రాజ్యసభ సెక్రటరీ జనరల్
| సెక్రటరీ జనరల్ రాజ్యసభ | |
|---|---|
 | |
 | |
Incumbent ప్రమోద్ చంద్ర మోడీ since 2021 నవంబరు 12 | |
| నియామకం | రాజ్యసభ ఛైర్మన్ (భారత ఉపరాష్ట్రపతి) |
| ప్రారంభ హోల్డర్ | ఎస్.ఎన్. ముఖర్జీ (1952–1963) |
| నిర్మాణం | మే 1952 |
రాజ్యసభ సెక్రటరీ జనరల్, రాజ్యసభ సెక్రటేరియట్ పరిపాలనా అధిపతి.సెక్రటరీ జనరల్‌ను రాజ్యసభ ఛైర్మన్ (భారత ఉపరాష్ట్రపతి) నియమిస్తారు. ప్రాధాన్యత క్రమంలో, సెక్రటరీ జనరల్ పదవి కేబినెట్ సెక్రటరీ స్థాయికి చెందింది, అతను భారత ప్రభుత్వంలో అత్యంత సీనియర్ బ్యూరోక్రాట్.[1][2]
పాత్ర[మార్చు]
రాజ్యసభ సెక్రటేరియట్ ప్రధాన పరిపాలనాధికారిగా, సెక్రటరీ జనరల్ రాజ్యసభ ఛైర్మన్‌కు ఇవ్వబడిన అధికారాన్ని ఉపయోగిస్తాడు. ఇందులో వివిధ వర్గాల పోస్టుల బలం, నియామక విధానం, అర్హతల నిర్ధారణ ఉంటుంది. సెక్రటరీ జనరల్ ఆర్థిక అధికారాలను వినియోగించుకుంటాడు. రాజ్యసభకు సంబంధించిన బడ్జెట్ ప్రతిపాదనలను చేపడతాడు. సెక్రటరీ జనరల్‌కు సెక్రటరీ, జాయింట్ సెక్రటరీలు, డైరెక్టర్‌ల వంటి అధికారుల శ్రేణి సహాయం చేస్తుంది. వారు సబార్డినేట్ అధికారుల సహాయంతో సెక్రటేరియట్ మొత్తం విధులను నిర్వహిస్తారు.[3] [4]
పార్లమెంటు సమావేశాలకు హాజరు కావడానికి ప్రతి రాజ్యసభ సభ్యుడిని పిలిపించడం సెక్రటరీ జనరల్ బాధ్యత. రాష్ట్రపతి పార్లమెంటును ఉద్దేశించి ప్రసంగించడానికి వచ్చినప్పుడు, ప్రధానమంత్రి, ఉపరాష్ట్రపతి, లోక్‌సభ స్పీకర్, పార్లమెంటరీ వ్యవహారాల మంత్రితో పాటు సెక్రటరీ జనరల్, రాష్ట్రపతిని పార్లమెంట్ హౌస్ గేటు వద్ద స్వాగతించి, రాష్ట్రపతిని పార్లమెంట్ సెంట్రల్ హాల్‌కు తీసుకువెళతారు.[5]
సెక్రటరీ జనరల్ రాజ్యసభలో ప్రతి రోజు సెషన్‌కు సంబంధించిన కార్యకలాపాల జాబితాను సిద్ధం చేస్తారు.సెక్రటరీ జనరల్ రాజ్యసభ నుండి లోక్‌సభకు పంపాల్సిన సందేశాలపై సంతకం చేస్తారు.లోక్‌సభ నుండి అందిన సభ సందేశాలకు నివేదికలు పంపుతాడు. రాష్ట్రపతి, ఉపరాష్ట్రపతి ఎన్నికల కోసం, రాజ్యసభ లేదా లోక్‌సభ సెక్రటరీ జనరల్‌తో పాటు రిటర్నింగ్ అధికారిగా ఒకరు లేదా అంతకంటే ఎక్కువ మంది అసిస్టెంట్ రిటర్నింగ్ అధికారులను నియమించే అధికారం కలిగిఉంటారు.[6]
రాజ్యసభ జనరల్ సెక్రటరీల జాబితా[మార్చు]
| వ.సంఖ్య | పేరు | పదవీకాలం | ||
|---|---|---|---|---|
| పదవీలో చేరింది | పదవి నుండి నిష్క్రమించింది | పదవిలో ఉన్న కాలం | ||
| 1 | ఎస్.ఎన్. ముఖర్జీ | 13 మే 1952 | 8 అక్టోబరు 1963 | 11 సంవత్సరాలు, 148 రోజులు |
| 2 | బి. ఎన్. బెనర్జీ | 9 అక్టోబరు 1963 | 31 మార్చి 1976 | 12 సంవత్సరాలు, 174 రోజులు |
| 3 | ఎస్.ఎస్.భలేరావు | 1 ఏప్రిల్ 1976 | 30 ఏప్రిల్ 1981 | 5 సంవత్సరాలు, 29 రోజులు |
| 4 | సుదర్శన్ అగర్వాల్ | 1 మే 1981 | 30 జూన్ 1993 | 12 సంవత్సరాలు, 60 రోజులు |
| 5 | వి.ఎస్. రమాదేవి | 1 జులై 1993 | 25 జులై 1997 | 4 సంవత్సరాలు, 24 రోజులు |
| 6 | ఎస్. ఎస్. సోహోని | 25 జులై 1997 | 2 అక్టోబరు 1997 | 69 రోజులు |
| 7 | రమేష్ చంద్ర త్రిపాఠి | 3 అక్టోబరు1997 | 31 ఆగస్టు 2002 | 4 సంవత్సరాలు, 332 రోజులు |
| 8 | యోగేంద్ర నారాయణ్[8] | 1 సెప్టెంబరు 2002 | 14 సెప్టెంబరు 2007 | 5 సంవత్సరాలు, 13 రోజులు |
| 9 | వి.కె. అగ్నిహోత్రి | 29 అక్టోబరు 2007 | 30 సెప్టెంబరు 2012 | 4 సంవత్సరాలు, 337 రోజులు |
| 10 | షుమ్‌షేర్ కె. షెరీఫ్[9] | 1 అక్టోబరు 2012 | 31 ఆగస్టు 2017 | 4 సంవత్సరాలు, 334 రోజులు |
| 11 | దేశ్ దీపక్ వర్మ[10] | 1 సెప్టెంబరు 2017 | 31 ఆగస్టు 2021 | 3 సంవత్సరాలు, 364 రోజులు |
| 12 | పి.పి.కె.రామాచార్యులు[11] | 1 సెప్టెంబరు 2021 | 11 నవంబరు 2021 | 71 రోజులు |
| 13 | ప్రమోద్ చంద్ర మోడీ[12] | 12 నవంబరు 2021 | పదవిలో కొనసాగుచున్నారు | 2 సంవత్సరాలు, 192 రోజులు |
ఇది కూడ చూడు[మార్చు]
- భారత పార్లమెంటు
- రాజ్యసభ
- రాజ్యసభ సెక్రటేరియట్
- రాజ్యసభ ఛైర్మన్
- రాజ్యసభ డిప్యూటీ చైర్మన్
- రాజ్యసభలో సభా నాయకుడు
- రాజ్యసభలో ప్రతిపక్ష నాయకుడు
- లోక్‌సభ సెక్రటరీ జనరల్
మూలాలు[మార్చు]
- ↑ "Secretary-General, Rajya Sabha" (PDF). Rajya Sabha. August 2011. Retrieved 6 March 2022.
- ↑ "Introduction: Rajya Sabha Secretariat". rajyasabha.nic.in. Retrieved 2022-03-06.
- ↑ "STRUCTURE AND FUNCTIONS OF RAJYA SABHA SECRETARIAT" (PDF). Rajya Sabha. June 2009. p. 12. Retrieved 7 March 2022.
- ↑ Prasad, Narmadeshwar. "Why it is vital for the credibility of India's Parliament secretary-generals to be restored". Scroll.in. Retrieved 2022-03-08.
- ↑ "Secretary-General, Rajya Sabha" (PDF). Rajya Sabha. August 2011. p. 10. Retrieved 7 March 2022.
- ↑ "Secretary-General, Rajya Sabha" (PDF). Rajya Sabha. August 2011. pp. 10–13. Retrieved 7 March 2022.
- ↑ "FORMER SECRETARIES-GENERAL OF THE RAJYA SABHA". rajyasabha.nic.in. Retrieved 2022-03-06.
- ↑ "Yogendra Narain to be Rajya Sabha Secretary General". Zee News. 2002-08-29. Retrieved 2022-03-08.
- ↑ "Shumsher Sheriff assumes office of Rajya Sabha Secretary General". NDTV.com. Retrieved 2022-03-08.
- ↑ "Retired UP bureaucrat appointed Rajya Sabha secretary-general". Hindustan Times. 2017-08-19. Retrieved 2022-03-08.
- ↑ "Rajya Sabha gets new Secretary General". The Hindu. 2021-08-31. ISSN 0971-751X. Retrieved 2022-03-08.
- ↑ "Ex-CBDT chief PC Mody takes over as new Rajya Sabha secretary-general". The Economic Times. Retrieved 2022-03-08.