డౌన్‌టౌన్ (శ్రీనగర్)
డౌన్‌టౌన్ (శ్రీనగర్) | |
|---|---|
 జైనా కడల్ వంతెన నుండి డౌన్ టౌన్ దృశ్యం | |
  డౌన్‌టౌన్ (శ్రీనగర్) భారతదేశంలోని జమ్మూ కాశ్మీర్ లో స్థానం  డౌన్‌టౌన్ (శ్రీనగర్) డౌన్‌టౌన్ (శ్రీనగర్) (India) | |
| Coordinates: 34°5′N 74°47′E / 34.083°N 74.783°E | |
| దేశం | భారతదేశం ( India) |
| రాష్ట్రం | జమ్మూ కాశ్మీర్ |
| జిల్లా | శ్రీనగర్ |
| స్థిరపడింది | పురాతన కాలంలో |
| Elevation | 1,585 మీ (5,200 అ.) |
| భాషలు | |
| • అధికారిక భాషలు | కాశ్మీరి, డోగ్రీ భాష, ఉర్దూ, హిందీ, ఇంగ్లీష్[1][2] |
| Time zone | UTC+5:30 (IST) |
| ఢిల్లీ నుండి దూరం | 837.4 kilometres (520.3 mi)[3] |
| ముంబై నుండి దూరం | 2,192.6 kilometres (1,362.4 mi)[4] |
డౌన్‌టౌన్ ను షహర్-ఎ-ఖాస్ అని అంటారు, ఇది భారతదేశం, జమ్మూ కాశ్మీర్ రాష్ట్రం, శ్రీనగర్ నగరంలో అతిపెద్ద, అత్యంత జనసాంద్రత కలిగిన ప్రాంతం. ఈ ప్రాంతం సిటీ సెంటర్ నుండి ఐదు కి.మీ (3.1 మైళ్ళు) దూరంలో జీలం నది ఒడ్డున ఉంది.[5] సిటీ సెంటర్, లాల్ చౌక్‌కు ఉత్తరాన ఉన్న మొత్తం ప్రాంతం డౌన్‌టౌన్‌లో భాగంగా పరిగణించబడుతుంది, జామియా మసీదు, ఖాన్ఖా-ఎ-మౌలా, మహారాజ్ గంజ్ వంటి అనేక ముఖ్యమైన స్మారక కట్టడాలు కాశ్మీర్‌లోని ప్రసిద్ధ పాలకులచే నిర్మించబడ్డాయి. దీనిని శ్రీనగర్ ఆత్మ అని కూడ అంటారు.
భౌగోళికం[మార్చు]
ఈ ప్రాంతం శ్రీనగర్‌లోని సగటు సముద్ర మట్టానికి 1585 మీటర్ల ఎత్తులో 34.0833°N అక్షాంశం, 74.7833°E రేఖాంశం వద్ద ఉంది.
చరిత్ర[మార్చు]
ఈ ప్రాంతం 2000 సంవత్సరాల క్రితం క్రీ.పూ 3వ శతాబ్దంలో రాజా ప్రవరసేనచే స్థాపించబడింది. ఈ ప్రాంతం కాశ్మీర్‌లోని ప్రసిద్ధ పాలకులు నిర్మించిన చారిత్రక కట్టడాలకు కేంద్రంగా ఉంది.[6] నౌహట్టాలోని జామియా మసీదు, ఈద్గాలోని జానా కడల్ ఆలీ మసీదులోని ఖాన్‌కా-ఎ-మౌలా, మహారాజ్ గంజ్‌లోని మహరాజ్ గంజ్ సమాధి, నవాబజార్‌లోని పత్తర్ (రాతి) మసీదు, షేక్ అబ్దుల్ ఖాదిర్ జీలానీ ఖన్యా మసీదు వంటి చారిత్రక కట్టడాలు ఉన్నాయి. అంతేకాదు రోజా బాల్ మందిరం కూడా ఈ ప్రాంతంలోనే ఉంది. శ్రీనగర్ లోని పురాతన మార్కెట్, మహారాజ్ గంజ్ కూడా డౌన్‌టౌన్‌లో నిర్మించబడింది. మహారాజా రణబీర్ సింగ్ 1863-64లో ఈ హోల్‌సేల్ మార్కెట్‌ను ఏర్పాటు చేశాడు. ఆలి కడల్‌కు సమీపంలో ఉన్న ఈ మార్కెట్‌లో ప్రస్తుతం 150 టోకు వ్యాపారులతో సహా వెయ్యి దుకాణాలు ఉన్నాయి.
వంతెనలు[మార్చు]
శ్రీనగర్ లో అమిరా కడల్, హబ్బా కడల్, ఫతే కడల్, జైనా కడల్, ఆలీ కడల్, నవా కడల్, సఫా కడల్ వంటి ఏడు వంతెనలకు కూడా ప్రసిద్ధి చెందింది. సిటీ సెంటర్ లాల్ చౌక్‌లో ఉన్న అమీరా కడల్ మినహా మిగిలిన ఆరు వంతెనలు డౌన్‌టౌన్‌లో ఉన్నాయి.
విద్యాసంస్థలు[మార్చు]
ఇస్లామియా కాలేజ్ ఆఫ్ సైన్స్ & కామర్స్, ఉమెన్స్ కాలేజ్, గాంధీ మెమోరియల్ కాలేజీతో సహా అనేక పాఠశాలలు, కళాశాలలు ఉన్నాయి.
ఆసుపత్రులు[మార్చు]
శ్రీనగర్ లోని రెండు అతిపెద్ద ప్రభుత్వ ఆసుపత్రులలో, శ్రీ మహారాజా హరి సింగ్ (SMHS) హాస్పిటల్ కూడా డౌన్‌టౌన్‌లోనే ఉంది.
జనాభా[మార్చు]
2011 భారత జనాభా లెక్కల ప్రకారం, శ్రీనగర్ జిల్లాలో 12.37 లక్షల జనాభా ఉంది,[7] 0.5 లక్షల మంది శ్రీనగర్ శివారులో నివసిస్తున్నారు. కాశ్మీరీ లేదా కోషూర్ ఈ ప్రాంతంలోని ప్రజల మాతృభాష. ప్రజలు ఉర్దూ, అరబిక్, హిందీ, ఇంగ్లీషును కూడా ద్వితీయ భాషలుగా ఉపయోగిస్తున్నారు.
వరద[మార్చు]
సెప్టెంబరు 2014లో జమ్మూ కాశ్మీర్ లో వర్షాల కారణంగా వరదలు సంభవించాయి. శ్రీనగర్‌లోని మిగిలిన ప్రాంతాలతో పోలిస్తే డౌన్‌టౌన్ ప్రాంతం తక్కువగా ప్రభావితమైంది, నదికి దగ్గరగా ఉన్నప్పటికీ, శ్రీనగర్‌లోని ఇతర ప్రాంతాల నుండి ప్రజలు భద్రత కోసం డౌన్‌టౌన్‌కు మారారు. వాణిజ్య భవనాలు, నివాస గృహాలు, ప్రభుత్వ కార్యాలయాలు పరిసర ప్రాంతాల్లో ఏమీ లేకుండా ధ్వంసమయ్యాయి. పాఠశాలలు, ఆసుపత్రులు, ఇతర ముఖ్యమైన ప్రదేశాలు వరదలకు దెబ్బతిన్నాయి.[8]
ఉప విభాగాలు[మార్చు]
డౌన్‌టౌన్ శ్రీనగర్‌ను కలిగి ఉన్న ప్రాంతాలు:-
| స.నెం | పేరు | ప్రజాదరణ |
|---|---|---|
| 1 | నవ్యుత్ | అధికం |
| 2 | రజె కాదల్ | అధికం |
| 3 | గోజ్వోర్ | అధికం |
| 4 | కౌడోర్ | మధ్యస్థం |
| 5 | సరాఫ్ కడల్ | మధ్యస్థం |
| 6 | బుహ్రీ కడల్ | అధికం |
| 7 | నవ్ కడల్ | అధికం |
| 8 | నైద్ కడల్ | మధ్యస్థం |
| 9 | సఫా కడల్ | అధికం |
| 10 | ఖన్యార్ | అధికం |
| 11 | సెకి దఫర్ | అధికం |
| 12 | ఏల్ కడల్ | మధ్యస్థం |
| 13 | హబ్బా కడల్ | అధికం |
| 14 | ఫతే కడల్ | అధికం |
| 15 | కని కడల్ | మధ్యస్థం |
| 16 | కేడ్ కడల్ | మధ్యస్థం |
| 17 | డంబ్ కడల్ | తక్కువ |
| 18 | వాటల్ కడల్ | తక్కువ |
| 19 | నవాబ్ బజార్ | అధికం |
| 20 | మహారాజ్ గంజ్ | అధికం |
| 21 | జైనా కడల్ | అధికం |
| 22 | ఖాన్ఖా-ఎ-మొహల్లా | అధికం |
| 23 | గ్రతబల్ | తక్కువ |
| 24 | తారాబల్ | తక్కువ |
| 25 | బ్రరీపూర్ | మధ్యస్థం |
| 26 | బుల్ బుల్ లంకర్ | తక్కువ |
| 27 | నరపరిస్థాన్ | తక్కువ |
| 28 | ఖోజీ బజార్ | మధ్యస్థం |
| 29 | రూన్‌వర్ | అధికం |
| 30 | బాబ్ డెంబ్ | తక్కువ |
| 31 | జల్దగర్ | తక్కువ |
| 32 | మలరత్ | మధ్యస్థం |
| 33 | లాల్ బజార్ | అధికం |
| 34 | నార్వోర్ | మధ్యస్థం |
| 35 | హవాల్ | అధికం |
| 36 | ఈద్గా | అధికం |
| 37 | నూర్ బాగ్ | అధికం |
| 38 | హజ్రత్బాల్ | అధికం |
| 39 | జాడిబాల్ | అధికం |
మూలాలు[మార్చు]
- ↑ "The Jammu and Kashmir Official Languages Act, 2020" (PDF). The Gazette of India. 27 September 2020. Retrieved 27 September 2020.
- ↑ "Parliament passes JK Official Languages Bill, 2020". Rising Kashmir. 23 September 2020. Archived from the original on 24 సెప్టెంబర్ 2020. Retrieved 23 September 2020.
{{cite news}}: Check date values in:|archive-date=(help) - ↑ "distance from New Delhi". Retrieved 30 November 2014.
- ↑ "distance from Mumbai". Retrieved 30 November 2014.
- ↑ "Location of Downtown". Retrieved 30 November 2014.
- ↑ "greater kashmir .com". Archived from the original on 7 December 2014. Retrieved 30 November 2014.
- ↑ "Doing up downtown Srinagar". The Times of India. Retrieved 30 November 2014.
- ↑ "hindustantimes.com". Archived from the original on 7 December 2014. Retrieved 30 November 2014.