గులాం రసూల్ సంతోష్

గులాం రసూల్ సంతోష్ (1929 -1997 మార్చి 10) జి. ఆర్. సంతోష్ గా సుపరిచితుడు. అతను కాశ్మీరీ చిత్రకారుడు, కవి. కాశ్మీర్ శైవమతం నుండి ప్రేరణ పొందిన ఇతివృత్తాలకు అతను బాగా ప్రసిద్ధి చెందాడు. 1979లో, అతను రాసిన 'బే సోఖ్ రూహ్' అనే కవితకు సాహిత్య అకాడమీ అవార్డు అందుకున్నాడు.

ప్రారంభ జీవితం

అతను పాత శ్రీనగర్ చింక్రాల్ మొహల్లా హబ్బా కాదల్ పరిసరాల్లో నిరాడంబరమైన కాశ్మీరీ ముస్లిం కుటుంబంలో గులాం రసూల్ గా జన్మించాడు. తన తండ్రి మరణం తరువాత పాఠశాల విద్యను ఒదిలి అతను రాయడం, సైన్ బోర్డులు చిత్రించడం, పట్టు నేయడం, గోడలకు వెల్ల వేయడం వంటి వివిధ ఉద్యోగాలను చేపట్టాడు. 1954లో పశ్చిమ భారతదేశంలోని గుజరాత్ రాష్ట్రంలోని బరోడా నగరంలో ప్రముఖ భారతీయ చిత్రకారుడు ఎన్. ఎస్. బెంద్రే వద్ద లలిత కళలను అభ్యసించడానికి స్కాలర్షిప్ పొందాడు.

అదే సమయంలో సంప్రదాయవాద కాశ్మీరీ సమాజంలో అసాధారణమైనదిగా, ఆమోదయోగ్యం కాదని భావించినది అతను చేశాడు-అతను తన చిన్ననాటి ప్రియురాలు సంతోష్ ను వివాహం చేసుకున్నాడు, ఆమె కాశ్మీరీ పండిట్. ఆమె పేరును కూడా తన పేరుతో పాటు స్వీకరించాడు.

కెరీర్

1960ల ప్రారంభంలో సంతోష్ తాంత్రిక కళ, కాశ్మీర్ శైవమతాన్ని అభ్యసించాడు. 1964లో ఆధునిక తాంత్రిక చిత్రాలకు కొన్ని ఉత్తమ ఉదాహరణలను రూపొందించడానికి అతను ఈ శైలిని అవలంబించాడు. అతని చిత్రాలు రంగుల చైతన్యం, చక్కటి గీతలు, ఆధ్యాత్మిక శక్తి తో పాటు ఇంద్రియాలకు ప్రసిద్ధి చెందాయి. అతని చిత్రాలు పదవ సావో పాలో ఆర్ట్ బియెనియల్ -1969 , 1985 లో లాస్ ఏంజిల్స్, కాలిఫోర్నియా విశ్వవిద్యాలయం 'నియో-తంత్రః కాంటెంపరరీ ఇండియన్ ఆర్ట్ ఇన్స్పైర్డ్ బై ట్రెడిషన్' ప్రదర్శనతో సహా ప్రముఖ అంతర్జాతీయ ప్రదర్శనలలో ప్రదర్శించబడ్డాయి.

సంతోష్ కాశ్మీరీ భాషలో నాటకాలు, కవిత్వం, వ్యాసాలు కూడా రాశాడు. కాశ్మీరీ శైవమతంపై కూడా అతను అధికారంగలవాడు, శారదా అని పిలువబడే పురాతన, దాదాపు అంతరించిపోయిన కాశ్మీరీ లిపిని చదవగల, వ్రాయగల అతి కొద్ది మందిలో అతను ఒకరు.

మరణం

అతను 1997 మార్చి 10న భారతదేశంలోని న్యూఢిల్లీలో మరణించాడు. అతనికి భార్య, కుమారుడు, కుమార్తె ఉన్నారు.