Jump to content

లింగం (వ్యాకరణం)

వికీపీడియా నుండి
(స్త్రీలింగం నుండి దారిమార్పు చెందింది)

భాషాశాస్త్రంలో, వ్యాకరణ లింగ వ్యవస్థ అనేది నామవాచక తరగతి వ్యవస్థ యొక్క ఒక నిర్దిష్ట రూపం. ఇక్కడ నామవాచకాలు లింగ వర్గాలకు కేటాయించబడతాయి. వ్యాకరణ లింగం ఉన్న భాషలలో, చాలా లేదా అన్ని నామవాచకాలు స్వాభావికంగా లింగం అని పిలువబడే వ్యాకరణ వర్గం యొక్క ఒక అంశాన్ని కలిగి ఉంటాయి.[1] ఇచ్చిన భాషలో ఉన్న అంశాలు, వీటిలో సాధారణంగా రెండు లేదా మూడు ఉంటాయి, వాటిని ఆ భాష యొక్క లింగాలు అంటారు.

కొంతమంది రచయితలు "వ్యాకరణ లింగం" అనే పదాన్ని "నామవాచక తరగతి" యొక్క పర్యాయపదంగా ఉపయోగిస్తారు, మరికొందరు ప్రతిదానికి వేర్వేరు నిర్వచనాలను ఉపయోగిస్తారు. ఒక భాషలోని విభక్తులు ఏవీ లింగం లేదా లింగానికి సంబంధించినవి కానప్పుడు చాలా మంది రచయితలు "నామవాచక తరగతులు" అని ఇష్టపడతారు. ఒక అంచనా ప్రకారం, ప్రపంచంలోని దాదాపు సగం భాషలలో లింగం ఉపయోగించబడుతుంది. [2] ఒక నిర్వచనం ప్రకారం: "లింగాలు అనుబంధ పదాల ప్రవర్తనలో ప్రతిబింబించే నామవాచకాల తరగతులు."[3][4][5]

అవలోకనం

[మార్చు]

వ్యాకరణ లింగం ఉన్న భాషలలో సాధారణంగా రెండు నుండి నాలుగు వేర్వేరు లింగాలు ఉంటాయి, కానీ కొన్నింటిలో 20 వరకు ఉంటాయి.[[6][7][8]

సాధారణ లింగ విభజనలలో పురుష, స్త్రీ; పురుష, స్త్రీ మరియు నపుంసక; ఉన్నాయి.

భాష మరియు నిర్దిష్ట పదాన్ని బట్టి, వ్యాకరణ లింగం యొక్క కేటాయింపు నామవాచకం యొక్క అర్థంతో పరస్పర సంబంధం కలిగి ఉండవచ్చు (ఉదా., "స్త్రీ" సాధారణంగా స్త్రీలింగం) లేదా పూర్తిగా ఏకపక్షంగా ఉండవచ్చు. [9][10]

సాధారణంగా ప్రతి నామవాచకం లింగాలలో ఒకదానికి కేటాయించబడుతుంది మరియు ఒకటి కంటే ఎక్కువ లింగాలలో కొన్ని లేదా నామవాచకాలు ఉండవు.[11][12][13]

తెలుగు భాషలో లింగం

[మార్చు]

సంస్కృతంలో లింగం - పుంలింగం, స్త్రీలింగం, నపుంసకలింగం అని మూడు రకాలుగా ఉన్నాయి. అక్కడ లింగ వివక్ష చేసే విధానం శబ్దాన్ని ఆశ్రయించి ఉంటుంది.

తెలుగులో లింగాన్ని నిర్ణయించే విధానం అర్థాన్ని ఆశ్రయించి ఉంటుంది.

పుంలింగం, స్త్రీలింగం, నపుంసకలింగం, సామాన్య లింగము అని నాలుగు రకములు ఉన్నాయి.

  1. మహద్వాచకములు - పురుషులను వారి విశేషణములను తెలియజేయు పదములు మహద్వాచకములు. వీటిని పుంలింగం అని అంటారు - రాముడు, ధీరుడు.
  2. మహతీ వాచకములు - స్త్రీలను వారి విశేషణములను తెలియజేయు పదములు మహాతీ వాచకములు - వీటిని స్త్రీలింగం అని అంటారు - సీత, బుద్ధిమంతురాలు.
  3. అమహద్వాచకములు - పశు పక్షాదులను తెలియజేయు శబ్దములు అమహద్వాచకములు. వీటిని నపుంసకలింగం అని అంటారు - చెట్టు, రాయి, కాకి.

మూలాలు

[మార్చు]
  1. There are different views whether or not pluralia tantum have a gender if a language does not distinguish between genders in plural:
    • Wilfried Kürschner (Grammatisches Kompendium, 6. edition, 2008, p. 121) for example states that German pluralia tantum do not have a gender.
    • The Duden (Duden Grammatik, 8. edition, p. 152f.) for example states that all German pluralia tantum have a gender, but it can not be determined.
  2. "WALS Online - Chapter Number of Genders". wals.info. Retrieved 1 August 2022.
  3. Hockett, Charles (1958). A course in modern linguistics (PDF). Macmillan Publishers. p. 231.
  4. Corbett 1991, p. 4.
  5. Jackson, Steven B. "Masculine or Feminine? (And Why It Matters)". Psychology Today. Retrieved 2 July 2015.
  6. Hockett, Charles (1958). A course in modern linguistics (PDF). Macmillan Publishers. p. 231.
  7. Dixon, Robert (1968). Noun Classes. Lingua. pp. 105–111.
  8. "Glossary of Linguistic Terms: What is grammatical gender?". SIL.
  9. Franceschina 2005, p. 72.
  10. Franceschina 2005, p. 78.
  11. Hockett, Charles (1958). A course in modern linguistics (PDF). Macmillan Publishers. p. 231.
  12. Dixon, Robert (1968). Noun Classes. Lingua. pp. 105–111.
  13. "Glossary of Linguistic Terms: What is grammatical gender?". SIL.