మార్కండేశ్వర మహాదేవ ఆలయం
మార్కండేశ్వర మహాదేవ ఆలయం ఉత్తర భారతదేశంలోని హర్యానాలోని కురుక్షేత్ర జిల్లాలో ఉన్న షహాబాద్ మార్కండ పట్టణంలో గల ఒక శివాలయం. మార్కండేశ్వరుడు అనే పేరు గొప్ప శివ భక్తుడైన మార్కండేయ మహర్షితో ముడిపడి ఉంది. ఈ ప్రదేశాన్ని శివుడు యముడితో యుద్ధం చేసి మార్కండేయ మహర్షికి అమరత్వాన్ని ప్రసాదించిన ప్రదేశంగా ప్రజలు భావిస్తారు.[1]
చరిత్ర[మార్చు]
షాహాబాద్ మార్కండ పట్టణం మార్కండ నది ఒడ్డున ఉంది. హర్యానా లోని ఘగ్గర్ ఉపనది అయిన పురాతన వేద సరస్వతి నది పరీవాహక వ్యవస్థలో ఉంది. ఈ నదికి మహర్షి మార్కండేయ నుండి పేరు వచ్చింది, మార్కండేయ మహర్షి అనేక పురాతన ఆశ్రమాలు పొరుగు జిల్లాలలోని నది ఒడ్డున ఉన్నాయి.
ఆలయ నిర్మాణం[మార్చు]
మార్కండేశ్వర మహాదేవ ఆలయ గోడలు యమధర్మరాజు నుండి హిందూ దేవుడైన శివుడు, మార్కండేయుడిని రక్షించే దృశ్యాన్ని వర్ణించే చిత్రాలను కలిగి ఉన్నాయి.
మహర్షి మార్కండేయ కథ[మార్చు]
మార్కండేయుడు ఒక ఆదర్శప్రాయమైన కుమారుడు, అతను 16 సంవత్సరాల వయస్సులో మరణానికి దగ్గరగా వెళ్ళాడు. అప్పటికే అతను గొప్ప శివ భక్తుడిగా ఎదిగాడు. అతను మరణించే రోజున తను శివలింగం రూపంలో ఉన్న శివుని ఆరాధించడం కొనసాగించాడు. యమ దూతలు, మృత్యుదేవత అతని గొప్ప భక్తి, నిరంతర ఆరాధన కారణంగా అతని ప్రాణాలను తీసివేయలేకపోయారు. చివరగా, మార్కండేయుడి ప్రాణాన్ని తీయడానికి యముడే స్వయంగా వచ్చి యువకుడైన మార్కండేయ ఋషి మెడలో తన యమపాశాన్ని బిగించాడు. పొరపాటున, శివలింగం చుట్టూ అది పడింది అపుడు దాని నుండి, శివుడు తన ఆవేశంతో ప్రత్యక్షమయ్యాడు, యముడు తన దురాక్రమణ చర్యకు దాడి చేశాడు. యముడిని యుద్ధంలో ఓడించిన తరువాత, యువ మార్కండేయుడు శాశ్వతంగా జీవించే వరంతో శివుడు అతనిని పునరుద్ధరించాడు. ఈ విధంగా, మహా మృత్యుంజయ స్తోత్రం మహర్షి మార్కండేయుడికి ఆపాదించబడింది.
మార్కండేయ పురాణం మార్కండేయ, జైమిని అనే మహర్షి మధ్య జరిగిన సంభాషణను కలిగి ఉంది. భాగవత పురాణంలోని అనేక అధ్యాయాలు అతని సంభాషణలు, ప్రార్థనలకు అంకితం చేయబడ్డాయి.[2] మహాభారతంలో మార్కండేయ మహర్షి ప్రస్తావన కూడా ఉంది.
ఆలయ పురాణం[మార్చు]
మార్కండేశ్వర్ మహాదేవ్ ఆలయం యువ మార్కండేయుడు తన విధిని గెలవడానికి శివుడిని ప్రార్థిస్తున్న ప్రదేశంగా భావించబడుతుంది. ఇక్కడే శివుడు యముడితో యుద్ధం చేసి మార్కండేయ మహర్షికి అమరత్వాన్ని ప్రసాదించాడు. ఇక్కడి అసలు ఆలయం మహాభారతానికి పూర్వం నాటిది, మూడవ సహస్రాబ్ది BC లో స్థాపించబడింది. ప్రస్తుత నిర్మాణం ఇటీవలిది, 20వ శతాబ్దం ప్రారంభంలో నిర్మించబడింది.
సందర్శించవలసిన రోజులు[మార్చు]
యాత్రికులు ఆదివారాలు, శ్రావణ మాసంలో పెద్ద సంఖ్యలో మార్కండేశ్వర మహాదేవ ఆలయాన్ని సందర్శిస్తారు, ఇది జూలియన్ క్యాలెండర్‌లో జూలై-ఆగస్టు నెలలకు అనుగుణంగా ఉంటుంది. ఈ ఆలయాన్ని చాలా సులభంగా చేరుకోవచ్చు, ఇది అంబాలాకు దక్షిణంగా 20 కిలోమీటర్ల దూరంలో ప్రసిద్ధ గ్రాండ్ ట్రంక్ రోడ్‌లోని అంబాలా-ఢిల్లీ విభాగంలో ఉంది. సిరోహి జిల్లా నుండి తూర్పున 28 కిమీ దూరంలో ఉన్న సిరోహి రోడ్డులోని అజారి గ్రామం సమీపంలో మార్కండేశ్వర్ మహాదేవ్ ఆలయం కూడా ఉంది. ఇది ఈ ప్రాంతంలోని పురాతన దేవాలయాలలో ఒకటిగా ప్రసిద్ధి చెందింది. మార్కండేశ్వర్ ఆలయంలో 365 రోజులు నీరు ప్రవహిస్తుంది. అక్కడ మూడు స్నాన గుండాలు ఉన్నాయి, ఇక్కడ ప్రజలు పిండ దానాలు కూడా చేస్తారు.
మూలాలు[మార్చు]
- ↑ Maha Mrityunjaya Stotram Archived 2008-06-14 at the Wayback Machine
- ↑ Srimad Bhagavatam, Canto 12, Chapter 8: Markandeya's Prayers to Nara-Narayana Rishi Archived 2008-03-14 at the Wayback Machine