అల్లావుద్దీన్ ఖాల్జీ ముల్తాన్‌ను జయించడం
1296 నవంబరులో, ఢిల్లీ సుల్తానేట్ పాలకుడు అల్లావుద్దీన్ ఖాల్జీ ముల్తాన్‌ను జయించటానికి ఒక దండయాత్రను పంపాడు. ఢిల్లీ సింహాసనాన్ని చేజిక్కించుకోవడానికి అతను హత్య చేసిన తన పూర్వీకుడు జలాలుద్దీన్ ఖాల్జీ జీవించి ఉన్న కుటుంబ సభ్యులను అంతమొందించడం అతని లక్ష్యం. ముల్తాన్‌ను జలాలుద్దీన్ పెద్ద కుమారుడు అర్కలి ఖాన్ పరిపాలించాడు.అలావుద్దీన్ జనరల్స్ ఉలుగ్ ఖాన్, జాఫర్ ఖాన్ ముల్తాన్‌ను దాదాపు రెండు నెలల పాటు ముట్టడించారు. అర్కలీ ఖాన్ అధికారులు తమ వైపుకు ఫిరాయించిన తర్వాత వారు నగరంపై నియంత్రణ సాధించగలిగారు. జలాలుద్దీన్ జీవించి ఉన్న కుటుంబ సభ్యులు ఖైదు చేయబడ్డారు, తరువాత, వారిలో చాలా మంది అంధులు లేదా చంపబడ్డారు.
నేపథ్యం[మార్చు]
అల్లావుద్దీన్ తన బావ జలాలుద్దీన్‌ను హత్య చేసిన తర్వాత ఢిల్లీ సుల్తానేట్‌కు పాలకుడు అయ్యాడు . ఢిల్లీకి వాయవ్య దిశలో పంజాబ్ ప్రాంతంలో ఉన్న ముల్తాన్, జలాలుద్దీన్ పెద్ద కుమారుడు అర్కలీ ఖాన్ ఆధీనంలో ఉంది.[1] జలాలుద్దీన్ వితంతువు (మాజీ రాణి లేదా మల్కా-ఇ-జహాన్ ), అతని చిన్న కుమారుడు రుక్నుద్దీన్ ఇబ్రహీం ఢిల్లీ నుండి పారిపోయిన తర్వాత ముల్తాన్‌లో ఆశ్రయం పొందారు. ఢిల్లీపై తన నియంత్రణను బలపరిచిన తర్వాత, అల్లావుద్దీన్ ముల్తాన్‌ను జయించాలని, జలాలుద్దీన్ మనుగడలో ఉన్న కుటుంబాన్ని తొలగించాలని నిర్ణయించుకున్నాడు.[2]
ముల్తాన్ ముట్టడి[మార్చు]
అల్లావుద్దీన్ స్వయంగా ముల్తాన్‌కు దండయాత్రకు నాయకత్వం వహించలేదు, ఎందుకంటే ఇటీవల సంపాదించిన సింహాసనంపై నియంత్రణను ఉంచుకోవడానికి ఢిల్లీలో ఉండడం అతనికి ముఖ్యం. బదులుగా, అతను 1296 నవంబరులో ఉలుగ్ ఖాన్, జాఫర్ ఖాన్ నేతృత్వంలోని సైన్యాన్ని ముల్తాన్‌కు పంపాడు. 30,000-40,000 మంది సైనికులను కలిగి ఉన్న ఈ సైన్యం, పట్టణానికి చేరుకున్న వెంటనే ముల్తాన్‌ను ముట్టడించింది.
అర్కలీ ఖాన్ అల్లావుద్దీన్ దండయాత్రను ముందే ఊహించాడు, ముట్టడికి తగిన విధంగా సిద్ధమయ్యాడు. ఏదేమైనప్పటికీ, రెండు నెలల ముట్టడి తర్వాత, అతని కొత్వాల్ (కోట కమాండర్), కొంతమంది ప్రముఖ పౌరులు అల్లావుద్దీన్ దళాలు చివరికి విజయం సాధిస్తాయని ఒప్పించారు. అందువల్ల, వారు అర్కలీ ఖాన్‌ను విడిచిపెట్టి, అల్లావుద్దీన్ సైన్యంలో చేరారు.
నిరుత్సాహానికి గురైన అర్కలి ఖాన్ షేక్ రుక్నుద్దీన్ సహాయం కోరాడు, అతను పోరాడుతున్న పార్టీల మధ్య సంధిని సృష్టించాడు. షేక్ రుక్నుద్దీన్ అర్కలి ఖాన్, అతని తమ్ముడు రుక్నుద్దీన్ ఇబ్రహీంలను ఉలుగ్ ఖాన్ శిబిరానికి తీసుకువెళ్లాడు. ఉలుగ్ ఖాన్ వారిని గౌరవంగా స్వీకరించాడు. షేక్ రుక్నుద్దీన్ అభ్యర్థన మేరకు, అల్లావుద్దీన్ సైన్యాధిపతులు ఖైదీలకు హాని చేయవద్దని హామీ ఇచ్చారు. అయితే, ముల్తాన్‌ను ఆక్రమించిన తర్వాత వారు తమ వాగ్దానాన్ని నిలబెట్టుకోలేదు. జలాలుద్దీన్ కుటుంబం, వారికి మద్దతుగా ఉన్న పెద్దలను అదుపులోకి తీసుకున్నారు.
అనంతర పరిణామాలు[మార్చు]
ముల్తాన్‌ను స్వాధీనం చేసుకున్న తర్వాత, ఉలుగ్ ఖాన్, జాఫర్ ఖాన్ ఖైదీలతో ఢిల్లీకి కవాతు చేశారు. ఇంతలో, ఖైదీలను శిక్షించాలనే సూచనలతో అల్లావుద్దీన్ ఢిల్లీ నుండి నుస్రత్ ఖాన్‌ను పంపించాడు.నుస్రత్ ఖాన్ ముల్తాన్ నుండి తిరిగి వస్తున్న బృందాన్ని అబోహర్ వద్ద కలుసుకున్నాడు.[2] అతను జలాలుద్దీన్ కుమారులు అర్కలి ఖాన్, రుక్నుద్దీన్ ఇబ్రహీమ్‌లను అంధుడిని చేసాడు, తరువాత వారిని హన్సిలో బంధించాడు. వారి నమ్మకమైన అధికారులు ఉల్ఘు (లేదా మాలిక్ అల్ఘు), మాలిక్ అహ్మద్ చాప్ కూడా అంధులయ్యారు, అర్కలీ ఖాన్ కుమారులు చంపబడ్డారు. జలాలుద్దీన్ వితంతువు (మాజీ మల్కా-ఇ-జహాన్ ), అంతఃపురంలోని ఇతర స్త్రీలు అహ్మద్ చాప్‌తో పాటు ఢిల్లీకి తీసుకురాబడ్డారు. ప్రాణాలతో బయటపడిన ఖైదీలను ఢిల్లీలోని నుస్రత్ ఖాన్ ఇంట్లో నిఘా ఉంచారు.వజీర్‌గా (ప్రధానమంత్రి) నియమించాడు
ఢిల్లీ సుల్తానేట్ అల్లావుద్దీన్ ఖాల్జీ | |
|---|---|
| జనరల్స్, అధికారులు |
|
| ఉపనదులు |
|
| ఉత్తర ప్రచారాలు |
|
| దక్షిణాది ప్రచారాలు |
|
| మంగోలుతో విభేదాలు |
|
| ఇతరాలు |
|
మూలాలు[మార్చు]
- ↑ Davies, C. Collin (1934-01). "History of Shahjahan of Dihli. by Banarsi Prasad Saksena. 8½ × 5½, pp. xxx + 373. Allahabad: The Indian Press, Ltd., 1932". Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain & Ireland. 66 (1): 197–198. doi:10.1017/s0035869x00083040. ISSN 0035-869X.
{{cite journal}}: Check date values in:|date=(help) - ↑ 2.0 2.1 Spear, Percival; Husain, S. Abid; Lal, Kishori Saran (1965). "Indian Culture". Pacific Affairs. 38 (2): 211. doi:10.2307/2753818. ISSN 0030-851X.