విద్యాకర
విద్యాకర లేదా విద్యాకరుడు (క్రీ.శ. 1050 – 1130) [1] ఒక బౌద్ధ పండితుడు మఱియు కవితా సంకలనకర్త, సంస్కృత చాటు పద్యముల సంకలనం అయిన సుభాషితరత్నకోశ గ్రంథకర్త. ఇది సంస్కృతం లో "అత్యంత ప్రసిద్ధి చెందిన" సుభాషితముల సంకలనంగా పరిగణించబడుతుంది. [2]
విద్యాకరుడు గురించి చాలా తక్కువ విషయాలు మనకు తెలుసు. ఉత్తర బెంగాల్‌లోని జగద్దాల విహార ఆశ్రమంలో విద్యాకరుడు ఒక పెద్ద సన్యాసి అని DD కోశాంబి తీవ్రముగా వాదించారు. దీనికి ఆయన విద్యాదరుడు రచించిన పూర్వపు తాళపత్రముపై లభించిన కొన్ని గుర్తులను ఆధారంగా అది విద్యాకర యొక్క అసలైనది అని పేర్కొన్నారు. ఇది జగద్దాల లైబ్రరీలో ఇప్పుటికీ ఉన్నది.
సుభాషితరత్నకోశం
[మార్చు]ఈ సంకలనమునకు రెండు వేర్వేరు పాఠాంతరములు ఉన్నాయి. ఇస్లామిక్ కాలంలో బెంగాల్‌లో ఈ మాన్యుస్క్రిప్ట్‌లు పోయాయి. 19వ శతాబ్దం చివరలో, టిబెట్‌లోని న్గోర్ ఆశ్రమంలో ఈ తాటి ఆకుల మాన్యుస్క్రిప్ట్ ఒకటి లభించినది. ఇది ఇప్పుడు మొదటి పాఠంతరముగా పరిగణించబడుతున్నది, ఇక్కడ లభించిన తాటాకు పత్రాలు 1090ల తర్వాతి సంవత్సరాల్లో దీని సంకలనం చేయబడింది అని, కోశాంబి ఈ వ్రాతప్రతి విద్యాకర యొక్క అసలైనదిగా కూడా ఉండవచ్చు అని వాదించారు. నేపాల్ రాజగురువు (రాజ పూజారి), పండిట్ హేమరాజా యొక్క ప్రైవేట్ సేకరణలో లో దీని రెండవ పాఠాంతరము లభించినది. ఇది 1130 నాటికి సంకలనం చేయబడిన రెండవ ఎడిషన్ అని నమ్ముతారు.మునుపటి సంకలనమును 1912లో కవీంద్ర వచన సముచ్చయ అనే పేరుతో ఎఫ్‌డబ్ల్యూ థామస్ ప్రచురించారు. తాళపత్రంలోని కొన్ని పద్యాలు కొన్ని అదనపు ఉల్లేఖనాలను ఇందులో కలిగి ఉన్నాయి. ఈ పుస్తకానికి రెండవ అనువాదమును 1,732 శ్లోకములతో, డిడి కోశాంబి మఱియు వివి గోఖలే సవరించారు.
కవులు
[మార్చు]సుభాషితరత్నకోశంలోని చాలా మంది రచయితలు గుర్తించబడలేదు. గుర్తించబడిన 275 పేర్లలో, పదకొండు మాత్రమే 7వ శతాబ్దానికి పూర్వం ఉన్నట్లు తెలుస్తోంది. [1] ఈ విధంగా, ఎంపిక విశిష్టమైన ఆధునిక వాదాన్ని కలిగి ఉంది. ఇటీవలి శతాబ్దాల నుండి అత్యంత ప్రసిద్ధ కవులు: రాజశేఖర, మురారి మఱియు భవభూతి . చాలా మంది అభిమాన రచయితలు అయిన వల్లన, యోగేశ్వర, వసుకల్ప, మనోవినోద, అభినంద అందరూ బెంగాలీలు లేదా పాల రాజ్యానికి కనీసం తూర్పు వాసులు, వీటిలో ప్రధాన భాగం బెంగాల్ మఱియు బీహార్‌లను కలిగి ఉంది. ఈ రచయితలందరూ ఎక్కువ లేదా తక్కువ సమకాలీనులు లేదా విద్యాకరానికి ముందు ఉన్నవారు. తక్కువ తరచుగా ఉల్లేఖించబడిన రచయితలలో అనేక మంది పాల రాకుమారులు ఉన్నారు. వారిలో ధర్మపాలుడు, రాజ్యపాలుడు, బుద్ధకరగుప్తుడు, ఖిపాక మఱియు జ్ఞానశ్రీ ఉన్నారు. విద్యాకరుడు కాళిదాసు రాజశేఖరుడు(కవి) మఱియు భవభూతి వంటి శాస్త్రీయ రచయితల పద్యాలను ఉటంకించినప్పటికీ, అతను "తూర్పు లేదా బెంగాలీ కవుల పట్ల ప్రత్యేక అభిమానాన్ని" చూపాడు.
ఈ రచయితలలో కొందరు విద్యాకరుడుకు సమకాలీనులు, మఱియు అతను వారికి తెలిసి ఉండవచ్చు. జగద్దాల విహారంతో పాటు, తూర్పు భారతదేశం అంతటా ఉన్న ఐదు ప్రధాన గ్రంథాలయాలకు విద్యాకరుని ఈగ్రంథము ఖచ్చితంగా ప్రాప్యత కలిగి ఉన్నది.
కోశాంబి మఱియు గోఖలే [3] సమర్పించిన అత్యంత తరచుగా రచయితల విచ్ఛిన్నం:
| రచయిత | కాలము (క్రీ.శ) | పద్యముల సంఖ్య |
|---|---|---|
| రాజశేఖరుడు | 900 | 101 పద్యములు |
| మురారి | 800-900 | 56 పద్యములు |
| భవనభూతి | (725) | 47 పద్యములు |
| వల్లన | (900-1100) | 42 పద్యములు |
| యోగేశ్వరుడు | (700-800) | 33 పద్యములు |
| భర్తృహరి | (400) | 25 పద్యములు |
| వసుకల్పుడు | (950) | 25 పద్యములు |
| మనోవినోదుడు | (900-1100) | 23 పద్యములు |
| బాణుడు | (600-650) | 21 పద్యములు |
| అచలసింహుడు | (700-800?) | 20 పద్యములు |
| ధర్మకీర్తి | (700) | 19 పద్యములు |
| విర్యమిత్ర | (900-1100) | 17 పద్యములు |
విద్యాకరుడూ ఒక బౌద్ధ సన్యాసి అయినప్పటికీ, సంకలనంలో ప్రధానమైన ఇతివృత్తం ప్రేమ కవిత్వం, వాటిలో చాలా శృంగార స్వరము కూడా కనబడుతున్నది. పుస్తకం నేపథ్యము వివిధ విభాగాలుగా సంకలనం చేయబడింది. బోధిసత్వాలపై శ్లోకాలతో ప్రారంభించడం జరిగినది. ఈ గ్రంథంలో హిందూ దేవతలుపై ( శివుడు, విష్ణువు ) అనేక విభాగాలు కూడా ఉన్నాయి. విద్యాకరుడు బుద్ధుని కంటే హిందూ దేవతలను స్తుతిస్తూ ఎక్కువ శ్లోకాలను చేర్చాడు. [4] తదుపరి విభాగాలు త్వరగా శృంగార సామ్యంలోకి జారిపోతాయి, అనేక అధ్యాయాలు ఋతువులు, దూతలు, వివిధ కాలాలకు సంబంధించినవి.
దీని తరువాతి సంకలనం, బెంగాలు ప్రాంతానికి చెందిన శ్రీధరదాసు యొక్క సదుక్తికర్ణామృత (1205 శ్లోకాలతో), ఇది విద్యాకరుడు (623 పద్యాలు)తో వ్రాసిన గ్రంథము తరువాత గణనీయముగా వ్యాప్తి చెందింది. ఇది పెద్దది అయినప్పటికీ, దీనిని విద్యారుడు యొక్క సౌందర్య వివేచనతో పోలిస్తే తక్కువేమరి.
ఇంగాల్స్ అనే రచయిత దీనిని పూర్తిగా ఆంగ్లభాషలోకి అనువాదించాడు [1] ఇందులో అనువాదాల కవితా నాణ్యత ఎక్కువగానే కనిపిస్తుంది. ఈ సంకలనంలోని ఎంపిక చేసిన కవితలను చాలా మంది ఇతరులు కూడా అనువదించారు.
ప్రస్తావనలు
[మార్చు]- ↑ 1.0 1.1 1.2 Sanskrit poetry, from Vidyākara's "Treasury". Translated by Daniel Ingalls. Harvard University Press. 1968. pp. 346a. ISBN 0-674-78865-6.
{{cite book}}: Cite uses deprecated parameter|authors=(help) - ↑ Mohan Lal. Encyclopaedia Of Indian Literature (Volume Five (Sasay To Zorgot), Volume 5. Sahitya Akademi. p. 4480.
- ↑ Vidyakara, ed. D. D. Kosambi and V. V. Gokhale, introduction by D. D. Kosambi. Harvard Oriental Series, vol. 42 (Cambridge: Harvard University Press, 1957)
- ↑ Vidyākara, compiler (1968). Sanskrit poetry, from Vidyākara's Treasury. Internet Archive. Cambridge, Belknap Press of Harvard University Press. p. 32. ISBN 978-0-674-78855-8.