సైఫన్
సైఫన్ అనగా తిరగబడిన "U" ఆకారపు గొట్టం లేదా పైపు, ఈ సైఫన్ అనే పదాన్ని సాధారణంగా ఎత్తునున్న నీటిని లేదా ఇతర ద్రవాల్ని చిట్కా పంపు పద్ధతిలో తిరగేసిన "U" ఆకారపు గొట్టం ద్వారా పల్లమునకు ప్రవహింపజేసే పరికరాలను సూచించడానికి ఉపయోగిస్తారు. ఇది పంపింగ్ లేదా బాహ్య పీడనం అవసరం లేకుండా ద్రవాన్ని పైకి ప్రవహించేలా చేస్తుంది. ద్రవం యొక్క ప్రారంభ, ముగింపు బిందువుల మధ్య ఒత్తిడిలో వ్యత్యాసం సైఫన్ యొక్క ఆపరేషన్కు కీలకం.
ఒక సిఫాన్‌ను ఉపయోగించడానికి, ట్యూబ్‌ను మొదట తరలించాల్సిన ద్రవంతో నింపుతారు, తర్వాత ఒక చివర ఆ ద్రవం యొక్క కంటైనర్‌లో మరొక చివర కంటే ఎక్కువ స్థాయిలో ఉంచబడుతుంది. గురుత్వాకర్షణ రెండు కంటైనర్‌లలోని ద్రవం స్థాయిని సమం చేసే వరకు ద్రవాన్ని క్రిందికి, సిఫాన్ నుండి బయటకు ప్రవహిస్తుంది.
అక్వేరియాలు లేదా గ్యాస్ ట్యాంకులు వంటి ద్రవాలను ఒక కంటైనర్ నుండి మరొక కంటైనర్‌కు బదిలీ చేయడానికి, వరదలు ఉన్న ప్రాంతాలను తొలగించడానికి సిఫాన్‌లను సాధారణంగా ఉపయోగిస్తారు. బావులు లేదా సహజ నీటి బుగ్గలు వంటి భూగర్భ వనరుల నుండి ద్రవాలను తీయడానికి కూడా సిఫాన్‌లను ఉపయోగించవచ్చు.
ద్రవాన్ని ఎత్తగల గరిష్ట ఎత్తు
[మార్చు]ట్యూబ్ యొక్క రెండు చివరల మధ్య వాతావరణ పీడనం తేడాతో సిఫాన్ ద్రవాన్ని ఎత్తగల గరిష్ఠ ఎత్తు పరిమితం చేయబడింది. ఎత్తుకు వెళ్లే కొద్దీ వాతావరణ పీడనం తగ్గుతుంది, కాబట్టి సిఫాన్ ద్రవాన్ని ఎత్తగలిగే గరిష్ఠ ఎత్తు సైఫాన్ యొక్క ప్రారంభ, ముగింపు బిందువుల వద్ద స్థానిక వాతావరణ పీడనంపై ఆధారపడి ఉంటుంది.
సాధారణంగా, ఒక సైఫాన్ సముద్ర మట్టం వద్ద గరిష్ఠంగా 33 అడుగుల (10 మీటర్లు) ఎత్తు వరకు నీటిని ఎత్తగలదు. అయితే, వాస్తవానికి, రాపిడి నష్టాలు, ద్రవం యొక్క సాంద్రత, స్నిగ్ధత, సిఫాన్ ట్యూబ్ యొక్క వ్యాసం, పొడవు వంటి సిఫాన్ నీటిని ఎత్తగలిగే ఎత్తును పరిమితం చేసే అనేక అంశాలు ఉన్నాయి.
ఆచరణలో, ఒక సిఫాన్ నీటిని ఎత్తగల గరిష్ఠ ఎత్తు సాధారణంగా 33 అడుగుల కంటే తక్కువగా ఉంటుంది, ఇది సిఫాన్ యొక్క నిర్దిష్ట పరిస్థితులు, కదిలే ద్రవంపై ఆధారపడి విస్తృతంగా మారవచ్చు.
చిట్కా పంపు
[మార్చు]- ప్రధాన వ్యాసం చిట్కా పంపు
చిట్కా పంపు అనగా ఒక చిట్కాను ఉపయోగించి పనిచేయించే పంపు. మిట్టనుంచి పల్లంనకు ప్రవహించుట ద్రవముల సహజ లక్షణం. ద్రవానికి ఉన్న ఈ ప్రత్యేక లక్షణం ఆధారంగా ప్రవాహమునకు అడ్డుపడిన గట్టులను దాటించి ద్రవాన్ని పల్లమునకు పంపించవచ్చు. భూమికున్న గురుత్వాకర్షణ శక్తి వలన, ద్రవం తనకున్న పల్లమునకు ప్రవహించే శక్తితో భూభాగాన్ని ఆవిరిస్తూ ఉంటుంది. తన ప్రవాహమునకు అడ్డువచ్చిన కట్టలను తెంచుకుని మరీ పల్లమును చేరుటకు ప్రయత్నిస్తూ ఉంటుంది. కట్ట అడ్డు ఉన్న ద్రవం ఎంత ఎక్కువున్నను ఎంత మిట్టనున్నను సాధారణ స్థితిలో గట్టును దూకి ప్రవహించలేదు. అయితే కొన్ని పరిస్థితులు అనుకూలించినట్లయితే గట్టును దూకి కూడా ద్రవం ప్రవహించగలదు. ప్రకృతి ద్వారా సహజ సిద్ధంగా అటువంటి పరిస్థితులు ఏర్పడటం చాలా అరుదు, అసలు చెప్పాలంటే సహజ సిద్ధంగా అటువంటి పరిస్థితులు ఏర్పడవు. మానవుడు అత్యంత సులభంగా అటువంటి పరిస్థితులను కల్పించి ద్రవము గట్టు దూకేలా చేసి అనేక అవసరాల కొరకు వాడుకుంటునాడు, పూర్వం నుంచి నేటి వరకు ప్రపంచ వ్యాప్తంగా అన్ని ప్రాంతాల్లో ద్రవం గట్టు దూకించే విధానాన్ని మానవుడు ఉపయోగించుకున్నాడు, ఇక ముందు ఉపయోగించుకుంటాడు కూడా. ఎందుకంటే ఈ విధానం చాలా సులువైనది, అత్యంత చౌకైనది, సాధారణంగా యంత్ర విద్యుత్ అవసరం లేనిది.
ఎలా ఉపయోగించాలి
[మార్చు]సాధారణంగా ఎక్కువగా చాలా కొద్ది మొత్తంలో ద్రవాన్ని దూకించుటకు నలగని, రంధ్రములు లేని వంగె గుణముగల సన్నని పైపు ఉపయోగిస్తుంటారు. పైపుని ద్రవంతో నింపి రెండు చివరలు మూసి ఉంచి ఒక చివరను మిట్టనున్న లేదా ఎగువనున్న ద్రవంలో ఉంచి మరొక చివరను పల్లమున ఉంచి ముందుగా ద్రవంలో నున్న పైపు చివర అడ్డును తొలగించి వెనువెంటనే పల్లములో నున్న మరొక పైపు చివరి అడ్డు తొలగించినట్లయితే మిట్టనున్న ద్రవం ఆ పైపు ద్వారా పల్లమునకు దూకుతూ ప్రవహిస్తుంది. ఈ విధానం సాఫీగా కొనసాగాలంటే రెండు చివరలు ద్రవంలో మునిగి ఉండాలి, అలా చేయనట్లయితే గాలి చొరబడి జరుగుతున్న ప్రక్రియ ఆగిపోతుంది.