లీలా ఓంచేరి
లీలా ఓంచేరి | |
|---|---|
 2004లో ఓంచేరి | |
| జననం | 1929 మే 31 |
| మరణం | 2023 నవంబరు 1 (వయసు 94) |
| వృత్తి | గాయకురాలు, సంగీత విద్వాంసురాలు, రచయిత్రి |
| జీవిత భాగస్వామి | ఓంచేరి ఎన్. ఎన్. పిళ్లై |
| పిల్లలు | 2, దీప్తి ఓంచేరి భల్లా తో సహా |
| పురస్కారాలు | పద్మశ్రీ కేంద్ర సంగీత నాటక అకాడమీ అవార్డు మరునాదన్ మలయాళీ అవార్డు ఫెలో – కేరళ సంగీత నాటక అకాడమీ సంగీత కులపతి సంగీత కోవిద కాలాచార్య సంగీత సర్వభౌమ |
| వెబ్‌సైటు | http://leelaomchery.org |
లీలా ఓంచేరీ (31 మే 1929 - 1 నవంబర్ 2023) ఒక భారతీయ శాస్త్రీయ గాయని, సంగీత విద్వాంసురాలు, రచయిత్రి. ఆమె శాస్త్రీయ సంగీతానికి చేసిన కృషికి ప్రసిద్ధి చెందింది, భారతీయ శాస్త్రీయ నృత్యం, సంగీతానికి ఆమె చేసిన కృషికి భారత ప్రభుత్వం నుండి పద్మశ్రీ అవార్డు గ్రహీత. [1]
జీవితం తొలి దశలో
[మార్చు]లీలా ఓంచేరి 1929 మే 31న తమిళనాడులోని కన్యాకుమారి జిల్లాలోని తిరువత్తర్‌లోని మంకోయిక్కల్ తరవడులో పరమేశ్వర కురుప్, లక్ష్మికుట్టి అమ్మలకు జన్మించారు. [2] మలయాళంలో శాస్త్రీయ, నేపథ్య గాయకుడైన తన తమ్ముడు దివంగత కముకర పురుషోత్తమన్‌తో కలిసి కర్ణాటక సంగీత గురువు తిరువత్తర్ ఆరుముఖం పిళ్లై భాగవతార్ వద్ద ఆమె చిన్నప్పటి నుండి సంగీతం నేర్చుకోవడం ప్రారంభించింది. [3] సంగీత విద్వాంసుల కుటుంబం నుండి వచ్చిన ఆమెకు స్వతహాగా సంగీత విద్వాంసులు అయిన తన అమ్మమ్మ, తల్లి మార్గదర్శకత్వంలో తన సంగీత ప్రతిభను మెరుగుపరుచుకునే అవకాశం వచ్చింది.
కన్యాకుమారిలో ప్రారంభ పాఠశాల విద్య తరువాత, ఆమె తిరువనంతపురంలోని ప్రభుత్వ మహిళా కళాశాల నుండి కర్ణాటక సంగీతంలో గ్రాడ్యుయేట్ డిగ్రీని పొందింది, పంజాబ్ విశ్వవిద్యాలయంలో హిందుస్తానీ సంగీతంలో తన అధ్యయనాలను కొనసాగించి, మరొక గ్రాడ్యుయేట్ డిగ్రీని పొందింది. ఆమె మాస్టర్స్ డిగ్రీ మీరట్ విశ్వవిద్యాలయం నుండి వచ్చింది, ఆమె ఢిల్లీ విశ్వవిద్యాలయం నుండి సంగీతంలో PhD పొందింది. [4]
కెరీర్
[మార్చు]లీలా ఓంచేరి కేరళలోని తిరువనంతపురంలోని కముకర స్కూల్ ఆఫ్ మ్యూజిక్, డ్యాన్స్ అండ్ రీసెర్చ్ స్టడీస్‌లో ప్రొఫెసర్‌గా, ఢిల్లీలోని త్రికాల గురుకులంలో ప్రొఫెసర్, ప్రిన్సిపాల్‌గా పని చేస్తున్నారు. [5]
ఓంచేరి దక్షిణ భారతి (దక్షిణ భారత మహిళా సంస్థ) అధ్యక్షురాలు, స్వరాలయ, ఢిల్లీ వైస్ ప్రెసిడెంట్.
ఢిల్లీ, కేరళ, కాలికట్, బరోడా, నలంద, ముంబయితో సహా పలు విశ్వవిద్యాలయాల నుండి పిహెచ్డి, ఎం.ఫీల్ అభ్యర్థులకు ఓంచేరీ గుర్తింపు పొందిన సూపర్‌వైజర్, గైడ్. ఆమె ఎయిర్, దూరదర్శన్, ఐసిసిఆర్, ఐజిఎన్సిఎ, ఎస్ఎన్ఎ (ఢిల్లీ), సాంస్కృతిక మంత్రిత్వ శాఖ, IGNOU సెలక్షన్ బోర్డ్ సభ్యురాలు.
ఓంచేరి అసోసియేట్ ప్రొఫెసర్, హెడ్, కర్నాటక్ మ్యూజిక్ విభాగం, ఫ్యాకల్టీ ఆఫ్ మ్యూజిక్ & ఫైన్ ఆర్ట్స్, యూనివర్సిటీ ఆఫ్ ఢిల్లీ (1964-1994)గా కూడా పనిచేశారు. ఆమె ఇండియన్ మ్యూజిక్ జర్నల్, వాగీశ్వరి, (1975–1994) సంపాదకీయ సిబ్బందిగా పనిచేశారు.
ఓంచేరి కొన్ని చిన్న కథలు కూడా రాశారు.
వ్యక్తిగత జీవితం, మరణం
[మార్చు]ఓంచేరి రచయిత ఓంచేరి ఎన్ఎన్ పిళ్లైని వివాహం చేసుకున్నారు, న్యూ ఢిల్లీలో నివాసం ఉంటున్నారు. ఈ జంటకు ఇద్దరు పిల్లలు, SD ఓంచేరి, దీప్తి ఓంచేరీ భల్లా, ఒక శాస్త్రీయ నృత్యకారిణి.
లీలా ఓంచేరి 1 నవంబర్ 2023న 94 సంవత్సరాల వయస్సులో మరణించారు [6]
పనిచేస్తుంది
[మార్చు]ఆంగ్ల
[మార్చు]| శీర్షిక | ప్రచురణకర్త | సంవత్సరం |
|---|---|---|
| భారతీయ సంగీతం, అనుబంధ కళలు (5 సంపుటాలు) | సందీప్ ప్రకాశన్, ఢిల్లీ | 1990 |
| భారతీయ సంగీతంలో గ్లీనింగ్స్ | సందీప్ ప్రకాశన్, ఢిల్లీ | 1991 |
| భారతీయ సంగీతంలో చిరస్థాయిగా నిలిచినవారు | జ్ఞాన్ బుక్స్, ఢిల్లీ | 1998 |
మలయాళం
[మార్చు]| శీర్షిక | ప్రచురణకర్త | సంవత్సరం |
|---|---|---|
| అభినయ సంగీతం | భాషా ఇన్స్టిట్యూట్, కేరళ | 1981 |
| పాడవుం పదవుం | డిసి బుక్స్, కేరళ | |
| కేరళతిలే లాస్య రచనకల్ | డిసి బుక్స్, కేరళ | 2003 |
| చినక్కర కూతు పాటలు | ముద్రా బుక్స్, ఢిల్లీ | 2008 |
| లీలా ఓంచేరియుడే పతంగళ్ | పూర్ణ బుక్స్, కేరళ | 2009 |
| కరుణ చేయనెంతు తంసం కృష్ణ | డిసి బుక్స్, కేరళ | 2011 |
| వెట్టం మంగియా కోవిల్ పాట్టుకల్ | పూర్ణ బుక్స్, కేరళ | 2012 |
ఇతర అంశాలపై
[మార్చు]- లీలాంజలి (చిన్న కథలు)
- జీవితం (నాటకం)
- పార్థివన్ కనవు – తమిళం నుండి అనువాదం
- కథా భారతి – తమిళం నుండి అనువాదం
- ఆహారవుం ఆరోగ్యం
ఆమె 200 కంటే ఎక్కువ ప్రచురించిన కథనాలతో ఘనత పొందింది.
అవార్డులు, గుర్తింపులు
[మార్చు]- 2009లో భారత ప్రభుత్వంచే పద్మశ్రీ
- 2003లో కేరళలోని సాంప్రదాయ సంగీతం (సోపాన సంగీతం), ప్రసిద్ధ సంగీతానికి చేసిన కృషికి కేంద్ర సంగీత నాటక అకాడమీ అవార్డు
- మరునాదన్ మలయాళీ అవార్డ్ ఫర్ ఎక్సలెన్స్ ఇన్ ట్రెడిషనల్ మ్యూజిక్ అండ్ ఆర్ట్స్, 2008లో ఢిల్లీ
- 1990లో కేరళ సంగీత నాటక అకాడమీ ఫెలోషిప్ [7]
- 2003లో కేరళలోని కళాదర్పణానికి చెందిన సంగీతా కులపతి
- 2003లో ఢిల్లీలోని గాయత్రి ఫైన్ ఆర్ట్స్ నుండి సంగీత కోవిద
- 1990లో కేరళలోని అఖిల కేరళ మారార్ మహా సభ నుండి కళాచార్య
- 2006లో ఢిల్లీలోని ఆస్తిక సమాజ్ నుండి సంగీత సర్వభౌమ
- 2006లో ఢిల్లీలోని పంచవాద్య ట్రస్ట్, సంగీతం, సంస్కృతికి అందించిన మొత్తం సేవలకు అవార్డు
- ఇండియన్ కౌన్సిల్ ఆఫ్ హిస్టారికల్ రీసెర్చ్ (ICHR), యూనివర్సిటీ గ్రాంట్స్ కమిషన్ (UGC), ఇందిరా గాంధీ నేషనల్ సెంటర్ ఫర్ ఆర్ట్స్ అండ్ కల్చర్ (ఐజిఎన్సిఎ), ఎస్ఎన్ఎ (ఢిల్లీ) వంటి వివిధ ప్రతిష్టాత్మక జాతీయ సంస్థల నుండి పరిశోధన ప్రాజెక్ట్‌ల కోసం సీనియర్ ఫెలోషిప్‌లు/అసోసియేట్ షిప్.
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "Padma Awards" (PDF). Ministry of Home Affairs, Government of India. 2015. Archived from the original (PDF) on 15 October 2015. Retrieved July 21, 2015.
- ↑ "ഡോ. ലീലാ ഓംചേരി അന്തരിച്ചു" (in ఇంగ్లీష్). 2023-11-01. Retrieved 2023-11-02.
- ↑ "Archived copy". Archived from the original on 2 May 2014. Retrieved 2 May 2014.
{{cite web}}: CS1 maint: archived copy as title (link) - ↑ "Academic Record | PROF. DR. LEELA OMCHERY". Archived from the original on 20 January 2015. Retrieved 2 May 2014.
- ↑ "Career | PROF. DR. LEELA OMCHERY". Archived from the original on 20 May 2014. Retrieved 2 May 2014.
- ↑ Leela Omchery, classical music pioneer dies aged 94
- ↑ "Classical Music". Department of Cultural Affairs, Government of Kerala. Retrieved 24 February 2023.