మినాతి మిశ్రా
మినాతి మిశ్రా | |
|---|---|
| జననం | మినాతి మిశ్రా 1929 |
| మరణం | 2020 జనవరి 6 (వయసు 90–91) |
| వృత్తి | క్లాసికల్ డ్యాన్సర్ |
| క్రియాశీల సంవత్సరాలు | 1956–1990 |
| జీవిత భాగస్వామి | నిత్యానంద మిశ్రా |
| పిల్లలు | కుమారుడు |
| తల్లిదండ్రులు | బసంత్ కుమార్ దాస్ |
| పురస్కారాలు | పద్మశ్రీ సంగీత నాటక అకాడమీ అవార్డు ఒడిషా సంగీత నాటక అకాడమీ |
మినాతి మిశ్రా (1929 - 6 జనవరి 2020) భారతీయ శాస్త్రీయ నృత్య కళాకారిణి, నటి, భారతీయ శాస్త్రీయ నృత్య రూపమైన ఒడిస్సీలో తన నైపుణ్యానికి ప్రసిద్ది చెందింది. 2011 లో ఆమె జీవించి ఉన్న ఒడిస్సీ కళాకారిణిగా నివేదించబడింది. [1] [2] భారత ప్రభుత్వంభారత ప్రభుత్వం 2012 లో మిశ్రాను నాల్గవ అత్యున్నత పౌర పురస్కారం పద్మశ్రీతో సత్కరించింది. [3]
ప్రారంభ జీవితం[మార్చు]
మినాతి మిశ్రా, నీ మినాతి దాస్,[4] 1929 లో ప్రస్తుతం భారత రాష్ట్రమైన ఒడిషా రాష్ట్రంలో ఉన్న కటక్లో స్థానిక పాఠశాల ప్రధానోపాధ్యాయుడు బసంత్ కుమార్ దాస్కు జన్మించాడు, .[5] .ఆమె చిన్న వయస్సులోనే ఒడిస్సీ నృత్యకారుడు కబిచంద్ర కాళీచరణ్ పట్నాయక్ వద్ద అజిత్ ఘోష్, బనబిహరి మైతీ, ఒడిస్సీల పర్యవేక్షణలో థీమ్ ఆధారిత నృత్యం నేర్చుకోవడం ప్రారంభించింది. 1950 లో, మినాతి మిశ్రా ప్రసిద్ధ ఒడిస్సీ గురువు కేలుచరణ్ మహాపాత్ర వద్ద నేర్చుకోవడం ప్రారంభించారు.
1954 లో, మినాతి మిశ్రా ఒడిషా ప్రభుత్వం నుండి స్కాలర్షిప్పై రుక్మిణీ దేవి అరుండేల్ కళాక్షేత్రంలో చేరి, కుట్టి శారద, పెరియ శారద వద్ద ఒక సంవత్సరం భరతనాట్యం నేర్చుకున్నారు. [6]మరుసటి సంవత్సరం, ఆమె పండా వల్లూర్ పిళ్ళై చుక్కలింగం, మీనాక్షి సుందరం పిళ్ళై వద్ద శిక్షణ కోసం ఇండియన్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఫ్రీ ఆర్ట్స్లో చేరింది. ఆమె 1956 లో అరంగేట్రం చేసింది, తరువాతి మూడు సంవత్సరాలలో, భారతదేశంలోని అనేక ప్రధాన నగరాలలో ఆమె ప్రదర్శించిన అనేక ప్రదర్శనలలో మొదటిది. 1959 లో, ఇంటర్నేషనల్ ఫోటోగ్రాఫిక్ అసోసియేషన్ ఆమెను స్విట్జర్లాండ్కు ఆహ్వానించి జ్యూరిచ్, లూసెర్న్, జెనీవా, వింటర్థూర్లలో ప్రదర్శనలు ఇచ్చింది.[7]మూడు సంవత్సరాల తరువాత, నాట్యశాస్త్రంపై థీసిస్ చేసినందుకు జర్మనీలోని ఫిలిప్ యూనివర్శిటీ ఆఫ్ మార్బర్గ్ నుండి ఇండాలజీలో డాక్టరేట్ పట్టా లభించింది. 1963లో బెర్లిన్ ఫిల్మ్ ఫెస్టివల్ లో ప్రదర్శనకు ఆమెను ఆహ్వానించారు. ఆమె వ్యక్తీకరణ (భావ), నాటకీకరణ (అభినయ) నైపుణ్యాలకు ప్రసిద్ధి చెందింది. [8]
నటనా జీవితం[మార్చు]
మిశ్రా ఐదు ఒడియా చిత్రాల్లో నటించారు. ఆమె తొలి చిత్రం సూర్యముఖి 1963లో విడుదలైంది, తరువాత జీవన్ సత్తి, సాధన, అరుంధతి చిత్రాలు వచ్చాయి. ఈ నలుగురూ ఒడియాలో ఉత్తమ చిత్రంగా జాతీయ చలనచిత్ర పురస్కారాన్ని అందుకున్నారు. [9][10][11][12]ఆమె 1963 బెంగాలీ చిత్రం నిర్జన సైకటేలో కూడా నటించింది, ఇందులో ఆమె కెలుచరణ్ మహాపాత్ర కొరియోగ్రఫీ చేసిన ఒడిస్సీ నృత్య గీతాన్ని ప్రదర్శించింది. ఆమె తన సినీ జీవితంతో పాటు ఆలిండియా రేడియోలో ఎ గ్రేడ్ కళాకారిణిగా కూడా పనిచేశారు, హిందుస్తానీ గాత్ర సంగీతానికి సంగీత్ ప్రభాకర్ బిరుదును అందుకున్నారు.[13]
మిశ్రా 1964 నుండి 1989 వరకు భువనేశ్వర్ లోని ఉత్కల్ సంగీత మహావిద్యాలయానికి ప్రిన్సిపాల్ గా ఉంది. [14] ఆమె అక్కడ ఉన్న కాలంలో, ఈ సంస్థ దాని పాఠ్యప్రణాళికను క్రమబద్ధీకరించింది, ఒడిస్సీ నృత్యం, సంగీత శిక్షణను విద్యాపరంగా క్రమబద్ధీకరించింది, నాటకీయ అంశాలను సిలబస్లో ప్రవేశపెట్టింది, పరీక్షా మార్గదర్శకాలను స్థాపించింది, ఇవన్నీ ఒడిస్సీ పునరుద్ధరణకు సహాయపడ్డాయని నివేదించబడింది. ఈ సంస్థలో పనిచేయడం వల్ల ఒడిస్సీ మొదటి తరం గురువులు పంకజ్ చరణ్ దాస్, దేబా ప్రసాద్ దాస్ లతో కలిసి పనిచేసే అవకాశం లభించింది.[15]
పదవీ విరమణ[మార్చు]
తన భర్త నిత్యానంద మిశ్రా మరణించిన వెంటనే 1980 లో మిశ్రా నృత్య ప్రదర్శనల నుండి రిటైర్ అయ్యారు, 1990 లో అధికారికంగా పదవీ విరమణ చేశారు. ఆమె స్విట్జర్లాండ్ లో స్థిరపడి స్విట్జర్లాండ్, కెనడా, భారతదేశంలో నృత్యోత్సవాలు, ఉపన్యాస పర్యటనలు, వర్క్ షాప్ లకు తన సమయాన్ని కేటాయించింది.
ఆమె 2020 జనవరి 6 న స్విట్జర్లాండ్లో మరణించింది.[16]
ఫిల్మోగ్రఫీ[మార్చు]
ఆమె చిత్రాలలో ఇవి ఉన్నాయి: [17]
| సంవత్సరం | సినిమా | భాష | దర్శకుడు |
|---|---|---|---|
| 1963 | సూర్యముఖి | ఒడియా | ప్రఫుల్ల సేన్‌గుప్తా |
| 1963 | జీవన్ సాతి | ఒడియా | ప్రభాత్ ముఖర్జీ |
| 1963 | నిర్జన్ సైకటే | బెంగాలీ | తపన్ సిన్హా |
| 1964 | సాధన | ఒడియా | ప్రభాత్ ముఖర్జీ |
| 1967 | అరుంధతి | ఒడియా | ప్రఫుల్ల సేన్‌గుప్తా |
| 1967 | భాయ్ భౌజా | ఒడియా | సారథి |
అవార్డులు, గుర్తింపులు[మార్చు]
మిశ్రా 1975 ఒరిస్సా సంగీత నాటక అకాడమీ అవార్డు గ్రహీత. [18] కళింగ శాస్త్ర సంగీత పరిషత్ అవార్డు[19] , 2000లో సంగీత నాటక అకాడమీ అవార్డు అందుకున్నారు. [20] [19] 2012 లో భారత ప్రభుత్వం ఆమెకు భారతదేశపు నాల్గవ అత్యున్నత పౌర పురస్కారమైన పద్మశ్రీని ప్రదానం చేసింది.[21]
ప్రస్తావనలు[మార్చు]
- ↑ "60 years of Odissi". The Hindu. 24 March 2011. Retrieved 29 November 2014.
- ↑ "TOI". TOI. 26 January 2012. Retrieved 29 November 2014.
- ↑ "Padma Shri" (PDF). Padma Shri. 2014. Archived from the original (PDF) on 15 October 2015. Retrieved 11 November 2014.
- ↑ Ashok Mohanty (2011). My Life, My Work. Allied Publishers. p. 412. ISBN 9788184246407.
- ↑ "Radhu Babu Bio". Radhu Babu. 2014. Retrieved 29 November 2014.
- ↑ "Peria Sarada". Narthaki. 2014. Retrieved 30 November 2014.
- ↑ "Urvasi Dance". Urvasi Dance. 2014. Retrieved 30 November 2014.
- ↑ "Radhu Babu Achievements". Radhu Babu. 2014. Retrieved 29 November 2014.
- ↑ "Suryamukhi". Directorate of Film Festivals. 2014. Archived from the original on 29 September 2015. Retrieved 30 November 2014.
- ↑ "Jeeban Sathi". Directorate of Film Festivals. 2014. Archived from the original on 2 May 2017. Retrieved 30 November 2014.
- ↑ "Sadhana". Directorate of Film Festival. 2014. Archived from the original on 25 February 2012. Retrieved 30 November 2014.
- ↑ "15th National Film Awards" (PDF). Directorate of Film Festivals. Retrieved 21 September 2011.
- ↑ "Nirjana Saikate". Nirjana Saikate. 28 November 2013. Retrieved 30 November 2014.
- ↑ "USM". USM. 2014. Archived from the original on 5 December 2014. Retrieved 30 November 2014.
- ↑ "Deb Prasad Das". Narthaki. 2014. Retrieved 30 November 2014.
- ↑ "Eminent Odissi dancer Minati Mishra passes away at 91 in Switzerland". The New Indian Express. 6 January 2020. Retrieved 5 January 2020.
- ↑ "Eminent Odissi dancer Minati Mishra passes away at 91 in Switzerland". The New Indian Express. 6 January 2020. Retrieved 5 January 2020.
- ↑ "OSN Award" (PDF). Government of Orissa. Archived from the original (PDF) on 2 May 2014. Retrieved 30 November 2014.
- ↑ 19.0 19.1 "Radhu Babu Intro". Radhu Babu. 2014. Retrieved 29 November 2014.
- ↑ "SNA". Sangeet Natak Akademi. 2014. Archived from the original on 30 May 2015. Retrieved 30 November 2014.
- ↑ "Padma Shri" (PDF). Padma Shri. 2014. Archived from the original (PDF) on 15 October 2015. Retrieved 11 November 2014.