వెంకటాపురం (కాలూర్‌తిమ్మన్‌దొడ్డి మండలం)

వెంకటాపురం, తెలంగాణ రాష్ట్రం, జోగులాంబ గద్వాల జిల్లా, కాలూర్‌తిమ్మన్‌దొడ్డి మండలంలోని గ్రామం.

వెంకటాపురం
—  రెవిన్యూ గ్రామం  —
వెంకటాపురం తెలంగాణ పటంలో గ్రామ స్థానం
అక్షాంశరేఖాంశాలు:
రాష్ట్రం	తెలంగాణ
జిల్లా	జోగులాంబ
మండలం	ధరూర్
ప్రభుత్వం
- సర్పంచి
జనాభా (2011)
- మొత్తం	1,065
- పురుషుల సంఖ్య	524
- స్త్రీల సంఖ్య	541
- గృహాల సంఖ్య	234
పిన్ కోడ్	509125
ఎస్.టి.డి కోడ్

ఇది మండల కేంద్రమైన కాలూర్‌తిమ్మన్‌దొడ్డి నుండి 20 కి. మీ. దూరం లోను, సమీప పట్టణమైన గద్వాల నుండి 29 కి. మీ. దూరంలోనూ ఉంది. 2016 అక్టోబరు 11 న చేసిన తెలంగాణ జిల్లాల పునర్వ్యవస్థీకరణకు ముందు ఈ గ్రామం పాత మహబూబ్ నగర్ జిల్లా లోని ధరూర్ మండలం (జోగులాంబ గద్వాల జిల్లా)లో ఉండేది.

గణాంకాలు

2011 భారత జనగణన గణాంకాల ప్రకారం ఈ గ్రామం 234 ఇళ్లతో, 1065 జనాభాతో 302 హెక్టార్లలో విస్తరించి ఉంది. గ్రామంలో మగవారి సంఖ్య 524, ఆడవారి సంఖ్య 541. షెడ్యూల్డ్ కులాల సంఖ్య 0 కాగా షెడ్యూల్డ్ తెగల సంఖ్య 0. గ్రామం యొక్క జనగణన లొకేషన్ కోడ్ 575956.

ఉనికి

ఈ గ్రామం గద్వాల నుండి రాయచూర్ కు వెళ్ళు మార్గాన ఉంది. కొండాపూర్, పాగుంట, ఇర్కిచేడ్ తదితర గ్రామాలు ఈ గ్రామం చుట్టు ప్రక్కల గ్రామాలు.

చరిత్ర

ఈ గ్రామం పూర్వం రాయచూర్ నవాబులకు సామంతులుగా పనిచేసిన ఉప్పేరు నవాబుల ఏలుబడిలో ఉన్నట్లు తెలుస్తుంది. దానికి నిదర్శనంగా గ్రామంలో ఓ కోట బురుజు సాక్ష్యంగా ఇప్పటికీ నిలిచే ఉంది.

శ్రీపాగుంట వేంకటేశ్వరస్వామి దేవాలయం (ఎడమ నుండి)

విద్యా సౌకర్యాలు

గ్రామంలో ప్రభుత్వ ప్రాథమిక పాఠశాల ఒకటి ఉంది.సమీప బాలబడి, ప్రాథమిక పాఠశాల ధరూర్లోను, ప్రాథమికోన్నత పాఠశాల కొండాపూర్లోను, మాధ్యమిక పాఠశాల కొండాపూర్లోనూ ఉన్నాయి. సమీప జూనియర్ కళాశాల, ప్రభుత్వ ఆర్ట్స్ / సైన్స్ డిగ్రీ కళాశాల గద్వాలలోను, ఇంజనీరింగ్ కళాశాల కోడేరులోనూ ఉన్నాయి. సమీప వైద్య కళాశాల మహబూబ్ నగర్లోను, పాలీటెక్నిక్‌ గద్వాలలోను, మేనేజిమెంటు కళాశాల కొండేర్లోనూ ఉన్నాయి. సమీప వృత్తి విద్యా శిక్షణ పాఠశాల, అనియత విద్యా కేంద్రం గద్వాలలోను, దివ్యాంగుల ప్రత్యేక పాఠశాల మహబూబ్ నగర్ లోనూ ఉన్నాయి.

వైద్య సౌకర్యం

ప్రభుత్వ వైద్య సౌకర్యం

సమీప ప్రాథమిక ఆరోగ్య ఉప కేంద్రం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. సమీప సామాజిక ఆరోగ్య కేంద్రం, ప్రాథమిక ఆరోగ్య కేంద్రం, మాతా శిశు సంరక్షణ కేంద్రం, టి. బి వైద్యశాల గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి. అలోపతి ఆసుపత్రి, ప్రత్యామ్నాయ ఔషధ ఆసుపత్రి, డిస్పెన్సరీ, పశు వైద్యశాల, సంచార వైద్య శాల, కుటుంబ సంక్షేమ కేంద్రం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ. కంటే ఎక్కువ దూరంలో ఉన్నాయి.

తాగు నీరు

గ్రామంలో కుళాయిల ద్వారా శుద్ధి చేయని నీరు సరఫరా అవుతోంది. గ్రామంలో ఏడాది పొడుగునా చేతిపంపుల ద్వారా నీరు అందుతుంది.

పారిశుధ్యం

గ్రామంలో మురుగునీటి పారుదల వ్యవస్థ లేదు. మురుగునీటిని నేరుగా జలవనరుల్లోకి వదులుతున్నారు. గ్రామంలో సంపూర్ణ పారిశుధ్య పథకం అమలవుతోంది. సామాజిక మరుగుదొడ్డి సౌకర్యం లేదు. ఇంటింటికీ తిరిగి వ్యర్థాలను సేకరించే వ్యవస్థ లేదు. సామాజిక బయోగ్యాస్ ఉత్పాదక వ్యవస్థ లేదు. చెత్తను వీధుల పక్కనే పారబోస్తారు.

సమాచార, రవాణా సౌకర్యాలు

సబ్ పోస్టాఫీసు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. పోస్టాఫీసు సౌకర్యం, పోస్ట్ అండ్ టెలిగ్రాఫ్ ఆఫీసు గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. లాండ్ లైన్ టెలిఫోన్, పబ్లిక్ ఫోన్ ఆఫీసు, మొబైల్ ఫోన్ మొదలైన సౌకర్యాలు ఉన్నాయి. ఇంటర్నెట్ కెఫె / సామాన్య సేవా కేంద్రం, ప్రైవేటు కొరియర్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.

గ్రామానికి సమీప ప్రాంతాల నుండి ప్రభుత్వ రవాణా సంస్థ బస్సులుప్రైవేటు బస్సులు తిరుగుతున్నాయి. సమీప గ్రామాల నుండి ఆటో సౌకర్యం కూడా ఉంది. ట్రాక్టరు సౌకర్యం గ్రామానికి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. రైల్వే స్టేషన్ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉంది.

జిల్లా రహదారి గ్రామం గుండా పోతోంది. ప్రధాన జిల్లా రహదారి గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. జాతీయ రహదారి, రాష్ట్ర రహదారి గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. గ్రామంలో తారు రోడ్లు, కంకర రోడ్లు ఉన్నాయి.

మార్కెటింగు, బ్యాంకింగు

గ్రామంలో స్వయం సహాయక బృందం, పౌర సరఫరాల కేంద్రం, వారం వారం సంత ఉన్నాయి.

ఏటీఎమ్, వాణిజ్య బ్యాంకు, సహకార బ్యాంకు, వ్యవసాయ పరపతి సంఘం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి. రోజువారీ మార్కెట్, వ్యవసాయ మార్కెటింగ్ సొసైటీ గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.

ఆరోగ్యం, పోషణ, వినోద సౌకర్యాలు

గ్రామంలో సమీకృత బాలల అభివృద్ధి పథకం, అంగన్ వాడీ కేంద్రం, ఇతర పోషకాహార కేంద్రాలు, ఆశా కార్యకర్త ఉన్నాయి. గ్రామంలో వార్తాపత్రిక పంపిణీ జరుగుతుంది. అసెంబ్లీ పోలింగ్ స్టేషన్, జనన మరణాల నమోదు కార్యాలయం ఉన్నాయి. ఆటల మైదానం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ. లోపు దూరంలో ఉంది. పబ్లిక్ రీడింగ్ రూం గ్రామం నుండి 5 కి.మీ.లోపు దూరంలో ఉంది. సినిమా హాలు, గ్రంథాలయం గ్రామం నుండి 10 కి.మీ.కి పైబడిన దూరంలో ఉన్నాయి.

విద్యుత్తు

గ్రామంలో గృహావసరాల నిమిత్తం విద్యుత్ సరఫరా వ్యవస్థ ఉంది. రోజుకు 7 గంటల పాటు వ్యవసాయానికి, 10 గంటల పాటు వాణిజ్య అవసరాల కోసం కూడా విద్యుత్ సరఫరా చేస్తున్నారు.

భూమి వినియోగం

వెంకటాపురంలో భూ వినియోగం కింది విధంగా ఉంది:

• వ్యవసాయేతర వినియోగంలో ఉన్న భూమి: 4 హెక్టార్లు
• వ్యవసాయం సాగని, బంజరు భూమి: 20 హెక్టార్లు
• శాశ్వత పచ్చిక ప్రాంతాలు, ఇతర మేత భూమి: 5 హెక్టార్లు
• సాగులో లేని భూముల్లో బీడు భూములు కానివి: 32 హెక్టార్లు
• బంజరు భూమి: 132 హెక్టార్లు
• నికరంగా విత్తిన భూమి: 106 హెక్టార్లు
• నీటి సౌకర్యం లేని భూమి: 233 హెక్టార్లు
• వివిధ వనరుల నుండి సాగునీరు లభిస్తున్న భూమి: 38 హెక్టార్లు

నీటిపారుదల సౌకర్యాలు

వెంకటాపురంలో వ్యవసాయానికి నీటి సరఫరా కింది వనరుల ద్వారా జరుగుతోంది.

• బావులు/బోరు బావులు: 38 హెక్టార్లు

ఉత్పత్తి

వెంకటాపురంలో ఈ కింది వస్తువులు ఉత్పత్తి అవుతున్నాయి.

ప్రధాన పంటలు

వరి, జొన్న

శ్రీపాగుంట వేంకటేశ్వర స్వామి ఆలయం

ఈ గ్రామ సమీపంలోని గుట్టపై ప్రసిద్ధి చెందిన శ్రీపాగుంట వేంకటేశ్వర స్వామి ఆలయం ఉంది. ఈ గ్రామం చుట్టుప్రక్కల ప్రజలు దీనిని పేదల తిరుపతిగా భావిస్తారు. ఆలయం పాగుంట గ్రామానికన్నా వెంకటాపురానికే దగ్గరయినా పాగుంట స్వామిగానే పిలువబడటం విశేషం. ఈ ఆలయాన్ని వెంకటాపురం గ్రామం ఏర్పడక మునుపే పాగుంటకు చెందిన ప్రజలు ఏర్పాటు చేసి ఉండవచ్చు. తదనంతరం ఇక్కడ ఆలయానికి వచ్చే భక్తుల కారణంగా ఒక గ్రామం ఏర్పడి, క్రమంగా స్వామి వారి పేరు మీదుగా వెంకటాపురంగా స్థిరపడి ఉండవచ్చునని ఇక్కడి గ్రామ ప్రజల అభిప్రాయం.

గ్రామ ప్రముఖులు

పద్మారెడ్డి

గ్రామానికి చెందిన పద్మారెడ్డికి ప్రముఖ రాజకీయనాయకునిగా ధరూర్ మండలంలో పేరుంది. ఆయన కాంగ్రెస్ పార్టీలో ఉంటూ, మాజి మంత్రివర్యులు శ్రీమతి డి.కె. అరుణకు ప్రధాన అనుచరునిగా కొనసాగుతున్నారు. వీరి భార్య శ్రీమతి శారదాపద్మారెడ్డి గత పర్యాయం ధరూర్ మండల పరిషత్ అధ్యక్షులుగా పనిచేశారు.

చిత్రమాల

• 
  వెంకటాపురం స్వాగతద్వారం
• 
  శ్రీపాగుంట వేంకటేశ్వరస్వామి దేవాలయం (కుడి నుండి)
• 
  స్వామి వారి రథం
• 
  కోట బురుజు

వెలుపలి లింకులు

వికీమీడియా కామన్స్‌లో

Mahabubnagar

కి సంబంధించిన మీడియా ఉంది.