మెనిస్కస్
 | This పేజీకి ఏ ఇతర పేజీల నుండి లింకులు లేకపోవడం చేత ఇదొక అనాథ పేజీగా మిగిలిపోయింది. |
B: కుంభాకార మెనిస్కస్ యొక్క పైభాగం
మెనిస్కస్ అనగా ఒక ద్రవ పదార్థం యొక్క ఉపరితల ప్రదేశంలో ఏర్పడే వక్రత. అది చూచుటకు నెలవంక వలే ఉండును. గ్రీకు భాషలో నెలవంక అనగా “మెనిసి” అని అర్థం. ఆ మాట నుండి “ మెనిస్కస్ “ పుట్టింది. అది ద్రవం యొక్క “తలతన్యత” వలన ఏర్పడుతుంది. ద్రవం బట్టి లేక ఆ పాత్రను బట్టి అది కుంభాకారం లేక పుటాకారంగా ఉండును. ద్రవ పదార్థపు కణాల మధ్య ఆకర్షణ ఎక్కువ ఉన్నచో కుంభాకారం వచ్చును. ఉదా: పాదరసం, గాజు. అదే ఆ ద్రవం వున్న పాత్రతో ఆకర్షణ ఎక్కువ వుంటే పుటాకారం వచ్చును. ఉదా: నీరు, గాజు.
మెనిస్కస్, దాని కొలత
[మార్చు]ఏదైనా సాధనంతో ద్రవాన్ని కొలిచేటప్పుడు కచ్చితమైన కొలత కోసం దాని మెనిస్కస్ ను కూడా పరిగణలోకి తీసుకోవాలి. దృష్టి దోషం నివారించుటకు మెనిస్కస్ యొక్క బిందువు (అనగా కుంభాకారం యొక్క శిఖరం లేకపోతే పుటాకారం యొక్క అడుగు ) దగ్గర వున్న విలువ తీసుకోవాలి. గాజు సాధనాలు తయారుచేసేవాళ్ళు మెనిస్కస్ ను పరిగణనలోకి తీసుకొనే తయారుచేస్తారు. మాములుగా అయితే నీటిని ద్రవముగా పరిగణనలోకి తీసుకుంటారు.
కాపిల్లరి చర్య
[మార్చు]ఇది మొక్కలలో ట్రాన్స్పిరేషన్ లో కీలక పాత్ర పోషించును. ఒక సన్నటి గొట్టాన్ని నీటిలో పెడితే నీరు గొట్టం లోపల పైకి ఉబికి వచ్చును. పైన పుటాకార మెనిస్కస్ ఏర్పడును. నీటిని 2πrdσ శక్తితో అది పైకి లాగును. ఇక్కడ σ అనగా తలతన్యత. నీటి సంబంధిత ద్రవాలు అన్ని ఇలాగే ఉండును. అదే కుంభాకార మెనిస్కస్ ను ఏర్పరచేవన్నీ కిందికి లాగబడును. ఉదా: పాదరసము మొ||