చిందోడి లీల
| చిందోడి లీల | |
|---|---|
 | |
| జననం | లీల 1943 |
| మరణం | 2010 జనవరి 21 (వయసు 72–73) |
చిందోడి లీల (1943[1] - 2010 జనవరి 21) [2] కర్ణాటకకు చెందిన రంగస్థల, సినీ నటి, రాజకీయ నాయకురాలు, రచయిత్రి.
కుటుంబం[మార్చు]
లీల 1943 లో కర్ణాటకలోని దావణగెరెలో వృత్తిపరమైన రంగస్థల కళాకారుల కుటుంబంలో జన్మించింది. ఆమె తండ్రి చింతోడి వీరప్ప 1928లో కె.బి.ఆర్ నాటక సంస్థను స్థాపించారు.[1] శివయోగి సిద్ధరామ (1951) నాటకంలో యువ సిద్ధరామునిగా ఆమె మొదటి నాటకం 8 సంవత్సరాల వయస్సులో జరిగింది.[1]
ఆమె రాసిన హళ్ళి హుదుగి అనే నాటకం యొక్క 10,000 కంటే ఎక్కువ ప్రదర్శనలు జరిగాయి, దీనితో ఆమె తన కుటుంబ నాటక సంస్థను పునరుద్ధరించింది, ఇది కర్ణాటకలో అతిపెద్ద ప్రొఫెషనల్ నాటక బృందాలలో ఒకటిగా మారింది.
కెరీర్[మార్చు]
కిత్తూరు చెన్నమ్మ, గాలి గోపుర, కృష్ణదేవరాయలు, శరపంజార, పుట్టన కనగల్ తీసిన శరపంజర, తుంబిడా కోడా, గానయోగి పంచాక్షరి గవాయి[3] వంటి 32 చిత్రాల్లో నటించిన లీలా ఆ తర్వాతి సంవత్సరంలో శకుంతల, లంకాదహన, మాతంగ కన్యే, హేమారెడ్డి మాలమ్మ, గుణసాగరి, వీర బబ్రువాహన, బెల్లి బంగార చిత్రాల్లో తన నటనతో మంచి గుర్తింపు తెచ్చుకుంది. 2000లో ఆమె తన నాటకాలైన కిత్తూరు చెన్నమ్మ, టిప్పు సుల్తాన్, జగజ్యోతి బాసేశ్వర నాటకాలను ప్రచారం చేయడానికి కర్ణాటక ప్రభుత్వ సహాయంతో యునైటెడ్ స్టేట్స్, యునైటెడ్ కింగ్ డమ్ లలో పర్యటించింది.[1]
ఆమె నిర్మించిన హంసలేఖ అనే అంధ సంగీత విద్వాంసురాలు పంచాక్షరి గవాయ్ గురించి అనేక కేంద్ర, రాష్ట్ర అవార్డులను గెలుచుకుంది. ఈమె రవీంద్రకళాశిత్రం లోని ఆర్.జె.ఎస్ పాఠశాల నుండి చిన్న పిల్లలను "హస్య కలహ" నాటకంలో అభివృద్ధి చేస్తోంది"
ఆమె మూడు దశాబ్దాలకు పైగా కర్ణాటక నాటక అకాడమీని నడిపారు, 20 కి పైగా చిత్రాలలో నటించారు, కర్ణాటక శాసనమండలి సభ్యురాలిగా ఉన్నారు.[2]
ఆమె నాటక సంస్థ కరి బసవ రాజేంద్ర (కెబిఆర్) నాటక సంస్థకు నాయకత్వం వహిస్తుంది.[4] 1992లో అప్పటి ముఖ్యమంత్రి ఎస్.బంగారప్ప ఆమెను నాటక అకాడమీ చీఫ్గా నియమించారు.[4]
మరణం[మార్చు]
లీలాకు గుండెపోటు వచ్చింది, 2010 జనవరి 18 న కొరోనరీ ఆర్టరీ బైపాస్ శస్త్రచికిత్స జరిగింది, మూడు రోజుల తరువాత 2010 జనవరి 21 న, 72 సంవత్సరాల వయస్సులో మరణించింది. లీలా అంత్యక్రియలు 2010 జనవరి 23న దావణగెరె సమీపంలో జరిగాయి.[2]
చిందోడి రంగలోకం[మార్చు]
దావణగెరె శివార్లలో ఒక చిన్న గ్రీన్ పార్కు, ఒక రంగస్థల వ్యక్తి వారసత్వాన్ని పరిరక్షించడానికి దేశంలోనే మొట్టమొదటిది. ఈ భాగం మధ్యలో ఎత్తైన లీలా విగ్రహం, పార్కు అంతటా ఏర్పాటు చేసిన విగ్రహాలు నటుడి బహుముఖ ప్రజ్ఞను తెలియజేస్తాయి, లోపలి గోడలు చిండోడి లీల పోషించిన ప్రసిద్ధ పాత్రల చిత్రాలను కలిగి ఉంటాయి, గ్రామీణ జీవితాన్ని వర్ణించే బాహ్య క్రీడా చిత్రాలు, అన్నింటికీ మించి, రంగ ధ్వజ్, రంగస్థలాన్ని వర్ణించే ఉత్సవ జెండా.[5]
అవార్డులు[మార్చు]
- చిత్తకర్షక అభినేత్రి- 1962
- అభినయ సామ్రాజ్ఞి- 1965
- రంగభూమి సరస్వతి- 1971
- అభినవ కిత్తూరు చన్నమ్మ- 1982
- కర్ణాటక రాజ్యోత్సవ అవార్డు – 1985
- ప్రతిభా పరిపూర్ణే- 1986
- పద్మశ్రీ – 1988
- కళా ప్రవీణ – 1992
- కెవి శంకర గౌడ అవార్డు- 1993
- కర్ణాటక నాటక అకాడమీ అవార్డు- 1994
- ఇందిరా ప్రియదర్శిని అవార్డు- 1995
- సంగీత సాగర గానయోగి పంచాక్షర గవాయికి ఉత్తమ చిత్రంగా కర్ణాటక రాష్ట్ర చలనచిత్ర అవార్డు – 1995-96 (నిర్మాతగా)
- అభినయ వీర్ మహిలే – 1999
- కళా తపస్విని – 1999
- గుబ్బి వీరన్న అవార్డు - 2002
- అఖిల భారత శరణ్ సాహిత్య ప్రశస్తి – 2003
- నాడోజ్ ప్రతిస్థాన్- 2003 ద్వారా కాత్యాయిని సమ్మాన్ అవార్డు
- శ్రీ కృష్ణ దేవరాయ అవార్డు - 2005
- సంగీత నాటక అకాడమీ అవార్డు - 2006
- కేలాడి చన్నమ్మ అవార్డు - 2008[6]
మూలాలు[మార్చు]
- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 "CUR_TITLE". www.sangeetnatak.gov.in. Retrieved 2020-07-30.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 "Karnataka theatre personality Chindodi Leela dead". India Times. 22 జనవరి 2010. Archived from the original on 27 జనవరి 2010. Retrieved 22 జనవరి 2010.
- ↑ DNA (2010-01-22). "Chindodi Leela, 'daughter of the police', passes away". DNA India (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2020-07-30.
- ↑ 4.0 4.1 "A lifetime of theatre". Deccan Herald (in ఇంగ్లీష్). 2009-10-19. Retrieved 2020-07-30.
- ↑ "Remembering a thespian". Deccan Herald (in ఇంగ్లీష్). 2013-11-18. Retrieved 2020-07-30.
- ↑ "Today Breakings Exclusive! Cultural heritage of Kannadigas in Belagavi- 'Chindodi Leela Ranagandir' becomes history soon; family plans to sell the historic structure - Today Breakings" (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 2020-07-30.[permanent dead link]