హెచ్. ఎస్. దొరస్వామి

వికీపీడియా నుండి
Jump to navigation Jump to search
హెచ్. ఎస్. దొరస్వామి
డిసెంబర్ 2014లో దొరస్వామి
జననం
హరోహల్లి శ్రీనివాసయ్య దొరస్వామి

(1918-04-10)1918 ఏప్రిల్ 10
హారోహల్లి, కింగ్డమ్ ఆఫ్ మైసూర్
మరణం2021 మే 26(2021-05-26) (వయసు 103)
జాతీయతభారతీయుడు
విద్యబీఎస్సీ
విద్యాసంస్థసెంట్రల్ కాలేజ్ బెంగళూరు
సుపరిచితుడు/
సుపరిచితురాలు
భారత స్వాతంత్ర్య సమర యోధుడు
ఉద్యమంభారత స్వాతంత్ర్య ఉద్యమం
జీవిత భాగస్వామి
లలితమ్మ
(m. 1950⁠–⁠2019)
పిల్లలు2
పురస్కారాలుబసవ పుస్రస్కారం

హరోహల్లి శ్రీనివాసయ్య దొరస్వామి ( 1918 ఏప్రిల్ 10 - 2021 మే 26) ఒక భారతీయ పాత్రికేయుడు, స్వాతంత్ర్య సమరయోధుడు. అతను సాహిత్య మందిర ప్రచురణ సంస్థను స్థాపించాడు. భారతీయ జాతీయవాద వార్తాపత్రిక అయిన పౌరవాణిని బ్రిటిష్ పాలన సమయంలో ప్రారంభం చేసి నడిపించాడు.[1][2]

బాల్యం[మార్చు]

దొరస్వామి బ్రిటీష్ భారతీయ సామ్రాజ్య పూర్వపు రాష్ట్రమైన మైసూర్ రాజ్యంలో గల హరోహల్లి గ్రామంలో జన్మించాడు. అతను ఐదు సంవత్సరాల వయస్సులో ఉన్నప్పుడు అతని తల్లిదండ్రులు మరణించారు తరువాత అతని తాత శమన్న అతన్ని పెంచాడు. అతనికి ఒక అన్నయ్య సీతారామ్ ఉన్నాడు. ఇతను స్వతంత్ర భారతదేశంలో బెంగుళూరు మేయర్. అతని తాత ఒక షానుభోగ్ (గ్రామ అకౌంటెంట్) ప్రతినిధి, అసెంబ్లీ నామినేటెడ్ సభ్యుడు.[3]

విద్య[మార్చు]

దొరస్వామి తన ప్రాథమిక విద్యను తన గ్రామంలో పూర్తి చేసి, ఆపై తన ఉన్నత విద్యను పూర్తి చేయడానికి బెంగళూరుకు వెళ్లాడు. అతను తన ఉన్నత మాధ్యమిక విద్య కొరకు బెంగుళూరు ప్రభుత్వ ఇంటర్మీడియట్ కళాశాలలో చేరాడు. తర్వాత సెంట్రల్ కాలేజ్ ఆఫ్ బెంగళూరు నుండి బ్యాచిలర్ ఆఫ్ సైన్స్ డిగ్రీతో పట్టభద్రుడయ్యాడు.[3]

స్వాతంత్ర్యోద్యమంలో[మార్చు]

1942 జూన్ లో తన విద్యను పూర్తి చేసిన తర్వాత, అతను బెంగళూరులోని ఒక ఉన్నత పాఠశాలలో గణితం, భౌతిక శాస్త్రాన్ని బోధించడం ప్రారంభించాడు. ఆగస్టులో, క్విట్ ఇండియా ఉద్యమం ప్రారంభమైనప్పుడు, అతను బ్రిటిష్ రాజు పనితీరుకు విఘాతం కలిగించే విధంగా అధికారిక పత్రాలను తగలబెట్టడానికి పోస్ట్ బాక్స్‌లు, రికార్డ్ రూమ్‌లలో చిన్న తరహా టైం బాంబులను ఏర్పాటు చేయడంలో పాల్గొన్నాడు. మైసూర్ రాష్ట్రంలో నిరసనలు, సార్వత్రిక సమ్మెలను నిర్వహించాడు ఇందులో ఆయనతో పాటు కొంతమంది సహచరులు కూడా పాల్గొన్నారు. అతను ఎన్‌డితో సహకరించాడు. టెక్స్‌టైల్ మిల్లుల వద్ద 14 రోజుల సాధారణ సమ్మెను నిర్వహించారు, ఇందులో 8,000 మంది కార్మికులు పాల్గొన్నారు. ఆ తర్వాత, ఈ ప్రాంతంలోని వివిధ కర్మాగారాలు, మిల్లులలో 3 నుండి 30 రోజుల వరకు సమ్మెలు జరిగాయి. అతను A.G తో అసోసియేషన్లను కూడా ఏర్పాటు చేశాడు.[4]

స్వాతంత్ర్యోద్యమం తర్వాత[మార్చు]

1950 వ దశకంలో, దొరేస్వామి భూదాన్ ఉద్యమం, కర్ణాటక ఏకీకరణ ఉద్యమంలో పాల్గొన్నాడు. 1975లో భారతదేశంలో ఎమర్జెన్సీ విధించినపుడు "నియంతలా వ్యవహరించినందుకు ఆమెపై ఆందోళనకు దిగుతా"నని బెదిరించి ఇందిరాగాంధీకి లేఖ పంపడంతో అతను నాలుగు నెలల పాటు జైలు శిక్ష అనుభవించాడు. ఎమర్జెన్సీ పాలనకు వ్యతిరేకంగా జెపి ఉద్యమ సమయంలో ఆయన చురుకుగా ఉన్నాడు. 1980 వ దశకంలో, అతను రైతుల, ఇతర అట్టడుగు వర్గాల హక్కుల కోసం వివిధ ఉద్యమాలలో పాల్గొన్నాడు. తరువాత ఇండియా ఎగైనెస్ట్ కరప్షన్ ఉద్యమంలో చురుకుగా పనిచేశాడు.

వ్యక్తిగత జీవితం[మార్చు]

1950లో దొరస్వామి 19 సంవత్సరాల వయస్సులో లలితమ్మను వివాహం చేసుకున్నాడు. తరువాత అతనికి ఇద్దరు పిల్లలు పుట్టారు. లలితమ్మ 89 సంవత్సరాల వయస్సులో 2019 డిసెంబరు 17న మరణించింది. గుండెపోటు కారణంగా దొరేస్వామి 2021 మే 26న మరణించాడు.[5]

అవార్డులు[మార్చు]

  • 2017 - కర్ణాటక ముఖ్యమంత్రి ద్వారా సమాజంలోని పేద వర్గాలకు అత్యుత్తమ సేవలను అందించినందుకు గాంధి సేవా పురస్కారం అందుకున్నాడు.
  • 2018 - జాతీయ అవార్డు గ్రహీతల జాబితా విడుదల ద్వారా కర్ణాటక ప్రభుత్వం ద్వారా బసవ పురస్కారం లభించింది.
  • 2019 - రామ్‌నాథ్ గోయెంకా ఎక్సలెన్స్ ఇన్ జర్నలిజం అవార్డ్స్ ఫర్ లైఫ్ టైమ్ అచీవ్‌మెంట్.[6]

మూలాలు[మార్చు]

  1. Pandey, Geeta (21 December 2016). "The 98-year-old freedom fighter still battling for his idea of India". BBC News. Archived from the original on 5 February 2018. Retrieved 20 February 2020.
  2. "PM Modi is behaving like a 'dictator': Freedom fighter HS Doreswamy". en:The Times of India. 10 April 2018. Archived from the original on 11 April 2018.
  3. 3.0 3.1 Joshi, Naveen, ed. (1997). Freedom Fighters Remember. India: Publication Division - en:Ministry of Information and Broadcasting (India). p. 160. ISBN 81-230-0575-X.
  4. BR, Rohith (9 April 2017). "Fighting for causes, Doreswamy all set to step into centenary year | Bengaluru News". The Times of India (in ఇంగ్లీష్). Archived from the original on 17 April 2017. Retrieved 20 February 2020.
  5. "Freedom Fighter H.S. Doreswamy's wife Lalithamma passes away". en:Star of Mysore. 18 December 2019. Archived from the original on 22 February 2020. Retrieved 21 September 2020.
  6. "HS Doreswamy gets Ramnath Goenka Award". en:The New Indian Express. 23 April 2019. Archived from the original on 24 April 2019.