న్యాయమూర్తి

వికీపీడియా నుండి
Jump to navigation Jump to search
లీలా సేథ్ ఢిల్లీ హైకోర్టు మొదటి మహిళా న్యాయమూర్తి, రాష్ట్ర హైకోర్టుకు మొదటి మహిళా ప్రధాన న్యాయమూర్తి.

న్యాయమూర్తి, ఒంటరిగా లేదా న్యాయమూర్తుల బృందంలో భాగంగా కోర్టు కార్యకలాపాలకు అధ్యక్షత వహించే వ్యక్తి.[1] న్యాయమూర్తుల అధికారాలు, విధులు, నియామక పద్ధతి, క్రమశిక్షణ, శిక్షణ వేర్వేరు అధికార పరిధిలో విస్తృతంగా మారుతూ ఉంటాయి.న్యాయమూర్తి నిష్పాక్షికంగా, బహిరంగ కోర్టులో విచారణను నిర్వహించాల్సి ఉంటుంది. న్యాయమూర్తి దావాలకు చెందిన అందరు సాక్షులను, కేసులకు సంబంధించిన న్యాయవాదుల వాదనలను, న్యాయవాదులు సమర్పించిన ఇతర సాక్ష్యాలను పరిశీలిస్తాడు.పార్టీల విశ్వసనీయత, వాదనలను అంచనా వేస్తాడు. ఆపై న్యాయ చట్టం ప్రకారం వ్యాఖ్యానాలతో, వారి స్వంత వ్యక్తిగత విచారణ ఆధారంగా ఆ వివాదంపై తీర్పును జారీ చేస్తాడు. తీర్పులలో కొన్ని తన అధికార పరిధిలో, న్యాయమూర్తి అధికారాలను జ్యూరీతో పంచుకోవచ్చు. నేర పరిశోధన విచారణ వ్యవస్థలలో , న్యాయమూర్తి పరిశీలించే మేజిస్ట్రేట్ కూడా కావచ్చు. న్యాయస్థాన విచారణలన్నీ చట్టబద్ధమైనవి, క్రమమైనవి అని ప్రిసైడింగ్ జడ్జి నిర్ధారిస్తారు.

చదువు, అర్హత[మార్చు]

చాలా మంది, కానీ అందరూ కాదు, న్యాయమూర్తులు న్యాయశాస్త్రంలో పట్టా కలిగి ఉంటారు. రాష్ట్ర, ఫెడరల్ న్యాయమూర్తులు సాధారణంగా న్యాయవాదిగా మారడానికి విద్యా అవసరాలను పూర్తి చేస్తారు. న్యాయ వ్యవస్థలోకి ప్రవేశించే ముందు న్యాయవాదిగా చాలా సంవత్సరాలు పని చేస్తారు. కొంతమంది న్యాయమూర్తులు నిర్ణీత కాలానికి ధర్మాసనంలో పనిచేయడానికి ఎన్నుకోబడతారు లేదా నియమిస్తారు.[2]

విధులు[మార్చు]

న్యాయమూర్తి అంతిమ పని చట్టపరమైన వివాదాన్ని తుది, బహిరంగ పద్ధతిలో పరిష్కరించడం, తద్వారా చట్ట నియమాన్ని ధృవీకరించడం. న్యాయమూర్తులు గణనీయమైన ప్రభుత్వ అధికారాన్ని వినియోగించుకుంటారు. శోధనలు, అరెస్టులు, జైలు శిక్షలు, అలంకారాలు, వ్యత్యాసాలు, మూర్ఛలు, బహిష్కరణలు ఇలాంటి చర్యలను అమలు చేయాలని వారు పోలీసు, సైనిక లేదా న్యాయ అధికారులను ఆదేశించవచ్చు. ఏదేమైనా, స్థిరత్వం, నిష్పాక్షికతను నిర్ధారించడానికి, ఏకపక్షతను నివారించడానికి, విచారణ విధానాలు అనుసరించటానికి న్యాయమూర్తులు పర్యవేక్షిస్తారు. న్యాయమూర్తి అధికారాలను అప్పీల్ కోర్టులు, సుప్రీం కోర్టులు వంటి ఉన్నత న్యాయస్థానాలు తనిఖీ చేస్తాయి. విచారణకు ముందు, పోలీసు అధికారులు, మరణవిచారణాధికారులు, ప్రాసిక్యూటర్లు లేదా పబ్లిక్ ప్రాసిక్యూటర్లు వంటి వారు, పోలీసు అధికారులు ముందస్తు వాస్తవాలను సేకరించిన సమాచారం గురించి విచారణ జరుపుతారు. వంద మంది దోషులు తప్పించుకున్నప్పటికి ఒక నిర్దోషికి కూడా శిక్ష పడకూడదనే భారతదేశ సాంప్రదాయంలో న్యాయమూర్తి తన, పర అనే భేదం లేకుండా న్యాయమైన తీర్పును ఇవ్వవలసి ఉంటుంది. న్యాయమూర్తి చట్టం ప్రకారం వాదులను, ప్రతివాదులను ప్రశ్నలద్వారా విచారిస్తాడు.[3]న్యాయవాది పార్టీల మధ్య రిఫరీగా వ్యవహరిస్తాడు. చట్టపరమైన వివాదాలలో నిర్ణయాలు ఇస్తాడు. న్యాయమూర్తి న్యాయస్థానం లోపల, వెలుపల అనేక రకాల విధులు నిర్వహిస్తారు. న్యాయస్థానంలో, న్యాయమూర్తి ప్రాసిక్యూషన్, డిఫెండింగ్ పార్టీల ఆరోపణలను వింటాడు, సాక్ష్యాలను వింటాడు. సాక్ష్యాలను అంగీకరించడంపై నియమాలు, వారి హక్కులను ప్రతివాదులకు తెలియజేస్తాడు. జ్యూరీకి ఆదేశిస్తాడు. సాక్షులను ప్రశ్నిస్తాడు. క్రిమినల్ కోర్టులో, న్యాయమూర్తులు క్రిమినల్ ముద్దాయిల అపరాధం లేదా నిర్దోషిత్వాన్ని నిర్ణయిస్తారు. దోషులుగా తేలిన ప్రతివాదులపై శిక్షలు విధిస్తారు. సివిల్ కేసులలో, న్యాయమూర్తి బాధ్యత లేదా నష్టాలను నిర్ణయించవచ్చు.[1][4]

ఇవి కూడా చూడండి[మార్చు]

మూలాలు[మార్చు]

  1. 1.0 1.1 "Judge Job Description and Career Profile". web.archive.org. 2017-09-30. Archived from the original on 2017-09-30. Retrieved 2021-04-09.{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)
  2. "Definition of judge | Dictionary.com". www.dictionary.com. Retrieved 2021-04-09.
  3. "Definition of JUDGE". www.merriam-webster.com. Retrieved 2021-04-09.
  4. Kane, Sally A. "Judge Job Description: Salary, Skills, & More". The Balance Careers. Retrieved 2021-04-09.

వెలుపలి లంకెలు[మార్చు]