లల్లేశ్వరి

వికీపీడియా నుండి
Jump to navigation Jump to search
లల్లేశ్వరి
జననం1320
పాండ్రేతన్ (నేటి శ్రీనగర్, భారతదేశం)
మరణం1392
కాశ్మీర్
ఇతర పేర్లులల్లా, లల్లేశ్వరి, లాల్ అరిఫా
ప్రసిద్ధివట్సన్ కవిత్వం

లల్లేశ్వరి, లాల్ డెడ్ అని కూడా పిలుస్తారు (1320-1392), కాశ్మీర్ శైవిజం స్కూల్ ఆఫ్ హిందూ ఫిలాసఫీకి చెందిన కాశ్మీరీ ఆధ్యాత్మికవేత్త . [1] [2] ఆమె వాట్సున్ లేదా వాఖ్స్ అని పిలువబడే ఆధ్యాత్మిక కవిత్వ శైలిని సృష్టించింది, దీని అర్థం "ప్రసంగం" (సంస్కృత వాక్ నుండి). లాల్ వాఖ్స్ అని పిలుస్తారు, ఆమె పద్యాలు కాశ్మీరీ భాషలో ప్రారంభ కూర్పులలో ఒకటి, ఆధునిక కాశ్మీరీ సాహిత్య చరిత్రలో ఒక భాగం. [3] [4] లల్లేశ్వరి ("మదర్ లాల్" లేదా "మదర్ లల్లా") లాల్ దయాద్ ( ద్యాద్ అంటే "అమ్మమ్మ"), లల్లా ఆరిఫా, లాల్ దిద్ది, లల్లేశ్వరి, లల్లా యోగీశ్వరి/యోగేశ్వరి, లాలిశ్రీ వంటి అనేక ఇతర పేర్లతో కూడా పిలుస్తారు. [5] [6] [7] [8]

జీవితం[మార్చు]

చాలా మంది ఆధునిక పండితులు లల్లేశ్వరి జననం 1301, 1320 సిఈ మధ్య, సెంపోర్ లేదా పాండ్రేంథన్‌కు సమీపంలో, [9] [10] ఆమె 1373లో మరణించినట్లు అంచనా వేయబడింది, బిజ్‌బెహరా సమీపంలోని సమాధి ఆమెకు ఆపాదించబడింది, అయినప్పటికీ నిర్ధారణ లేదు. లల్లేశ్వరి ఒక బ్రాహ్మణ కుటుంబంలో జన్మించిందని నమ్ముతారు, స్థానిక ఆచారాల ప్రకారం పన్నెండేళ్ల వయసులో వివాహం చేసుకున్నారు. [11] ఆమె వివాహం తరువాత, ఆమె సంప్రదాయం ప్రకారం పద్మావతిగా పేరు మార్చబడింది, కానీ లల్లా లేదా లల్లేశ్వరి అని పిలవబడేది. [9] కొన్ని నివేదికలు ఆమె వివాహం సంతోషంగా లేదని సూచిస్తున్నాయి, [9], ఆమె ఇరవై నాలుగు, ఇరవై ఆరు సంవత్సరాల మధ్య, శైవ మతానికి చెందిన సిద్ధ శ్రీకాంత్ లేదా సెడ్ బోయు అనే ఆధ్యాత్మిక నాయకుడికి శిష్యురాలు కావడానికి ఇంటిని విడిచిపెట్టింది. [11] ఆమె మతపరమైన విద్యలో భాగంగా, ఆమె ఒంటరిగా కాలినడకన ప్రయాణించి, భిక్షతో జీవించి బ్రతికింది. [11] లల్లేశ్వరి జీవితానికి సంబంధించిన రికార్డులు మౌఖిక సంప్రదాయంలో ఉన్నాయి, తత్ఫలితంగా ఆమె జీవితం, నమ్మకాల వివరాలపై వ్యత్యాసం ఉంది. [12] జోనరాజా, శ్రీవారు, ప్రజ్ఞాభట్ట, హైదర్ మాలిక్ చదుర వంటి అనేక సమకాలీన కాశ్మీరీ చరిత్రలు లల్లేశ్వరి గురించి ప్రస్తావించలేదు. [12] ముల్లా అలీ రైనా రచించిన సాధువులు, మతపరమైన వ్యక్తుల జీవిత చరిత్రల సమాహారమైన తద్కిరత్-ఉల్-అరిఫిన్ (1587)లో లల్లేశ్వరి జీవితానికి సంబంధించిన మొదటి వ్రాతపూర్వక రికార్డు ఉంది, బాబా దౌద్ మిష్కతి యొక్క అస్రార్ ఉల్-లో ఆమె జీవితం గురించిన కథనం ఉంది. అక్బర్ (1654). ఈ గ్రంథాలలో, లల్లేశ్వరి ఒక ఆధ్యాత్మిక సన్యాసిగా వర్ణించబడింది, యాత్రికులకు అడవిలో కనిపిస్తుంది. [12] 1736లో, ఖ్వాజా ఆజం దిద్దమారి తారిఖ్-ఇ-అజామీలో లల్లేశ్వరి జీవితానికి సంబంధించిన మరింత వివరణాత్మక కథనం ఉంది. [12] ఆమె సుల్తాన్ అలౌ-ఉద్-దిన్ (1343-54) పాలనలో ప్రసిద్ధి చెందింది మరియు సుల్తాన్ షిహాబ్- పాలనలో మరణించినట్లు వర్ణించబడిన పర్షియన్ క్రానికల్, వాకియాతీ-ఇ-కశ్మీర్ (1746)లో కూడా ఆమె గుర్తించబడింది. ఉద్-దిన్ (1354–73).[13] ఇరానియన్ సూఫీ పండితుడు మరియు కవి అయిన మీర్ సయ్యద్ అలీ-హమ్దానీ సమకాలీనురాలు కూడా లల్లేశ్వరి అని నమ్ముతారు, అతను కాశ్మీర్ పర్యటనలో తన స్వంత పద్యంలో ఆమె కథలను రికార్డ్ చేశాడు.[14]

సాహిత్య రచనలు[మార్చు]

లల్లేశ్వరి పద్యాలు కాశ్మీరీ సాహిత్యంలోని కొన్ని ప్రారంభ రచనలను సూచిస్తాయి, ఉత్తర భారతదేశంలో మాట్లాడే అపభ్రంస-ప్రాకృతం నుండి కాశ్మీరీ ఒక ప్రత్యేక భాషగా ఉద్భవించడం ప్రారంభించినందున వ్రాయబడ్డాయి. [15] వఖ్‌లు అని పిలువబడే మొత్తం 285 పద్యాలు లల్లేశ్వరికి ఆపాదించబడ్డాయి. [16]సంస్కృతం, ఇస్లామిక్, సూఫీ, సిక్కు సంస్కృతుల నుండి ఆమె జీవితంలో భారత ఉపఖండంతో పరిచయం ఏర్పడిన ప్రభావాలు, భాషల నుండి లల్లేశ్వరి యొక్క వఖ్‌లు తీసుకోబడ్డాయి.[17]

అనువాదాలు[మార్చు]

ఇరవయ్యవ శతాబ్దంలో లల్లేశ్వరి రచనలు మొదటిసారిగా వ్రాతపూర్వకంగా నమోదు చేయబడ్డాయి, కాశ్మీరీలో, అనువాదంలో మళ్లీ ప్రచురించబడ్డాయి. 1914లో, సివిల్ సర్వెంట్ మరియు లింగ్విస్టిక్ సర్వే ఆఫ్ ఇండియా సూపరింటెండెంట్ అయిన సర్ జార్జ్ గ్రియర్సన్, లల్లేశ్వరి యొక్క వఖ్‌ల కాపీని అప్పగించారు. ఆ సమయంలో వఖ్‌ల యొక్క వ్రాతపూర్వక రికార్డు అందుబాటులో లేదు, కాశ్మీర్‌లోని గుష్‌లో నివసించే కథకుడు ధర్మ-దాస దర్వేష్ ప్రదర్శించిన వఖ్‌ల మౌఖిక కథనాన్ని లిప్యంతరీకరించడం ద్వారా ఒకటి తయారు చేయబడింది. ఈ మాన్యుస్క్రిప్ట్‌ను గ్రియర్‌సన్ ఆంగ్లంలో అనువదించారు, లల్లా-వాక్యాని లేదా ది వైజ్ సేయింగ్స్ ఆఫ్ లాల్ డెడ్‌గా ప్రచురించారు. [18] హంగేరియన్-బ్రిటీష్ పురావస్తు శాస్త్రవేత్త, పండితుడు సర్ మార్క్ ఆరెల్ స్టెయిన్ రూపొందించిన పాక్షిక అనువాదాన్ని గ్రియర్‌సన్ ఏకీకృతం చేసి విస్తరించాడు, డిక్షనరీ ఆఫ్ కాశ్మీరీ సామెతలు, సూక్తులు (1888)లో ఉన్న కొన్ని ఆర్కైవ్ చేసిన పద్యాలను చేర్చాడు. [19]గ్రియర్సన్ అనువాదం లల్లేశ్వరి రచనల మొదటి ముద్రణ, ప్రచురించబడిన సంపుటి. అతని అనువాదం తరువాత, పండిట్ ఆనంద కౌల్ (1921), సర్ రిచర్డ్ కార్నాక్ టెంపుల్ (1924) [20] మరియు జయలాల్ కౌల్ (1973) ద్వారా అనేక ఆంగ్ల అనువాదాలు రూపొందించబడ్డాయి. ఇటీవలి అనువాదాలలో కోల్‌మన్ బార్క్స్, [21] జైశ్రీ ఓడిన్ కాక్, [22] రంజిత్ హోస్కోటే .[23] ఆమె కవితలు, ( వాఖ్‌లు ) రిచర్డ్ టెంపుల్, జైలాల్ కౌల్, కోల్‌మన్ బార్క్స్, [24] జైశ్రీ ఓడిన్ మరియు రంజిత్ హోస్కోటే ద్వారా ఆంగ్లంలోకి అనువదించబడ్డాయి. [25] [26] [27] [28]

వారసత్వం[మార్చు]

ప్రముఖ కాశ్మీరీ సూఫీ వ్యక్తి షేక్ నూర్-ఉద్-దిన్ వలీ (నూరుద్దీన్ రిషి లేదా నుండ రిషి అని కూడా పిలుస్తారు) లల్లేశ్వరిచే ప్రభావితమైంది. అతను సాధువుల ఋషి క్రమాన్ని ఏర్పరచటానికి దారితీసాడు, తరువాత రేష్ మీర్ సాబ్ వంటి అనేక రిషి సాధువులను సృష్టించాడు. [29] ఒక కాశ్మీరీ జానపద కథ, ఒక శిశువుగా, నుండ రిషి తన తల్లికి తల్లిపాలు ఇవ్వడానికి నిరాకరించిందని వివరిస్తుంది. అతనికి పాలిచ్చింది లల్లేశ్వరి. [30]లల్లేశ్వరి, ఆమె ఆధ్యాత్మిక మ్యూజింగ్‌లు కాశ్మీరీల మనస్సుపై లోతైన ప్రభావాన్ని చూపుతూనే ఉన్నాయి,2000లో ఆమెపై న్యూ ఢిల్లీలో జరిగిన జాతీయ సెమినార్ రిమెంబరింగ్ లాల్ డెడ్ ఇన్ మోడరన్ టైమ్స్ పుస్తకాన్ని విడుదల చేయడానికి దారితీసింది. [31] అతని పుస్తకం "ట్రియాడిక్ మిస్టిసిజం"లో, పాల్ ఇ. మర్ఫీ ఆమెను "భక్తి లేదా భావోద్వేగ-ఆధారిత ట్రయాడిజం యొక్క ప్రధాన ఘాతాంకం" అని పిలుస్తాడు. అతని ప్రకారం, తొమ్మిదవ చివరి సగం, పద్నాలుగో శతాబ్దాల చివరి మధ్య ఐదు వందల సంవత్సరాలలో కాశ్మీర్‌లో భక్తివాదం యొక్క ముగ్గురు ప్రతినిధులు ఉద్భవించారు. ఇది సూచించేది లల్లేశ్వరి ఆధ్యాత్మిక జీవితం, ఆమె పాటలు-పద్యాల్లోని మతతత్వ రహిత స్వభావాన్ని. అయినప్పటికీ, ఆమె జీవితం, పని కాలక్రమేణా వివిధ మతపరమైన మరియు రాజకీయ అజెండాల కోసం ఉపయోగించబడింది. రచయిత మరియు కవి రంజిత్ హోస్కోటే వ్రాసినట్లు:[32]

బాహ్య ప్రపంచానికి, లాల్ డెడ్ నిస్సందేహంగా కాశ్మీర్ ఉత్తమ ఆధ్యాత్మిక, సాహిత్య వ్యక్తి; కాశ్మీర్‌లో ఆమె దాదాపు ఏడు శతాబ్దాలుగా హిందువులు మరియు ముస్లింలచే గౌరవించబడింది. ఆ కాలంలో చాలా వరకు, ఆమె మతపరమైన గుత్తాధిపత్యం యాజమాన్య వాదనలను విజయవంతంగా తప్పించుకుంది. అయితే, 1980ల నుండి, కాశ్మీర్ యొక్క సంగమ సంస్కృతి దీర్ఘకాలిక సంఘర్షణ ఒత్తిడిలో సన్నగిల్లింది, దీనికి అంతర్జాతీయ ఉగ్రవాదం, రాజ్య అణచివేత. స్థానిక మిలిటెన్సీ అన్నీ దోహదపడ్డాయి. 1990ల ప్రారంభంలో హిందూ మైనారిటీల గణనీయమైన వలసల తరువాత, కాశ్మీర్ ప్రత్యేకమైన, సమకాలీనమైన ఇస్లాం సంప్రదాయాన్ని మరింత అరబోసెంట్రిక్ గ్లోబల్ టెంప్లేట్‌తో భర్తీ చేయడానికి క్రమంగా ప్రయత్నం చేయడంతో ఈ ప్రాంతంలోని మతపరమైన గుర్తింపులు కఠినంగా, మరింత పదునైనవిగా మారాయి. లాల్ దేడ్ ప్రతి సంఘం ద్వారా విభిన్నంగా నిర్మించబడిందనేది నిజం, అయితే ఆమె ఏకకాలంలో హిందువులకు లల్లేశ్వరి లేదా లల్లా యోగిని మరియు ముస్లింలకు లాల్'ఆరిఫా; నేడు దురదృష్టవశాత్తూ, ఈ వర్ణనలు ఒకదానికొకటి ఎక్కువగా ప్రచారం చేయబడుతున్నాయి.

లల్లేశ్వరి యొక్క వాఖ్ అనేక కొత్త అనువాదాలకు మించి, లల్లేశ్వరి జీవితం,కవిత్వంపై ఆధారపడిన ఇతర సమకాలీన ప్రదర్శన కళలు కూడా ఉన్నాయి. ఉదాహరణకు, పాటలో లల్లేశ్వరి కవిత్వానికి సమకాలీన రెండరింగ్‌లు ఉన్నాయి. అదనంగా, లాల్ డెడ్ (ఆమె జీవితం ఆధారంగా) పేరుతో ఇంగ్లీష్, హిందీ మరియు కాశ్మీరీ భాషలలో ఒక సోలో నాటకాన్ని నటి మితా వశిష్ 2004 నుండి భారతదేశం అంతటా ప్రదర్శించారు. [33] [34]

మరిన్ని[మార్చు]

  • లల్లా యోగీశ్వరి, ఆనంద్ కౌల్, ఇండియన్ యాంటిక్వేరీ నుండి పునర్ముద్రణ, సంపుటాలు. L, LIX, LX, LXI, LXII.
  • లల్లా-వాక్యాని, సర్ జార్జ్ గ్రియర్సన్ మరియు డా. లియోనెల్ D. బార్నెట్ లిట్. D. (RAS మోనోగ్రాఫ్, వాల్యూమ్. XVII, లండన్ 1920).ISBN 1846647010 .
  • వాఖ్ లల్లా ఈశ్వరి, భాగాలు I మరియు II (ఎకె వాంచూ ద్వారా ఉర్దూ ఎడిషన్ మరియు సర్వానంద్ చారాగిచే ఇంగ్లీష్, 1939).
  • లాల్ డెడ్ జయలాల్ కౌల్, 1973, సాహిత్య అకాడమీ, న్యూఢిల్లీ.
  • ది ఆసెంట్ ఆఫ్ సెల్ఫ్: ఎ రీఇంటర్‌ప్రెటేషన్ ఆఫ్ ది మిస్టికల్ పొయెట్రీ ఆఫ్ లల్లా-డెడ్ బై బిఎన్ పరిమూ, మోతీలాల్ బనార్సిదాస్, ఢిల్లీ.ISBN 81-208-0305-1ISBN 81-208-0305-1 .
  • ది వర్డ్ ఆఫ్ లల్లా ది ప్రవక్త, సర్ రిచర్డ్ కార్నాక్ టెంపుల్, కేంబ్రిడ్జ్ 1924
  • లాల్ డెడ్: ఆమె జీవితం మరియు సూక్తులు నీల్ కాంత్ కోట్రు, ఉత్పల్ పబ్లికేషన్స్, శ్రీనగర్,ISBN 81-85217-02-5 .
  • లల్లేశ్వరి: ఒక గొప్ప సిద్ధ యోగిని, స్వామి ముక్తానంద మరియు స్వామి లాల్ద్యాడచే ఆధ్యాత్మిక పద్యాలు. 1981, SYDA ఫౌండేషన్, ASIN: B000M1C7BC.
  • లాల్ డెడ్: ఆమె జీవితం & సూక్తులు, స్వామి లాల్ద్యాడ ద్వారా. ఉత్పల్ పబ్లికేషన్స్, 1989,ISBN 81-85217-02-5 .
  • నేకెడ్ సాంగ్, లాల్ద్యాడ, లల్లా, కోల్‌మన్ బార్క్స్ (అనువాదకుడు), 1992, మేపాప్ బుక్స్, . [1]
  • లల్లా యొక్క ఆధ్యాత్మిక వెర్సెస్: ఎ జర్నీ ఆఫ్ సెల్ఫ్ రియలైజేషన్, బై జైశ్రీ కాక్ . మోతీలాల్ బనార్సిదాస్, 2007.
  • నేను, లల్లా: ది పోయమ్స్ ఆఫ్ లాల్ డెడ్, రంజిత్ హోస్కోటే అనువదించిన ఇంట్రడక్షన్ అండ్ నోట్స్, పెంగ్విన్ క్లాసిక్స్, 2011, . [2]
  • సిద్ధ యోగిని, దైవిక జ్ఞానం యొక్క కాశ్మీరీ రహస్యం. గౌరీ, లైలా ఖలీద్ ద్వారా. ప్రోక్వెస్ట్ డిసర్టేషన్స్ అండ్ థీసెస్ 2012. విభాగం 0075, పార్ట్ 0604 82 పేజీలు; [MA డిసర్టేషన్]. యునైటెడ్ స్టేట్స్ - డిస్ట్రిక్ట్ ఆఫ్ కొలంబియా: ది జార్జ్ వాషింగ్టన్ యూనివర్సిటీ; 2012. ప్రచురణ సంఖ్య: AAT 1501080.
  • లల్లా, అన్‌వీల్డ్: ది నేకెడ్ వాయిస్ ఆఫ్ ది ఫెమినైన్ ట్రాన్స్లేషన్స్ బై జెన్నిఫర్ సుందీన్. 2వ శ్రేణి ప్రచురణ, జూలై 3, 2020. 'ISBN 978-0578542577 .

మూలాలు[మార్చు]

  1. ↑ M. G. Chitkara (1 January 2002). Kashmir Shaivism: Under Siege. APH Publishing. pp. 14–. ISBN 978-81-7648-360-5.
  2. ↑ Kaul, Shonaleeka (October 16, 2020). "Remembering Lal Ded, the Kashmiri Yogini". The New Indian Express. Retrieved 18 September 2021.
  3. ↑ Lal Vakh online Archived 11 మే 2008 at the Wayback Machine
  4. ↑ Lal Ded's Vakhs
  5. ↑ Paniker, K. Ayyappa (1997). Medieval Indian Literature: Surveys and selections (in ఇంగ్లీష్). Sahitya Akademi. ISBN 978-81-260-0365-5.
  6. ↑ Richard Carnac Temple (1 August 2003). Word of Lalla the Prophetess. Kessinger Publishing. ISBN 978-0-7661-8119-9.
  7. ↑ Lal Ded www.poetry-chaikhana.com.
  8. ↑ Lal Ded Archived 19 సెప్టెంబరు 2008 at the Wayback Machine www.radiokashmir.org.
  9. ↑ 9.0 9.1 9.2 Laldyada (2007). Mystical Verses of Lallā: A Journey of Self Realization (in ఇంగ్లీష్). Motilal Banarsidass Publishe. p. 4. ISBN 978-81-208-3255-8.
  10. ↑ Kaul, Shonaleeka (October 16, 2020). "Remembering Lal Ded, the Kashmiri Yogini". The New Indian Express. Retrieved 18 September 2021.
  11. ↑ 11.0 11.1 11.2 I, Lalla: The Poems of Lal Ded, translated by Ranjit Hoskote with an Introduction and Notes, Penguin Classics, 2011, p. xiv ISBN 978-0-670-08447-0.
  12. ↑ 12.0 12.1 12.2 12.3 I, Lalla: The Poems of Lal Ded, translated by Ranjit Hoskote with an Introduction and Notes, Penguin Classics, 2011, p. xiv ISBN 978-0-670-08447-0.
  13. ↑ Laldyada (2007). Mystical Verses of Lallā: A Journey of Self Realization (in ఇంగ్లీష్). Motilal Banarsidass Publishe. p. 4. ISBN 978-81-208-3255-8.
  14. ↑ Grierson, Sir George; Barnett, Lionel D. (2013-04-18). Lalla-Vakyani or the Wise Sayings of Lal-Ded - A Mystic Poetess of Ancient Kashmir (in ఇంగ్లీష్). Read Books Ltd. ISBN 978-1-4474-9436-2.
  15. ↑ Ded, Lal; Laldyada (2013). I, Lalla: The Poems of Lal Ded (in ఇంగ్లీష్). Penguin. pp. x. ISBN 978-0-14-342078-1.
  16. ↑ I, Lalla: The Poems of Lal Ded, translated by Ranjit Hoskote with an Introduction and Notes, Penguin Classics, 2011, p. xiv ISBN 978-0-670-08447-0.
  17. ↑ I, Lalla: The Poems of Lal Ded, translated by Ranjit Hoskote with an Introduction and Notes, Penguin Classics, 2011, p. xiv ISBN 978-0-670-08447-0.
  18. ↑ Grierson, Sir George; Barnett, Lionel D. (2013-04-18). Lalla-Vakyani or the Wise Sayings of Lal-Ded - A Mystic Poetess of Ancient Kashmir (in ఇంగ్లీష్). Read Books Ltd. ISBN 978-1-4474-9436-2.
  19. ↑ I, Lalla: The Poems of Lal Ded, translated by Ranjit Hoskote with an Introduction and Notes, Penguin Classics, 2011, p. xiv ISBN 978-0-670-08447-0.
  20. ↑ Temple, Richard Carnac (1924). The Word of Lalla the Prophetess, Being the Sayings of Lal Ded, Or Lal Diddi of Kashmir ... Between 1300 and 1400 A.D., Done Into English Verse from the Lalla-Vakyani Or Lal-Wakhi and Annotated by Sir Richard Carnac Temple, ... (in ఇంగ్లీష్). The University Press.
  21. ↑ Laldyada; Barks, Coleman (1992). Naked Song (in ఇంగ్లీష్). Maypop. ISBN 978-0-9618916-4-0.
  22. ↑ Laldyada (2007). Mystical Verses of Lallā: A Journey of Self Realization (in ఇంగ్లీష్). Motilal Banarsidass Publishe. ISBN 978-81-208-3255-8.
  23. ↑ I, Lalla: The Poems of Lal Ded, translated by Ranjit Hoskote with an Introduction and Notes, Penguin Classics, 2011, p. xiv ISBN 978-0-670-08447-0.
  24. ↑ Barks, Coleman (1992). Naked Song. Maypop Books. ISBN 0-9618916-4-5.
  25. ↑ Kashmir's wise old Grandmother Lal Aditi De's review of I, Lalla by Ranjit Hoskote in The Hindu/ Business Line
  26. ↑ Mystic insights Abdullah Khan's review of I, Lalla by Ranjit Hoskote in The Hindu
  27. ↑ Words are floating Jerry Pinto's review of I, Lalla by Ranjit Hoskote in Hindustan Times
  28. ↑ Lalla and Kabir, resurrected Nilanjana S. Roy's article on Ranjit Hoskote's I, Lalla and Arvind Krishna Mehrotra's Songs of Kabir
  29. ↑ M. G. Chitkara (1 January 2002). Kashmir Shaivism: Under Siege. APH Publishing. pp. 14–. ISBN 978-81-7648-360-5.
  30. ↑ K. Warikoo (1 January 2009). Cultural Heritage of Jammu And Kashmir. Pentagon Press. pp. 140–. ISBN 978-81-8274-376-2.
  31. ↑ Remembering Lal Ded in Modern Times National Seminar by Kashmir Education, Culture and Science Society, 2000.
  32. ↑ I, Lalla: The Poems of Lal Ded, translated by Ranjit Hoskote with an Introduction and Notes, Penguin Classics, 2011, p. xiv ISBN 978-0-670-08447-0.
  33. ↑ Songs of a mystic, The Hindu, 1 May 2005.
  34. ↑ Bhumika K. All for theatre. The Hindu, 7 November 2011.
"https://te.wikipedia.org/w/index.php?title=లల్లేశ్వరి&oldid=4104611" నుండి వెలికితీశారు