సరళా బిర్లా
సరళా బిర్లా | |
|---|---|
 | |
| జననం | 23 నవంబర్ 1923 కుచమాన్, రాజస్థాన్, భారతదేశం |
| మరణం | 28 మార్చి 2015 (వయస్సు 91) న్యూ ఢిల్లీ, భారతదేశం |
| జాతీయత | ఇండియన్ |
| సుపరిచితుడు/ సుపరిచితురాలు | విద్యావేత్త |
| జీవిత భాగస్వామి | బసంత్ కుమార్ బిర్లా |
| పిల్లలు | ఆదిత్య విక్రమ్ బిర్లా |
| తల్లిదండ్రులు |
|
సరళ బిర్లా (నవంబర్ 23, 1923 - మార్చి 28, 2015)[1] భారతీయ వ్యాపారవేత్త బిర్లా కుటుంబానికి చెందిన ప్రముఖ సభ్యురాలు. ఆమె ప్రభుత్వ విద్యపై ఆసక్తిని కనబరిచి, తన భర్తతో కలిసి, తన కుటుంబ సమ్మేళనం మద్దతుతో సుమారు 45 విద్యా సంస్థలను స్థాపించిన ఘనతను పొందింది.
జీవితచరిత్ర
[మార్చు]సరళా బిర్లా సాంప్రదాయ మార్వాడీ హిందూ కుటుంబంలో, గాంధేయ విద్యావేత్త, స్వాతంత్ర్య సమరయోధురాలు బ్రిజ్ లాల్ బియానీ, అతని భార్య సావిత్రి దేవి బియానీ కుమార్తెగా జన్మించింది. ఆమె రాజస్థాన్ లోని కుచమన్ లో తన అమ్మమ్మ ఇంట్లో జన్మించింది. ఆమె కుటుంబం రాజస్థాన్ కు చెందినది, కానీ ఆమె తండ్రి మహారాష్ట్రలోని అకోలాలో స్థిరపడ్డారు, సరళ అకోలాలో పెరిగారు. ఆమె స్థానిక ప్రభుత్వ పాఠశాలలో చదువుకుంది, బోధనా మాధ్యమం మరాఠీ. ఆమె ఆ భాషలో, అలాగే తన మాతృభాష అయిన మార్వాడీ మాండలికమైన హిందీలో అనర్గళంగా మాట్లాడింది. ఆరవ తరగతి నుండి పాఠశాలలో ఆంగ్లం బోధించబడింది, సరళ ఈ సమయంలో హిందీ భాష ప్రామాణిక రిజిస్టర్ను కూడా నేర్చుకుంది. సరళ అనేక మాట్లాడే భాషల మధ్య పెరిగింది, ఇది ఆమెకు కొత్త భాషలను ఎంచుకోవడం సులభం చేసింది. చాలా చిన్న వయస్సులో, ఆమె పూర్తిగా క్రొత్త భాష అయిన ఫ్రెంచ్ నేర్చుకోవాలని నిశ్చయించుకుంది, ఆమె ఆ భాషలో సహేతుకమైన భాగాన్ని ఎంచుకుంది.
ఏప్రిల్ 1941 లో, జమ్నాలాల్ బజాజ్, మహాత్మా గాంధీ ద్వారా ఒకరికొకరు పరిచయం అయిన తరువాత ఆమె జిడి బిర్లా కుమారుడు బసంత్ కుమార్ బిర్లాను వివాహం చేసుకున్నారు. [2]ఈ వివాహం తరువాత సరళ బిర్లా ఒక పెద్ద కుటుంబానికి మాతృమూర్తి అయ్యారు. వీరిని కొన్నిసార్లు "బిర్లా సామ్రాజ్యం మొదటి జంట" అని పిలుస్తారు. వీరికి ఆదిత్య విక్రమ్ బిర్లా అనే కుమారుడు ఉన్నాడు, అతను 1995 ప్రారంభంలో మరణించాడు.
దాతృత్వం
[మార్చు]ఆమె తన సామాజిక, సంస్థాగత కార్యకలాపాల ద్వారా గణనీయమైన సహకారం అందించింది, వారి పనిలో చురుకుగా పాల్గొంది. ఆమె ఈ క్రింది సంస్థలను స్థాపించడం ద్వారా గవర్నర్ గా, ధర్మకర్తగా లేదా ఇతరత్రా సంబంధం కలిగి ఉంది:
- బిర్లా ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ టెక్నాలజీ అండ్ సైన్స్, పిలానీ
- బీకే బిర్లా ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఇంజనీరింగ్ అండ్ టెక్నాలజీ, పిలానీ
- బీకే బిర్లా కాలేజ్ ఆఫ్ ఆర్ట్స్, సైన్స్ అండ్ కామర్స్, కళ్యాణ్
- బికె బిర్లా పబ్లిక్ స్కూల్, కళ్యాణ్
- మహాదేవి బిర్లా వరల్డ్ అకాడమీ
- మహాదేవి బిర్లా శిశు విహార్
- బిర్లా అకాడమీ ఆఫ్ ఆర్ట్ అండ్ కల్చర్, కలకత్తా
- స్వర్ సంగం, కలకత్తా
- సంగీత్ కళా మందిర్, కలకత్తా
- సంగీత్ కళా మందిర్ ట్రస్ట్, కలకత్తా
- బిర్లా భారతి, కలకత్తా
- బిర్లా విద్యా నికేతన్, ఢిల్లీ,సాకేత్
కోల్ కతాలోని బిర్లా అకాడమీ ఆఫ్ ఆర్ట్ అండ్ కల్చర్ లో ప్రదర్శనలో ఉన్న భారతీయ కళలతో సహా ఆమె భారతీయ కళల సేకరణ భారతదేశం గుర్తించదగిన ప్రైవేట్ సేకరణలలో ఒకటిగా ఉంది. బిర్లా అకాడమీ ఆఫ్ ఆర్ట్ అండ్ కల్చర్ తో పాటు సంగీత్ కళా మందిర్ ను ఈ జంట ఏర్పాటు చేసింది.[3]
జీవితం
[మార్చు]స్వాతంత్ర్య సమరయోధుడు, కాంగ్రెస్ పార్టీ కార్యకర్త అయిన బ్రిజ్ లాల్ బియానీ కుమార్తెగా 70 ఏళ్ల క్రితం కూడా బాలికలు విద్యావంతులు కావాలని నమ్మిన అసాధారణ ప్రగతిశీల కుటుంబంలో సరళ జన్మించారు. జమ్నాలాల్ బజాజ్, మహాత్మాగాంధీల సహకారంతో వారి తల్లిదండ్రులు వీరి వివాహం జరిపించారు. [4] సరళ ఇలా గుర్తుచేసుకున్నారు:[5]
"నేను పూణేలో, ఫెర్గూసన్ కాలేజీలో చదువుతున్నప్పుడు, అబ్బాయిని చూడటానికి బొంబాయికి, బిర్లా ఇంటికి వెళ్లాలని నాకు సందేశం వచ్చింది. నేను అక్కడికి వెళ్ళాను, నేను ఒక రాత్రి అక్కడ ఉన్నాను, అక్కడ చాలా మంది అబ్బాయిలు ఉన్నారు, ఎవరు ఎవరో నాకు తెలియదు; నేను అక్కడే ఉండి తిరిగి వచ్చాను. రెండు మూడు నెలల తర్వాత నాకు గాంధీజీ, మా మామగారు ఫోన్ చేసి వార్ధాకు రమ్మని చెప్పారు. నేను పుణె నుంచి అక్కడికి వెళ్లగా తండ్రి (ఘనశ్యామ్ దాస్ బిర్లా) నన్ను అడిగారు, 'మీరు బసంత్ ను చూశారు, మీరు అతన్ని వివాహం చేసుకోవడానికి సిద్ధంగా ఉన్నారా లేదా అని మీరు ఇంకా సమాధానం ఇవ్వలేదు.' నేను చెప్పాను, 'లేదు, ఎనిమిది-పది మంది అబ్బాయిలు ఉన్నారు, కాబట్టి ఎవరు ఎవరో నాకు తెలియదు'. అప్పుడు నేను అబ్బాయిని చూడకుండా, అతనెవరో నాకు తెలిస్తే తప్ప పెళ్లి చేసుకోనని చెప్పాను. గాంధీజీ 'ఆమె చెప్పింది కరెక్టే' అని చెప్పగా, ఆ తర్వాత మీ మధ్య మీటింగ్ ఏర్పాటు చేస్తాం-దయచేసి మళ్లీ రండి అన్నారు. అందుకని 'నాకు సెలవులు వచ్చినప్పుడు మాత్రమే వస్తాను' అన్నాను. నాన్న చాలా మంచివాడు, 'సరే' అన్నాడు. కాబట్టి, నాకు సెలవులు ఉన్నప్పుడు, నేను వెళ్ళాను, మేము నవంబర్ 8 న కలుసుకున్నాము."
బసంత్ కుమార్ బిర్లా అంగీకరిస్తాడు, "నేను నా సహోద్యోగులకు చెప్పాను, నేను చదువుకున్న అమ్మాయి పట్ల ఆసక్తి కలిగి ఉన్నాను, ఆమె చదువుకున్నందున - ఆమెను చూడకుండానే, నేను ఆమెను ఆమోదించాను."
సరళ 73 ఏళ్లుగా భర్త పక్కనే ఉన్నారు. ఆమె వయస్సు 91 సంవత్సరాలు, కానీ కుటుంబ కార్యక్రమాలలో ఆమె తన భర్త చేతిని పట్టుకోవడం, వివిధ గ్రూప్ కంపెనీల వార్షిక సాధారణ సమావేశాలకు అతనితో పాటు వెళ్ళడం అందరికీ తెలిసిన దృశ్యం. [6]
2015 మార్చి 28న జీడీ బిర్లా 121వ వార్షికోత్సవంలో పాల్గొనేందుకు ఆమె ఢిల్లీ వచ్చారు. వీల్ చైర్, లిఫ్ట్ (ఎలివేటర్)కు మధ్య జరిగిన చిన్న ప్రమాదంలో గాయపడి వృద్ధాప్య సంబంధిత గుండె వైఫల్యంతో మృతి చెందింది. ఆమె వయసు 91 ఏళ్లు.[7]
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "Sarala Birla passes away". The Hindu. 29 March 2015. Retrieved 28 June 2018.
- ↑ "Story of India's prominent family".
- ↑ Sarala Birla, Wife of BK Birla, passes away, DNA India, 28 March 2015
- ↑ Story of one of India's prominent business families, 5 March 2007, MoneyControl
- ↑ The Story Of Basant And Sarala Birla, Aaj Tak, 5 April 2015
- ↑ Sarala Birla A businessman's wife, who won hearts with her humanity, ET Bureau, 30 March 2015
- ↑ "सरला बिड़ला की संदिग्ध परिस्थिति में मौत". Dainik Jagran. 28 March 2015.