భైరవ
| భైరవ | |
|---|---|
 Bhairava | |
| అనుబంధం | శివ |
| మంత్రం | ॐ కాలభైరవాయ నమః ॥ |
| ఆయుధములు | త్రిశూల, ఖట్వాంగ , ఖడ్గం , చౌర్ అభిమాని మరియు దమ్రు |
| సంఖ్య | 33 (సంఖ్య) |
| భర్త / భార్య | భైరవి |
| వాహనం | కుక్క |
| పండుగలు | భైరవ అష్టమి |
భైరవ (సంస్కృతం: भैरव, లిట్) హిందువులు ఆరాధించే శైవ దేవత. శైవమతంలో, అతను వినాశనానికి సంబంధించిన శివుని తీవ్రమైన అభివ్యక్తి. త్రిక వ్యవస్థలో భైరవ పరమ వాస్తవాన్ని సూచిస్తుంది, ఇది పర బ్రహ్మానికి పర్యాయపదంగా ఉంటుంది. సాధారణంగా హిందూమతంలో, భైరవుడిని దండపాణి ("అతని చేతిలో దండాన్ని పట్టుకున్నవాడు") అని కూడా పిలుస్తారు. ఎందుకంటే అతను పాపులను శిక్షించడానికి రాడ్ లేదా దండాన్ని పట్టుకున్నాడు, స్వస్వ అంటే "ఎవరి వాహనం కుక్క".[1]
హిందూమతంలో[మార్చు]
భైరవ, భీరు అనే పదం నుండి ఉద్భవించింది, దీని అర్థం "భయంకరమైనది". భైరవ అంటే "భయంకరమైన రూపం". భయాన్ని నాశనం చేసేవాడు లేదా భయానికి అతీతుడు అని కూడా అంటారు. ఒక వివరణ ఏమిటంటే, అతను తన భక్తులను భయంకరమైన శత్రువులు, దురాశ, కామం, కోపం నుండి రక్షిస్తాడు. ఈ శత్రువులు ప్రమాదకరమైనవి, ఎందుకంటే వారు మానవులను లోపల దేవుణ్ణి వెతకడానికి అనుమతించరు. మరొక వివరణ కూడా ఉంది, భ అంటే "సృష్టి", ర అంటే "జీవనోపాధి", వ అంటే "విధ్వంసం". కాబట్టి జీవితంలోని మూడు దశలను సృష్టించి, నిలబెట్టేవాడు, కరిగిపోయేవాడు భైరవుడు. అందువలన, అతను అంతిమ లేదా సర్వోన్నతుడు అవుతాడు.[2]
త్రికా వ్యవస్థ[మార్చు]
త్రికా, కాశ్మీరీ శైవ మతం సంపూర్ణ వాస్తవికతను (పరా బ్రాహ్మణం) భైరవగా పేర్కొంది. విజ్ఞాన భైరవ తంత్రం త్రికా వ్యవస్థ కీలక తంత్ర గ్రంథం. భైరవ దేవుడు, అతని భార్య భైరవి మధ్య ఒక ఉపన్యాసం వలె ఇది క్లుప్తంగా 112 తాంత్రిక ధ్యాన పద్ధతులు లేదా కేంద్రీకృత పద్ధతులు (ధారణ) అందిస్తుంది.[3]
భైరవుల జాబితా[మార్చు]
శివుని అభివ్యక్తి జాబితా:
*త్రిసంధ్యేశ్వరుడు *విశ్వేష్ *భిరుక్ *వక్రానాథ్ *లంబకర్ణ *వామన *పచ్చలి భైరవుడు * బాగ్ భైరవ్ *వరాహ (బరహ) *రుద్ర మహాదేవ్ *చక్రపాణి *వికృతాక్ష్
బౌద్ధమతంలో[మార్చు]
బౌద్ధమతం కూడా భైరవ (టిబెటన్: 'జిగ్స్ బైడ్; చైనీస్: బువే)ను దేవతగా, ధర్మపాలుడు లేదా ధర్మ రక్షకుడిగా స్వీకరించింది. భైరవ వివిధ బౌద్ధ రూపాలు (వివిధంగా హేరుకలు, వజ్రభైరవ, మహాకాల, యమంతక అని పిలుస్తారు) టిబెటన్ బౌద్ధమతంలో భయంకరమైన దేవతలు, యిడమ్‌లు (తాంత్రిక ధ్యాన దేవుడు)గా పరిగణించబడుతున్నాయి. వారికి వారి స్వంత బౌద్ధ తంత్రాలు, వజ్రభైరవ తంత్రాలు కూడా ఉన్నాయి. టిబెటన్ సంప్రదాయం ప్రకారం, ఈ తంత్రాలు 10వ శతాబ్దంలో ఒడ్డియానాలో లలితవజ్రకు వెల్లడయ్యాయి.[5]
ఆరాధన[మార్చు]
భైరవ దేవాలయాలు లేదా దేవాలయాలు చాలా జ్యోతిర్లింగ దేవాలయాలలో లేదా సమీపంలో ఉన్నాయి. కాశీ విశ్వనాథ ఆలయం, వారణాసి, ఉజ్జయిని కాల భైరవ ఆలయంతో సహా భారతదేశం అంతటా శివునికి అంకితం చేయబడిన పవిత్రమైన పన్నెండు మందిరాలు కూడా ఉన్నాయి. పాతాళ భైరవ్, విక్రాంత్ భైరవ్ పుణ్యక్షేత్రాలు ఉజ్జయినిలో కూడా ఉన్నాయి.[6]
ఆచారాలు[మార్చు]
భైరవ అష్టమి, కాల భైరవుడు భూమిపై కనిపించిన రోజు జ్ఞాపకార్థం, హిందూ క్యాలెండర్ మార్గశీర్ష మాసంలోని కృష్ణ పక్ష అష్టమి నాడు జరుపుకుంటారు. ఇది ప్రత్యేక ప్రార్థనలు, ఆచారాలతో నిండిన రోజు. [7]
సంకేతాల అద్యయనము[మార్చు]
భైరవ చెవిపోగులు, కంకణాలు, చీలమండలు, పవిత్రమైన దారం (యజ్ఞోపవీత) వంటి వక్రీకృత సర్పాలతో అలంకరించబడినట్లుగా చిత్రీకరించబడింది. అతను పులి చర్మాన్ని, మానవ ఎముకలతో కూడిన ఆచార ఆప్రాన్‌ను ధరించాడు. భైరవుడికి ఎనిమిది స్వరూపాలు ఉన్నాయి అంటే అష్ట భైరవ:
- అసితాంగ భైరవ
- రురు భైరవ
- చండ భైరవ
- క్రోధ భైరవ
- ఉన్మత్త భైరవ
- కపాల భైరవ
- భీషణ భైరవ
- సంహార భైరవ
దేవాలయాలు[మార్చు]
భైరవ నెవార్ల ముఖ్యమైన దేవత. నెవార్స్ అన్ని సాంప్రదాయ స్థావరాలలో కనీసం ఒక భైరవ దేవాలయం ఉంటుంది. నేపాల్‌లోని చాలా భైరవ దేవాలయాలు నెవార్ పూజారులచే నిర్వహించబడుతున్నాయి. ఖాట్మండు లోయలో అనేక భైరవ దేవాలయాలు ఉన్నాయి.[9]
మూలాలు[మార్చు]
- ↑ Apte, p. 727, left column
- ↑ For Bhairava form as associated with terror see: Kramrisch, p. 471.
- ↑ Gopal, Madan (1990). K.S. Gautam (ed.). India through the ages. Publication Division, Ministry of Information and Broadcasting, Government of India. p. 76.
- ↑ "Bhairava: The Wrathful". Archived from the original on 13 ఫిబ్రవరి 2015. Retrieved 13 మే 2015.
- ↑ Davidson, Ronald M. Indian Esoteric Buddhism: A Social History of the Tantric Movement, p. 211.
- ↑ John Whalen-Bridge; Gary Storhoff (2009). Emergence of Buddhist American Literature, The. State University of New York Press. p. 170. ISBN 978-1-4384-2659-4.
- ↑ Chalier-Visuvalingam, Elizabeth. “Bhairava’s Royal Brahmanicide: The Problem of the Mahābrāhmaṇa.” In Criminal Gods and Demon Devotees: Essays on the Guardians of Popular Hinduism. Edited by Alf Hiltebeitel, 157–229. Albany: State University of New York Press, 1989
- ↑ The Śiva Purana, Śatarudra Samhita, chapter-8, The Śiva Purana, part-III, (English translation), Motilal banarsidass Publishers Private Limited, Delhi, edition (reprint)-2002, p.1097-1103.
- ↑ Hiltebeitel, Alf, ed. Criminal Gods and Demon Devotees: Essays on the Guardians of Popular Hinduism. Albany: State University of New York Press, 1989