బినాపాని మొహంతి

వికీపీడియా నుండి
Jump to navigation Jump to search

బినాపాని మొహంతి (11 నవంబర్ 1936-24 ఏప్రిల్ 2022) [1] ఒక భారతీయ ఒడియా భాష రచయిత్రి, విద్యావేత్త. ఆమె పటాది, కస్తూరి మృగ వంటి చిత్రాలకు ప్రసిద్ధి చెందింది. పదవీ విరమణకు ముందు ఆమె ఎకనామిక్స్ లో ప్రొఫెసర్ గా పనిచేశారు. ఆమెకు భారత ప్రభుత్వం పద్మశ్రీ, ఒడిశా సాహిత్య అకాడమీ అతిబాడి జగన్నాథ దాస్ సమ్మానాలను ప్రదానం చేసింది. ఆమె ఇంతకుముందు సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు, సరళ అవార్డులను గెలుచుకుంది. ఆమె ఒడిశా లేఖిక సంసద్ చైర్పర్సన్గా పనిచేశారు. 

బినాపాని మొహంతి
ఒడియా రచయిత్రి బినాపాని మొహంతి
పుట్టిన తేదీ, స్థలం(1936-11-11)1936 నవంబరు 11 [2]
చందోల్, కేంద్రపద, బెంగాల్ ప్రెసిడెన్సీ, బ్రిటీష్ రాజ్
మరణం2022 ఏప్రిల్ 24(2022-04-24) (వయసు 85)[3]
కటక్, ఒడిషా, భారతదేశం
వృత్తిప్రొఫెసర్
భాషఒడియా
జాతీయతభారతీయురాలు
పౌరసత్వంభారతీయురాలు
విద్యఆర్థిక శాస్త్రంలో పోస్ట్ గ్రాడ్యుయేట్
పూర్వవిద్యార్థిరావెన్‌షా కాలేజ్
కాలంపోస్ట్ కలోనియల్
రచనా రంగంపద్యం , చిన్న కథ
పురస్కారాలుపద్మశ్రీ, సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు
చురుకుగా పనిచేసిన సంవత్సరాలు1960–2022

ప్రారంభ జీవితం, వృత్తిపరమైన వృత్తి[మార్చు]

చతుర్భుజ మొహంతి, కుముదిని మొహంతి దంపతులకు బినాపాని జన్మించింది. ఆమె కుటుంబం కేంద్రపద సమీపంలోని చందోల్ (అప్పటి అవిభక్త కటక్ జిల్లాలో భాగం) అనే గ్రామానికి చెందినది. అయితే ఆమె తండ్రి ప్రభుత్వోద్యోగి, ఆమె 1936లో జన్మించిన బెర్హంపూర్‌లో నియమించబడ్డారు. ఆమె 1953లో మెట్రిక్యులేషన్ పూర్తి చేసి, ఆర్థిక శాస్త్రాన్ని అభ్యసించింది. ఆమె 1957లో బ్యాచిలర్ డిగ్రీని, 1959లో పోస్ట్ గ్రాడ్యుయేషన్ డిగ్రీని కటక్‌లోని రావెన్‌షా కళాశాల నుండి పొందింది. [4] ఆ తర్వాత అధ్యాపకురాలిగా పనిచేసి వివిధ కళాశాలలకు పోస్టింగ్ ఇచ్చారు. ఆమె 1992లో శైలబాలా మహిళా కళాశాలలో పదవీ విరమణ చేశారు.

సాహిత్య వృత్తి[మార్చు]

బినాపాని మొహంతి ఒడియా ఫిక్షన్ రైటింగ్ రంగంలో తనకంటూ ఒక సముచిత స్థానాన్ని ఏర్పరచుకున్నారు. 1960లో 'గోటీ రాతిరా కహానీ' ప్రచురణతో కథా రచయిత్రిగా ఆమె సాహిత్య జీవితం ప్రారంభమైంది. ఆమె ప్రసిద్ధి చెందిన కొన్ని కథలు పటా దేయీ, ఖేలా ఘరా, నైకు రాస్తా, బస్త్రాహరణ, అంధకారారా, కస్తూరి ముర్గా ఓ సబుజా అరణ్య, మిచ్చి మిచ్చిక. ఇది 1990 సాహిత్య అకాడమీని గెలుచుకున్న 'పాట దీ, ఇతర కథలు' అనే చిన్న కథల సంకలనం. [5] ఆమెకు 2020లో పద్మశ్రీ పురస్కారం లభించింది [6] [7]

1986లో ఫెమినాలో లతగా ఆమె చిన్న కథ పటా డే ప్రచురితమైంది. 1987లో, దాని హిందీ నాటకీకరణ దూరదర్శన్‌లో కష్మకాష్ అనే ధారావాహికగా ప్రసారం చేయబడింది. [8]

బినాపాని మొహంతి యొక్క అనేక చిన్న కథలు ఇంగ్లీష్, హిందీ, కన్నడ, మలయాళం, మరాఠీ, బెంగాలీ, ఉర్దూ, తెలుగు, రష్యన్ వంటి వివిధ భాషలలోకి అనువదించబడ్డాయి. ఆమె కథ "అంధకారరా ఛాయ్"పై ఒక చిత్రం నిర్మించబడింది, ప్రేక్షకులచే బాగా ప్రశంసించబడింది.

ఆమె మూడు నవలలు కూడా రాసింది: సితార సోనిత, మనస్విని, కుంతి, కుంతల, శకుంతల, క్రాంతి అనే పేరుతో ఒక ఏకపాత్ర నాటకం. ఆమె ఇతర అనువాదాలలో రష్యన్ జానపద కథలను ఇంగ్లీష్ నుండి ఒడియాకు అనువదించింది.

అవార్డులు[మార్చు]

ఆమె పద్మశ్రీ సహా అనేక అవార్డులను గెలుచుకుంది. వాటిలో కొన్ని క్రింద పేర్కొనబడ్డాయి. [9]

  • కవిత్వానికి ఆదివారం ప్రజాతంత్ర అవార్డు (1956)
  • కవిత్వానికి ఝంకార్ (1961)
  • కస్రూరి మృగ ఓ సబుజా అరణ్య (1968) అనే చిన్న కథా సంకలనానికి ఒరిస్సా సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు
  • చిన్న కథకు జిబంరంగ అవార్డు (1973)
  • చిన్న కథకు చల్లపత అవార్డు (1973)
  • ప్రజాతంత్ర ప్రచార సమితి (1974) ద్వారా చిన్న కథకు ఝంకార్ అవార్డు
  • చిన్న కథకు ధరిత్రి అవార్డు (1980)
  • చిన్న కథకు సహకార్ అవార్డు (1985)
  • లఘు చిత్రానికి నీలశైల అవార్డు (1987)
  • చిన్న కథకు సుచరిత అవార్డు (1988)
  • సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు (1990)
  • చిన్న కథకు సుధన్య అవార్డు (1992)
  • గోకర్ణిక అవార్డు (1999)
  • విసుబా పురస్కార్ (2000)
  • సాహిత్య భారతి పురస్కారం (2002)
  • గృహిణి సమాజ్ పురస్కార్ (2002)
  • సంబల్పూర్ విశ్వవిద్యాలయం యొక్క భరత్ చంద్ర సాహిత్య స్మృతి సమ్మాన్ (2002)
  • ప్రథమ్ రెబా రాయ్ సమ్మాన్ (2004)
  • కాదంబిని సమ్మాన్ (2009)
  • ఉత్తర ఒరిస్సా సాహిత్య సమ్మాన్ (2010)

గ్రంథ పట్టిక[మార్చు]

నవలలు[మార్చు]

  • సితార సోనిత
  • మనస్విని [10]
  • కుంతి, కుంతల, శకుంతల [11]

చిన్న కథలు[మార్చు]

  • కస్తూరి మృగ ఓ సబుజా అరణ్య [12]
  • కలంతరా [13]
  • తటినిర తృష్ణ [14]
  • బస్త్రా హరానా [15]
  • ఆరోహణ [16]
  • అభినేత్రి [17]
  • ఎకాకి పరాశర [18]
  • అష్రు అనల [19]
  • సకునిర చాక [20]
  • ఖేలా చలిచి [21]
  • అన్య అరణ్య [22]
  • సాయహ్నర స్వర : గల్పగుచ్చ [23]
  • బార్ష, బార్ష, భరతబర్ష [24]
  • అపహంకా ఆకాశ [25]
  • అంధకారరా ఛాయ్ [26]
  • పద్మ ఘుంచి ఘుంచీ జౌచి [27]
  • పటాడీ [28]

ఆత్మకథ/జీవిత చరిత్ర[మార్చు]

  • బితిజైతిబా దిన [29]
  • కబీ బిద్యుత్ప్రభ [30]

ఎడిటర్[మార్చు]

  • ఒడియా లేఖికా : ఉత్తర-మధ్య పర్బ [31]
  • అమ సమయర గల్ప [32]
  • భూమి : కబిత సంకలన, 98-99 [33]

మూలాలు[మార్చు]

  1. ↑ Eminent litterateur Binapani Mohanty passes away
  2. ↑ Tharu, S.J.; Lalita, K.; City University of New York (1991). Women Writing in India: The twentieth century. WOMEN WRITING IN INDIA. Feminist Press at the City University of New York. p. 417. ISBN 978-1-55861-029-3. Retrieved 13 July 2020.
  3. ↑ "ପରଲୋକରେ ବିଶିଷ୍ଟ ସାହିତ୍ୟିକା ବୀଣାପାଣି ମହାନ୍ତି । ୮୫ ବର୍ଷ ବୟସରେ ଆଖି ବୁଜିଲେ 'ପାଟଦେଇ' | Kanak News" (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). 24 April 2022. Archived from the original on 24 April 2022. Retrieved 24 April 2022.
  4. ↑ sahitya akademi, sahitya akademi. "Meet the author - Binapani Mohanty" (PDF). sahitya-akademi.
  5. ↑ "AKADEMI AWARDS (1955-2019)". Sahitya Akademi. 1 September 2013. Retrieved 26 January 2020.
  6. ↑ "Odisha's padma prides". The New Indian Express. 26 January 2020. Retrieved 26 January 2020.
  7. ↑ "Arun Jaitley, Sushma Swaraj, George Fernandes given Padma Vibhushan posthumously. Here's full list of Padma award recipients". The Economic Times. 26 January 2020. Retrieved 26 January 2020.
  8. ↑ Kali for Women (Organization); Mohanty, C.T.; Kalpakian, L. (1994). The Slate of Life: More Contemporary Stories by Women Writers of India. Fiction: Asian studies. Feminist Press at the City University of New York. p. 130. ISBN 978-1-55861-088-0. Retrieved 13 July 2020.
  9. ↑ sahitya akademi, sahitya akademi. "Meet the author - Binapani Mohanty" (PDF). sahitya-akademi.
  10. ↑ Mahanti, Binapani (2002). Manasvini (in ఒడియా). Kadambini Pablikesanas. OCLC 499546110.
  11. ↑ Mahanti, Binapani; Mohanty, A. K. (2005). Kunti Kuntala Shakuntala. Kalpaz Publications. ISBN 81-7835-418-7. OCLC 636785957.
  12. ↑ Mahanti, Binapani (1967). Kasturi mrga o sabuja aranya (in ఒడియా). Niu shtudents shtora. OCLC 30990591.
  13. ↑ Mahanti, Binapani (1977). Kalantara (in ఒడియా). Buksa end Buksa. OCLC 499664573.
  14. ↑ Mahanti, Binapani (1972). Tatinira trshna (in ఒడియా). Odisa Buk Shtora. OCLC 19013616.
  15. ↑ Mahanti, Binapani (1980). Bastra harana (in ఒడియా). Buks enda Buks. OCLC 17032996.
  16. ↑ Mahanti, Binapani (1978). Arohana (in ఒడియా). Sathi Mahala. OCLC 7197095.
  17. ↑ Mahanti, Binapani (1997). Abhinetri (in ఒడియా). Aryya Prakasana. ISBN 81-7412-079-3. OCLC 37992908.
  18. ↑ Mahanti, Binapani (1994). Ekaki Parasara (in ఒడియా). Aryya Prakasana. ISBN 81-7412-024-6. OCLC 33042360.
  19. ↑ Mahanti, Binapani (1992). Asru anala (in ఒడియా). Granthamandira. OCLC 29359915.
  20. ↑ Mahanti, Binapani (1992). Sakunira chaka (in ఒడియా). Odisa Buk Shtora. OCLC 29184434.
  21. ↑ Mahanti, Binapani (1998). Khela calichi (in ఒడియా). Granthamandira. OCLC 40706553.
  22. ↑ Mahanti, Binapani (1981). Anya aranya (in ఒడియా). Phrendas Pablisarsa. OCLC 17620445.
  23. ↑ Mahanti, Binapani (1973). Sayahnara svara : galpaguccha (in ఒడియా). Sathi Mahala. OCLC 19013893.
  24. ↑ Mahanti, Binapani (2004). Barsha, barsha, Bharatabarsha (in ఒడియా). Larka Buksa. ISBN 81-7375-122-6. OCLC 806291975.
  25. ↑ Mahanti, Binapani (2007). Apahañca akasa (in ఒడియా). Pascima Pablikesanas. OCLC 300278185.
  26. ↑ Mahanti, Binapani (1976). Andhakarara chai (in ఒడియా). Sathimahal. OCLC 977232169.
  27. ↑ Mahanti, Binapani (2001). Padma ghuñci ghuñci yauchi (in ఒడియా). Pascima Pablikesansa. OCLC 47863357.
  28. ↑ Mahanti, Binapani (1986). Patadei (in ఒడియా). Bidyapuri. OCLC 499120436.
  29. ↑ Mahanti, Binapani (2016). Bitiyaithiba dina (in ఒడియా). OCLC 954038682.
  30. ↑ Bidyutprabha Devi; Mahanti, Binapani (1978). Kabi Bidyutprabha (in ఒడియా). Bidyutprabha Smaranika Kamiti ; Paribeshaka Nabajyoti Karyalaya, Sriarabinda Asrama. OCLC 6864447.
  31. ↑ Mahanti, Binapani; Odisa Lekhika Samsada (2014). Odia lekhika : uttara maddhyaparba = Odia lekhika : Uttar-madhya parba (in ఒడియా). OCLC 904399798.
  32. ↑ Mahanti, Binapani; Nayaka, Rumjhum (2003). Ama samayara galpa (in ఒడియా). Pascima Pablikesansa. OCLC 317068406.
  33. ↑ Mahanti, Binapani; Odisa Lekhika Samsada (1998). Bhumi : kabita sankalana, 98-99 (in ఒడియా). Pascima Pablikesansa. OCLC 47630783.
"https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=బినాపాని_మొహంతి&oldid=4140671" నుండి వెలికితీశారు