక భారతీయ భౌతిక శాస్త్రవేత్త. భౌతిక శాస్త్రంలో డాక్టరేట్ పొందిన మొదటి బెంగాలీ మహిళల్లో ఒకరు. [1] క్లే మినరల్స్ యొక్క ఎక్స్-రే క్రిస్టల్లాగ్రఫీ రంగంలో ఆమె అద్భుతమైన పని చేసింది. ఆమె సాంప్రదాయ యుగంలో ప్రగతిశీల కుటుంబంలో పెరిగారు. ఆమె తన విద్యను కొనసాగించగలిగింది, ఆమె భౌతిక శాస్త్రంపై తన అభిరుచిని కొనసాగించగలిగింది, గానం, పెయింటింగ్, రచన వంటి కళాత్మక కార్యకలాపాలలో పాల్గొనగలిగింది.
జీవితం తొలి దశలో
[మార్చు]పూర్ణిమ 1927 అక్టోబరు 12న అభ్యుదయ కుటుంబంలో డాక్టర్ నరేస్ చంద్ర సేన్-గుప్తా యొక్క చిన్న కుమార్తెగా జన్మించింది, ఆమె రాజ్యాంగ న్యాయవాది, అభ్యుదయ రచయిత, బెంగాలీ, ఆంగ్లంలో అరవై ఐదు పుస్తకాలు, అనేక వ్యాసాలు వ్రాసారు., వాటిలో కొన్ని స్త్రీల విద్యపై. అతను పురుషులు, స్త్రీలకు సమాన హక్కులను విశ్వసించాడు. ఆమె భారతదేశంలోని గిరిజన ప్రజల సంస్కృతిని అర్థం చేసుకోవడంలో గణనీయమైన కృషి చేసిన విశ్వభారతి విశ్వవిద్యాలయం మాజీ వైస్-ఛాన్సలర్, ప్రముఖ మానవ శాస్త్రవేత్త ప్రొఫెసర్ సూరజిత్ చంద్ర సిన్హాను వివాహం చేసుకుంది. [2] [3] ఆమె కుమార్తెలు సుపూర్ణ సిన్హా, సుకన్య సిన్హా ఇద్దరూ వరుసగా రామన్ రీసెర్చ్ ఇన్‌స్టిట్యూట్, ఇండియన్ స్టాటిస్టికల్ ఇన్‌స్టిట్యూట్‌లో భౌతిక శాస్త్రవేత్తలు. [2] [3] ఆమె భర్తతో కలిసి, వారు గిరిజన పిల్లల కోసం శాంతినికేతన్‌లో మేళా మేష ఆర్ పాఠశాల అనే అనధికారిక పాఠశాలను కూడా ప్రారంభించారు.
విద్య, వృత్తి
[మార్చు]పూర్ణిమ ప్రారంభ విద్యాభ్యాసం కోల్‌కతాలోని బాలికల కోసం లేక్ స్కూల్‌లో ప్రారంభమైంది, దీనిని ఆమె అక్క సుషమా సేన్‌గుప్తా స్థాపించారు. ఆమె తర్వాత అసుతోష్ కాలేజీలో చేరింది, ఆ తర్వాత స్కాటిష్ చర్చి కాలేజీలో చేరింది, చివరకు కలకత్తా విశ్వవిద్యాలయంలోని ప్రతిష్టాత్మక రాజాబజార్ సైన్స్ కాలేజీలో చేరింది . 1956లో కలకత్తా యూనివర్శిటీ నుండి ఫిజిక్స్‌లో PhD పొందిన మొదటి మహిళ. క్వాంటం మెకానిక్స్‌లో చేసిన కృషికి ప్రసిద్ధి చెందిన ప్రఖ్యాత సైద్ధాంతిక భౌతిక శాస్త్రవేత్త ప్రొఫెసర్ సత్యేంద్ర నాథ్ బోస్ యొక్క ఆశ్రితురాలు, ఆమె ఒక కళాకారిణిగా, రచయితగా, సంగీత విద్వాంసురాలిగా తన సృజనాత్మక ప్రతిభను చాటుకుంటూనే శాస్త్రవేత్తగా అనేక ప్రమాణాలను నెలకొల్పింది. ఆమె స్వంత కళాత్మక అభిరుచులు విభిన్నమైనవి, యామిని గంగూలీ నుండి హిందుస్థానీ శాస్త్రీయ సంగీతం నేర్చుకోవడం, ప్రసిద్ధ చిత్రకారుడు గోపాల్ ఘోష్ నుండి పెయింటింగ్ చేయడం వంటివి ఉన్నాయి. ఆమె పండిట్ జ్ఞాన్ ప్రకాష్ ఘోష్ నుండి తబలా పాఠాలు కూడా నేర్చుకుంది. ఆమె ఇతర ప్రతిభలలో శిల్పకళ, పెయింటింగ్ ఉన్నాయి. [4] సైన్స్‌లో పూర్ణిమ కెరీర్ అనేక దశాబ్దాలుగా సాగింది. క్లే మినరల్స్ యొక్క ఎక్స్-రే క్రిస్టల్లాగ్రఫీలో ఆమె డాక్టరేట్ పొందింది. ఆమె 1956-7లో ప్రొఫెసర్ సత్యేంద్ర నాథ్ బోస్ మార్గదర్శకత్వంలో రాజాబజార్ సైన్స్ కళాశాల విద్యార్థిగా కలకత్తా విశ్వవిద్యాలయం నుండి డాక్టరేట్ పొందింది. ఫిజిక్స్‌లో డాక్టరేట్ పొందిన తొలి బెంగాలీ మహిళగా గుర్తింపు పొందింది. [4]
ప్రొఫెసర్ సత్యేంద్ర నాథ్ బోస్‌లో చేరడం ప్రారంభంలో, ఆమె రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం తర్వాత కలకత్తా ఫుట్‌పాత్‌లపై స్క్రాప్‌గా విక్రయించిన మిగులు ఆర్మీ పరికరాలను శోధించింది. పూర్ణిమ సిన్హా తన డాక్టరల్ పరిశోధన కోసం అవసరమైన ఎక్స్-రే పరికరాలను నిర్మించడానికి విడిభాగాల కోసం వెతుకుతోంది. 1953లో భూగోళం యొక్క మరొక వైపు డిఎన్ఎ నిర్మాణాన్ని విప్పుటకు ఎక్స్- రే పద్ధతులు ఉపయోగించబడుతున్నాయని మనం గుర్తుంచుకోవాలి. చాలా ఆసక్తికరంగా, ఆమె పరిశోధనకు అస్సాం ఆయిల్ కంపెనీ నిధులు సమకూర్చింది (ఆ కాలంలో పరిశోధన-పరిశ్రమ సహకారం అంతగా వినబడలేదు). ఆమె దానిని నిర్మించడమే కాకుండా, భారతదేశం నలుమూలల నుండి వివిధ రకాల మట్టిని అధ్యయనం చేసింది. తరువాత, డాక్టర్ సిన్హా స్టాన్‌ఫోర్డ్ విశ్వవిద్యాలయం యొక్క 'ఆరిజిన్ ఆఫ్ లైఫ్' ప్రాజెక్ట్‌లో బయోఫిజిక్స్ విభాగంలో చేరారు, ఇది ఆమె పనితో ఇంటర్‌ఫేస్ కలిగి ఉంది. ఆమె బంకమట్టి యొక్క ఎక్స్-రే నిర్మాణాన్ని డిఎన్ఎ నమూనాలతో, రేఖాగణితంగా పోల్చింది, కనెక్షన్‌ని కనుగొనడంలో ఆకర్షితురాలైంది.
ప్రచురణలు
[మార్చు]ఆమె ఇంగ్లీష్, బెంగాలీ రెండింటిలోనూ అనేక విషయాలపై విస్తృతంగా రాశారు. సత్యేంద్ర నాథ్ బోస్ స్థాపించిన బంగియా బిజ్ఞాన్ పరిషత్ (బెంగాల్ సైన్స్ అసోసియేషన్) ద్వారా ప్రచురించబడిన బెంగాలీ మాతృభాషలోని శాస్త్రీయ పత్రిక అయిన జ్ఞాన్ ఓ బిజ్నాన్ (నాలెడ్జ్ అండ్ సైన్స్)కి ఆమె రెగ్యులర్ కంట్రిబ్యూటర్ కూడా. ఇటీవలే బంగియా బిగ్యాన్ పరిషత్ బెంగాలీలో సైన్స్‌ను ప్రాచుర్యంలోకి తెచ్చినందుకు ఆమెకు అవార్డు ఇచ్చి సత్కరించింది, ఆమె తన ఉపాధ్యాయునితో పంచుకున్నారు. [5] ఆమె 1990లో ఎర్విన్ ష్రోడింగర్ యొక్క మైండ్ అండ్ మేటర్‌ని బెంగాలీలోకి అనువదించింది [1] ఆమె 1970లో యాన్ అప్రోచ్ టు ది స్టడీ ఆఫ్ ఇండియన్ మ్యూజిక్ [6] అనే పుస్తకాన్ని రాసింది, పశ్చిమ బెంగాల్‌లోని పురూలియాలోని గిరిజన ప్రాంతాలలో మానవ శాస్త్ర క్షేత్ర అధ్యయనాల సమయంలో ఆమె భర్త, ఆమె ఈ రంగంలో చేసిన జానపద సంగీత రికార్డింగ్‌ల ఆధారంగా జానపద సంగీతం గురించి కథనాలు రాశారు. ఆమె 1988లో అండమాన్ దీవులకు వారి క్షేత్ర పర్యటన ఆధారంగా 2005లో ది జర్నల్ ఆఫ్ ఏషియాటిక్ సొసైటీలో 'జరావా సాంగ్స్ అండ్ వేదిక్ చాంట్: ఎ కంపారిజన్ ఆఫ్ మెలోడిక్ ప్యాటర్న్' [7] అనే విశ్లేషణాత్మక కథనాన్ని రాసింది.
ఆమె సత్యేంద్ర నాథ్ బోస్‌పై విస్తృతంగా రాశారు, అతనిపై రచనలు:
- బిజ్నాన్ సాధనార్ ధారయ్ సత్యేంద్రనాథ్ బోస్, విశ్వ విద్యా సంగ్రహా ప్రచురించిన పుస్తకం.
- అమర్ కథా, బంగియా బిజ్నాన్ పరిషత్ ప్రచురించిన పుస్తకం.
- సత్యెన్ బోస్-ఎర్ బ్యాక్టిట్టో ఓ మోనోనెర్ ధారా, దేశ్ లో ప్రచురించబడిన వ్యాసం [8]
ఇతర ఆసక్తులు
[మార్చు]
ఆమె పాడటం, పెయింటింగ్ చేయడం, రాయడం, పుస్తకాలు చదవడం చాలా ఇష్టం. ఆమె ఇంట్లో పెద్ద, అరుదైన పుస్తకాలు, పత్రికల సేకరణ ఉంది. 80 సంవత్సరాల వయస్సులో, ఆమె ప్రజలను కలవడం, సంభాషించడం, జ్ఞాపకాలను నెమరువేసుకోవడం కొనసాగించింది. [9] ఆమె సెంట్రల్ గ్లాస్ అండ్ సిరామిక్ రీసెర్చ్ ఇన్‌స్టిట్యూట్‌లో చేరినప్పుడు, డాక్టర్ సిన్హా క్లే మినరల్స్, సిరామిక్ కలర్స్‌పై తన పనిని కొనసాగించారు. ఆశ్చర్యకరంగా, ఆమె కళాత్మక మార్గాల్లో చదివిన మెటీరియల్‌ను కూడా రూపొందించింది, క్లే మోడలింగ్ నేర్చుకుంది. డాక్టర్ సిన్హా తన సృజనాత్మక పనిలో పాల్గొననప్పుడు, సైన్స్ పుస్తకాలను బెంగాలీలోకి అనువదించేది. [10]
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "Biographical article". Retrieved 6 April 2014.
- ↑ 2.0 2.1 "Biographical article". Retrieved 6 April 2014.
- ↑ 3.0 3.1 "Women In Science - IAS" (PDF). Retrieved 6 April 2014.
- ↑ 4.0 4.1 "Biographical article". Retrieved 6 April 2014.
- ↑ "Biographical article". Retrieved 6 April 2014.
- ↑ Sinha, Purnima (1970). An Approach to the Study of Indian Music (in ఇంగ్లీష్). Indian Publications.
- ↑ "The Forgotten Scientist Who Broke The Glass Ceiling For Indian Women in Physics". The Better India (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). 2019-11-15. Retrieved 2020-05-10.
- ↑ "Biographical article". Retrieved 6 April 2014.
- ↑ "Biographical article". Retrieved 6 April 2014.
- ↑ "The first woman physicist to get a PhD from Calcutta University!". Get Bengal (in ఇంగ్లీష్). 11 February 2020. Retrieved 2021-06-24.