మహిళా సాధికారత
.jpg)
మహిళా సాధికారత (లేదా స్త్రీ సాధికారత ) అనేది మహిళల దృక్కోణాలను అంగీకరించడం, వాటిని వెతకడానికి ప్రయత్నం చేయడం. విద్య , అవగాహన , అక్షరాస్యత, శిక్షణ ద్వారా మహిళల స్థితిని పెంచడం వంటి అనేక మార్గాల్లో నిర్వచించబడవచ్చు. మహిళల సాధికారత వివిధ సామాజిక సమస్యల ద్వారా జీవితానికి సంబంధించిన నిర్ణయాలు తీసుకోవడానికి మహిళలను సన్నద్ధం చేసి, అనుమతిస్తుంది. వారు లింగ పాత్రలు లేదా అలాంటి ఇతర పాత్రలను తిరిగి నిర్వచించే అవకాశాన్ని కలిగి ఉండవచ్చు, ఇది వారికి కావలసిన లక్ష్యాలను కొనసాగించడానికి మరింత స్వేచ్ఛను అనుమతిస్తుంది.[1][2]
మహిళా సాధికారత అభివృద్ధి, ఆర్థిక శాస్త్రంలో ముఖ్యమైన చర్చనీయాంశంగా మారింది. ఆర్థిక సాధికారత మహిళలు వనరులు, ఆస్తులు, ఆదాయాన్ని నియంత్రించడానికి, ప్రయోజనం పొందేందుకు అనుమతిస్తుంది. ఇది ప్రమాదాన్ని నిర్వహించే సామర్థ్యాన్ని, మహిళల శ్రేయస్సును మెరుగుపరచడంలో కూడా సహాయపడుతుంది.[3]
రాజకీయ సాధికారత
[మార్చు]రాజకీయ సాధికారత అనేది ప్రభుత్వ, ప్రైవేట్ రంగాలలో మహిళలకు లింగ సమానత్వం, ఏజెన్సీకి ఉత్తమ మద్దతునిచ్చే విధానాలను రూపొందించడానికి మద్దతు ఇస్తుంది. విధాన రూపకల్పనలో, పార్లమెంటు స్థానాల్లో మహిళల సంఖ్యకు కోటా ఉన్న నిశ్చయాత్మక కార్యాచరణ విధానాలను రూపొందించడం సూచించబడిన పద్ధతులు. 2017 నాటికి, తక్కువ, సింగిల్ హౌస్ పార్లమెంట్ స్థానాలను కలిగి ఉన్న మహిళల ప్రపంచ సగటు 23.6 శాతం. మహిళల ఓటు హక్కులు , వాయిస్ అభిప్రాయాలు, ఎన్నికయ్యే సరసమైన అవకాశంతో పదవికి పోటీ చేసే సామర్థ్యాన్ని పెంచడానికి మరిన్ని సిఫార్సులు చేయబడ్డాయి. మహిళలు సాధారణంగా పిల్లల సంరక్షణ, ఇంటిలో గృహ బాధ్యతలతో సంబంధం కలిగి ఉంటారు కాబట్టి, వారు కార్మిక మార్కెట్లోకి ప్రవేశించడానికి, వారి వ్యాపారాలను నిర్వహించడానికి తక్కువ సమయాన్ని కేటాయించారు. కుటుంబంలో వారి బేరసారాల శక్తిని పెంచే విధానాలలో విడాకుల కేసులకు సంబంధించిన విధానాలు, మహిళలకు మెరుగైన సంక్షేమం కోసం విధానాలు, వనరులపై (ఆస్తి హక్కులు వంటివి) మహిళలకు నియంత్రణను అందించే విధానాలు ఉంటాయి. అయినప్పటికీ, పాల్గొనడం అనేది రాజకీయ రంగానికి మాత్రమే పరిమితం కాదు. ఇది ఇంటిలో, పాఠశాలల్లో పాల్గొనడం, తనను తాను ఎంచుకునే సామర్థ్యాన్ని కలిగి ఉంటుంది. కొంతమంది సిద్ధాంతకర్తలు విస్తృత రాజకీయ భాగస్వామ్యానికి వెళ్లడానికి ముందు మహిళలు బేరసారాలు చేసే శక్తిని ఇంటిలో ఏజన్సీని సాధించాలని నమ్ముతారు.[4]
సాంస్కృతిక సాధికారత
[మార్చు]ప్రగతిశీల సమాజంగా, మహిళల హక్కులు, సాధికారత కోసం నిలబడి, సంస్కృతిని మహిళల హక్కులకు అడ్డంకిగా, అడ్డంకిగా మాత్రమే చూడటం మానేయాలి. సంస్కృతి అనేది వైవిధ్యంలో ఒక సమగ్రమైన, భారీ భాగం, మహిళల సమాన అవకాశాలను నిర్ధారించడానికి ప్రయత్నిస్తున్న ఒక మాధ్యమం. వారు సనాతనమైనా లేదా ఆధునిక స్వభావాలైనా వారి విలువలపై గర్వపడే వారి స్వేచ్ఛను గుర్తిస్తుంది. సంస్కృతి స్ఫూర్తితో శతాబ్దాల తరబడి సాగుతున్న దుర్వినియోగాన్ని జరుపుకోవడమే కాకుండా కొనసాగించాలని దీని అర్థం కాదు. నిస్సందేహంగా, సాధికారత ఆలోచనలో కప్పబడిన సంప్రదాయాలను స్త్రీవాదం వెలుగులో వ్యతిరేకించాలి. ఉదాహరణకు, రచయిత లింగం సమీక్షకులకు ఖచ్చితంగా తెలియకపోతే, స్త్రీలు తమ వ్రాతపూర్వక రచనలను పీర్-రివ్యూడ్ జర్నల్స్‌లో ప్రచురించడానికి సమాన అవకాశం ఉందని కొన్ని పరిశోధనలు సూచిస్తున్నాయి. ఇది చారిత్రక అలవాటైన సంస్కృతి యొక్క ఫలితం, ఇది సాహిత్యంలో మహిళలకు ప్రాతినిధ్యం లేకపోవడానికి దారితీసింది, అందువల్ల, అన్ని సాంస్కృతిక వారసత్వాలను ఎందుకు జరుపుకోలేదో ఎందుకు ప్రోత్సహించకూడదో బలంగా నిరూపించింది.[5]
ఆటంకాలు
[మార్చు]మహిళా సాధికారత, సమానత్వానికి సంబంధించిన అనేక అడ్డంకులు సాంస్కృతిక ప్రమాణాల ఫలితం . లింగ అసమానత వల్ల ఎదురయ్యే సమస్యల గురించి చాలా మంది మహిళలు తెలుసుకుంటే, మరికొందరు దానికి అలవాటు పడ్డారు. అధికారంలో ఉన్న చాలా మంది పురుషులు మహిళలకు అన్యాయం చేసే సామాజిక నిబంధనలను భంగపరచడానికి వెనుకాడతారు.
ఇంటర్నెట్‌కు పెరుగుతున్న ప్రాప్యత మహిళల దోపిడీకి కూడా దారితీస్తుందని పరిశోధనలు చెబుతున్నాయి. వెబ్‌సైట్‌లలో వ్యక్తిగత సమాచారాన్ని విడుదల చేయడం వల్ల కొంతమంది మహిళల వ్యక్తిగత భద్రత ప్రమాదంలో పడింది. 2010లో, వర్కింగ్ టు హాల్ట్ ఆన్‌లైన్ దుర్వినియోగం పేర్కొంది, 73% మంది మహిళలు ఇటువంటి సైట్‌ల ద్వారా బాధితులయ్యారు. సైబర్ స్టాకింగ్, వేధింపులు, ఆన్‌లైన్ పోర్నోగ్రఫీ, ఫ్లేమింగ్, ముఖ్యంగా కార్యాలయంలో లైంగిక వేధింపులు వంటివి బాధితులుగా ఉన్నాయి . ఇది వ్యాపారం, వాణిజ్యం, బ్యాంకింగ్, ఫైనాన్స్, సేల్స్, మార్కెటింగ్, హాస్పిటాలిటీ, సివిల్ సర్వీస్, లెక్చరింగ్, టీచింగ్, ఎడ్యుకేషన్‌లో చాలా తరచుగా జరుగుతుంది. ఇంటర్నేషనల్ లేబర్ ఆర్గనైజేషన్ (ILO) ప్రకారం, లైంగిక వేధింపు అనేది లింగం ఆధారంగా లింగ వివక్ష యొక్క స్పష్టమైన రూపం, ఇది పురుషులు, స్త్రీల మధ్య అసమాన అధికార సంబంధాల అభివ్యక్తి. UN కన్వెన్షన్ ఆన్ ది ఎలిమినేషన్ ఆన్ ది ఎలిమినేషన్ ఆఫ్ ఆల్ ఫారమ్స్ ఆఫ్ డిస్క్రిమినేషన్ ఎగైనెస్ట్ వుమెన్ పని ప్రదేశాలలో లైంగిక వేధింపులు, హింసకు వ్యతిరేకంగా మహిళలకు రక్షణ చర్యలు పెంచాలని కోరింది. 54% (272) మంది కార్యాలయంలో లైంగిక వేధింపులను ఎదుర్కొన్నారు. బాధితుల్లో 79% మహిళలు; 21% పురుషులు ఉన్నారు. [6]
ఇంటర్నెట్ వినియోగం
[మార్చు]సోషల్ మీడియాలో హ్యాష్‌ట్యాగ్‌లను సృష్టించడం, వ్యాప్తి చేయడం, ఉపయోగించడం ద్వారా ఇంటర్నెట్ తరచుగా మహిళలకు సాధికారతకు మూలం . 20వ శతాబ్దం చివరలో పెరుగుతున్న ఇంటర్నెట్ సదుపాయం మహిళలు తమను తాము శక్తివంతం చేసుకోవడానికి వివిధ సాధనాలను అందించింది. ఆన్‌లైన్ యాక్టివిజం కోసం మహిళలు ఫేస్‌బుక్, ట్విట్టర్ వంటి సోషల్ నెట్‌వర్కింగ్ సైట్‌లను ఉపయోగించడం ప్రారంభించారు. ఆన్‌లైన్ క్రియాశీలత ద్వారా, వారు ప్రచారాలను నిర్వహించడం ద్వారా, సమానత్వ హక్కుల కోసం తమ అభిప్రాయాలను తెలియజేయడం ద్వారా తమను తాము శక్తివంతం చేసుకోగలుగుతారు.[7]
ప్రాజెక్ట్‌లు
[మార్చు]ప్రపంచాన్ని మెరుగైన ప్రదేశంగా మార్చడంలో సహాయపడటానికి UN సస్టైనబుల్ డెవలప్‌మెంట్ గోల్స్ అనే లక్ష్యాల సమితితో ముందుకు వచ్చింది . 17వది, నాల్గవ లక్ష్యం ప్రజలందరికీ విద్యను పొందేందుకు వీలు కల్పిస్తుంది. మహిళల విద్యను మెరుగుపరిచేందుకు పాఠశాలల్లో చేర్చేందుకు పెద్ద ఎత్తున కృషి చేశారు. ఐదవ లక్ష్యం వివిధ రకాల అవకాశాలకు (ఆరోగ్య సంరక్షణ, విద్య, పని మొదలైనవి) సమాన ప్రాప్తి ద్వారా లింగ సమానత్వాన్ని సాధించడానికి మహిళలు, బాలికలకు సాధికారత కల్పించడంపై దృష్టి పెడుతుంది.[8]
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ Mosedale, Sarah (2005-03-01). "Assessing women's empowerment: towards a conceptual framework". Journal of International Development (in ఇంగ్లీష్). 17 (2): 243–257. doi:10.1002/jid.1212. ISSN 1099-1328.
- ↑ Bayeh, Endalcachew (January 2016). "The role of empowering women and achieving gender equality to the sustainable development of Ethiopia". Pacific Science Review B: Humanities and Social Sciences. 2 (1): 38. doi:10.1016/j.psrb.2016.09.013.
- ↑ Lopez, Alvarez (2013). "From unheard screams to powerful voices: a case study of Women's political empowerment in the Philippines". 12th National Convention on Statistics (NCS) EDSA Shangri-la Hotel, Mandaluyong City October 1–2, 2013.
- ↑ Lamont, Michèle (June 2018). "Addressing Recognition Gaps: Destigmatization and the Reduction of Inequality". American Sociological Review (in ఇంగ్లీష్). 83 (3): 419–444. doi:10.1177/0003122418773775. ISSN 0003-1224. S2CID 149672040. Archived from the original on 2021-04-28. Retrieved 2021-05-12.
- ↑ Nussbaum, Martha C. (2000). "Introduction". Women and Human Development: The Capabilities to Approach. Cambridge, UK: Cambridge University Press. pp. 1–33. ISBN 9781139459358.
- ↑ "Empowering Women for Stronger Political Parties | United Nations Development Programme". UNDP (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2022-10-31.
- ↑ "WIPO Policy on Gender Equality" (PDF). WIPO. August 5, 2014.
- ↑ "World Intellectual Property Day 2023: Message from WIPO Director General Daren Tang". WIPO YouTube channel. April 26, 2023.