సునీతా జైన్
సునీతా జైన్ | |
|---|---|
 | |
| జననం | 13 జూలై 1941 అంబాలా జిల్లా, హర్యానా, భారతదేశం |
| మరణం | 11 డిసెంబరు 2017 న్యూ ఢిల్లీ |
| విద్య | బీఏ, ఎంఏ, పీహెచ్ డీ |
| విద్యాసంస్థ | ఇంద్రప్రస్థ మహిళా కళాశాల (బీఏ);
స్టోనీ బ్రూక్ యూనివర్శిటీ (ఎంఏ); నెబ్రాస్కా-లింకన్ విశ్వవిద్యాలయం (పి.హెచ్.డి. |
| వృత్తి | కవి, రచయిత, నవలా రచయిత, పండితురాలు |
| క్రియాశీల సంవత్సరాలు | 1962 నుండి |
| జీవిత భాగస్వామి | అదిశ్వర్ లాల్ జైన్ |
| పిల్లలు | అను కె.మిట్టల్, రవి కె.జైన్, శశి కె. |
| పురస్కారాలు | పద్మశ్రీ
వ్రీలాండ్ అవార్డు (1969) మేరీ సాండోజ్ ప్రైరీ స్కూనర్ ఫిక్షన్ అవార్డు ఉత్తర ప్రదేశ్ హిందీ సంస్థాన్ అవార్డు ఢిల్లీ హిందీ అకాడమీ అవార్డు నిరాలా నమిత్ అవార్డు సాహిత్యకార్ సమ్మాన్ మహాదేవి వర్మ సమ్మాన్ ప్రభ ఖేతాన్ అవార్డు బ్రహ్మీ సుందరి పురస్కారం సులోచిని రచయిత్రి పురస్కారం యుపి సాహిత్య భూషణ్ పురస్కారం వ్యాస్ సమ్మాన్ అవార్డు (2015) డి.లిట్ యూనివర్శిటీ ఆఫ్ బుర్ద్వాన్, 2015 |
సునీతా జైన్ (1941-2017) భారతీయ పండితురాలు, నవలా రచయిత్రి, చిన్న కథా రచయిత్రి, ఆంగ్ల, హిందీ సాహిత్య కవయిత్రి. ఆమె ఢిల్లీలోని ఇండియన్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ టెక్నాలజీలో మాజీ ప్రొఫెసర్, హ్యుమానిటీస్ అండ్ సోషల్ సైన్సెస్ విభాగానికి అధిపతి. ఆమె ఆంగ్లం, హిందీలో 80 కి పైగా పుస్తకాలను ప్రచురించింది[1][2], అంతేకాకుండా అనేక జైన రచనలను[3], కొన్ని హిందీ సాహిత్యాన్ని ఆంగ్లంలోకి అనువదించింది. ఆమె ఆంగ్లంలో ఎన్సైక్లోపీడియా ఆఫ్ పోస్ట్-కలోనియల్ లిటరేచర్స్ లో ప్రదర్శించబడింది, వ్రీలాండ్ అవార్డు (1969), మేరీ సాండోజ్ ప్రైరీ స్కూనర్ ఫిక్షన్ అవార్డు (1970, 1971) గ్రహీత.[4] భారత ప్రభుత్వం 2004లో నాల్గవ అత్యున్నత పౌర పురస్కారం పద్మశ్రీతో సత్కరించింది[5]. 2015లో హిందీలో విశిష్ట సాహిత్య కృషి చేసినందుకు కేకే బిర్లా ఫౌండేషన్ ఆమెకు వ్యాస్ సమ్మాన్ పురస్కారాన్ని ప్రదానం చేసింది. 2015లో పశ్చిమబెంగాల్ లోని బుర్ద్వాన్ విశ్వవిద్యాలయం నుంచి గౌరవ డి.లిట్ పట్టా అందుకున్నారు.
జీవితం తొలి దశలో
[మార్చు]1941 జూలై 13 న భారత రాష్ట్రమైన హర్యానాలోని అంబాలా జిల్లాలో గోయల్ జైన్ కుటుంబంలో జన్మించిన సునీత కుటుంబం ఆమె యుక్తవయసులో ఉన్నప్పుడు ఢిల్లీకి మారింది. తన 18వ ఏట ఢిల్లీ విశ్వవిద్యాలయంలోని ఇంద్రప్రస్థ మహిళా కళాశాల నుంచి బీఏ పూర్తి చేశారు.
ఆమె గ్రాడ్యుయేషన్ పూర్తి చేసిన వెంటనే ఢిల్లీలో వివాహం చేసుకుని తన భర్తతో కలిసి ఒహియోలోని క్లీవ్ల్యాండ్కు వెళ్లింది, ఆ తరువాత ఆమె 1965 లో లాంగ్ ఐలాండ్లోని స్టోనీ బ్రూక్లో స్థిరపడటానికి ముందు జ్యూరిచ్, స్విట్జర్లాండ్, భారతదేశంలోని న్యూఢిల్లీలో కొంతకాలం గడిపింది. జైన్ స్టేట్ యూనివర్శిటీ ఆఫ్ న్యూయార్క్ లో అమెరికన్ ఇంగ్లీష్ లిటరేచర్ లో పోస్ట్ గ్రాడ్యుయేట్ విద్యను అభ్యసించారు. 1968 లో ఆమె నెబ్రాస్కాలోని లింకన్కు వెళ్లి అక్కడ నెబ్రాస్కా విశ్వవిద్యాలయం నుండి డాక్టరేట్ డిగ్రీ (పిహెచ్డి) పొందారు.[6]
ఎంపిక చేసిన రచనలు
[మార్చు]ఇంగ్లిష్ లో
[మార్చు]షార్ట్ స్టోరీ ఆంథోలజీస్
[మార్చు]- సునీతా జైన్ (1980). ఏ ఉమెన్ ఈజ్ డెడ్. రైటర్స్ వర్క్ షాప్, కలకత్తా. పుట 73.
- సునీతా జైన్ (1982). యునుచ్ ఆఫ్ టైమ్ అండ్ అదర్ స్టోరీస్. వికాస్ పబ్లిషర్స్. పుట 83.
నవలలు
[మార్చు]- సునీతా జైన్ (2000). ఏ గర్ల్ అఫ్ హర్ ఏజ్. ఆత్మ రామ్ అండ్ సన్స్. పుట 106.
ఇతర ప్రచురిత రచనలు
[మార్చు]- సునీతా జైన్ (1979). జాన్ స్టీన్బెక్స్ కాన్సెప్ట్ ఆఫ్ మ్యాన్ : ఏ క్రిటికల్ స్టడీ ఆఫ్ హిస్ నవల్స్ : అతని నవలలు. న్యూ స్టేట్స్ మ్యాన్ పబ్. కో. పుట 101.
- జైనేంద్ర కుమార్, సునీతా జైన్ (అనువాదకురాలు) (1993). ప్రేమ్ చంద్: ఎ లైఫ్ అండ్ లెటర్స్.
- సునీతా జైన్ (2002). ది మ్యాంగో ట్రీ. ఓరియంట్ బ్లాక్స్వాన్. పుట 25.
- ముని క్షమసాగర, సునీతా జైన్ (అనువాదకురాలు) (2006). ముక్తి. రేమాధవ ప్రచురణ, పుట 128.
- కాళిదాస్, సునీతా జైన్ (అనువాదకురాలు) (2010).కాన్ఫ్లూయెన్స్ ఆఫ్ సీజన్స్ కితాబ్ఘర్ ప్రకాశన్.
హిందీలో
[మార్చు]
కవితా సంకలనాలు
[మార్చు]- సునీతా జైన్ (1978). హో జానే దో ముక్త్. అభిరుచి ప్రకాశన్.
- సునీతా జైన్ (1980). కౌన్ సా ఆకాష్. అభిరుచి ప్రకాశన్. పుట 60.
- సునీతా జైన్ (1983). ఏక్ ఔర్ దిన్. - అభివింజన ప్రకాశన్, న్యూఢిల్లీ, పుట 88.
- సునీతా జైన్ (1986). రంగ్ రతి. నేషనల్ పబ్లిషింగ్ హౌస్, న్యూఢిల్లీ.
- సునీతా జైన్ (1988). కిట్నా జల్. నేషనల్ పబ్లిషింగ్ హౌస్, న్యూఢిల్లీ.
- సునీతా జైన్ (1996). కాటర్ బేలా. నేషనల్ పబ్లిషింగ్ హౌస్, న్యూఢిల్లీ, పేజీ 117. ISBN 81-214-0585-8
- సునీతా జైన్ (1995). సూత్రధర్ సోతే హై. అభిరుచి ప్రకాశన్.
- సునీతా జైన్ (1995). సచ్ కెహ్తీ హూన్. అభివింజన ప్రకాశన్.
- సునీతా జైన్ (1995). కహాన్ మిలోగి కవిత. సత్ సాహిత్య ప్రకాశన్, ఢిల్లీ, పుట 108. ISBN 81-85830-20-7
- సునీతా జైన్ (1995). యగ్ క్యోన్ హోటే ఔర్ నహీ. పూర్వోదయ ప్రకాశన్, న్యూఢిల్లీ. పుట 96.
- సునీతా జైన్ (1995). సునో మధు కిష్టవర. అయన ప్రకాశ. పుట 91.
- సునీతా జైన్ (1995). ధూప్ హతిలే మన్ కీ. ప్రవీణ్ ప్రకాశన్, న్యూఢిల్లీ, పేజీ 95.
- సునీతా జైన్ (1995). అకేలీ తార్ పార్. కితాబ్ ఘర్, న్యూఢిల్లీ, పుట 104.
- సునీతా జైన్ (1996). పౌన్ ఫతే కా పెహ్లా పక్షి. నేషనల్ పబ్లిషింగ్ హౌస్, న్యూఢిల్లీ.
- సునీతా జైన్ (1996). ముఖ్మన్ కరోటి వాచల్. ప్రవీణ్ ప్రకాశన్.
- సునీతా జైన్ (1996). జేన్ లారాకి పాగ్లీ. సమానంత్ర ప్రకాశ. పుట 159.
- సునీతా జైన్ (1996). సీధి కలాం సాధే నా. కితాబ్ ఘర్.
- సునీతా జైన్ (1996). జీ కర్తా హై. అభిరుచి ప్రకాశన్.
- సునీతా జైన్ (1997). లెకిన్ అబ్. అయాన్ ప్రకాశన్.
- సునీతా జైన్ (1997). బోలో తుమ్ హి. అయాన్ ప్రకాశన్.
- సునీతా జైన్ (1998). ఇత్నా భార్ సమయ. సార్థక్ ప్రకాశన్.
- సునీతా జైన్ (1998). హత్కాద్రి మే చాంద్. ప్రవీణ్ ప్రకాశన్.
- సునీతా జైన్ (1998). గంగా తాత్ దేఖా. వాణి ప్రకాశన్ పబ్లిషర్, పుట 108.
- సునీతా జైన్ (2003). సునో కహానీ. రీడ్ ఇండియా బుక్స్
- సునీతా జైన్ (2003). తారు తారు కి దాల్ పే. రీడ్ ఇండియా బుక్స్
- సునీతా జైన్ (2003). తీస్రీ చిట్టి. సిద్ధార్థ్ పబ్లిషర్స్.
- సునీతా జైన్ (2003). జో మెయిన్ జాంటీ. సార్థక్ ప్రకాశన్.
- సునీతా జైన్ (2004). డూస్రే దిన్. బిబ్లియోఫిల్ దక్షిణాసియా, న్యూఢిల్లీ, పుట 48.
- సునీతా జైన్ (2006). చౌక్హత్ పర్ వా ఉథో మాధ్వీ. మేధా బుక్స్
- సునీతా జైన్ (2006). ప్రేమ్ మే స్త్రీ. రెమాధవ్ పబ్లికేషన్స్
- సునీతా జైన్ (2007). బరిష్ మే ఢిల్లీ. మేధా బుక్స్. పుట 96.
- సునీతా జైన్ (2007). బార్. సరస్వతి సదన్
- సునీతా జైన్ (2007). ఖలీ ఘర్ మే. ఆలోక్ పర్వ్ పబ్లిషింగ్.
- సునీతా జైన్ (2007). లాల్ రిబ్బన్ కా ఫుల్వా. అంటికా ప్రకాశన్, ఢిల్లీ, పుట 96.
- సునీతా జైన్ (2007). కిస్సా తోటా మైనా కా. అంటికా ప్రకాశన్
- సునీతా జైన్ (2007). విచిత్రం. అంటికా ప్రకాశన్
- సునీతా జైన్ (2008). క్షమా. రేమాధవ్ పబ్లికేషన్స్. పుట 80. ISBN 978-93-83878-96-3
- సునీతా జైన్ (2008). లుయాన్ కే బెహాల్ డినో మే. అంటికా ప్రకాశన్, పుట 112.
- సునీతా జైన్ (2010). ఔక్ భార్ జల్. రెమాధవ్ పబ్లికేషన్స్
- సునీతా జైన్ (2010). హేర్వా. అంటికా ప్రకాశన్, పుట 96, ISBN 978-93-87145-06-1
మూలాలు
[మార్చు]- ↑ "Dr. Sunita Jain". Jain Samaj. 2015. Retrieved 22 November 2015.
- ↑ Kanwar Dinesh Singh (2008). Contemporary Indian English Poetry: Comparing Male and Female Voices. Atlantic Publishers & Dist. p. 208. ISBN 9788126908899.
- ↑ "Certificate" (PDF). Indian Institute of Technology, Delhi. 28 December 2001. Archived from the original (PDF) on 23 November 2015. Retrieved 22 November 2015.
- ↑ Eugene Benson, L. W. Conolly (2004). Encyclopedia of Post-Colonial Literatures in English. Routledge. p. 1946. ISBN 9781134468485.
- ↑ "Padma Awards" (PDF). Ministry of Home Affairs, Government of India. 2015. Archived from the original (PDF) on 19 అక్టోబరు 2017. Retrieved 21 July 2015.
- ↑ Divya Mathura, ed. (2003). Aashaa: Hope/faith/trust : Short Stories by Indian Women Writers. Star Publications. p. 287. ISBN 9788176500753.