సరళా రాయ్
సరళా రాయ్ | |
|---|---|
| జననం | 1861 కలకత్తా, బెంగాల్ ప్రెసిడెన్సీ, బ్రిటిష్ ఇండియా |
| మరణం | 1946 కోల్‌కతా, భారతదేశం |
| వృత్తి | సామాజిక కార్యకర్త |
| ఆల్ ఇండియా ఉమెన్స్ కాన్ఫరెన్స్ (1932లో అధ్యక్షుడిగా ఎన్నికయ్యారు) | |
| సుపరిచితుడు/ సుపరిచితురాలు | స్త్రీవాద ఉద్యమం |
| జీవిత భాగస్వామి | ప్రసన్న కుమార్ రాయ్ |
సరళా రాయ్ (1861-1946) భారతీయ విద్యావేత్త, స్త్రీవాద, సామాజిక కార్యకర్త. కలకత్తా విశ్వవిద్యాలయం నుండి మెట్రిక్యులేషన్ చేసిన మొదటి మహిళల్లో ఆమె ఒకరు, విశ్వవిద్యాలయ సెనేట్ సభ్యురాలిగా ఉన్న మొదటి మహిళ. బాలికల కోసం ఒక పాఠశాల, అనేక మహిళా విద్యా స్వచ్ఛంద సంస్థలను స్థాపించింది, వ్యవస్థాపక సభ్యురాలు, తరువాత అఖిల భారత మహిళా సదస్సుకు అధ్యక్షురాలిగా ఉన్నారు. 1932లో ఆలిండియా ఉమెన్స్ కాన్ఫరెన్స్ అధ్యక్షురాలిగా మహిళా ఓటు హక్కు కోసం, బాల్యవివాహాలకు వ్యతిరేకంగా ఉద్యమాలు నిర్వహించడంలో కీలక పాత్ర పోషించారు. మహిళలు, బాలికల విద్యాహక్కులకు ఆమె బలమైన మద్దతుదారు.
ప్రారంభ జీవితం, విద్య
[మార్చు]ఆమె ప్రముఖ సంఘ సంస్కర్త దుర్గా మోహన్ దాస్ కుమార్తె, ఆమె సోదరి అబాలా బోస్ కూడా ప్రముఖ విద్యావేత్త. వైద్యురాలు కాదంబిని గంగూలీతో కలిసి, కలకత్తా విశ్వవిద్యాలయం నుండి గ్రాడ్యుయేట్ కావడానికి మెట్రిక్యులేషన్ పరీక్షలు రాయడానికి అనుమతించబడిన మొదటి మహిళల్లో రాయ్ ఒకరు, తరువాత ఆమె కలకత్తా విశ్వవిద్యాలయం సెనేట్ సభ్యురాలిగా ఉన్న మొదటి మహిళగా గుర్తింపు పొందింది.[1][2][3]
గుర్తించదగిన పని
[మార్చు]రాయ్ 1920 లలో మహిళలు, బాలికలకు విద్య ప్రాప్యతను మెరుగుపరిచే ప్రయత్నాలలో చురుకుగా ఉన్నారు.[4]
1905లో ఆమె బెంగాల్లో మహిళా సమితి అనే స్థానిక మహిళా సంస్థను స్థాపించారు. [5][6] యునైటెడ్ కింగ్డమ్లో చదువుకోవడానికి మహిళలకు స్కాలర్షిప్లకు నిధులు సమకూర్చడానికి అంకితమైన ఇండియన్ ఉమెన్స్ ఎడ్యుకేషన్ సొసైటీ అనే రెండవ సంస్థను ఏర్పాటు చేశారు. [7] 1920లో కోల్కతాలో గోఖలే మెమోరియల్ గర్ల్స్ స్కూల్ను స్థాపించింది, దీనికి భారత స్వాతంత్ర్య ఉద్యమ నాయకుడు గోపాలకృష్ణ గోఖలే పేరు పెట్టారు, ఆమెతో ఆమె సన్నిహిత స్నేహాన్ని కొనసాగించారు. [7] పాఠశాలలో ఉపాధ్యాయులకు శిక్షణ ఇచ్చారు,, పాఠశాల వారి విద్యార్థులందరికీ బెంగాలీ, హిందీ, ఇంగ్లీష్ అనే మూడు భాషలలో బోధించడంతో సహా పాఠ్యాంశాల్లో అనేక వినూత్న అభివృద్ధిని చేసింది. [7] పాఠశాలలో క్రీడలు, సంగీతం, నాటకాలను కలిగి ఉన్న అనేక పాఠ్యేతర విద్యా కార్యకలాపాలను కూడా ఏర్పాటు చేసింది,, రాయ్కు పరిచయమైన రచయిత, నోబెల్ గ్రహీత రవీంద్రనాథ్ ఠాగూర్ స్వరపరిచిన సంగీతం, పాటలను ప్రదర్శించడం సాధారణం. [8] హస్తకళలను ప్రోత్సహించి, బెంగాలీ, ఆంగ్ల భాషలలో అనేక పత్రికలు, సాహిత్య పత్రికలను ప్రచురించిన కవి, నవలా రచయిత, సామాజిక కార్యకర్త స్వర్ణకుమారి దేవి స్థాపించిన సఖి సమితితో కూడా ఆమె సన్నిహితంగా వ్యవహరించింది. [9] ఠాగూర్ తన నాటకం మాయర్ ఖేలా రాయ్కు అంకితం చేయడంలో ఠాగూర్ కుటుంబం ఆమె స్నేహం ప్రతిబింబిస్తుంది.
బెంగాలీ సైన్స్ ఫిక్షన్ రచయిత్రి, కార్యకర్త అయిన రోకేయా సెఖావత్ హుస్సేన్ కలిసి, సరలా రాయ్, ఆమె సోదరి, ఉపాధ్యాయురాలు అబాలా బోస్, మహిళలు, పిల్లలకు విద్యను అందించడానికి 1920లలో బెంగాల్ ఉమెన్స్ ఎడ్యుకేషన్ లీగ్తో కలిసి పనిచేశారు. [10], వారు ఏప్రిల్ 16 నుండి 19 వరకు బెంగాల్ ఎడ్యుకేషన్ కాన్ఫరెన్స్ను నిర్వహించారు, ఈ సమావేశంలో, రాయ్, బోస్, హుస్సేన్ మహిళల వ్యక్తిగత హక్కులపై అవగాహన పెంచడంపై ప్రత్యేక దృష్టి సారించి పాఠశాల పాఠ్యాంశాల్లో మార్పులు చేయాలని పిలుపునిస్తూ ప్రసంగాలు చేశారు. [11] సంవత్సరంలో అఖిల భారత మహిళా సమావేశం ఏర్పాటు చేయబడింది,, రాయ్, సరోజిని నాయుడు, కమలాదేవి ఛటోపాధ్యాయ, ముత్తులక్ష్మి రెడ్డి, రాజ్కుమారి అమృత్ కౌర్ కలిసి, వలసరాజ్యాల భారతదేశంలో ఈ ముఖ్యమైన, శక్తివంతమైన మహిళా హక్కుల సంస్థ వ్యవస్థాపక సభ్యురాలు.
1932లో సరళా రాయ్ అఖిల భారత మహిళా సదస్సుకు అధ్యక్షురాలైంది. భారతీయ మహిళలకు ఓటు హక్కును విస్తరించడం చుట్టూ సామాజిక సంస్కరణకు గణనీయమైన వేగం ఉన్న సమయంలో రాయ్ అధ్యక్షుడయ్యాడు. మహిళలకు ఓటుహక్కు సాధించే దిశగా ప్రయత్నాల అభివృద్ధిపై విస్తృతమైన అభిప్రాయాలు ఉన్నాయి,, దోరతి జినారాజదాసు, రాధాబాయి సుబ్బరాయన్, బేగం షా నవాజ్ లతో కలిసి రాయ్ ఈ అంశంపై మహిళల నుండి ప్రకటనలు, అభిప్రాయాలను సేకరించడంలో కీలక పాత్ర పోషించారు. తన అధ్యక్షోపన్యాసంలో రే ఒక ప్రసంగం చేశారు, బాలికలకు విద్యను బలోపేతం చేయడమే సంస్కరణలకు కీలకమని, ప్రబలంగా ఉన్న బాల్యవివాహాన్ని అంతం చేసే ప్రయత్నాల్లో ఇది కీలకమని వాదించారు.[12][13]
వ్యక్తిగత జీవితం
[మార్చు]ఆమె విద్యావేత్త, కోల్కతాలోని ప్రెసిడెన్సీ కళాశాల మొదటి ప్రిన్సిపాల్ ప్రసన్న కుమార్ రాయ్ను వివాహం చేసుకుంది, వారికి చాలా చిన్న వయస్సులో మరణించిన కుమారుడు ఉన్నాడు. తరువాత ఆమెకు స్వర్ణలతా బోస్, చారులత ముఖర్జీ అనే ఇద్దరు కుమార్తెలు ఉన్నారు, ఈమె ఆల్ ఇండియా ఉమెన్స్ కాన్ఫరెన్స్ తో సన్నిహిత సంబంధం కలిగి ఉంది.[14]
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ Basu, Aparna (2001). G.L. Mehta, a Many Splendoured Man (in ఇంగ్లీష్). Concept Publishing Company. ISBN 978-81-7022-891-2.
- ↑ Basu, Aparna; Ray, Bharati (2003). Women's Struggle: A History of the All India Women's Conference, 1927-2002 (in ఇంగ్లీష్). Manohar. p. 187. ISBN 978-81-7304-476-2.
- ↑ Women in India (in ఇంగ్లీష్). Department of Anthropology, College of William and Mary. 1996.
- ↑ Sinha, Mrinalini (2006-07-12). Specters of Mother India: The Global Restructuring of an Empire (in ఇంగ్లీష్). Duke University Press. ISBN 978-0-8223-3795-9.
- ↑ Basu, Aparna; Ray, Bharati (2003). Women's Struggle: A History of the All India Women's Conference, 1927-2002 (in ఇంగ్లీష్). Manohar. p. 187. ISBN 978-81-7304-476-2.
- ↑ Shukla (2007). Women Chief Ministers in Contemporary India (in ఇంగ్లీష్). APH Publishing. ISBN 978-81-313-0151-7.
- ↑ 7.0 7.1 7.2 Basu, Aparna (2001). G.L. Mehta, a Many Splendoured Man (in ఇంగ్లీష్). Concept Publishing Company. ISBN 978-81-7022-891-2.
- ↑ Deb, Chitra (2010-04-06). Women of The Tagore Household (in ఇంగ్లీష్). Penguin UK. ISBN 978-93-5214-187-6.
- ↑ Chakravarty, Chandrava; Chaudhuri, Sneha Kar (2017-05-22). Tagore′s Ideas of the New Woman: The Making and Unmaking of Female Subjectivity (in ఇంగ్లీష్). SAGE Publishing India. ISBN 978-93-81345-28-3.
- ↑ Rani, K. Suneetha (2017-09-25). Influence of English on Indian Women Writers: Voices from Regional Languages (in ఇంగ్లీష్). SAGE Publishing India. ISBN 978-93-81345-34-4.
- ↑ Sandell, Marie (2015-01-26). The Rise of Women's Transnational Activism: Identity and Sisterhood Between the World Wars (in ఇంగ్లీష్). Bloomsbury Publishing. ISBN 978-0-85773-730-4.
- ↑ "AIWC : All India Women's Conference". aiwc.org.in. Retrieved 2022-01-25.
- ↑ Sen, Samita; Ghosh, Anindita (2020-12-14). Love, Labour and Law: Early and Child Marriage in India (in ఇంగ్లీష్). SAGE Publishing India. ISBN 978-93-81345-59-7.
- ↑ Basu, Aparna (2001). G.L. Mehta, a Many Splendoured Man (in ఇంగ్లీష్). Concept Publishing Company. ISBN 978-81-7022-891-2.