యవనిక (తెర)
యవనిక (English: Front curtain) అనగా రంగస్థలం యొక్క ముందరి తెర.[1] రంగస్థలాన్ని, ప్రేక్షకాగారాన్ని వేరుపరచడానికి ఇది ఉపయోగపడుతుంది. దీనిని జవనిక (జనులు దీనిలో కలవడం), తిరస్కరణి (నటులను కనపడకుండా చేసేది), ప్రతీసీర (అడ్డంగా కట్టింది) అని కూడా పిలుస్తారు.[2]
నేపథ్యం
[మార్చు]ప్రాచీన గ్రీకు నాటకరంగం, ప్రాచీన రోమన్ నాటకరంగంలో ఈ యవనిక లేదు. క్రీ.పూ. పాంపె అనే వ్యక్తి మార్షియన్ రాతితో నాటకశాలను కట్టించి దానికి యవనిక (తెర)ను పెట్టాడు. దానిని చట్రంలో బిగించి, నాటక ప్రారంభంలో ఆ చట్రం భూమిలోపలికి పోయి, నాటకం పూర్తయ్యాక పైకి వచ్చేలా ఏర్పాటుచేశాడు. 1660లో ఇంగ్లాండులో వాడుకలోకి వచ్చిన ఈ యవనిక, అటు తర్వాత ఇతర దేశాలకు వ్యాపించింది.[3] యవనిక సాధారణంగా ప్రదర్శన ప్రారంభంలో తెరవబడుతుంది, అంతరాయాల కోసం, ప్రదర్శన ముగింపు పూర్తి కాగానే మూసివేయబడుతుంది[4].
రకాలు
[మార్చు]
యవనిక మూడు రకాలుగా ఉంటుంది.
1. పైకి కిందికి కదిలేది
[మార్చు]పైకి కిందికి కదిలేది ఒకే పెద్ద యవనిక ఆస్ట్రియన్ యవనిక ఇరవయ్యవ శతాబ్దం మధ్యలో జనాదరణ పొందాయి. వైవిధ్యం జలపాతం యవనిక దృశ్యపరంగా ఆకర్షణీయంగా పనిచేయడానికి సరళమైనవిగా పరిగణించబడతాయి, తక్కువ ముడుచుకు పోవడానికి స్థలం అవసరం, పంక్తులపై లాగడం ద్వారా తెర తెరవబడుతుంది, కానీ సంక్లిష్టమైన రిగ్గింగ్ కలిగి ఉంటాయి చాలా ఖరీదైనవి. ప్రతి పంక్తి స్వతంత్రంగా నిర్వహించబడుతుంది, దీని వలన యవనిక ప్రారంభం ఆకారం ఎత్తును నియంత్రించడం సాధ్యపడుతుంది. వస్త్రము యొక్క వెడల్పుకు సమానంగా బహుళ నిలువు వరుసలు (సాధారణంగా నైలాన్ బట్ట) ఉంటాయి, ఇది సాధారణంగా సన్నని పట్టు గుడ్డతో తయ్యారు చేసినది. ప్రతి పంక్తి యవనిక పైభాగంలో ఉన్న ఒక గుండ్రని ఇరుసు ద్వారా ఆపై అడ్డంగా ఒక సాధారణగా విప్పడానికీ, చుట్టుకోవాడానికీ, ఉపయోగపడే ముఖ్యమైన ఇరుసుకు వెళుతుంది. పంక్తులు ముఖ్యమైన ఇరుసు నుండి భూమిని చివరలు చేరుకునే వరకు దిగుతాయి, ఇది యవనిక పెంచడానికి ఉపయోగిస్తారు. ఈ పనితీరును నిర్వహించడానికి వ్యక్తులు నిర్మించడం కష్టం ఎందుకంటే యవనిక చాలా భారీగా ఉంటుంది ఒక వించ్ (క్షితిజ సమాంతర భ్రమణ డ్రమ్ చుట్టూ తాడు, కేబుల్ గొలుసు మూసివేసే ఒక లిఫ్టింగ్ పరికరం, మోటారు విద్యుత్ వనరుల ద్వారా తిప్పబడుతుంది) అవసరం.
2. పక్కకు తప్పుకునేది
[మార్చు]పక్కకు తప్పుకునేది వెనీషియన్ యవనిక, తెరిచి అడ్డంగా మూసివేసి, మధ్యలో విడిపోతాయి, సమాంతర కొలుతలతో అంతే పొడవు అంతటా పంపిణీ చేయబడిన బహుళ నిలువు వరుసలను కలిగి ఉంటుంది (ఇది సాధారణంగా 200% సంపూర్ణతతో తయారు చేయబడుతుంది. సన్నగా, మృదువుగా ఉండాలి కాబట్టి ఇది బాగా పనిచేస్తుంది).[5][6] ఆస్ట్రియన్ మాదిరిగా కాకుండా, మధ్యలో రెండు యవనికలు ఉంటాయి రెండు బాగాలుగా విడిపోతు, మూసుకుపోవుచు, అవి ఎల్లప్పుడూ స్వేచ్ఛగా వ్రేలాడదీయబడతాయి, ఎగువ అంచున ఉన్న నిలువు పెట్టె వరుసలతో అలంకరించబడతాయి. అవి నిర్మించటానికి అతి తక్కువ ఖర్చుతో కూడిన థియేటర్ యవనిక ఆపరేట్ చేయడం చాలా సులభం. ఈ రకమైన యవనిక చాలా స్వతంత్ర పంక్తుల కారణంగా చాలా బాగా పనిచేస్తుంది. నిర్మించడం చాలా సులభం, చాలా సందర్భాలలో ఒకే వ్యక్తి చేత నిర్వహించవచ్చు.
3. అప్పటికప్పుడు కప్పేది
[మార్చు]పూర్వకాలం సాంప్రదాయం పద్దతి యాత్రికులు తెరవడం, మూసివేయడం, ఇది చాలా చిన్న వేదికలలో తప్ప చాలా అరుదుగా ఉపయోగించబడుతుంది. వాస్తవానికి వేదికపై ఉపయోగించాల్సిన అరుదైన యవనిక (తెర)లు. ఇది రెండు అతివ్యాప్తి ప్యానెల్లను కలిగి ఉంటుంది (తరచూ కానీ ఎప్పుడూ మెప్పించబడదు) పంక్తులు లాగినప్పుడు, ప్రతి యవనిక వికర్ణంగా బయటకు ఆఫ్ చేయబడుతుంది. ఒక్కటి ఎగువ వేదిక మూలలో రింగులతో కుట్టినది, దాని మధ్య-పాయింట్ వేదికపై ఒక మూలలో దిగువ అంచు. ఒక అత్యల్ప రింగ్‌కు జతచేయబడి, ఇతర రింగుల ద్వారా ఆపై నేల వరకు పరుచుకుని ఉంటుంది, ఇది వేదికను పూర్తిగా పక్కకు తప్పుకోదు ప్రేక్షకుల వీక్షణను పరిమితం‌లో ఇది వడకట్టిన, డేరా లాంటి వీక్షణ స్ధలంను కొంత వరకు తగ్గిస్తుంది,
ఇవి కూడా చూడండి
[మార్చు]మూలాలు
[మార్చు]
- ↑ నాటక విజ్ఞాన సర్వస్వం, తెలుగు విశ్వవిద్యాలయం కొమర్రాజు వెంకట లక్ష్మణరావు విజ్ఞాన సర్వస్వం కేంద్ర ప్రచురణ, హైదరాబాదు, 2008, పుట.471.
- ↑ నాటక విజ్ఞాన సర్వస్వం, తెలుగు విశ్వవిద్యాలయం కొమర్రాజు వెంకట లక్ష్మణరావు విజ్ఞాన సర్వస్వం కేంద్ర ప్రచురణ, హైదరాబాదు, 2008, పుట.333.
- ↑ నాటక విజ్ఞాన సర్వస్వం, తెలుగు విశ్వవిద్యాలయం కొమర్రాజు వెంకట లక్ష్మణరావు విజ్ఞాన సర్వస్వం కేంద్ర ప్రచురణ, హైదరాబాదు, 2008, పుట.334.
- ↑ Holloway, John (2020). Illustrated Theatre Production Guide (Second ed.). Burlington, MA: Elsevier. ISBN 978-0-240-81204-5.
- ↑ "Stage Curtains, Theatrical Drapery, ADC Curtain Track, Curtain Systems, and Accessories". www.showworksonline.com. Archived from the original on 2020-06-29. Retrieved 2020-06-27.
- ↑ "StageCurtains". S&K Theatrical Draperies. Archived from the original on 2019-09-21. Retrieved 2020-06-27.