భారత పార్లమెంటరీ వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖ
భారత పార్లమెంటరీ వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖ | |
---|---|
![]() | |
Branch of Government of India | |
![]() | |
Ministry of Parliamentary Affairs | |
సంస్థ అవలోకనం | |
స్థాపనం | 1949[1] |
అధికార పరిధి | Government of India |
ప్రధాన కార్యాలయం | New Delhi |
వార్షిక బడ్జెట్ | ₹18.86 crore (US$2.4 million) (2018-19 est.)[2] |
ఏజెన్సీ కార్యనిర్వాహకుడు/లు | Kiren Rijiju, Union Cabinet Minister Arjun Ram Meghwal, Minister of State L. Murugan, Minister of State Umang Narula, IAS, Secretary |
వెబ్సైటు | |
mpa.nic.in |
పార్లమెంటరీ వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖ భారత ప్రభుత్వ మంత్రిత్వ శాఖ. దీనికి పార్లమెంటరీ వ్యవహారాల కేంద్ర క్యాబినెట్ మంత్రి నేతృత్వం వహిస్తారు.ఇది భారత పార్లమెంటుకు సంబంధించిన వ్యవహారాలను నిర్వహిస్తుంది రెండు సభలు, లోక్సభ ("హౌస్ ఆఫ్ ది పీపుల్," దిగువ సభ ) & రాజ్యసభ ("కౌన్సిల్ ఆఫ్ స్టేట్స్," ఎగువ సభ ) మధ్య లింక్గా పనిచేస్తుంది. ఇది ఒక శాఖగా 1949లో సృష్టించబడింది కానీ తర్వాత పూర్తి మంత్రిత్వ శాఖగా మారింది.
కేబినెట్ మంత్రులు
[మార్చు]సహాయ మంత్రులు
[మార్చు]నం. | ఫోటో | మంత్రి
(జనన-మరణ) నియోజకవర్గం |
పదవీకాలం | పార్టీ | మంత్రిత్వ శాఖ | ప్రధాన మంత్రి | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
నుండి | వరకు | కాలం | ||||||
1 | ![]() |
జగన్నాథరావు
(1909–?) చత్రపూర్ ఎంపీ |
1966 ఫిబ్రవరి 14 | 1967 మార్చి 13 | 1 సంవత్సరం, 27 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ | ఇందిరా ఐ | ఇందిరా గాంధీ |
2 | ![]() |
ఇందర్ కుమార్ గుజ్రాల్
(1919–2012) పంజాబ్ రాజ్యసభ ఎంపీ |
1967 మార్చి 18 | 1969 ఫిబ్రవరి 14 | 1 సంవత్సరం, 333 రోజులు | ఇందిరా II | ||
3 | ఓం మెహతా
(1927–1995) జమ్మూ కాశ్మీర్కు రాజ్యసభ ఎంపీ |
1970 జూన్ 30 | 1971 మార్చి 18 | 6 సంవత్సరాలు, 267 రోజులు | ||||
1971 మార్చి 18 | 1977 మార్చి 24 | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఆర్) | ఇందిర III | |||||
4 | లారంగ్ సాయి
(1935–2004) సర్గుజా ఎంపీ |
1977 ఆగస్టు 14 | 1979 జూలై 28 | 1 సంవత్సరం, 348 రోజులు | జనతా పార్టీ | దేశాయ్ | మొరార్జీ దేశాయ్ | |
5 | రామ్ కృపాల్ సిన్హా
(1934–2023) బీహార్ రాజ్యసభ ఎంపీ | |||||||
6 | పెండేకంటి వెంకటసుబ్బయ్య
(1921–1993) నంద్యాల ఎంపీ |
1980 జనవరి 16 | 1982 సెప్టెంబరు 2 | 2 సంవత్సరాలు, 229 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (I) | ఇందిర IV | ఇందిరా గాంధీ | |
7 | ![]() |
సీతారాం కేస్రీ
(1919–2000) బీహార్ రాజ్యసభ ఎంపీ |
1980 మార్చి 3 | 1982 జనవరి 15 | 1 సంవత్సరం, 318 రోజులు | |||
8 | ![]() |
HKL భగత్
(1921–2005) తూర్పు ఢిల్లీకి ఎంపీ |
1982 సెప్టెంబరు 2 | 1984 అక్టోబరు 31 | 2 సంవత్సరాలు, 59 రోజులు | |||
9 | కల్పనాథ్ రాయ్
(1941–1999) ఉత్తరప్రదేశ్కు రాజ్యసభ ఎంపీ |
1983 జనవరి 29 | 1984 అక్టోబరు 31 | 1 సంవత్సరం, 276 రోజులు | ||||
10 | ![]() |
HKL భగత్
(1921–2005) తూర్పు ఢిల్లీకి ఎంపీ |
1984 నవంబరు 4 | 1984 డిసెంబరు 31 | 57 రోజులు | రాజీవ్ ఐ | రాజీవ్ గాంధీ | |
11 | NKP సాల్వే
(1921–2012) మహారాష్ట్రకు రాజ్యసభ ఎంపీ | |||||||
12 | ![]() |
గులాం నబీ ఆజాద్
(జననం 1949) వాషిమ్ ఎంపీ |
1984 డిసెంబరు 31 | 1986 మే 12 | 1 సంవత్సరం, 132 రోజులు | రాజీవ్ II | ||
13 | ![]() |
మార్గరెట్ అల్వా
(జననం 1942) కర్ణాటక రాజ్యసభ ఎంపీ |
1984 డిసెంబరు 31 | 1985 సెప్టెంబరు 25 | 268 రోజులు | |||
(7) | ![]() |
సీతారాం కేస్రీ
(1919–2000) బీహార్ రాజ్యసభ ఎంపీ |
1985 సెప్టెంబరు 25 | 1986 అక్టోబరు 22 | 1 సంవత్సరం, 27 రోజులు | |||
14 | ![]() |
షీలా దీక్షిత్
(1938–2019) కన్నౌజ్ ఎంపీ |
1986 మే 12 | 1989 డిసెంబరు 2 | 3 సంవత్సరాలు, 204 రోజులు | |||
15 | ![]() |
MM జాకబ్
(1926–2018) కేరళకు రాజ్యసభ ఎంపీ |
1986 అక్టోబరు 22 | 1989 డిసెంబరు 2 | 3 సంవత్సరాలు, 61 రోజులు | |||
16 | రాధాకిషన్ మాల్వియా
(1943–2013) మధ్యప్రదేశ్కు రాజ్యసభ ఎంపీ |
1989 జూలై 4 | 1989 డిసెంబరు 2 | 151 రోజులు | ||||
17 | పి.నామ్గ్యాల్
(1937–2010) లడఖ్ ఎంపీ | |||||||
18 | సత్యపాల్ మాలిక్
(జననం 1946) అలీఘర్ ఎంపీ |
1990 ఏప్రిల్ 23 | 1990 నవంబరు 10 | 201 రోజులు | జనతాదళ్ | విశ్వనాథ్ | వీపీ సింగ్ | |
(15) | ![]() |
MM జాకబ్
(1926–2018) కేరళకు రాజ్యసభ ఎంపీ |
1991 జూన్ 21 | 1993 జనవరి 17 | 1 సంవత్సరం, 210 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (I) | రావు | పివి నరసింహారావు |
19 | ![]() |
రంగరాజన్ కుమారమంగళం
(1952–2000) సేలం ఎంపీ |
1991 జూన్ 21 | 1993 డిసెంబరు 2 | 2 సంవత్సరాలు, 164 రోజులు | |||
20 | అబ్రార్ అహ్మద్
(1956–2004) రాజస్థాన్ రాజ్యసభ ఎంపీ |
1993 జనవరి 18 | 1994 ఏప్రిల్ 2 | 1 సంవత్సరం, 74 రోజులు | ||||
(13) | ![]() |
మార్గరెట్ అల్వా
(జననం 1942) కర్ణాటక రాజ్యసభ ఎంపీ |
1993 జనవరి 19 | 1996 మే 16 | 3 సంవత్సరాలు, 118 రోజులు | |||
21 | ![]() |
ముకుల్ వాస్నిక్
(జననం 1959) బుల్దానా ఎంపీ | ||||||
22 | ![]() |
ఎడ్వర్డో ఫలేరో
(జననం 1940) మోర్ముగావ్ ఎంపీ |
1993 డిసెంబరు 18 | 1995 సెప్టెంబరు 19 | 1 సంవత్సరం, 275 రోజులు | |||
23 | ![]() |
రామేశ్వర్ ఠాకూర్
(1925–2015) బీహార్ రాజ్యసభ ఎంపీ |
1994 ఏప్రిల్ 17 | 1994 డిసెంబరు 22 | 249 రోజులు | |||
24 | మల్లికార్జున్ గౌడ్
(1941–2002) మహబూబ్ నగర్ ఎంపీ |
1994 ఏప్రిల్ 17 | 1996 మే 16 | 2 సంవత్సరాలు, 29 రోజులు | ||||
25 | మతంగ్ సిన్హ్
(1953–2021) అస్సాం రాజ్యసభ ఎంపీ |
1995 ఫిబ్రవరి 10 | 1996 మే 16 | 1 సంవత్సరం, 96 రోజులు | ||||
26 | విలాస్ ముత్తెంవార్
(జననం 1949) నాగ్పూర్ ఎంపీ |
1995 సెప్టెంబరు 15 | 1996 మే 16 | 244 రోజులు | ||||
27 | ![]() |
SS అహ్లువాలియా
(జననం 1951) బీహార్ రాజ్యసభ ఎంపీ |
1995 సెప్టెంబరు 19 | 1996 మే 16 | 240 రోజులు | |||
28 | ![]() |
బేణి ప్రసాద్ వర్మ
(1941–2020) కైసర్గంజ్ ఎంపీ |
1996 జూన్ 1 | 1996 జూలై 29 | 58 రోజులు | సమాజ్ వాదీ పార్టీ | దేవెగౌడ | హెచ్డి దేవెగౌడ |
29 | ఉమ్మారెడ్డి వెంకటేశ్వర్లు
(జననం 1935) బాపట్ల ఎంపీ |
1996 జూన్ 1 | 1997 ఏప్రిల్ 21 | 324 రోజులు | తెలుగుదేశం పార్టీ | |||
30 | SR బాలసుబ్రమణియన్
(జననం 1938) నీలగిరి ఎంపీ |
1996 జూన్ 29 | 1997 ఏప్రిల్ 21 | 296 రోజులు | తమిళ మానిలా కాంగ్రెస్ (మూపనార్) | |||
(29) | ఉమ్మారెడ్డి వెంకటేశ్వర్లు
(జననం 1935) బాపట్ల ఎంపీ |
1997 ఏప్రిల్ 21 | 1997 జూన్ 9 | 49 రోజులు | తెలుగుదేశం పార్టీ | గుజ్రాల్ | ఇందర్ కుమార్ గుజ్రాల్ | |
(30) | SR బాలసుబ్రమణియన్
(జననం 1938) నీలగిరి ఎంపీ |
1997 మే 1 | 1998 మార్చి 19 | 322 రోజులు | తమిళ మానిలా కాంగ్రెస్ (మూపనార్) | |||
31 | ![]() |
ఎంపీ వీరేంద్ర కుమార్
(1936–2020) కోజికోడ్ ఎంపీ |
1997 మే 26 | 1997 జూలై 2 | 37 రోజులు | జనతాదళ్ | ||
32 | ![]() |
జయంతి నటరాజన్
(జననం 1954) తమిళనాడుకు రాజ్యసభ ఎంపీ |
1997 జూన్ 9 | 1998 మార్చి 19 | 283 రోజులు | తమిళ మానిలా కాంగ్రెస్ (మూపనార్) | ||
33 | RK కుమార్
(1942–1999) తమిళనాడుకు రాజ్యసభ ఎంపీ |
1998 మార్చి 19 | 1998 మే 22 | 64 రోజులు | ఆల్ ఇండియా అన్నా ద్రవిడ మున్నేట్ర కజగం | వాజ్పేయి II | అటల్ బిహారీ వాజ్పేయి | |
34 | ![]() |
రామ్ నాయక్
(జననం 1934) ముంబై నార్త్ ఎంపీ |
1998 మార్చి 20 | 1999 మే 5 | 1 సంవత్సరం, 46 రోజులు | భారతీయ జనతా పార్టీ | ||
35 | ![]() |
దిలీప్ రే
(జననం 1954) ఒడిశా రాజ్యసభ ఎంపీ |
1998 మే 22 | 1999 అక్టోబరు 13 | 1 సంవత్సరం, 144 రోజులు | బిజు జనతా దళ్ | ||
36 | ![]() |
సంతోష్ కుమార్ గంగ్వార్
(జననం 1948) బరేలీ ఎంపీ |
1999 ఫిబ్రవరి 16 | 1999 అక్టోబరు 13 | 239 రోజులు | భారతీయ జనతా పార్టీ | ||
37 | ![]() |
ముఖ్తార్ అబ్బాస్ నఖ్వీ
(జననం 1957) రాంపూర్ ఎంపీ | ||||||
(35) | ![]() |
దిలీప్ రే
(జననం 1954) ఒడిశా రాజ్యసభ ఎంపీ |
1999 అక్టోబరు 13 | 1999 నవంబరు 22 | 40 రోజులు | బిజు జనతా దళ్ | వాజ్పేయి III | |
38 | ![]() |
ఫగ్గన్ సింగ్ కులస్తే
(జననం 1959) మండల ఎంపీ |
భారతీయ జనతా పార్టీ | |||||
39 | శ్రీరామ్ చౌహాన్
(జననం 1953) బస్తీ ఎంపీ | |||||||
40 | ![]() |
O. రాజగోపాల్
(జననం 1929) మధ్యప్రదేశ్కు రాజ్యసభ ఎంపీ |
1999 నవంబరు 22 | 2004 మే 22 | 4 సంవత్సరాలు, 182 రోజులు | |||
41 | ![]() |
భావా చిఖాలియా
(1955–2013) జునాగఢ్ ఎంపీ |
2003 జనవరి 29 | 2004 మే 22 | 1 సంవత్సరం, 114 రోజులు | |||
42 | ![]() |
విజయ్ గోయెల్
(జననం 1954) చాందినీ చౌక్ ఎంపీ |
2003 జనవరి 29 | 2003 మే 24 | 115 రోజులు | |||
(36) | ![]() |
సంతోష్ కుమార్ గంగ్వార్
(జననం 1948) బరేలీ ఎంపీ |
2003 మే 24 | 2003 సెప్టెంబరు 8 | 107 రోజులు | |||
43 | ![]() |
సురేష్ పచౌరి
(జననం 1952) మధ్యప్రదేశ్కు రాజ్యసభ ఎంపీ |
2004 మే 23 | 2008 ఏప్రిల్ 6 | 3 సంవత్సరాలు, 319 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ | మన్మోహన్ ఐ | మన్మోహన్ సింగ్ |
44 | ![]() |
బిజోయ్ కృష్ణ హండిక్
(1934–2015) జోర్హాట్ ఎంపీ | ||||||
45 | ![]() |
సూర్యకాంత పాటిల్
(జననం 1948) హింగోలి ఎంపీ |
2004 మే 23 | 2009 మే 22 | 4 సంవత్సరాలు, 364 రోజులు | నేషనలిస్ట్ కాంగ్రెస్ పార్టీ | ||
46 | ![]() |
పవన్ కుమార్ బన్సాల్
(జననం 1948) చండీగఢ్ ఎంపీ |
2008 ఏప్రిల్ 6 | 2009 మే 22 | 1 సంవత్సరం, 46 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ | ||
47 | ![]() |
వి.నారాయణసామి
(జననం 1947) పుదుచ్చేరి ఎంపీ |
2008 ఏప్రిల్ 6 | 2009 మే 22 | 1 సంవత్సరం, 46 రోజులు | |||
2009 మే 28 | 2011 జూలై 12 | 2 సంవత్సరాలు, 45 రోజులు | మన్మోహన్ II | |||||
48 | ![]() |
పృథ్వీరాజ్ చవాన్
(జననం 1946) మహారాష్ట్రకు రాజ్యసభ ఎంపీ |
2009 మే 28 | 2011 అక్టోబరు 10 | 2 సంవత్సరాలు, 135 రోజులు | |||
49 | ![]() |
అశ్వనీ కుమార్
(జననం 1952) పంజాబ్ రాజ్యసభ ఎంపీ |
2011 జనవరి 19 | 2011 జూలై 12 | 174 రోజులు | |||
50 | ![]() |
హరీష్ రావత్
(జననం 1948) హరిద్వార్ ఎంపీ |
2011 జూలై 12 | 2012 అక్టోబరు 28 | 1 సంవత్సరం, 108 రోజులు | |||
51 | ![]() |
రాజీవ్ శుక్లా
(జననం 1959) మహారాష్ట్రకు రాజ్యసభ ఎంపీ |
2011 జూలై 12 | 2014 మే 26 | 2 సంవత్సరాలు, 318 రోజులు | |||
52 | ![]() |
పబన్ సింగ్ ఘటోవర్
(జననం 1950) దిబ్రూగఢ్ ఎంపీ |
2011 జూలై 20 | 2014 మే 26 | 2 సంవత్సరాలు, 310 రోజులు | |||
(36) | ![]() |
సంతోష్ కుమార్ గంగ్వార్
(జననం 1948) బరేలీ ఎంపీ |
2014 మే 27 | 2014 నవంబరు 9 | 166 రోజులు | భారతీయ జనతా పార్టీ | మోదీ ఐ | నరేంద్ర మోదీ |
53 | ![]() |
ప్రకాష్ జవదేకర్
(జననం 1951) మధ్యప్రదేశ్కు రాజ్యసభ ఎంపీ | ||||||
54 | ![]() |
రాజీవ్ ప్రతాప్ రూడీ
(జననం 1962) సరన్ ఎంపీ |
2014 నవంబరు 9 | 2016 జూలై 5 | 1 సంవత్సరం, 239 రోజులు | |||
(37) | ![]() |
ముఖ్తార్ అబ్బాస్ నఖ్వీ
(జననం 1957) ఉత్తరప్రదేశ్కు రాజ్యసభ ఎంపీ, 2016 నుండి జార్ఖండ్కు 2016 వరకు రాజ్యసభ ఎంపీగా ఉన్నారు . |
2014 నవంబరు 9 | 2017 సెప్టెంబరు 3 | 2 సంవత్సరాలు, 298 రోజులు | |||
(27) | ![]() |
SS అహ్లువాలియా
(జననం 1951) డార్జిలింగ్ ఎంపీ |
2017 జూలై 5 | 2017 సెప్టెంబరు 3 | 60 రోజులు | |||
(42) | ![]() |
విజయ్ గోయెల్
(జననం 1954) రాజస్థాన్ రాజ్యసభ ఎంపీ |
2017 సెప్టెంబరు 3 | 2019 మే 30 | 1 సంవత్సరం, 269 రోజులు | |||
55 | ![]() |
అర్జున్ రామ్ మేఘ్వాల్
(జననం 1953) బికనీర్ ఎంపీ |
2017 సెప్టెంబరు 3 | 2019 మే 30 | 6 సంవత్సరాలు, 281 రోజులు | |||
2019 మే 31 | 2024 జూన్ 10 | మోడీ II | ||||||
56 | ![]() |
V. మురళీధరన్
(జననం 1958) మహారాష్ట్రకు రాజ్యసభ ఎంపీ |
2019 మే 31 | 2024 జూన్ 10 | 5 సంవత్సరాలు, 10 రోజులు | |||
57 | ![]() |
అర్జున్ రామ్ మేఘ్వాల్
(జననం 1953) బికనీర్ ఎంపీ |
2024 జూన్ 10 | అధికారంలో ఉంది | 72 రోజులు | మోడీ III | ||
58 | ![]() |
ఎల్. మురుగన్
(జననం 1977) మధ్యప్రదేశ్కు రాజ్యసభ ఎంపీ |
2024 జూన్ 10 | అధికారంలో ఉంది | 72 రోజులు |
ఉప మంత్రులు
[మార్చు]నం. | ఫోటో | మంత్రి
(జనన-మరణ) నియోజకవర్గం |
పదవీకాలం | రాజకీయ పార్టీ | మంత్రిత్వ శాఖ | ప్రధాన మంత్రి | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
నుండి | వరకు | కాలం | ||||||
1 | ![]() |
సత్య నారాయణ్ సిన్హా
(1900–1983) బీహార్ రాజ్యాంగ సభ సభ్యుడు |
1948 అక్టోబరు 1 | 1949 ఫిబ్రవరి 26 | 148 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ | నెహ్రూ ఐ | జవహర్లాల్ నెహ్రూ |
2 | ![]() |
విద్యా చరణ్ శుక్లా
(1929–2013) మహాసముంద్ ఎంపీ |
1966 జనవరి 24 | 1966 ఫిబ్రవరి 14 | 21 రోజులు | ఇందిరా ఐ | ఇందిరా గాంధీ | |
3 | రోహన్లాల్ చతుర్వేది
(1919–?) ఇటాహ్ ఎంపీ |
1967 మార్చి 18 | 1967 నవంబరు 14 | 241 రోజులు | ఇందిరా II | |||
4 | నాగర్కర్నూలు ఎంపీ జేబీ ముత్యాల్రావు | |||||||
5 | ఇక్బాల్ సింగ్
(1923–1988) ఫాజిల్కా ఎంపీ |
1969 ఫిబ్రవరి 14 | 1970 జూలై 8 | 1 సంవత్సరం, 144 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (ఆర్) | |||
6 | రఘ్బీర్ సింగ్ పంజాజారీ
(1914–1999) పంజాబ్కు రాజ్యసభ ఎంపీ |
1970 జూన్ 30 | 1971 మార్చి 18 | 261 రోజులు | ||||
7 | రాజంపేట ఎంపీ పోతురాజు పార్థసారథి | |||||||
8 | కేదార్ నాథ్ సింగ్ సుల్తాన్ పూర్
ఎంపీ |
1971 మే 2 | 1974 అక్టోబరు 10 | 3 సంవత్సరాలు, 161 రోజులు | ఇందిర III | |||
9 | ![]() |
బి. శంకరానంద్
(1925–2009) చిక్కోడి ఎంపీ |
1971 మే 2 | 1977 మార్చి 24 | 5 సంవత్సరాలు, 326 రోజులు | |||
10 | కల్పనాథ్ రాయ్
(1941–1999) ఉత్తరప్రదేశ్కు రాజ్యసభ ఎంపీ |
1982 జనవరి 15 | 1982 సెప్టెంబరు 6 | 234 రోజులు | భారత జాతీయ కాంగ్రెస్ (I) | ఇందిర IV | ||
11 | మల్లికార్జున్ గౌడ్
(1941–2002) మహబూబ్ నగర్ ఎంపీ |
1982 జనవరి 15 | 1984 అక్టోబరు 31 | 2 సంవత్సరాలు, 351 రోజులు | ||||
1984 అక్టోబరు 31 | 1984 డిసెంబరు 31 | రాజీవ్ ఐ | రాజీవ్ గాంధీ | |||||
12 | రాధాకిషన్ మాల్వియా
(1943–2013) మధ్యప్రదేశ్కు రాజ్యసభ ఎంపీ |
1988 జూన్ 25 | 1989 జూలై 4 | 1 సంవత్సరం, 9 రోజులు | రాజీవ్ II | |||
13 | పి.నామ్గ్యాల్
(1937–2010) లడఖ్ ఎంపీ | |||||||
14 | ![]() |
జగదీప్ ధంఖర్
(జననం 1951) జుంజును ఎంపీ |
1990 మే 23 | 1990 నవంబరు 5 | 166 రోజులు | జనతాదళ్ | విశ్వనాథ్ | వీపీ సింగ్ |
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "Ministry of Parliamentary Affairs - About us". Ministry of Parliamentary Affairs, Government of India. Retrieved 8 August 2012.
- ↑ "Budget data" (PDF). www.indiabudget.gov.in. 2019. Archived from the original (PDF) on 4 March 2018. Retrieved 15 September 2018.