ఉజ్జయిని కాలభైరవ దేవాలయం
| ఉజ్జయిని కాలభైరవ దేవాలయం | |
|---|---|
 | |
  Location in India | |
| భౌగోళికం | |
| భౌగోళికాంశాలు | 23°13′05″N 75°46′07″E / 23.218174°N 75.768618°E |
| దేశం | భారతదేశం |
| రాష్ట్రం | మధ్యప్రదేశ్ |
| జిల్లా | ఉజ్జయిని |
| స్థలం | భైరవగర్, ఉజ్జయిని |
| ఎత్తు | 481 మీ. (1,578 అ.) |
| సంస్కృతి | |
| దైవం | కాల భైరవుడు |
| చరిత్ర, నిర్వహణ | |
| వెబ్‌సైట్ | https://kaalbhairav.in |
ఉజ్జయిని కాలభైరవ దేవాలయం, మధ్యప్రదేశ్ రాష్ట్రం, ఉజ్జయిని నగరంలో ఉన్న ఒక హిందూ దేవాలయం. కాల భైరవుడు ఈ నగర సంరక్షక దేవుడిగా ఉన్నాడు.[1] పట్టణానికి సేనాపతి (కమాండర్-ఇన్-చీఫ్ లేదా చీఫ్ జనరల్)గా పరిగణించబడ్డాడు.[2] షిప్రా నది ఒడ్డున ఉన్న ఈ దేవాలయం, ఈ నగరంలోని అత్యంత ప్రముఖ దేవాలయాలలో ఒకటి. ప్రతిరోజూ వందలాదిమంది భక్తులు ఈ ప్రాంతాన్ని సందర్శిస్తుంటారు.[3] దేవాలయ దేవతకు సమర్పించే నైవేద్యాలలో మద్యం ఒకటి.[4]
చరిత్ర
[మార్చు]ప్రస్తుతమున్న ఈ దేవాలయ నిర్మాణం పురాతన దేవాలయ అవశేషాలపై నిర్మించబడింది. గతంలోని దేవాలయం భద్రసేన్ అనే రాజుచే నిర్మించబడిందని ఇక్కడి ప్రజల నమ్మకం. ఈ విషయం స్కాంద పురాణంలోని అవంతీ ఖండంలో ప్రస్తావించబడింది.[5][3] పరమర కాలం (9వ-13వ శతాబ్దం CE)కి చెందిన శివుడు, పార్వతి, విష్ణువు, వినాయకుడి చిత్రాలు ఈ ప్రదేశం నుండి తిరిగి పొందబడ్డాయి.[6] దేవాలయ గోడలు మాల్వా చిత్రాలతో అలంకరించబడ్డాయి. అయితే, ఈ పెయింటింగ్‌ల జాడలు మాత్రమే ఇప్పుడు కనిపిస్తున్నాయి.[5]
ప్రస్తుత దేవాలయ నిర్మాణం మరాఠా సాంప్రదాయాన్ని చూపుతోంది.[4] స్థానిక సంప్రదాయం ప్రకారం, మూడవ పానిపట్ యుద్ధం (1761 CE)లో మరాఠా ఓటమి తర్వాత, మరాఠా జనరల్ మహదాజీ షిండే తన పాగ్రీ (తలపాగా)ను దేవుడికి సమర్పించాడు. ఉత్తర భారతదేశంలో మరాఠా పాలనను పునరుద్ధరించడంలో భాగంగా తన విజయం కోసం ప్రార్థించాడు. మరాఠా శక్తిని విజయవంతంగా పునరుత్థానం చేసిన తరువాత, అతను దేవాలయ పునరుద్ధరణను చేపట్టాడు.[7]
గుజరాత్‌లోని భుజ్ - ముంద్రా రహదారిపై ఈ దేవాలయ ప్రతిరూపం ఏర్పాటు చేయబడింది.[8]
కాల భైరవుడు
[మార్చు]కుంకుమ లేదా వెర్మిలియన్‌తో పొరలుగా ఉన్న రాతి రూపంలో కాలభైరవ ఫోటో ఉన్నది. దేవుడి వెండి తల మరాఠా-శైలి పగ్రీతో అలంకరించబడింది. ఇది మహదాజీ షిండే కాలంనాటి సంప్రదాయం.[7]
అష్ట భైరవులలో కాల భైరవుడు వారి ప్రధానుడిగా పరిగణించబడుతున్నాడు. కాల భైరవుని ఆరాధన సంప్రదాయబద్ధంగా కాపాలిక, అఘోర శాఖలలో ప్రసిద్ధి చెందింది. ఉజ్జయిని ఈ వర్గాలకు ప్రముఖ కేంద్రంగా ఉంది.[5]
ఈ దేవాలయంలో రోజూ ఎంత మద్యం అందజేస్తారనే దానిపై అధికారిక గణాంకాలు అందుబాటులో లేనప్పటికీ, ఆ మొత్తం వందల లీటర్లుగా అంచనా వేయబడింది.[9] 2016 ఉజ్జయిని సింహస్థ సమయంలో, రాష్ట్ర ప్రభుత్వం ఉజ్జయినిలో ఒక నెలపాటు మద్యం అమ్మకాలను నిషేధించింది, అయితే దేవాలయం ముందు దుకాణాలలో మద్యం విక్రయించడానికి అనుమతించింది.[10]
నైవేద్యంగా మద్యం
[మార్చు]పంచమకార అని పిలవబడే ఐదు తాంత్రిక కర్మలలో (మద్య (మద్యం), మాంసం (మాంసం), మీనా లేదా మత్స్య (చేప), ముద్ర (సంజ్ఞ లేదా ఎండిన ధాన్యం), మైథున (లైంగిక సంభోగం)) ఒకటిగా దేవాలయంలోని భైరవుడికి మద్యం అందించబడుతుంది. పాత కాలంలో మొత్తం ఐదు నైవేద్యాలు దేవతకి సమర్పించబడ్డాయి, కానీ ఇప్పుడు మద్యం మాత్రమే అందించబడుతుంది; మిగిలిన నాలుగు అర్పణలు సంకేత ఆచారాల రూపంలో ఉంటాయి.[11]
దేవాలయం వెలుపల, విక్రేతలు కొబ్బరికాయలు, పువ్వులు, మద్యం సీసాలతో కూడిన ప్రసాదాల బుట్టలను విక్రయిస్తారు.[12] లైసెన్సు లేని మద్యం విక్రయదారుల వల్ల భక్తులు మోసపోకుండా ఉండేందుకు 2015లో రాష్ట్ర ప్రభుత్వం దేవాలయం వెలుపల మద్యం కౌంటర్లను ఏర్పాటు చేసింది. కౌంటర్లలో దేశ మద్యం, విదేశీ మద్యం రెండింటినీ విక్రయిస్తారు.[13]
ప్రతిరోజూ వందలాది మంది భక్తులు దేవునికి మద్యాన్ని సమర్పిస్తారు.[14] భక్తులు మద్యం బాటిళ్ళను పూజారికి అందజేస్తారు, అతను సాసర్‌లో మద్యం పోస్తాడు. అతను ప్రార్థనలు చేసి, దేవుని పెదవుల దగ్గరకు సాసర్‌ను తీసుకుంటాడు. అతను ప్లేట్‌ను కొంచెం వంచినపుడు, కొంత మద్యం అదృశ్యమవుతుంది.[15] సీసాలో మూడింట ఒక వంతు ప్రసాదంగా భక్తుడికి తిరిగి ఇవ్వబడుతుంది.[16]
దేవాలయ పూజారులు, అలాగే పలువురు భక్తులు, దేవుని పెదవుల దగ్గర ఎటువంటి కుహరం లేదని, దేవుడు తనకు సమర్పించిన మద్యాన్ని అద్భుతంగా మింగాడని పేర్కొన్నారు. అయితే, దేవాలయ పూజారి సందర్శకులను విగ్రహాన్ని పరిశీలించడానికి అనుమతించరు. అతను మాత్రమే అద్భుతం చేయగలడని, విగ్రహాన్ని మద్యం మింగడానికి ప్రయత్నించిన ఇతరులు విఫలమయ్యారని కూడా అతను పేర్కొన్నాడు.[17]
చిత్రమాలిక
[మార్చు]-
దేవాలయ ప్రవేశ ద్వారం -
దీపమాలిక లేదా దీపాల గోపురం -
భక్తులు దేవాలయం వెలుపల బూడిద లంగర్లను తినిపిస్తారు -
దేవతకు మద్యం నైవేద్యంగా పెడుతున్నారు -
దేశీ దారు (దేశ మద్యం), అగరుబత్తీలు, బంతి పువ్వుల ప్యాక్‌తో కూడిన ఒక సాధారణ బుట్ట ప్రసాదం -
దేవాలయ బయట ప్రభుత్వ మద్యం దుకాణం -
దేవాలయం బయట ప్రభుత్వేతర వ్యాపారి, మద్యం, పూలు, పుస్తకాలు విక్రయిస్తున్నాడు -
దేవాలయం వెలుపల మరొక ప్రభుత్వేతర విక్రేత, మద్యం, పువ్వులు, ఫ్రేమ్‌లో ఉన్న ఫోటోలను విక్రయిస్తున్నాడు
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ V Guhan (24 February 2013). "Where Lord Shiva is guardian and ruler". Indian Express. Archived from the original on 4 మార్చి 2016. Retrieved 1 ఆగస్టు 2022.
- ↑ India: A Sacred Geography. Three Rivers Press.
- ↑ 3.0 3.1 "Ujjain's Kalbhairav, the god to whom Hindu devotees offer liquor". India TV. 20 February 2013.
- ↑ 4.0 4.1 "Temple of Kalbhairava". MP Tourism. Retrieved 2022-08-01.
- ↑ 5.0 5.1 5.2 "Temples". District Collector, Ujjain. Archived from the original on 21 September 2015. Retrieved 2022-08-01.
- ↑ "Holy City – Ujjain". Kalidasa Akademi. Archived from the original on 2016-03-07. Retrieved 2022-08-01.
- ↑ 7.0 7.1 "ग्रहों की बाधाएं दूर करते है उज्जैन के कालभैरव" (in Hindi). Aaj Tak. 17 January 2015.
{{cite news}}: CS1 maint: unrecognized language (link) - ↑ Paul John (6 December 2014). "At this temple you offer foreign liquor". The Times of India.
- ↑ Sunil Magariya (1 February 2015). "MP: Ujjain Kal Bhairav temple to get dedicated liquor counters". Hindustan Times.
- ↑ Vinit and Ritesh Mishra (24 April 2016). "Liquor banned in Ujjain, but sales surge at Bhairav temple". Hindustan Times.
- ↑ N.K. Singh (31 July 1994). "One for the lord". India Today.
- ↑ Nilanjana Sengupta (12 November 2006). "When gods accept whisky". The Times of India.
- ↑ Milind Ghatwai (1 February 2015). "Ujjain: Nod to liquor outlets near Kal Bhairav temple". Indian Express.
- ↑ "Ujjain's Kalbhairav, the god to whom Hindu devotees offer liquor". India TV. 20 February 2013.
- ↑ Error on call to Template:cite paper: Parameter title must be specified
- ↑ Nilanjana Sengupta (12 November 2006). "When gods accept whisky". The Times of India.
- ↑ Error on call to Template:cite paper: Parameter title must be specified