రాధ

రాధా రాణి: రాజస్థానీ చిత్రకళ.

రాధ లేదా రాధిక శ్రీకృష్ణుని ప్రియురాలు. కొందరు వైష్ణవులు రాధను శక్తి అవతారంగా భావిస్తారు. భారతదేశంలో రాధాకృష్ణులకు చాలా దేవాలయాలు ఉన్నాయి.రాధాకృష్ణులను ప్రేమకు చిహ్నాలుగా ఎంతోమంది కవులు, చిత్రకారులు కొన్నిశతాబ్దాలుగా వర్ణిస్తూ, చిత్రీకరిస్తూనే ఉన్నారు.ఈమెకు రాధిక, రాధే, మాధవి, కేశవి, రాధేశ్వరి, కిషోరి, శ్యామా, రాధారాణి అని కూడా పిలుస్తారు.పురాణాల ప్రకారం రాధాదేవిని లక్ష్మీదేవి అవతారంగా వర్ణించారు.రాధా దేవిని మహా లక్ష్మి దేవి యొక్క పూర్ణ అవతారంగా వర్ణించారు, ఆమె శ్రీకృష్ణుని భార్య. బ్రహ్మ వివర్త పురాణం ప్రకారం రాధ, కృష్ణ బ్రహ్మదేవుని సమక్షంలో బృందావనంలోని భండిర్వణంలో వివాహం చేసుకున్నారు . హిందూ మతంలో ముఖ్యంగా గౌడియా వైష్ణవ సంప్రదాయంలో రాధ ప్రసిద్ధి చెందిన దేవతగా ఆరాధించబడింది. ప్రేమ, సున్నితత్వం, కరుణ భక్తికి మారుపేరుగా భావిస్తారు.ఆమె శ్రీకృష్ణుని శాశ్వత భార్య, అతనితో వారి శాశ్వత నివాసం గోలోకాధామంలో నివసిస్తుంది. ఆమె కృష్ణుడి అంతర్గత శక్తి లేదా హ్లాదిని శక్తి (ఆనంద శక్తి) గా చెపుతారు.లేఖనాల ప్రకారం, కృష్ణుడి పట్ల ఉన్నతమైన భక్తికి పేరుగాంచిన మిల్క్‌మెయిడ్స్ (బ్రిజ్ గోపిస్) లో ఆమెకు ఎక్కువ ప్రాధాన్యత ఉంది.ఆమె శ్రీ కృష్ణుడికి (భక్తి దేవి) పూర్తి భక్తి (పారా భక్తి) వ్యక్తిత్వం, కృష్ణుడి పట్ల నిస్వార్థ ప్రేమ, సేవలతో సారాంశంగా గౌరవించబడుతుంది.ఆమె కూడా కృష్ణుడి స్త్రీ రూపంగా కొందరు భావిస్తారు.[ప్రతి సంవత్సరం రాధారాణి పుట్టినరోజును రాధాష్టమిగా జరుపుకుంటారు.ఆమెను కొంతమంది మానవ ఆత్మకు ప్రతి రూపకంగా భావిస్తారు. శ్రీకృష్ణుడి పట్ల ఆమెకున్న ప్రేమ, వాంఛను ఆధ్యాత్మిక వృద్ధి, దైవిక (బ్రాహ్మణ) తో ఐక్యత కోసం మానవ తపనకు ప్రతీకగా వేదాంతపరంగా చూస్తారు.ఆమె అనేక సాహిత్య రచనలను ప్రేరేపించింది. కృష్ణుడితో ఆమె రాసలీల నృత్యం అనేక రకాల ప్రదర్శన కళలకు ప్రేరణనిచ్చింది.ఆమెను బృందావనేశ్వరి (శ్రీ బృందావన్ ధామ్ రాణి) అని కూడా పిలుస్తారు.ఆమె వైష్ణవ మతంలో పరమ దేవత. భగవంతుడు శ్రీ కృష్ణుడి ప్రధాన శక్తి అయిన యోగామయ, హ్లాదిని శక్తి (దైవ ప్రేమ శక్తి) అసలు రూపం ఆమెను పేర్కొన్నారు.రాధను భారతదేశంలో ముఖ్యంగా గౌడియా వైష్ణవులు పూజిస్తారు.ఆమె నింబార్కా సంప్రాదాయ, శ్రీ చైతన్య మహాప్రభుతో ముడిపడి ఉన్న ఉద్యమాలలో ఎక్కువుగా గౌరవించబడుతుంది.

పదభంధం

సంస్కృత పదం రాధా (సంస్కృతం: राधा) అంటే "శ్రేయస్సు, విజయం" ఈ పదం భారతదేశపు ప్రాచీన, మధ్యయుగ గ్రంథాలలో వివిధ సందర్భాల్లో కనిపించే ఒక సాధారణ పదం, పేరు.కృష్ణుడికి ప్రియమైన గోపి పేరు రాధ. జయదేవ గోస్వామి రాసిన గీత గోవిందలో రాధా, కృష్ణ ఇద్దరూ ప్రధాన పాత్రలు.హిట్ హరివంష్, స్వామి హరిదాస్ పుస్తకాలలో రాధాను ప్రధాన దేవతగా వర్ణించాయి.ఇక్కడ రాధా లక్ష్మి అవతారం కాదు. శ్రీ కృష్ణుడి స్వరూపం. దేవి భాగవతం, బ్రహ్మ వైవర్త పురాణాలలో రాధను గోపికల మూలంగా అనంతమైన ఆత్మల తల్లిగా వర్ణించారు.నారద-పంచరాత్రలో "రాధా గోకులేశ్వరి, ఆకస్మిక ప్రేమ పూర్తి స్వరూపం, మహాభావ [అత్యున్నత ఆధ్యాత్మిక స్థితి] స్వరూపం. భగవాన్ శ్రీ కృష్ణుడు అన్ని ఉనికి అత్యున్నత ఈశ్వరుడు, దేవతల మధ్య దేవుడు. ఆమె దయ శ్రీ రాధా కృష్ణుడి అంతర్గత శక్తి, ఆమె తన అత్యంత ప్రియమైన శ్రీ కృష్ణుని ఆరాధనను ఆమె భక్తి, సేవ మొత్తం సంపదతో చేస్తుంది. " అని చెప్పబడింది.

దేవాలయాలు

రాధా కృష్ణులు

రాధ, కృష్ణ చైతన్య మహాప్రభు, వల్లభాచార్య, చండిదాస్, వైష్ణవ మతం ఇతర సంప్రదాయాలలో దేవాలయాల కేంద్రంగా ఉంది.ఆమె సాధారణంగా కృష్ణుడి పక్కన నిలబడి చూపబడుతుంది.

కొన్ని ముఖ్యమైన దేవాలయాలు:

• కిరాటి మందిర్, బర్సనా శ్రీ రాధే తల్లి గౌరవార్థం ప్రపంచంలోని మొట్టమొదటి ఆలయం. ప్రవేశద్వారం దగ్గర ఉన్న ఆలయ ప్రధాన స్తంభం వాస్తవానికి శ్రీ కృపాలుజీ మహారాజ్ చేత ఉంచబడింది, అతను వెనుక ప్రేరణ, మార్గదర్శి.ఇది ఊపిరి తీసుకునే స్మారక చిహ్నం. ఆలయం లోపల నాలుగు సున్నితమైన చెక్కిన ప్యానెల్లు చూడవచ్చు. ఇక్కడ ఆమె ‘సఖిలు’ చిత్రాలు సమూహంగా చెక్కబడి ఉంటాయి.తమ ప్రియమైన శ్రీ రాధేను ప్రశంసిస్తున్నందున వారంతా ఆనందంతో నవ్వుతున్నట్లు అనిపిస్తుంది.
• ఉత్తర భారతదేశంలోని మధుర జిల్లాలోని బర్సనా, బృందావన్లలో రాధ, కృష్ణ రెండింటికీ అంకితం చేయబడిన అనేక దేవాలయాలు ఉన్నాయి, వీటిలో రాధవల్లాబ్ ఆలయం కూడా ఉంది.
• డిల్లీలోని శ్రీ శ్రీ రాధ పార్థసారథి మందిర్ కూడా రాధా కృష్ణ ఆలయం.
• జగద్గురు శ్రీ కృపాలుజీ మహారాజ్ చేత స్థాపించబడిన అమెరికాలోని టెక్సాస్లోని ఆస్టిన్ లోని రాధా మాధవ్ ధామ్ వద్ద ఉన్న శ్రీ రాధేశ్వరి రాధా రాణి ఆలయం పశ్చిమ అర్ధగోళంలో అతిపెద్ద హిందూ దేవాలయ సముదాయాలలో ఒకటిగా పేరొందింది.ఇది ఉత్తర అమెరికాలో ఇది అతిపెద్దది.