మనోరమ మహాపాత్ర
.jpg)
మనోరమ మహాపాత్ర (జూన్ 10, 1934 - సెప్టెంబర్ 18, 2021) భారతీయ రచయిత్రి, కవి, సంపాదకురాలు. నవలలు, కవితలతో కూడిన నలభై పుస్తకాలు రాసిన ఆమె ది సమాజ్ అనే ఒడియా వార్తాపత్రికకు సంపాదకత్వం వహించారు. 1984 లో ఒడిషా రాష్ట్ర అత్యున్నత సాహిత్య పురస్కారం ఒడిషా సాహిత్య అకాడమీ అవార్డుతో సహా అనేక సాహిత్య పురస్కారాలను ఆమె అందుకున్నారు. ఒడిషా రాష్ట్ర సాహిత్య సంస్థ అయిన ఒడిషా రాష్ట్ర సాహిత్య అకాడమీకి అధ్యక్షురాలిగా ఎన్నికైన మొదటి మహిళ.
జీవితం[మార్చు]
మహాపాత్ర 1934లో ఒడిషాలో జన్మించారు. ఆమె తండ్రి డాక్టర్ రాధానాథ్ రథ్ ది సమాజ్ అనే ఒడియా భాషా దినపత్రికకు సంపాదకుడు. ఆమె అండర్ గ్రాడ్యుయేట్ విద్యను ఒడిషాలోని రావెన్షా విశ్వవిద్యాలయంలో ఆర్థికశాస్త్రంలో అభ్యసించారు. క్లుప్తంగా ఎకనామిక్స్ బోధించారు. ఆమె 2021 సెప్టెంబరు 18 న మరణించింది, ఆమె అంత్యక్రియలు ప్రభుత్వ లాంఛనాలతో జరిగాయి.[1][2][3]
కెరీర్[మార్చు]
తన తండ్రి సంపాదకత్వం వహించిన ది సమాజ్ అనే దినపత్రికలో కాలమిస్టుగా తన వృత్తిని ప్రారంభించిన మహాపాత్ర రాజకీయాలు, సమకాలీన సమస్యలపై రచనలు చేశారు. ఆ తర్వాత ఆ పత్రికకు సంపాదకురాలిగా బాధ్యతలు చేపట్టారు. 1960 లో, ఆమె తన మొదటి కవితా పుస్తకం, జువార్ జీయుంతీ ఉథేను ప్రచురించింది, ఇది మహిళా సాధికారత ఇతివృత్తాలపై దృష్టి సారించింది. ఆమె నవలలు, కవిత్వంతో సహా నలభై పుస్తకాలు, ప్రధానంగా ఒడియా భాషలో, బెంగాలీ భాషలో కూడా రాశారు. అర్ధనారీశ్వరుడు, బైదేహి విసర్జిత, సంఘతిర్ సంహిత, శక్తి రూపేన సంస్త, రూపరూపం ప్రతిరూపం, స్మృతి చందన్, సమయ్ పురుష, స్మృతి నైమిశారణ్య వంటి కొన్ని ముఖ్యమైన రచనలు ఉన్నాయి. వక్తగా కూడా ఆమె బహిరంగంగా ప్రదర్శనలిచ్చింది. 1982 నుండి 1990 వరకు ఉత్కళ్ సాహిత్య సమాజం అనే సాహిత్య సంఘానికి అధ్యక్షురాలిగా, 1991 నుండి 1994 వరకు రాష్ట్ర సాహిత్య సంఘం, ఒడిషా సాహిత్య అకాడమీకి మొదటి మహిళా అధ్యక్షురాలిగా ఎన్నికయ్యారు.[4]
ఆమె మరణానంతరం సాహిత్యానికి మహాపాత్ర చేసిన కృషిని బహిరంగంగానే గుర్తించారు, ఒడిశా ముఖ్యమంత్రి నవీన్ పట్నాయక్ ఆమె రచనతో పాటు, ఆమె "... వివిధ సామాజిక సమస్యలు, మహిళల హక్కులు, వారు ఎదుర్కొంటున్న సమస్యలపై అవగాహన కల్పించడంలో కీలక పాత్ర పోషించారు. మహాపాత్ర రచన మహిళా సాధికారత, సమకాలీన సమస్యలు, మహిళల హక్కులకు సంబంధించిన రాజకీయాలతో వ్యవహరించే ఇతివృత్తాలపై దృష్టి సారించింది. రెడ్ క్రాస్ సొసైటీ, సోషల్ సర్వీస్ గిల్డ్ ఆఫ్ ఒరిస్సా, లోక్ సేవక్ మండల్ తో సహా ఒడిశాలోని అనేక స్వచ్ఛంద సంస్థలతో కూడా మహాపాత్ర స్వచ్ఛందంగా పనిచేశారు.
అవార్డులు[మార్చు]
మహాపాత్ర తన వృత్తి జీవితంలో అనేక సాహిత్య పురస్కారాలను గెలుచుకుంది, వాటిలోః
- 1984-ఒడిశా సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు
- 1988-సోవియట్ నెహ్రూ అవార్డు
- 1990-క్రిటిక్స్ సర్కిల్ అవార్డు ఆఫ్ ఇండియా
- 1991-ఈశ్వర చంద్ర విద్యాసాగర్ సమ్మాన్
- 1994-రూపాంబర అవార్డు
- 2013-సరళ సమ్మన్
- ఉత్కల్ సాహిత్య సమాజ్ అవార్డు
- గంగాధర్ మెహర్ సమ్మన్
- సాహిత్య ప్రవీణ అవార్డు
- సుచరిత అవార్డు
గ్రంథ పట్టిక[మార్చు]
మహాపాత్రా రచించిన ప్రముఖ రచనలలో జుర్ జీయంతి ఉథే (1960) (కవిత్వం), బ్యాండ్ ఘరారా కబత్ (చిన్న కథలు), అర్ధనారీశ్వర, బైదేహి విసర్జితా, సంఘతీర్ సంహిత, శక్తి రూపేన సంస్థిత, రూపమ్ రూపం ప్రతిరూపం, స్మృతి చందన్, సమయ్ పురుష, స్మృతిర్ నైమిషారణ్య, 151 కవితలు, బెంగాలీలో అరూప్ ఆలో, యే పృథ్వీ సరస్జ్య, ఉత్తర నిరుత్తారా ఉన్నాయి.[5]
మూలాలు[మార్చు]
- ↑ "Odia litterateur, journalist Manorama Mohapatra dies at 87". Deccan Herald (in ఇంగ్లీష్). 2021-09-19. Retrieved 2021-12-05.
- ↑ "Odisha's Manorama Mohapatra passes away at 87". Utkal Today (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). 2021-09-18. Archived from the original on 2021-12-05. Retrieved 2021-12-05.
- ↑ bureau, Odisha Diary (2021-09-19). "Eminent Odia litterateur and journalist Manorama Mohapatra's last rites to be performed with State honours". Odisha News | Odisha Breaking News | Latest Odisha News (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 2021-12-05.
- ↑ "Noted litterateur Manorama Mohapatra passes away at 87". The New Indian Express. Retrieved 2021-12-05.
- ↑ "Sarala Samman for Manorama Mahapatra | Sambad English" (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). 2013-11-19. Retrieved 2021-12-05.