లక్ష్మీబాయి కేల్కర్
లక్ష్మీబాయి కేల్కర్ (జూలై 06, 1905 - నవంబర్ 27, 1978) రాష్ట్రీయ స్వయం సేవక్ సంఘ్ మహిళా విభాగం అయిన రాష్ట్రీయ సేవికా సమితి వ్యవస్థాపకురాలు. ఆమెను గౌరవంగా 'మౌసీ జీ' అని పిలుస్తారు. ఆమె అసలు పేరు కమల్.[1]
జీవిత చరిత్ర
[మార్చు]వ్యక్తిగత జీవితం
[మార్చు]లక్ష్మీబాయి కేల్కర్ నాగ్‌పూర్‌లో జన్మించారు. 14 సంవత్సరాల వయస్సులో, ఆమె వార్ధాకు చెందిన న్యాయవాది పురుషోత్తం రావు కేల్కర్‌తో వివాహం జరిగింది. సమాజంతో పోరాడుతూ హరిజన సేవకులను తన ఇంట్లో ఉంచుకున్నాడు. గాంధీజీ స్ఫూర్తితో ఇంట్లోనే చారకా తిప్పి తన దుస్తులు తానే తయారు చేసుకున్నాడు. ఒకసారి గాంధీజీ ఒక సమావేశంలో విరాళం కోసం విజ్ఞప్తి చేసినప్పుడు, లక్ష్మీబాయి తన బంగారు గొలుసును విరాళంగా ఇచ్చింది.[2]
సంఘ పరిచయం
[మార్చు]పురుషోత్తం రావు 1932లో మరణించాడు. తర్వాత పిల్లలతోపాటు కోడలు బాధ్యత కూడా లక్ష్మిబాయిపై పడింది. లక్ష్మీబాయి ఇంట్లోని రెండు గదులను అద్దెకు ఇచ్చింది. దీంతో కొన్ని ఆర్థిక సమస్యలు పరిష్కారమయ్యాయి. ఈ రోజుల్లోనే ఆమె కుమారులు సంఘ శాఖను వెళ్లడం ప్రారంభించారు. ఆమె ఆలోచనలు, ప్రవర్తనలో మార్పు కారణంగా, లక్ష్మీబాయి సంఘ్ పట్ల ఆకర్షితులయ్యింది. ఆమె సంఘ్ వ్యవస్థాపకుడు డాక్టర్ హెడ్గేవార్‌ను కలిసి, 1936లో 'రాష్ట్రీయ సేవికా సమితి' పేరుతో మహిళల కోసం కొత్త సంస్థను ప్రారంభించింది.
రాష్ట్రీయ సేవికా సమితి ప్రారంభం
[మార్చు]రాష్ట్రీయ సేవికా సమితి మొదటి జాతీయ సదస్సు 1945లో జరిగింది. స్వాతంత్ర్యం, దేశ విభజనకు ఒక రోజు ముందు ఆమె కరాచీలో ఉంది. సేవకులు ప్రతి పరిస్థితిని ఎదుర్కొని స్వచ్ఛతను కాపాడుకోవాలని ఆమె కోరింది. హిందూ కుటుంబాలను సురక్షితంగా భారత్‌కు తరలించే ఏర్పాట్లు కూడా చేసింది.
ఇతర కార్యక్రమాలు
[మార్చు]జీజియాబాయి మాతృత్వాన్ని, అహల్యాబాయి కృషిని, లక్ష్మీబాయి నాయకత్వాన్ని స్త్రీలకు ఆదర్శంగా భావించింది. తన జీవితకాలంలో, అనే బాల మందిర్, భజన మండలి, యోగా అభ్యాస కేంద్రం, బాలికల హాస్టల్ మొదలైన అనేక ప్రాజెక్టులను ప్రారంభించింది. ఆమె రామాయణంపై చాలా చక్కని ఉపన్యాసాలు ఇచ్చేది.
మరణం
[మార్చు]సంఘ్ ను మహిళా విభాగంలో విస్తృతంగా ప్రచారం చేసిన లక్ష్మీబాయి కేల్కర్ నవంబర్ 27, 1978 న మరణించింది.
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "6 जुलाई / जन्म-दिवस; नारी जागरण की अग्रदूत: लक्ष्मीबाई केलकर – VSK Bharat". web.archive.org. 2016-10-05. Archived from the original on 2016-10-05. Retrieved 2022-10-25.
{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link) - ↑ "नारी जागरण की अग्रदूत : लक्ष्मीबाई केलकर". क्रांतिदूत. Retrieved 2022-10-25.