లిడియా మోస్ బ్రాడ్లీ
లిడియా మోస్ బ్రాడ్లీ (జూలై 31, 1816 - జనవరి 16, 1908) ఒక సంపన్న బ్యాంక్ అధ్యక్షురాలు, దాతృత్వ కార్యక్రమాలకు ప్రసిద్ధి చెందిన దాత. ఆమె 1897 లో ఇల్లినాయిస్ లోని పియోరియాలో బ్రాడ్లీ పాలిటెక్నిక్ ఇనిస్టిట్యూట్ ను స్థాపించింది.[1]
ప్రారంభ జీవితం[మార్చు]
లిడియా మోస్ 1816 జూలై 31 న ఓహియో నది పక్కన ఇండియానాలోని వేవేలో జన్మించింది. వర్జీనియాకు చెందిన లౌడౌన్ కౌంటీకి చెందిన జీలీ మోస్ కుమార్తె, రివల్యూషనరీ వార్ చాప్లిన్ నథానియేల్ మోస్ మనవరాలు. ఆమె తల్లి ఫౌక్వియర్ కౌంటీ, వర్జీనియాకు చెందిన జీనెట్ (గ్లాస్కాక్) మోస్.[2]
ఆమె నేషనల్ ఉమెన్స్ హాల్ ఆఫ్ ఫేమ్ బయోగ్రఫికల్ స్కెచ్ ప్రకారం, లిడియా మోస్ "సరిహద్దులో పెరిగింది", "లాగ్ హోమ్ లో విద్యనభ్యసించింది." వాస్తవానికి, మే 11, 1837 న టోబియాస్ ఎస్ బ్రాడ్లీని వివాహం చేసుకునే వరకు ఆమె తన కుటుంబంతో వేవేలో నివసించింది. 31 సంవత్సరాల వయస్సులో, ఆమె, ఆమె భర్త ఇల్లినాయిస్ లోని పియోరియాకు వెళ్లారు. తరువాతి మూడు దశాబ్దాలలో వారు రియల్ ఎస్టేట్, బ్యాంకింగ్ లో అభివృద్ధి చెందారు. 1867 లో ఆమె భర్త మరణించినప్పటికీ, వారి ఆరుగురు పిల్లలు మరణించినప్పటికీ, లిడియా మోస్ బ్రాడ్లీ వ్యాపారంలో పనిచేయడం కొనసాగించింది, దాతృత్వ ప్రయోజనాలను కొనసాగించింది, ముఖ్యంగా ఆరోగ్య సంరక్షణ, విద్య రంగాలలో. ఆమె ఆధీనంలో బ్రాడ్లీ ఎస్టేట్ విలువ నాలుగు రెట్లు పెరిగింది.[3]
రచనలు[మార్చు]
1875 లో, బ్రాడ్లీ మొదటి నేషనల్ బ్యాంక్ ఆఫ్ పియోరియా (ప్రస్తుతం కామర్స్ బ్యాంక్లో భాగం) డైరెక్టర్ల బోర్డులో చేరినప్పుడు యునైటెడ్ స్టేట్స్లో ఒక జాతీయ బ్యాంకు బోర్డు మొదటి మహిళా సభ్యురాలిగా మారింది. 1869 డిసెంబరులో మెంఫిస్ వ్యాపారవేత్త ఎడ్వర్డ్ క్లార్క్ ను వివాహం చేసుకున్నప్పుడు ఆమె దాఖలు చేసిన తన ఆస్తులను రక్షించడానికి వివాహ ఒప్పందాన్ని (ఆధునిక పరిభాషలో "ముందస్తు ఒప్పందం") రూపొందించిన మొదటి అమెరికన్ మహిళల్లో బ్రాడ్లీ ఒకరు. ఈ జంట 1873 లో విడాకులు తీసుకున్నారు.[4]
బ్రాడ్లీ సొసైటీ ఆఫ్ సెయింట్ ఫ్రాన్సిస్ కు ఒక ఆసుపత్రిని నిర్మించడానికి భూమిని ఇచ్చారు, దీనిని ఇప్పుడు ఓఎస్ఎఫ్ సెయింట్ ఫ్రాన్సిస్ మెడికల్ సెంటర్ అని పిలుస్తారు. 1884 లో ఆమె వితంతు, సంతానం లేని మహిళల సంరక్షణ కోసం బ్రాడ్లీ హోమ్ ఫర్ ఏజ్డ్ ఉమెన్ ను నిర్మించింది, పియోరియాలో యూనివర్సలిస్ట్ చర్చి నిర్మాణానికి నిధులు సమకూర్చింది. ఆ తర్వాత బ్రాడ్లీ 1903లో ఒక భూవివాదంపై అమెరికా సుప్రీంకోర్టులో కేసు గెలిచారు.[5]
ఇల్లినాయిస్ లో మొదటి పార్కు వ్యవస్థను స్థాపించడానికి కూడా ఆమె సహాయపడింది. బ్రాడ్లీ మొదట 1881 లో పియోరియా నగరానికి 30 ఎకరాలకు పైగా భూమిని విరాళంగా ఇచ్చారు, తన సుదీర్ఘకాలం జీవించి ఉన్న కుమార్తె లారా బ్రాడ్లీ జ్ఞాపకార్థం ఒక పార్కును సృష్టించాలనే సూచనలతో. ఒక దశాబ్దం పాటు ఈ భూమి నిరుపయోగంగా ఉంది, ఇది నగరాన్ని పార్క్ జిల్లాగా ఏర్పాటు చేస్తే అదనంగా 100 ఎకరాలు ఇవ్వడానికి బ్రాడ్లీని ప్రేరేపించింది. 1894 లో పియోరియా ప్లెజర్ డ్రైవ్ వే, పార్క్ డిస్ట్రిక్ట్ ఆమోదంతో, బ్రాడ్లీ ఈ భూమిని పార్క్ బోర్డుకు బదిలీ చేయడానికి నగరంతో కలిసి పనిచేశారు. భూమి ఒప్పందంలో భాగంగా, బ్రాడ్లీ బోర్డు "మత్తు పానీయాల అమ్మకం లేదా పంపిణీకి లైసెన్స్ ఇవ్వకూడదు లేదా అనుమతించకూడదు, లేదా జూదం, బెట్టింగ్ లేదా ఆటలు లేదా అల్లరి ప్రవర్తనను అనుమతించకూడదు, లేదా ఆ పార్కులో అనైతిక లేదా అసభ్యకరమైన భాష లేదా ప్రవర్తనను అనుమతించకూడదు" అని షరతు విధించింది.[6]
బ్రాడ్లీ ఎల్లప్పుడూ బ్రాడ్లీ విశ్వవిద్యాలయాన్ని తన అభిమాన ప్రాజెక్టుగా భావించారు, ఆమె తన భర్త తోబియాస్, ఆమె ఆరుగురు పిల్లలను గౌరవించడానికి 1896 లో స్థాపించింది, వీరందరూ చిన్న వయస్సులోనే మరణించారు. బ్రాడ్లీ విద్యార్థులకు ఆచరణాత్మక, ఉపయోగకరమైన విద్యను అందించే ఒక సంస్థను ఏర్పాటు చేయాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకున్నారు. బ్రాడ్లీ పాలిటెక్నిక్ 1897 అక్టోబరులో తన తలుపులు తెరిచింది. మొదట నాలుగు సంవత్సరాల అకాడమీగా నిర్వహించబడిన ఈ పాఠశాల 1920 లో నాలుగు సంవత్సరాల కళాశాలగా, 1946 లో గ్రాడ్యుయేట్ డిగ్రీలను అందించే విశ్వవిద్యాలయంగా మారింది.[7]
నేడు విశ్వవిద్యాలయం ఇంజనీరింగ్, వ్యాపారం, కమ్యూనికేషన్, ఉపాధ్యాయ విద్య, నర్సింగ్, ఫిజికల్ థెరపీ, ఫైన్ ఆర్ట్స్, లిబరల్ ఆర్ట్స్ అండ్ సైన్సెస్లో అండర్ గ్రాడ్యుయేట్, గ్రాడ్యుయేట్ విద్యను అందించే పూర్తి గుర్తింపు పొందిన, స్వతంత్ర సంస్థ హోదాను అనుభవిస్తోంది.
మరణం, మధ్యవర్తిత్వం[మార్చు]
జీవితచరిత్రకారుడు అలెన్ ఎ. ఆప్టన్ ప్రకారం, లిడియా మోస్ బ్రాడ్లీ 1907 డిసెంబరులో "అనారోగ్యంతో తన ఇంటికే పరిమితమైంది". ప్రారంభంలో అంతర్గత మంటతో బాధపడుతున్నట్లు నిర్ధారణ అయింది, ఆమె తన వైద్యుడి సంరక్షణలో కొంతకాలం మెరుగుపడింది, కాని జనవరి 1908 ప్రారంభంలో "లా గ్రిప్" సవరించిన రోగ నిర్ధారణ తరువాత ఆమె ఆరోగ్యం మరోసారి క్షీణించింది. చాలా బాధలో ఉన్నప్పటికీ, ఇప్పుడు 91 సంవత్సరాల పరోపకారి అప్రమత్తంగా ఉండి తన ఎస్టేట్ వ్యవహారాలలో నిమగ్నమైనట్లు సమాచారం. 1908 జనవరి 16న ఉదయం 7:15 గంటలకు అనారోగ్యంతో కన్నుమూశారు. ఆమె ఇంటిలో అంతిమ సంస్కారాల తరువాత, స్ప్రింగ్ డేల్ శ్మశానవాటికలో ఆమె భర్త పక్కన "ఆమె తండ్రి, తల్లి లారా, మరో ఐదుగురు పిల్లలు, విలియం మోస్ పిల్లల అవశేషాలను కలిగి ఉన్న కుటుంబ స్థలంలో" ఆమె అంత్యక్రియలు జరిగాయి.[8]
గౌరవాలు[మార్చు]
1997 లో, బ్రాడ్లీ విశ్వవిద్యాలయం లిడియా మోస్ బ్రాడ్లీ గౌరవార్థం ఫౌండర్స్ సర్కిల్లో ఒక విగ్రహాన్ని ఏర్పాటు చేయడం ద్వారా గౌరవించింది. అప్పటి నుండి ఆ విగ్రహం విశ్వవిద్యాలయ నియామక బ్రోచర్ల కోసం ఉపయోగించే చిత్రాలలో క్రమం తప్పకుండా కనిపిస్తుంది. 2018 జూన్ లో జరిగిన రోడ్డు ప్రమాదంలో ఈ విగ్రహం ధ్వంసమైంది. 2018, ఆగష్టు-16న, పునరుద్ధరించబడిన విగ్రహానికి గౌరవ సూచకంగా ఒక వేడుక నిర్వహించారు.[9]
1998లో, లిడియా మోస్ బ్రాడ్లీ నేషనల్ ఉమెన్స్ హాల్ ఆఫ్ ఫేమ్ లో చేర్చబడింది.
మూలాలు[మార్చు]
- ↑ "Lydia Moss Bradley," in "Discover the Women of the Hall." Seneca Falls, New York: National Women's Hall of Fame, retrieved online June 24, 2018.
- ↑ Lydia Moss Bradley, National Women's Hall of Fame.
- ↑ Bradley Polytechnic Institute: The first decade, 1897-1907. Bradley University. 1908. p. 119.
- ↑ Upton, Allen A. (1988). Forgotten Angel - The Story of Lydia Moss Bradley. Allen A. Upton: 1988.
- ↑ "Timeline of Lydia's life – The Bradley Scout". www.bradleyscout.com. Retrieved 19 April 2018.
- ↑ First annual report of the Board of Trustees of the Pleasure Driveway and Park District of Peoria, Illinois. J.W. Franks & Sons. 1895. p. 56.
- ↑ "History". Bradley University. 2022. Retrieved July 6, 2022.
- ↑ Upton, Allen A. (1988). Forgotten Angel - The Story of Lydia Moss Bradley. Allen A. Upton: 1988.
- ↑ Lydia Moss Bradley, National Women's Hall of Fame.