విన్నీ మడికిజెలా-మండేలా
నెల్సన్ మడెలా[1] రెండవ భార్యగా ప్రసిద్ధి చెందిన విన్నీ మడికిజెలా-మండేలా దక్షిణాఫ్రికా జాతి వివక్ష వ్యతిరేక కార్యకర్త, రాజకీయవేత్త. ఆమె పార్లమెంటు సభ్యురాలు, ఒకప్పుడు ఆఫ్రికన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్ (ఎ ఎన్ సి) పార్టీకి మహిళా లీగ్‌కు నాయకత్వం వహించారు. యోగ్యత కలిగిన సామాజిక కార్యకర్త అయిన ఆమె ఎల్లప్పుడూ వర్ణవివక్ష వ్యతిరేక కార్యకర్తగా పనిచేసింది, అయితే ఆమె భర్త, సహచర వర్ణవివక్ష వ్యతిరేక కార్యకర్త నెల్సన్ మండేలా జైలు పాలైన తర్వాత ప్రజా వ్యక్తిగా మారింది. అతను లేనప్పుడు, విన్నీ చురుకుగా రాజకీయాలను కొనసాగించింది, వివిధ ఆరోపణలపై పోలీసులచే అనేకసార్లు జైలులో, హింసించబడింది. ఆమె జైలులో ఎక్కువ కాలం గడిపిన కాలం 493 రోజులు. జైలు నుండి బయటకు వచ్చిన తర్వాత ఆమె సోవెటోలో వర్ణవివక్ష వ్యతిరేక ఉద్యమంలో హింసను ప్రయోగించడంతో ఆమె తీవ్రవాద ముఖంగా మారింది. కిడ్నాప్ నుండి హింస వరకు హత్య వరకు ఆమె తన ప్రత్యర్థులను ఎదుర్కోవడానికి అన్ని వ్యూహాలను ప్రయత్నించింది. ఆమె కార్యకలాపాలకు ఎ ఎన్ సి చేత తీవ్రంగా విమర్శించబడింది, చివరికి అవినీతి ఆరోపణలతో పార్టీ నుండి తొలగించబడింది. మండేలా ఆస్తిపై వివాదం కారణంగా 1996లో మండేలా, ఆమె విడాకులు తీసుకున్నారు. 2003లో ఆమె దొంగతనం, మోసానికి పాల్పడినట్లు తేలిన తర్వాత, ఆమె కొన్ని సంవత్సరాల తర్వాత తిరిగి రావడానికి మాత్రమే రాజకీయాల నుండి ఒక అడుగు వెనక్కి తీసుకుంది.
విన్నీ మడికిజెలా-మండేలా | |
|---|---|
 1996లో మండేలా | |
| సభ్యురాలు నేషనల్ అసెంబ్లీ ఆఫ్ సౌత్ ఆఫ్రికా | |
| In office 9 ఏప్రిల్ 2009 – 2 ఏప్రిల్ 2018 | |
| In office ఏప్రిల్ 1994 – 2003 | |
| నియోజకవర్గం | తూర్పు కేప్ |
| కళలు, సంస్కృతి, సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ డిప్యూటీ మంత్రి | |
| In office 11 మే 1994 – 31 ఆగష్టు 1996 | |
| అధ్యక్షుడు | నెల్సన్ మండేలా |
| మినిస్టర్ | బెన్ న్గుబానే |
| అంతకు ముందు వారు | స్థానం ఏర్పాటు చేయబడింది |
| తరువాత వారు | |
| 2nd ఆఫ్రికన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్ ఉమెన్స్ లీగ్ అధ్యక్షురాలు | |
| In office 1993–2003 | |
| అంతకు ముందు వారు | గెర్ట్రూడ్ షాప్ |
| తరువాత వారు | నోసివివే మాపిసా-న్కాకుల |
| వ్యక్తిగత వివరాలు | |
| జననం | నోమ్జామో బాబ్ జానీవే మడికిజెలా 1936 సెప్టెంబరు 26 ఎంబిజానా, కేప్ ప్రావిన్స్, యూనియన్ ఆఫ్ సౌత్ ఆఫ్రికా |
| మరణం | 2018 ఏప్రిల్ 2 (వయసు 81) జోహన్నెస్‌బర్గ్, గౌటెంగ్, దక్షిణ ఆఫ్రికా |
| సమాధి స్థలం | ఫోర్వేస్ మెమోరియల్ పార్క్ స్మశానవాటిక |
| రాజకీయ పార్టీ | ఆఫ్రికన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్ |
| జీవిత భాగస్వామి | |
| సంతానం | |
| నివాసం | |
| కళాశాల | |
| వృత్తి |
|
కుటుంబం:[మార్చు]
జీవిత భాగస్వామి/మాజీ-: నెల్సన్ మండేలా (M. 1958; Div. 1996)
తండ్రి: కొలంబస్ మడికిజెలా
తల్లి: గెర్ట్రూడ్ మడికిజెలా
పిల్లలు: జెనానీ మండేలా, జింద్జిస్వా మండేలా
బాల్యం & ప్రారంభ జీవితం[మార్చు]
నోమ్జామో విన్ఫ్రెడా జానీవే మడికిజెలా 26 సెప్టెంబర్ 1936న తూర్పు కేప్ ప్రావిన్స్‌లోని ఎమ్బాన్గవేణి గ్రామంలో జన్మించారు. ఆమె తల్లిదండ్రులు, కొలంబస్, గెర్ట్రూడ్ ఇద్దరూ ఉపాధ్యాయులు. ఆమె తండ్రి చరిత్ర ఉపాధ్యాయుడు, ఆమె తల్లి దేశీయ శాస్త్రాన్ని బోధించారు.
కుటుంబంలోని ఎనిమిది మంది అమ్మాయిలు, ఒక అబ్బాయిలో, విన్నీ తన తల్లిదండ్రులకు నాల్గవ కుమార్తె. ఆమె తొమ్మిదేళ్ల వయసులో ఆమె తల్లి మరణించింది, ఆ తర్వాత ఆమె తోబుట్టువులు, ఆమె వేరే బంధువులతో నివసించడానికి పంపబడ్డారు.
ఆమె ఎంబోంగ్వేని నుండి పాఠశాల విద్యను పూర్తి చేసింది, 1956లో జోహన్నెస్‌బర్గ్‌లోని జాన్ హోఫ్మెయిర్ స్కూల్ ఆఫ్ సోషల్ వర్క్ నుండి సోషల్ వర్క్‌లో పట్టభద్రురాలైంది. విన్నీ విట్వాటర్‌రాండ్ విశ్వవిద్యాలయం నుండి అంతర్జాతీయ సంబంధాలలో బ్యాచిలర్ డిగ్రీని కూడా పొందింది.
అనేక చిన్న ఉద్యోగాలు చేసిన తర్వాత, విన్నీ చివరకు సోవెటోలోని బరగ్వానాథ్ హాస్పిటల్‌లో తన మొదటి ఉద్యోగాన్ని పొందింది, అక్కడ ఆమె సామాజిక కార్యకర్తగా పనిచేసింది.
కెరీర్[మార్చు]
విన్నీ[2] ఎప్పుడూ రాజకీయాలపై ఆసక్తిని కలిగి ఉండేది, ఆసుపత్రిలో పని చేస్తున్నప్పుడు ఆమె ఆసక్తి చాలా రెట్లు పెరిగింది, ముఖ్యంగా ఆఫ్రికన్ నేషనల్ కాంగ్రెస్ (ఎ ఎన్ సి) ప్రెసిడెంట్ ఒలివర్ టాంబోను వివాహం చేసుకున్న అడిలైడ్ సుకుడుతో ఆమె డార్మిటరీని పంచుకున్న తర్వాత. అడిలైడ్ తరచుగా తన కాబోయే భర్త, అతని స్నేహితుడు ఆకర్షణీయమైన న్యాయ భాగస్వామి నెల్సన్ మండేలా గురించి మాట్లాడేది.
విన్నీ నెల్సన్ మండేలాను 1957లో కలుసుకున్నారు, ఒక సంవత్సరం తర్వాత అతనిని వివాహం చేసుకున్నారు. అయితే, ఇద్దరు పిల్లలు ఉన్నప్పటికీ ఆమె వైవాహిక జీవితం చాలా ఒంటరిగా ఉంది. మండేలా ఎల్లప్పుడూ ఎ ఎన్ సి సమావేశాలకు హాజరుకావడం లేదా చట్టపరమైన కేసులు, రాజద్రోహం విచారణను నిర్వహించడం జరుగుతుండేది.
అక్టోబర్ 1958లో, ఎ ఎన్ సి ఉమెన్స్ లీగ్ నిర్వహించిన వర్ణవివక్ష ప్రభుత్వానికి వ్యతిరేకంగా జరిగిన నిరసనలో విన్నీ పాల్గొంది. ఈ నిరసనలో పాల్గొన్న 1000 మంది మహిళలను పోలీసులు అరెస్టు చేశారు. జైలు జీవితంతో ఆమె మొదటి ఎన్‌కౌంటర్ దక్షిణాఫ్రికా జైళ్ల భయంకరమైన స్థితికి విన్నీని బహిర్గతం చేసింది, ఇది వర్ణవివక్షకు వ్యతిరేకంగా పోరాడాలనే ఆమె సంకల్పాన్ని మరింత బలపరిచింది.
మార్చి 30, 1961న, షార్ప్‌విల్లేలో పాన్ ఆఫ్రికన్ కాంగ్రెస్ (పి ఎ సి) పాస్ వ్యతిరేక ప్రదర్శన సందర్భంగా పోలీసుల చేతిలో 69 మందిని ఊచకోత కోసిన కొద్ది రోజుల తర్వాత, పోలీసులు నెల్సన్ మండేలా ఇంటిపై దాడి చేశారు. వారు నెల్సన్ మండేలాను అరెస్టు చేశారు, ఆ తర్వాత విన్నీ తనను తాను రక్షించుకోవడానికి ఒంటరిగా మిగిలిపోయింది.
నెల్సన్ మండేలా ఖైదు చేయబడిన తరువాత, విన్నీ మండేలా రాజకీయ కార్యకలాపాలలో చురుకుగా పాల్గొంటుంది, దాని కోసం ఆమెను తరచుగా పోలీసులు అదుపులోకి తీసుకున్నారు. 12 మే 1969న, విన్నీని పోలీసులు అరెస్టు చేశారు, 17 నెలలపాటు ఏకాంత నిర్బంధంలో ఉంచారు.
ఆమె తర్వాత 1977 నుండి 1985 వరకు ఆరెంజ్ ఫ్రీ స్టేట్‌లోని బ్రాండ్‌ఫోర్ట్ పట్టణానికి పరిమితమైంది, సాయంత్రం 6 నుండి ఉదయం 6 గంటల మధ్య పట్టణాన్ని విడిచిపెట్టడానికి అనుమతించబడలేదు ఎందుకంటే ఆమె జైలులో ఉన్న తన భర్త మండేలాను కలవలేకపోయింది.
నిర్బంధంలో కూడా, విన్నీ సమాన హక్కుల కోసం ప్రచారాలను నిర్వహించింది, దీని కారణంగా ఆమె వర్ణవివక్షకు వ్యతిరేకంగా వారి పోరాటానికి చిహ్నంగా ఎ ఎన్ సిచే ప్రచారం చేయబడింది. ఆమె, ఆమె మద్దతుదారులను వర్ణవివక్ష పోలీసులు నిరంతరం వేధించారు, హింసించారు. ఆమె ఎంత తీవ్రంగా హింసించబడిందంటే, పోలీసుల దెబ్బల వల్ల వచ్చే వెన్నునొప్పిని తట్టుకోలేక చివరికి పెయిన్ కిల్లర్స్, మద్యానికి బానిస అయింది.
1985 చివరిలో, విన్నీ ప్రభుత్వానికి వ్యతిరేకంగా ధిక్కరించే చర్యలో సోవెటోకు తిరిగి రావాలని నిర్ణయించుకుంది. 1986లో, టైర్లు, పెట్రోల్‌తో ప్రజలను సజీవంగా కాల్చివేసే 'నెక్‌లాసింగ్' పద్ధతికి వ్యతిరేకంగా ఆమె నిరసనలు ప్రారంభించింది. ఆమె సైనిక దుస్తులు ధరించడం ప్రారంభించింది, మండేలా యునైటెడ్ ఫుట్‌బాల్ క్లబ్ (ఎం యూ ఎఫ్ సి) సభ్యులను తన అంగరక్షకులుగా నియమించుకుంది.
తన అంగరక్షకులతో, ఆమె తన ఇంట్లో కుటుంబ వివాదాలను పరిష్కరించుకోవడం ప్రారంభించింది, చివరికి కిడ్నాప్, హత్య వంటి చర్యలకు దారితీసే తీర్పులను ఇచ్చింది. ఈ సమయంలో ఆమె పలు హత్యలకు పాల్పడినట్లు ఆరోపణలు వచ్చాయి.
ఎం యూ ఎఫ్ సి చేసిన హత్యలకు ప్రతీకారంగా, సోవెటో విద్యార్థి 1988లో విన్నీ ఇంటిని తగులబెట్టారు. ఆమె భర్త నెల్సన్ మండేలా ఆదేశించినప్పటికీ, ఎం యూ ఎఫ్ సితో తన మైత్రిని విరమించుకోవడంలో విఫలమైన తర్వాత ఎ ఎన్ సి ఆమె చర్యలను తీవ్రంగా విమర్శించింది.
1988లో, 14 ఏళ్ల స్టాంపీ సెపీ విన్నీ[3] ఆదేశాలపై ఎం యూ ఎఫ్ సి చేత అపహరించబడ్డాడు, అతను మెథడిస్ట్ మంత్రి రెవ. పాల్ వెర్రిన్ చేత లైంగికంగా వేధించబడ్డాడని అంగీకరించమని బలవంతం చేయడంతో హింసించబడ్డాడు. ఏది ఏమైనప్పటికీ, సాక్ష్యం లేకపోవడంతో స్టాంపీని కిడ్నాప్ చేయడం మినహా అన్ని ఆరోపణల నుండి విన్నీ నిర్దోషిగా విడుదలైంది. ఆమెకు ఆరేళ్ల జైలు శిక్ష తర్వాత కేవలం జరిమానాగా తగ్గించబడింది.
ఫిబ్రవరి 1990లో, విన్నీ తన భర్త నెల్సన్ మండేలాతో మొదటిసారి కనిపించింది, అతను 30 సంవత్సరాల తర్వాత జైలు నుండి విడుదలయ్యాడు. అయినప్పటికీ, విన్నీ నమ్మకద్రోహాన్ని పేర్కొంటూ మండేలా త్వరలో ఏప్రిల్ 1992లో విడాకుల కోసం దరఖాస్తు చేసుకున్నారు. వారి విడాకులు మార్చి 1996లో ఖరారయ్యాయి.
అదనంగా, విన్నీ అవినీతి పుకార్లలో చిక్కుకున్నందున ఎ ఎన్ సి సాంఘిక సంక్షేమ శాఖ అధిపతి పదవి నుండి తొలగించబడింది. కానీ, ఆమె దక్షిణాఫ్రికా మొదటి జాతి రహిత ఎన్నికలలో ఎ ఎన్ సి కోసం తన ప్రచారాన్ని కొనసాగించింది, మే 1994లో కళలు, సంస్కృతి, సైన్స్, టెక్నాలజీ డిప్యూటీ మంత్రి పదవిని కూడా పొందింది. అయినప్పటికీ, ఆమె ఒక సంవత్సరం లోపు పదవిని విడిచిపెట్టవలసిందిగా కోరబడింది. ఆమె మళ్లీ అవినీతి పుకార్ల మధ్య చిక్కుకున్న తర్వాత.
అవినీతి పుకార్లు ఉన్నప్పటికీ, విన్నీ ఇప్పటికీ తన అనుచరులతో బాగా ప్రాచుర్యం పొందింది, ఎ ఎన్ సి ఉమెన్స్ లీగ్ అధ్యక్షురాలిగా ఒకసారి కాదు రెండుసార్లు అంటే డిసెంబర్ 1993, ఏప్రిల్ 1997లో ఎన్నికైంది.
2003లో, విన్నీ మండేలా విట్స్ యూనివర్శిటీలో బందీగా ఉన్న పరిస్థితిని నియంత్రించడంలో సహాయపడింది, అక్కడ తన ట్యూషన్ ఫీజు చెల్లించడంలో విఫలమైన విద్యార్థి ఒక సిబ్బందిని కత్తితో బందీగా ఉంచాడు.
ఏప్రిల్ 2003న, విన్నీ మండేలా 43 మోసాలు, 25 దొంగతనాలకు పాల్పడినట్లు నిర్ధారించబడింది, ఐదు సంవత్సరాల జైలు శిక్ష విధించబడింది. ఆమె కోర్టు నుండి జైలు శిక్షను స్వీకరించిన తర్వాత, ఆమె ఎ ఎన్ సి తో అన్ని నాయకత్వ పదవులకు రాజీనామా చేసింది.
జూలై 2004లో, ఆమె కోర్టుల ఉత్తర్వుపై విజయవంతంగా మళ్లీ అప్పీల్ చేసింది, ఆ తర్వాత ఆమె దొంగతనానికి పాల్పడినందున ఆమె శిక్షను మూడు సంవత్సరాల ఆరు నెలలకు తగ్గించారు.
21 డిసెంబర్ 2007న జరిగిన జాతీయ కార్యవర్గ ఎన్నికలలో 2,845 ఓట్ల మెజారిటీతో గెలుపొందినందున విన్నీ రాజకీయాలకు దూరంగా ఉండటం వలన ఆమె మద్దతుదారులలో ఆమె ప్రజాదరణకు ఆటంకం కలిగించలేదు.
మే, జూన్ 2008 మధ్య జరిగిన వలస వ్యతిరేక హింసకు వ్యతిరేకంగా ఆమె తన అభిప్రాయాన్ని వినిపించింది, ప్రజలకు మంచి గృహ సౌకర్యాలను అందించడంలో విఫలమైనందుకు ప్రభుత్వాన్ని నిందించింది.
వర్ణవివక్ష అనంతర కాలంలో, ఎ ఎన్ సి విన్నీ నుండి దూరం అయినట్లు అనిపించింది. కాబట్టి, ఆమె బంటు హోలోమిసా, జూలియస్ మలేమాతో సన్నిహిత అనుబంధాన్ని ఏర్పరచుకోవడానికి వెళ్ళింది. ఆమె ఎ ఎన్ సి నుండి నిష్క్రమించిన తర్వాత ఎకనామిక్ ఫ్రీడమ్ ఫైటర్స్ పేరుతో తన స్వంత పార్టీని స్థాపించిన మలేమా రాజకీయ పోషకురాలు.
అవార్డులు & విజయాలు[మార్చు]
విన్నీ మడికిజెలా-మండేలా[4] 1985లో దక్షిణాఫ్రికాలో ఆమె చేసిన మానవ హక్కుల కృషికి ‘రాబర్ట్ ఎఫ్. కెన్నెడీ హ్యూమన్ రైట్స్ అవార్డ్’ అందుకున్నారు.
1988లో, ఆమెకు 100 మంది నల్లజాతీయుల జాతీయ కూటమి నుండి 'కండస్ అవార్డ్ ఫర్ డిస్టింగ్విష్డ్ సర్వీస్' లభించింది.
జనవరి 2018లో, యూనివర్శిటీ కౌన్సిల్, యూనివర్శిటీ సెనేట్ ఆఫ్ మేకెరెరే యూనివర్శిటీ, కంపాలా, ఉగాండా దక్షిణాఫ్రికాలో వర్ణవివక్షకు వ్యతిరేకంగా ఆమె చేసిన సంవత్సరాల ప్రయత్నాలకు గుర్తింపుగా ఆమెకు గౌరవ డాక్టర్ ఆఫ్ లాస్ (ఎల్ ఎల్ డి)ని ప్రదానం చేసింది.
వ్యక్తిగత జీవితం & వారసత్వం[మార్చు]
విన్నీ మండేలా లాయర్, వర్ణవివక్ష వ్యతిరేక కార్యకర్త నెల్సన్ మండేలాను కలిసినప్పుడు ఆమె వయసు కేవలం 22 సంవత్సరాలు. ఆమెను సోవెటోలోని బస్ స్టాప్‌లో మొదటిసారి చూశారు. మండేలా తన కంటే 16 సంవత్సరాలు సీనియర్, ఆ సమయంలో ఎవెలిన్ మాస్‌ను వివాహం చేసుకున్నారు. అతను విన్నీని ఆకర్షించాడు, వారు 14 జూన్ 1958న వివాహం చేసుకున్నారు. ఈ జంటకు జెనాని, జింద్జివా అనే ఇద్దరు కుమార్తెలు ఉన్నారు.
మండేలా 1963లో ఖైదు చేయబడి, 1990లో విడుదలయ్యాడు. రెండేళ్ల తర్వాత, ఈ జంట విడిపోయి 1996లో విడాకులు ఖరారు చేసుకున్నారు.
విన్నీ మడికిజెలా-మండేలా 2 ఏప్రిల్ 2018న 81 ఏళ్ల వయసులో జోహన్నెస్‌బర్గ్‌లోని నెట్‌కేర్ మిల్‌పార్క్ హాస్పిటల్‌లో కన్నుమూశారు. ఆమె మధుమేహంతో బాధపడుతోంది, 2018 ప్రారంభం నుండి అనేక శస్త్రచికిత్సలు కూడా చేయించుకుంది.
ట్రివియా[మార్చు]
విన్నీ బిజానాలోని ఆమె ఉన్నత పాఠశాలలో ప్రధాన బాలిక.
ఆమె మద్దతుదారులు ఆమెను ప్రేమతో 'మదర్ ఆఫ్ ది నేషన్' అని పిలుస్తారు.
మూలాలు[మార్చు]
- ↑ "Who was Winnie Madikizela-Mandela? Everything You Need to Know". www.thefamouspeople.com (in అమెరికన్ ఇంగ్లీష్). Retrieved 2023-06-25.
- ↑ "Winnie Madikizela-Mandela", Wikipedia (in ఇంగ్లీష్), 2023-06-11, retrieved 2023-06-25
- ↑ Pilling, David (2018-04-02). "Winnie Madikizela-Mandela, anti-apartheid leader, 1936-2018". Financial Times. Retrieved 2023-06-25.
- ↑ "programsaward2". web.archive.org. 2003-03-14. Archived from the original on 2003-03-14. Retrieved 2023-06-25.