కె. వి. రబియా
కరివేప్పిల్ రబియా (జననం 1966) భారతదేశంలోని కేరళలోని మలప్పురంలోని వెల్లిలక్కాడుకు చెందిన శారీరక వికలాంగ సామాజిక కార్యకర్త, ఆమె 1990 లో మలప్పురం జిల్లాలో కేరళ రాష్ట్ర అక్షరాస్యత ప్రచారంలో తన పాత్ర ద్వారా ప్రాముఖ్యతను సంతరించుకుంది. ఆమె కృషిని జాతీయ స్థాయిలో భారత ప్రభుత్వం పలుమార్లు గుర్తించింది. 1994లో భారత ప్రభుత్వ మానవ వనరుల అభివృద్ధి మంత్రిత్వ శాఖ సమాజానికి ఆమె చేసిన సేవలకు గాను నేషనల్ యూత్ అవార్డును ప్రదానం చేసింది. [1] జనవరి 2001లో, మహిళల అభ్యున్నతి, సాధికారతకు ఆమె చేసిన కృషికి గాను 1999 సంవత్సరానికి గాను మొదటి కన్నగి స్త్రీ శక్తి పురస్కార్ పురస్కారం లభించింది. [2] [3] జనవరి 2022 లో ఆమెకు భారతదేశ నాల్గవ అత్యున్నత పౌర పురస్కారం పద్మశ్రీ లభించింది. [4]
ప్రారంభం
[మార్చు]1966 ఫిబ్రవరి 25న కేరళలోని మలప్పురం జిల్లాలోని వెల్లిలక్కాడు అనే మారుమూల గ్రామంలో పేద మాప్పిల కుటుంబంలో చిన్నపాటి రేషన్ దుకాణం యజమాని కుమార్తెగా జన్మించిన రబియా తిరురంగడి హైస్కూల్లో ప్రాథమిక విద్యను అభ్యసించి, తిరురంగడిలోని పీఎస్ఎంఓ కళాశాలలో గ్రాడ్యుయేషన్ పూర్తి చేసింది. 17 ఏళ్ల వయసులో కాలేజీలో మొదటి సంవత్సరం చదువుతున్నప్పుడుపోలియోతో కాళ్లు విరిగిపోయాయి. కేవలం వీల్ చైర్ సహాయంతో మాత్రమే కదలగలగడంతో ఆమె చదువును ఆపేయాల్సి వచ్చింది.[5] [6]
అక్షరాస్యత ప్రచారం
[మార్చు]జూన్ 1990 లో, ఆమె తన ప్రాంతానికి సమీపంలో అన్ని వయస్సుల నిరక్షరాస్యులకు వయోజన అక్షరాస్యత కోసం ఒక ప్రచారాన్ని ప్రారంభించింది. ఆరు నెలల్లోనే తిరురంగడిలోని నిరక్షరాస్యులంతా ఆమె తరగతిలో చేరారు. ఆమె పని ఆమె శారీరక పరిస్థితి క్షీణించినప్పటికీ, ఆమె ముందుకు కదిలింది, ప్రజల నుండి, అధికారుల నుండి మద్దతు పొందింది. 1992 జూన్ లో, రాష్ట్ర అధికారులు, అధికారులు ఆమె తరగతి గదిని సందర్శించారు, 80 సంవత్సరాల వృద్ధురాలితో పాటు 8 సంవత్సరాల పిల్లవాడు చదువుకోవడం చూసి ఆశ్చర్యపోయారు. తమ గ్రామంలో మౌలిక వసతులు లేవని ఫిర్యాదులు అందడంతో జిల్లా కలెక్టర్ గ్రామానికి రోడ్లు, విద్యుత్, టెలిఫోన్, నీటి కనెక్షన్ మంజూరు చేశారు. ఒకటిన్నర కి.మీ రోడ్డుకు అక్షర (పదం) రోడ్డు అని నామకరణం చేశారు. [5] [6] [7]
తరువాత చలనం (మోషన్) అనే స్వచ్ఛంద సంస్థను ప్రారంభించి, దాని అధ్యక్షురాలిగా కొనసాగుతున్నారు. ఇది శారీరక లేదా మేధో వైకల్యం ఉన్న పిల్లల కోసం ఆరు పాఠశాలలను నడుపుతుంది. ఈ సంస్థ ఆరోగ్య అవగాహనను కూడా ప్రోత్సహిస్తుంది, పాఠశాలలు, ఆరోగ్య క్లబ్బులు, నిరంతర విద్యా కార్యక్రమాలు, మహిళలకు శిక్షణ, శారీరక వికలాంగుల పునరావాసాన్ని నిర్వహిస్తుంది. మద్యపానం, వరకట్నం, కుటుంబ కలహాలు, మూఢనమ్మకాలు, మతతత్వానికి వ్యతిరేకంగా ప్రజల్లో చైతన్యం తీసుకురావడం కూడా దీని కార్యకలాపాలు. విద్యాపరంగా వెనుకబడిన వేలిలక్కాడు గ్రామంలో మహిళల కోసం చిన్న తరహా తయారీ యూనిట్, మహిళా లైబ్రరీ, యూత్ క్లబ్ ను ఏర్పాటు చేసింది. కేరళలో నిరక్షరాస్యతను రూపుమాపడంలో ఆమె కృషి ప్రముఖ పాత్ర పోషించింది. [5] [6] [7]
"అక్షయ: బ్రిడ్జింగ్ ది డిజిటల్ డివైడ్" ప్రాజెక్టులో ఆమె కూడా పాలుపంచుకుంది, ఇది 'మలప్పురంను భారతదేశంలో మొదటి ఇ-అక్షరాస్యత జిల్లాగా మార్చింది. [8]
వ్యక్తిగత పోరాటాలు
[మార్చు]నడుము కింద పోలియో సోకడంతో వీల్ చైర్ లో తిరుగుతూనే ఉంది. కానీ కొన్నేళ్ల తర్వాత 2000లో ఆమెకు క్యాన్సర్ సోకినట్లు నిర్ధారణ కావడంతో పరిస్థితి మరింత క్లిష్టంగా మారింది. త్రిస్సూర్ లోని అమల ఆసుపత్రిలో ఆమెకు కీమోథెరపీ విజయవంతంగా జరిగింది. ఆసుపత్రిలో ఉన్నప్పుడు, ఆమె ఇతర రోగులకు కౌన్సిలింగ్ ఇచ్చింది, వారి భవిష్యత్తుపై వారిలో ఆశను నింపింది. [9]
2002లో మక్కాకు హజ్ యాత్రకు వెళ్లి హజ్ చేసి తన చిరకాల కలను నెరవేర్చుకున్నారు. [9] [10]
2004 నాటికి, ఆమె తన పనికి తిరిగి వచ్చింది, కానీ మరొక విషాదం ఆమెను తాకింది. బాత్రూమ్లో నేలపై జారిపడి వెన్నెముక స్తంభం విరిగి ఆమె కదలికలను దాదాపు నిలిపివేసింది. మెడ కింద ఆమె పాక్షికంగా పక్షవాతానికి గురైంది. ఆ తర్వాత కండరాలు పనిచేయకపోవడంతో యూరిన్ బ్యాగ్ తో ఆత్మహత్య చేసుకోవాల్సి వచ్చింది. నీటి మంచం మీద పడుకుని, నొప్పిని, అసమర్థతను భరించడానికి ప్రయత్నిస్తూ, రంగురంగుల పెన్సిళ్లను ఉపయోగించి నోట్ బుక్స్ పేజీలపై తన జ్ఞాపకాలను రాయడం ప్రారంభించింది. ప్రతికూలతలు ఉన్నప్పటికీ, ఆమె ఇప్పటికీ చలనం వద్ద 100 మంది ఇతర వాలంటీర్లతో కలిసి నిరంతర సంకల్పంతో తన పనిని కొనసాగిస్తుంది [7] [9]
ఆమె ఆరోగ్యానికి ఎదురైన వివిధ సవాళ్లు కుటుంబ మనస్తత్వాన్నే కాకుండా వారి ఆర్థిక స్థితిగతులను కూడా దెబ్బతీశాయి. తన చికిత్సకు అవసరమైన ఆర్థిక స్థోమతను పొందడానికి, ఆమె మంచం మీద కష్టపడి తన జ్ఞాపకాలను మాటలకు మాటగా రాసి, పుస్తకాన్ని పూర్తి చేసింది - మౌన నంబరంగల్ . [9]
గుర్తింపు
[మార్చు]ఆమె ఆత్మకథ స్వప్నంగల్కు చిరకుకలుండు (కలలకు రెక్కలు ఉన్నాయి) ఏప్రిల్ 2009లో విడుదలైంది. సుకుమార్ అజికోడ్ చరిత్రలోని కొన్ని గొప్ప జీవిత చరిత్రలతో పోలిస్తే దీనిని ప్రశంసించారు. [11] ఆమె జ్ఞాపకాల మునుపటి సంకలనం మౌన నోంబరంగల్ (సైలెంట్ టియర్స్) ను కేరళ ముఖ్యమంత్రి వి.ఎస్.అచ్యుతానందన్ 2006 అక్టోబరు 26 న విడుదల చేశారు. ఆమె మరో 3 పుస్తకాలు కూడా రాశారు. ఆమె తన వైద్య ఖర్చుల కోసం పుస్తకం నుండి రాయల్టీని ఉపయోగిస్తుంది[7] [9]
శారీరక వైకల్యాలు ఉన్నప్పటికీ ఆమె సాధించిన విజయాలు ఆమెను 1990 లలో కేరళలో అక్షరాస్యత ప్రచారానికి చిహ్నంగా చేశాయి. [11] దర్శకుడు అలీ అక్బరు రూపొందించిన 'రబియా మూవ్స్' అనే బయోగ్రఫీ చిత్రం స్ఫూర్తిదాయక కంటెంట్తో 14 భాషల్లోకి అనువాదమైంది. ప్రపంచవ్యాప్తంగా వివిధ ప్రచురణలు ఆమె రచనలపై 100కు పైగా వ్యాసాలు రాశాయి.[12][5]
1994 లో భారత ప్రభుత్వ మానవ వనరుల అభివృద్ధి మంత్రిత్వ శాఖ నుండి నేషనల్ యూత్ అవార్డును గెలుచుకోవడం ద్వారా ఆమె మొదటి జాతీయ గుర్తింపు పొందింది. 73వ గణతంత్ర దినోత్సవం సందర్భంగా 2022 జనవరి 25న పద్మశ్రీ అవార్డు అందుకున్నారు. 2000 సంవత్సరంలో భారత ప్రభుత్వ శిశు సంక్షేమ శాఖ ఏర్పాటు చేసిన కన్నగి దేవి స్త్రీ శక్తి పురస్కారాన్ని ఆమె అందుకున్నారు. 2000 సంవత్సరంలో భారత ప్రభుత్వ కేంద్ర యువజన వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖ, యుఎన్ డిపి సంయుక్తంగా ఏర్పాటు చేసిన యూత్ వాలంటీర్ అగైనెస్ట్ పావర్టీ అవార్డును గెలుచుకుంది. జూనియర్ ఛాంబరు ఇంటర్నేషనల్ ఆమెను 1999లో టెన్ అవుట్ స్టాండింగ్ యంగ్ ఇండియన్స్ అవార్డుకు ఎంపిక చేసింది. నెహ్రూ యువకేంద్ర అవార్డు, బజాజ్ ట్రస్ట్ అవార్డు, రామశ్రమం అవార్డు, రాష్ట్ర అక్షరాస్యత సమితి అవార్డు, సీతి సాహెబ్ స్మారక అవార్డు (2010), ఉత్తమ సామాజిక సేవ కోసం జోసెఫ్ ముండస్సేరి అవార్డు (2010), డాక్టర్ మేరీ వర్గీస్ అవార్డు ఫర్ ఎక్సలెన్స్ ఇన్ ఎంపవర్మెంట్ ఎబిలిటీ (2013) ఇతర అవార్డులు ఉన్నాయి.
కోట్స్
[మార్చు]భక్తిగల ముస్లిం అయిన రబియా ఖురాన్ చదవడానికి ఎక్కువ సమయం కేటాయిస్తుంది, తన విజయానికి క్రెడిట్ దేవుడికి అంకితం చేస్తుంది [7]
ఆయనే నా శక్తికి ఏకైక వనరు, ఇకపై జీవితంలో అవార్డుల కోసం నేను తప్పక పనిచేస్తాను.
ఆమె విద్యార్థుల్లో ఆమె తల్లి, నానమ్మ ఉన్నారు. ఆ పరిస్థితి ఆమెకు ఉత్తేజపరిచింది:.
60, 70 ఏళ్ల వయసులో చాలా మంది స్లేట్స్, పెన్సిళ్లతో క్లాసుకు రావడం చాలా ఆనందంగా ఉంది... మా అమ్మమ్మ నన్ను టీచర్ అని పిలిచినప్పుడు నేను నిజంగా థ్రిల్ అయ్యాను.
మరో సందర్భంలో ఆమె మాట్లాడుతూ..: [8]
నా సలహా ఏమిటంటే, మీరు ఒక కాలు కోల్పోయినప్పుడు, మీరు మరొక కాలుపై నిలబడతారు, మీరు రెండు కాళ్ళను కోల్పోయినప్పుడు, మీకు మీ చేతులు ఉంటాయి. విధి వాటిని కూడా కత్తిరించినప్పుడు, మీరు మీ మెదడు బలంపై జీవిస్తారు.
కేరళ గవర్నర్ ఆర్.ఎల్.భాటియా తన రాబోయే ఆత్మకథలోని కొన్ని భాగాలను ఆంగ్లంలో చదివిన తరువాత ఆమెకు లేఖ రాశారు: [8]
అమెరికా మాజీ అధ్యక్షుడు ఫ్రాంక్లిన్ డి.రూజ్ వెల్ట్ చెప్పిన మాటలను మీ అంకితభావంతో కూడిన సేవ గుర్తుచేస్తుంది, 'మనం భయపడాల్సింది భయానికే'.
పుస్తకాలు
[మార్చు]- మౌనా నంబరంగల్ (సైలెంట్ టియర్స్) – మెమోయిర్స్ – 2006
- స్వప్నంగాల్కు చిరాకుకలుండు (కలలకు రెక్కలున్నాయి) – ఆత్మకథ Archived 2010-12-03 at the Wayback Machine 2009
ప్రస్తావనలు
[మార్చు]- ↑ "Ker sanctions Rs 5 lakh to physically challenged social worker". outlookindia.com. Retrieved 2021-07-23.
- ↑ Pg 282 Annual plan, India. Planning Commission, 2001
- ↑ Pg 5, Women and children, our commitment: two years of progress, October 1999 to September 2001, Dept. of Women and Child Development, Ministry of Human Resource Development, Govt. of India, 2001
- ↑ "Padma Awards 2022". Padma Awardee Ticket 2022.
- ↑ 5.0 5.1 5.2 5.3 Pg 166–167, KV Rabiya, Some Outstanding Women of India By Dr. Satishchandra Kumar
- ↑ 6.0 6.1 6.2 FIVE WOMEN TO RECEIVE STREE SHAKTI PURASKAR FOR 1999, Government of India, Press Information Bureau releases, October 2000
- ↑ 7.0 7.1 7.2 7.3 7.4 "Moving force – India Beats". The Hindu. 30 September 2007. Archived from the original on 8 November 2012.
- ↑ 8.0 8.1 8.2 "For Literacy Movement Champion the Only Thing to Fear Is Fear Mohammed Ashraf, Arab News, THIRUVANANTHAPURAM, 18 November 2006". Archived from the original on 30 March 2012. Retrieved 7 December 2010.
- ↑ 9.0 9.1 9.2 9.3 9.4 Kungumam Archived 2022-01-23 at the Wayback Machine, December Issue, 2006]
- ↑ "ധന്യാനുഭവത്തിന്റെ അറഫ സംഗമം". 22 February 2002. Archived from the original on 30 సెప్టెంబరు 2011. Retrieved 18 జనవరి 2024.
- ↑ 11.0 11.1 Rabiya's autobiography released The Hindu, 19 April 2009
- ↑ http://www.mnddc.org/news/inclusion-daily/2006/10/100406indadvemp.htm Archived 2012-03-15 at the Wayback Machine Crusader Helps Children And Women Achieve 4 October 2006, The Minnesota Governor's Council on Developmental Disabilities